Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Medycyna 5/2000
Czesław Szymkiewicz
Moczenie moczowodowe
Enuresis ureterica
z Kliniki Urologii Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Czesław Szymkiewicz



Problem moczącego się dziecka jest szeroko omawiany i dyskutowany zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie jakość życia stanowi jeden z głównych celów postępowania medycznego. Od wielu lat działa międzynarodowe towarzystwo zajmujące się zaburzeniami oddawania moczu – International Childrens Continent Society. W 1997 roku Komitet Standaryzacyjny przy tym towarzystwie przyjął terminologię dotyczącą zaburzeń czynnościowych dolnych dróg moczowych. Wśród nich wyróżnił dwie zasadnicze grupy zaburzeń w oddawaniu moczu – moczenie (enuresis) i nietrzymanie (incontinence). Moczeniem nazywamy stan, w którym dziecko oddaje mocz w nieodpowiednim czasie (moczenie nocne), lub w miejscu socjalnie do tego nieprzygotowanym (moczenie dzienne). Natomiast nietrzymanie moczu (incontinence) jest to stan, w którym dziecko oddaje (gubi) nieświadomie mocz w każdej sytuacji i w każdej pozycji, co powoduje socjalne i higieniczne problemy. Klasyfikacja ta jest szeroko rozbudowana i odnosi się zarówno do neurogennych jak i do nieneurogennych przyczyn. Wśród tych ostatnich przedstawiane są różne wady rozwojowe takie jak: wynicowanie pęcherza, wierzchniactwo, ureterocoele, zastawki cewki tylnej, wady trójkąta pęcherza moczowego itd. Nie wymienia się wady nieprawidłowego „ektopicznego” ujścia moczowodu zdwojonej nerki, które powoduje stałe, bardzo charakterystyczne moczenie u dziewczynek. Wyodrębnienie wśród przyczyn moczenia u dzieci „moczenia moczowodowego” jest bardzo ważne z praktycznego punktu widzenia i bardzo istotne w upowszechnianiu tego pojęcia. Określenie „enuresis ureterica” (moczenie moczowodowe) już w swej nazwie zawiera istotę schorzenia. Przemieszczony poza zwieracz zewnętrzny moczowód zazwyczaj zdwojonej nerki powoduje stałe wykapywanie moczu. Przemieszczony moczowód zgodnie z zasadą Weigerta-Mayera dotyczy „górnej” nerki, która w tych przypadkach jest z reguły bardzo mała i nierozwinięta (dysplastyczna). Ilość produkowanego moczu jest niewielka, a moczenie niestałe. Dlatego też rozpoznanie tej wady jest trudne, zwłaszcza, że pojęcie moczenia moczowodowego nie jest popularyzowane. Zagadnienie przemieszczonego „ektopicznego” ujścia moczowodu opisywane jest w podręcznikach urologicznych w rozdziałach dotyczących wad ilości nerek i moczowodów Kliniczne następstwa tej wady są bardziej znane wśród urologów niż lekarzy innych specjalności, a zwłaszcza pediatrów. Niestety w podręcznikach, monografiach i artykułach omawiających zaburzenia oddawania moczu ta szczególna przyczyna powodująca, że dziecko jest stale wilgotne, nie jest wyraźnie wyodrębniona jako jedna z typowych przyczyn moczenia dziennego. Klinicznie jest to postać, którą trudno zakwalifikować do nietrzymania (incontinentio), ponieważ dziewczynka oddaje świadomie mocz co pewien okres, ale pomiędzy mikcjami jest wilgotna, co niekiedy traktowane jest jako moczenie dzienne i nocne. Czasami obserwuje się okresy poprawy co dodatkowo utrudnia ustalenie właściwego rozpoznania i podjęcia odpowiedniego leczenia.
Rozwój fizjologicznego, świadomego trzymania i oddawania moczu u dziecka rozwija się stopniowo i przyjmuje się, że pomiędzy 3-5 rokiem życia dziecko uzyskuje zdolność dziennego i nocnego kontrolowanego oddawania i trzymania moczu. U niemowlęcia oddawanie moczu odbywa się spontanicznie na zasadzie prostego łuku rdzeniowego. Pęcherz wypełnia się stopniowo, podczas gdy ciśnienie wewnątrz pęcherza nie podnosi się. Kiedy objętość osiąga graniczną wartość, ciśnienie raptownie rośnie, następuje pobudzenie czuciowe ośrodka mikcyjnego w rdzeniu, z którego bodziec przekazywany przez włókna afferentne pobudza mięśnie gładkie pęcherza do skurczu i opróżnienia pęcherza. Zwieracz zewnętrzny, poprzecznie prążkowany jest również włączony w ten łuk odruchowy. W czasie mikcji ulega relaksacji, natomiast w czasie wypełniania pęcherza pozostaje w napięciu, zapobiegając wypływaniu moczu z pęcherza. Określając to prościej – niemowlę oddaje mocz strumieniem bez udziału świadomości na zasadzie prostego odruchu rdzeniowego, po czym przez pewien czas pozostaje suche. Świadoma kontrola nad oddawaniem moczu rozwija się stopniowo i zależy od kilku czynników: powiększania się pęcherza, rozwoju kontroli korowej, która umożliwia hamowanie oddawania moczu w każdej sytuacji i przy każdym wypełnieniu pęcherza. Moczeniem moczowodowym, które występuje tylko u dziewczynek, nazywamy stan, w którym dziecko, u którego obserwujemy prawidłowe, okresowe mikcje pomiędzy nimi jest stale mokre, bądź tylko wilgotne. Stan taki spowodowany jest obecnością przemieszczonego (ektopicznego) ujścia moczowodu zdwojonej nerki poza zwieracz zewnętrzny cewki moczowej – do obwodowej części cewki, pochwy lub szyjki macicy (ryc. 1).
Ryc. 1. Najczęściej spotykane miejsca przemieszczenia ujścia dodatkowego moczowodu.

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Bakwin H.: Enuresis in children. J. Pediatr., 1961; 58:806-19. 2. Djurhuus J.Ch.: Definition of Subtypes of Enuresis. Scand J. Urol. Nephrol., 1999; 33:5-7. 3. Norgaard J.P. et al.: Standardization and definitions in lower urinary trakt dysfunction in children; Brit. J. Urol., 1998; 81 Suppl 3:1-16. 4. Mendel J. et al.: Ureteral ectopia in infants and children. J. Urol., 1981; 126:219. 5. Pattaras J.G. et al.: The role of 99mtechnetium dimercapto-succinic acid renal scans in the evaluation of occult ectopic ureters in girls with paradoxical incontinence; J. Urol., 1999; 162:821-825. 6. Rzehak K. i wsp.: Wady wrodzone nerek i dróg moczowych. Urologia Kliniczna tom II, PZW, Warszawa 1993; 104-198.
Nowa Medycyna 5/2000
Strona internetowa czasopisma Nowa Medycyna