Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Stomatologia 4/2003, s. 204-208
Elżbieta Łuczaj-Cepowicz, Renata Milewska, Grażyna Marczuk-Kolada
Stan przyzębia i wybrane parametry śliny u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych z cukrzycą insulinozależną
Periodontal status and some parameters of saliva in children, adolescents and young adults with insulin-dependent diabetes mellitus
z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Białymstoku
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. D. Waszkiel



Zmiany w przyzębiu obserwowane w cukrzycy najczęściej mają charakter zapaleń dziąseł, chociaż czasami, głównie w chorobie nieuregulowanej, opisywane są także zapalenia przyzębia o ciężkim przebiegu. Na rodzaj powikłań ze strony przyzębia zasadniczy wpływ mają zmiany naczyniowe. W badaniach kapilaroskopowych naczyń rąbka dziąsłowego u chorych z cukrzycą stwierdzono odmienne ułożenie pętli oraz zmiany w długości i szerokości naczyń. Zauważono zwyrodnienia w tkance łącznej okołowłośniczkowej, a także zwiększenie grubości błony podstawnej naczyń włośniczkowych, w której obserwowano złogi glikoproteidów. Patologie tego typu mogą powodować pogorszenie dyfuzji tlenu oraz eliminacji zbędnych metabolitów, a w dalszym etapie zaburzyć równowagę fizjologiczną i zwiększyć wrażliwość tkanek przyzębia na uszkodzenie (1, 2, 3, 4). Oprócz zmian o charakterze angiopatii na wystąpienie powikłań w tkankach przyzębia w przebiegu cukrzycy mają wpływ: podatność na zakażenie, opóźnienie gojenia oraz dysfunkcje czynności układu immunologicznego polegające na nieprawidłowej czynności leukocytów obojętnochłonnych i zaburzonym metabolizmie kolagenu (1, 3).
W cukrzycy może również dochodzić do nieprawidłowych przemian biochemicznych w płynach jamy ustnej. Już w ciągu pierwszej godziny po posiłku wzrasta poziom glukozy w ślinie i płynie dziąsłowym, co zmienia warunki bytowania bakterii, a tym samym powoduje zmiany jakościowe i ilościowe we florze bakteryjnej jamy ustnej. Ma to wpływ na szybkość odkładania się płytki nazębnej oraz w dalszym etapie na stan przyzębia (1, 3).
Celem niniejszych badań było określenie stanu przyzębia oraz niektórych parametrów śliny u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych z uregulowaną cukrzycą 1 typu.
MATERIAŁ I METODY
Badanie przeprowadzono wśród 50 osób (25 dziewcząt i 25 chłopców) z cukrzycą insulinozależną (1 typu) leczonych w Poradni Cukrzycowej Dziecięcego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Białymstoku. Wiek badanych wahał się od 7 lat 4 miesięcy do 20 lat 9 miesięcy. Zbadano także grupę kontrolną 50 osób zdrowych (25 dziewcząt i 25 chłopców) w wieku od 7 lat 9 miesięcy do 20 lat, wybranych losowo spośród pacjentów zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Dziecięcej AM w Białymstoku. Badania przeprowadzano w gabinecie stomatologicznym.
Oceniano:
1.Stan przyzębia na podstawie:
–wskaźnika dziąsłowego – Gingival Index (GI) według Loego i Silnessa (4),
–zmodyfikowanego wskaźnika krwawienia z kieszonki dziąsłowej – Sulcus Bleeding Index (SBI) (4),
–wskaźnika krwawienia z brodawek dziąsłowych – Papillen Blutungs Index (PBI) według Saxers i Muhlemanna (4),
–wskaźnika przyzębia – Periodontal Index (PI) według Russela (4),
–wskaźnika choroby przyzębia – Periodontal Disease Index (PDI) według Ramfjorda (4).
2. Parametry śliny:
–ilość wydzielanej śliny mieszanej stymulowanej żuciem kostki parafinowej w ml/min. Ślinę pobierano 5 minut zbierając ją do cechowanej menzurki, a uzyskaną ilość dzielono przez 5,
–pojemność buforową śliny za pomocą standardowego testu CRT buffer (VIVADENT). Niską pojemność buforową śliny określono stopniem I i kolejno stopniami: I/II, II, II/III, stopień III oznaczał najlepsze zdolności buforowe śliny,
–liczebność w ślinie kolonii bakterii Streptococcus mutans i Lactobacillus za pomocą testu CRT bacteria (VIVADENT) po 48-godzinnej inkubacji w temperaturze 37°C. Liczbę kolonii bakterii oceniano w dwóch przedziałach: jako >105 lub <105.
Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej z zastosowaniem testu c2, Manna-Whitneya oraz t-Studenta.
WYNIKI
W tabeli 1 przedstawiono średnie wartości wskaźników dziąsłowych. Wskaźnik GI u badanych osób z cukrzycą wyniósł średnio 0,29, przyjmując nieznacznie wyższe wartości u chłopców – 0,31 niż u dziewcząt – 0,27. W grupie kontrolnej średnia tego parametru była niższa i wynosiła 0,19 (dziewczęta – 0,24, chłopcy – 0,14). Należy też zauważyć, że maksymalna wartość wskaźnika GI w grupie cukrzyków była wyższa – 1,88 niż w populacji zdrowej – 1,00.
