© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2003, s. 16-20
Michał Sobczak, Aleksander Remiszewski
Urazowe uszkodzenia zębów u pacjentów leczonych w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie w latach 1992-2002
Prevalence of traumatic dental injuries among children in 1992-2002 years, in Pediatric Dentistry Department, Medical University of Warsaw
z Zakładu Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie
p.o. Kierownika Zakładu: dr n. med. Aleksander Remiszewski
W piśmiennictwie ukazało się wiele publikacji na temat etiologii i epidemiologii urazowych uszkodzeń zębów u dzieci (1, 2, 3, 4, 5, 6), z którego wynika, że znacznie częściej zajmowano się zagadnieniem pourazowych uszkodzeń zębów stałych niż zębów mlecznych.
Celem naszych badań była analiza przyczyn, częstości i rodzaju występowania pourazowych uszkodzeń zębów mlecznych i stałych u pacjentów leczonych w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie w latach 1992-2002.
Badania przeprowadzono dla uaktualnienia danych dotyczących pourazowych uszkodzeń zębów mlecznych i stałych u dzieci z makroregionu warszawskiego.
Materiał i Metoda
Materiał badawczy stanowiła grupa 552 pacjentów, w tym 208 dziewcząt i 344 chłopców, leczonych w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej z powodu urazowych uszkodzeń zębów mlecznych i stałych. Wiek pacjentów w chwili zgłoszenia się do leczenia wynosił od 1 do 17 lat. W ocenie pourazowych uszkodzeń zębów posługiwano się klasyfikacją wg Ellisa. W opracowaniu materiału klinicznego rozpatrywano następujące parametry: płeć pacjentów, wiek w chwili urazu, przyczynę urazu, rodzaj i liczbę zębów dotkniętych urazem, klasę urazu wg Ellisa, miesiąc i rok, w którym miał miejsce uraz. Otrzymane wyniki badań poddano analizie statystycznej z wykorzystaniem testów: chi2 i testu frakcji.
Wyniki badań
W okresie od lutego 1992 do lutego 2002 w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie przyjęto 4824 pacjentów, w tym 2237 dziewcząt (46,37%), i 2587 chłopców (53,63%). Badana grupa 552 pacjentów po urazie składała się z 208 dziewcząt i 344 chłopców i stanowiła 11,44% ogólnej liczby przyjętych osób (ryc. 1). Analiza materiału klinicznego wykazała, że liczba chłopców, którzy doznali urazów zębów stałych – 303 (64,0%), jest 1,65 razy większa niż liczba dziewcząt z urazami zębów stałych – 167 (36,0%). Różnica ta jest istotna statystycznie (p < 0,05).W uzębieniu mlecznym nie stwierdzono różnicy w częstości występowania urazów związanej z płcią. W badanej grupie, urazów zębów mlecznych doznało 41(50,0%) dziewcząt i 41(50,0%) chłopców.
Ryc. 1. Rozkład liczby pacjentów po urazach wg płci.
Analizując kolejny czynnik, którym był wiek pacjentów w chwili zgłoszenia się do leczenia, stwierdzono, że w badanej grupie w uzębieniu mlecznym urazy najczęściej występują pomiędzy 2 a 4 rokiem życia. Najwyższą frekwencję urazów odnotowano w wieku 4 lat (26,37%), następnie 3 lat (24,18%) i 2 lat (20,88%). Dane dotyczące częstości występowania urazowych uszkodzeń zębów w poszczególnych latach życia w uzębieniu mlecznym przedstawia tabela 1.
Tabela 1. Wiek pacjentów w chwili urazu (od 1 do 5 lat).
| Wiek | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | Razem |
| Płeć | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % |
| Chłopcy | 5 | 5,50 | 3 | 3,30 | 15 | 16,48 | 12 | 13,19 | 7 | 7,69 | 42 | 46,16 |
| Dziewczęta | 11 | 12,08 | 16 | 17,58 | 7 | 7,7 | 12 | 13,18 | 3 | 3,3 | 49 | 53,84 |
| Razem | 16 | 17,58 | 19 | 20,88 | 22 | 24,18 | 24 | 26,37 | 10 | 10,99 | 91 | 100 |
W uzębieniu stałym zaobserwowano, że w grupie chłopców urazy najczęściej występują pomiędzy 7 a 12 rokiem życia, a wśród dziewcząt w wieku 7, 8, 9 i 11 lat (tab. 2). Różnice te są istotne statystycznie p < 0,05. Można stwierdzić, że wśród badanych dzieci z uzębieniem stałym, wiekiem predysponującym do urazu był wiek 11 lat (urazu doznało 15,83%), następnie 8 lat (15,18%), 7 lat (14,75%) i 9 lat (14,55%).
