© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2002, s. 55-57
Joanna Klepacka, Magdalena Choromańska, Wanda Stokowska
Wstępna ocena działania lakierów w profilaktyce próchnicy u dzieci 12-letnich
An initial evaluation of the effectiveness of different varnishes in caries prevention of 12 years old children population
z Zakładu Stomatologii Zachowawczej AMB
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Wanda Stokowska
Światowa Organizacja Zdrowia wytyczyła cele na rok 2010, w odniesieniu do dzieci 12-letnich średnia liczba PUW powinna wynosić nie więcej niż 1 (1). Osiągnięcie takiej redukcji próchnicy wymaga wdrożenia szeroko zakrojonych programów profilaktycznych (2), ponieważ badania epidemiologiczne wskazują na brak sukcesu w realizacji założeń na rok 2000 w tej grupie wiekowej (1, 3, 4, 5). Województwo podlaskie należy do regionów o najwyższych wskaźnikach PUW i bardzo dużych potrzebach leczniczych, co zostało potwierdzone niniejszym badaniem. Profesjonalna profilaktyka przy zastosowaniu lakierów jest skutecznym sposobem redukcji próchnicy i powinna być szeroko stosowana.
Materiał i metody
W badaniu dokonano oceny skuteczności przeciwpróchnicowego działania różnych lakierów. Zastosowano lakier Fluor Protector zawierający 0,1% fluoru w formie pochodnej fluorosilanu, który jest uznanym środkiem w profilaktyce próchnicy w każdym wieku (6, 7, 8). Drugi lakier to Cervitec, w którym czynnikiem przeciwbakteryjnym są: chlorheksydyna w stężeniu 0,1% i 1% tymol. Jest on polecany przez producenta w tych zębach, w których brak jest wskazań do lakowania i u osób ze złą higieną jamy ustnej. Jako trzeciego użyto lakieru Seal & Protect, który dzięki technologii nanofilerów ma zastosowanie w znoszeniu nadwrażliwości zębiny i zapobieganiu powstawania ubytków w okolicy przydziąsłowej. Zawarty w nim hydrofluorek cetylaminy oraz triklosan powinny sprzyjać redukcji próchnicy także na innych powierzchniach zębów. Oprócz materiałów producenta w piśmiennictwie istnieje niewiele doniesień na temat tego lakieru (9).
Badaniem objęto 40 uczniów szkoły podstawowej w Białymstoku, były to dzieci w wieku 12 lat pozostające pod opieką szkolnego gabinetu stomatologicznego. Przebadano 14 chłopców i 26 dziewcząt. Aplikacji lakieru dokonywano w odstępach 3 miesięcy po uprzednim oczyszczeniu zębów pastą i szczoteczką na kątnicę. Zabiegi łączono z instruktażem jamy ustnej. Lakiery nanoszono w poszczególnych kwadrantach jamy ustnej, dolny prawy pozostawiono jako kontrolny. Przed rozpoczęciem badania, po 6 oraz po 12 miesiącach (dla populacji 38 uczniów) oceniano liczbę PUW dla całej jamy ustnej i w poszczególnych kwadrantach, wyliczano intensywność próchnicy. Dane zostały opracowane statystycznie za pomocą testu kolejności par Wilcoxona.
Wyniki
W badanej grupie frekwencja próchnicy wynosiła 100% i była wyższa niż na początku lat 90, kiedy frekwencja próchnicy dla dzieci 12-letnich z miasta Białegostoku wynosiła 88,30% (10). Intensywność próchnicy dla wszystkich wyrzniętych zębów stałych przed rozpoczęciem badania wynosiła 6,35, liczba PUW 254, przy czym P = 158 W = 95 U = 1 (nie brano pod uwagę 8 zębów usuniętych ze wskazań ortodontycznych). Niski wskaźnik leczenia, wynoszący 0,37 wynika z faktu, że szkolny gabinet stomatologiczny był czynny tylko jeden dzień w tygodniu, a od września 2000 roku został zlikwidowany. W trakcie kontroli po 6 i 12 miesiącach od pierwszej aplikacji brano pod uwagę tylko zęby będące w jamie ustnej w momencie rozpoczęcia badania. Warto jednak zauważyć, że w ciągu roku wyrznęło się 118 zębów stałych, z których w badaniu końcowym aż 40 (33,8%) zajętych było procesem próchnicowym. Świadczy to o bardzo wysokiej podatności na próchnicę badanej populacji.