Tabela 2. Wiek pacjentów w chwili urazu (od 6 do 17 lat).
| Wiek | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | Razem |
| Płeć | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % | n | % |
| Chłopcy | 9 | 1,95 | 39 | 8,46 | 40 | 8,67 | 44 | 9,54 | 36 | 7,81 | 52 | 11,28 | 30 | 6,51 | 21 | 4,56 | 17 | 3,69 | 9 | 1,95 | 3 | 0,65 | 2 | 0,43 | 302 | 65,50 |
| Dziewczęta | 10 | 2,17 | 29 | 6,29 | 30 | 6,52 | 23 | 4,99 | 12 | 2,61 | 21 | 4,56 | 10 | 2,16 | 11 | 0,43 | 4 | 0,86 | 4 | 0,87 | 3 | 0,65 | 2 | 0,44 | 159 | 34,50 |
| Razem | 19 | 4,12 | 68 | 14,75 | 70 | 15,19 | 67 | 14,53 | 48 | 10,42 | 73 | 15,84 | 40 | 8,67 | 32 | 4,99 | 21 | 4,55 | 13 | 2,82 | 6 | 1,30 | 4 | 0,87 | 461 | 100 |
Kolejnym analizowanym przez nas zagadnieniem były: przyczyny urazów. U dzieci z uzębieniem mlecznym do urazowych uszkodzeń zębów mlecznych najczęściej dochodziło w wyniku upadku dziecka (100,0%) i uderzenia zębami o podłoże. U dzieci z uzębieniem stałym przyczyny urazowych uszkodzeń zębów przedstawiają się w następujący sposób: upadek dziecka i uderzenie zębami o podłoże – 38,2%; uderzenie (jako akt przemocy) – 23,6%; w czasie zajęć sportowych – 22,47%, w wyniku wypadków komunikacyjnych – 11,24%; w wyniku innych zdarzeń – 4,49%. Jako inne zdarzenia odnotowywano np.: uderzenie brodą we własne kolano, uderzenie zębami o butelkę, uderzenie brodą w głowę innego dziecka.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Szpringer-Nodzak M.: Urazowe uszkodzenia zębów, Stomatologia wieku rozwojowego, PZWL, 1999, 363-392. 2. Szpringer-Nodzak M.: Etiologia, Epidemiologia, Urazowe uszkodzenia zębów u dzieci, Sanmedia, 1992, 17-25. 3. Barańska-Gachowska M. i wsp.: Pourazowe uszkodzenia zębów w materiale Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Śl. AM. Czas. Stomat., 1991, XLIV, 485-491. 4. Adamowicz-Klepalska B., Maraszkiewicz-Kulesza M.: Urazowe uszkodzenia zębów stałych i powikłania u pacjentów zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku. Przegl. Stomat. Wieku Rozwoj., 1996, 14/15:46-50. 5. Pypeć L.: Przyczyny oraz częstość występowania urazowych uszkodzeń zębów stałych u dzieci. Stomat. Współcz.,1996, 4:293-296. 6. Mielnik-Błaszczak M., Pels E.: Urazy mechaniczne u dzieci leczonych w Katedrze i Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego AM w Lublinie. Ann. UMCS Sect. D 1998, 53:31-36. 7. Kowash M. et al.: A retrospective analysis of traumatic injuries to permanent incisor teeth. It. J. of Ped. Dent., 1999, 25-30. 8. Andreasen J. et al.: Epidemiology of traumatic Dental injuries, Traumatic Dental Injuries.Munksgaard, 2000, 6-7. 9. Mitchell D., Mitchell L.: Paedodontics, Oxford Handbook of Clinical Dentistry, Oxford University Press, 1998, 106-116. 10. Mielnik-Błaszczak M., Łopuszyńska E.: Postępowanie kliniczne w II klasie wg Ellisa urazów zębów u dzieci. Ortod. Współ., 1999, 1:11-15.