Skuteczność profilaktyki oceniano na podstawie zmian liczby PUW oraz intensywności próchnicy. Fluor Protector zaaplikowano na 229 zębów. Przed rozpoczęciem badania stwierdzono w tym kwadrancie 45 zębów z próchnicą pierwotną lub wtórną i 22 zęby wyleczone (PUW = 67). Po 6 miesiącach pojawił się nowy ubytek próchnicowy, po 12 miesiącach PUW wzrosło do 72. Intensywność próchnicy wzrosła z 1,67 do 1,89. Lakier Cervitec naniesiono na 239 zębów. W tym kwadrancie przed badaniem liczba PUW wynosiła 79 (P = 54, W = 25), intensywność 1,97. Kontrola po pół roku wykazała przyrost PUW o 4, a po roku o 11, co oznacza zmianę intensywności próchnicy z 1,97 na 2,36. 238 zębów zostało poddanych aplikacji lakieru Seal & Protect. W tym kwadrancie początkowe PUW wynosiło 55, po 6 miesiącach wzrosło o 4, po kolejnych 6 także o 4. Tak więc na koniec badania PUW dla tego lakieru wynosiło 63; zmiana intensywności próchnicy z 1,37 na 1,65.
Największe różnice odnotowano w kwadrancie kontrolnym. Obserwacji poddano 240 zębów o PUW początkowym 53 (najniższe z badanych kwadrantów). Kontrola półroczna ujawniła wzrost PUW do 61, roczna do 72; daje to odpowiednio wzrost intensywności próchnicy z 1,32 (początek badania) do 1,89 (po 12 miesiącach).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Mielnik-Błaszczak M. i wsp.: Założenia WHO na rok 2010 i ich realizacja przez lubelską pedodoncję. Magazyn Stomatologiczny 2000, 4:16-8. 2. Axelsson P. i wsp.: Wpływ postępowania profilaktycznego na redukcję przyrostu próchnicy. Czas. Stomat. 1996, XLIX, 11:740-3. 3. Goliński A., Perendyk J.: Stan zdrowotny uzębienia stałego u 12-letnich dzieci z makroregionu Warszawy. Czas. Stomat. 1998, LI, 1:32-6. 4. Mielczarek A., Mielczarek J.: Trzyletni przyrost próchnicy w wybranej grupie dzieci 12-letnich po zastosowaniu określonego programu profilaktyczno-leczniczego. Stom. Współ. 1997, vol. 4, 1:25-8. 5. Postek-Stefańska L. i wsp.: Ocena stanu uzębienia i potrzeb leczniczych dzieci w wieku 12 lat z regionu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Przegl. Stom. Wieku Rozwoj. 2000, 29(1):30-4. 6. Marczuk-Kolada G., Waszkiel D.: Stan szkliwa po aplikacji lakierów fluorowych. Magazyn Stomatologiczny 1998, 8:39-41. 7. Ogaard B. et al.: Professional Topical Fluoride Applications – Clinical Efficacy and Mechanism of Action. Adv. Dent. Res. 1994, 8(2):1990-201. 8. Wierzbicka M., Józefowicz A.: Skuteczność lakierów fluorkowych w zapobieganiu próchnicy. Czas. Stomat. 1999, L, 4:257-260. 9. Materiały producenta (DeTray, Vivadent). 10. Marczuk-Kolada G.: Epidemiologia próchnicy i potrzeby lecznicze w zębach stałych u dzieci 12-letnich województwa białostockiego. Praca doktorska 1994 AM Białystok. 11. Petersson L.G. et al.: Effect of quarterly treatments with chlorhexidine and a fluoride varnish on approximal caries in caries susceptible teenagers: a 3-year study. Caries-Res. 2000, 34(2):140-3. 12. Wochna-Sobańska M.: Lakiery fluorowe w profilaktyce próchnicy. Stom. Współ. 1994, 4:285-8. 13. Fennis-le Y.L. et al.: Effect of 6-monthly applications of chlorhexidine varnish on incidence of occlusal caries in permanent molar: a 3-year study. J. Dent. 1998, 26(3):233-8.