U osób z cukrzycą odsetek jednostek krwawiących wśród wszystkich badanych jednostek dziąsłowych (wskaźnik % SBI) wyniósł 19,59%, wyższy był u dziewcząt – 21,10% niż u chłopców – 18,09%. W populacji kontrolnej % SBI okazał się nieznacznie niższy – 17,30%, ale w odróżnieniu od cukrzyków, niższy u dziewcząt – 16,02% w porównaniu z chłopcami – 18,59%. Maksymalny (100%) wskaźnik SBI stwierdzono u jednej dziewczynki z cukrzycą. Nie zauważono żadnego punktu krwawienia ze szczeliny dziąsłowej u 6 osób z cukrzycą i u 2 osób zdrowych.
Średni wskaźnik PBI, określający wyłącznie krwawienie z brodawek dziąsłowych, u badanych z cukrzycą wyniósł 0,18, mieszcząc się w przedziale wartości od 0 do 1,27, nie różnił się znacząco u dziewcząt i chłopców. W populacji kontrolnej osiągał średnio 0,17 ale jego wartość maksymalna – 0,57 była znacznie niższa od zauważonej u cukrzyków – 1,27. Zbliżona okazała się liczba jednostek krwawiących w obu badanych grupach: 189 u osób z cukrzycą (średnio 3,78), 200 w grupie kontrolnej (średnio 4,00). Maksymalna liczba jednostek krwawiących wśród chorych wyniosła 22, zaś w grupie osób zdrowych 16.
Tabela.1. Wartość wskaźników GI, SBI, PBI w grupie osób z cukrzycą oraz w grupie kontrolnej.
 GISBIPBI
śrminmaxśr%min%max%śrminmaxLiczba jednostek krwawiących
nśr
CukrzycaDziewczęta(25 osób)0,270,001,8821,100,001000,190,001,27933,72
Chłopcy(25 osób)0,310,001,2118,090,0061,420,170,000,77963,84
Ogółem(50 osób)0,290,001,8819,590,001000,180,001,271893,78
Grupa kontrolnaDziewczęta(25 osób)0,140,000,6716,020,0044,200,200,000,571194,76
Chłopcy(25 osób)0,240,001,0018,590,0080,200,140,000,45813,24
Ogółem(50 osób)0,190,001,0017,300,0080,200,170,000,572004,00
Stopień uszkodzenia tkanek przyzębia na podstawie wskaźników PI oraz PDI przedstawiono w tabeli 2. W naszych ocenach średnia wartość Periodontal Index (PI) u osób z cukrzycą wyniosła 0,26 (od 0 do 1,55), nie różniła się znacząco u dziewcząt i chłopców. W grupie kontrolnej parametr ten osiągał nieznacznie niższą wartość – 0,17. Różnice na pograniczu istotności statystycznej odnotowano między dziewczętami z cukrzycą – 0,28 w porównaniu ze zdrowymi – 0,14.
Tabela 2. Wartości wskaźników PI, PDI w populacji z cukrzycą insulinozależną oraz w grupie kontrolnej.
 PIPDI
śrminmaxśrmin max
CukrzycaDziewczęta (25 osób)0,280,001,550,470,002,17
Chłopcy (25 osób)0,240,000,960,410,001,67
Ogółem (50 osób)0,260,001,550,440,002,17
Grupa kontrolnaDziewczęta (25 osób)0,140,000,390,310,000,83
Chłopcy (25 osób)0,200,001,100,400,001,83
Ogółem (50 osób)0,170,001,100,360,001,83
Wskaźnik PDI, pozwalający ocenić wszystkie etapy zaawansowania choroby przyzębia, w populacji cukrzyków wyniósł średnio 0,44 (od 0 do 2,17). Nieznacznie wyższy był u dziewcząt – 0,47 w porównaniu z chłopcami – 0,41 (p <0,1). W grupie kontrolnej przyjmował on niższe średnie wartości i wynosił 0,36 (od 0 do 1,83). Odnotowano także wyższy średni wskaźnik PDI u dziewcząt z cukrzycą – 0,47 w odniesieniu do zdrowych – 0,31.
Wydzielanie śliny mieszanej zestawiono w tabeli 3. W grupie osób z cukrzycą średnia ilość śliny pobudzonej wyniosła 0,92 ml/min (od 0,5 do 2,0 ml/min), statystycznie więcej u chłopców (1,02 ml/min) niż u dziewcząt (0,82 ml/min) (p <0,05). W grupie kontrolnej średnia ilość śliny stymulowanej była większa niż u cukrzyków (1,03 ml/min; od 0,3 do 2,4 ml/min) i podobnie jak w grupie z cukrzycą większa u chłopców (1,18 ml/min) niż u dziewcząt (0,88 ml/min) (p <0,1).
Tabela 3. Ilość wydzielanej śliny pobudzonej (ml/min) u osób z cukrzycą 1 typu oraz w grupie kontrolnej.
Średnia ilość wydzielanej śliny pobudzonej (ml/min)Analiza statystyczna
CukrzycaDziewczęta(25 osób) (A)0,82(0,50-1,40)A i Bp < 0,05
D i Ep < 0,05
Chłopcy(25 osób) (B)1,02(0,50-2,00)
Ogółem(50 osób) (C)0,92(0,50-2,00)
Grupa kontrolnaDziewczęta(25 osób) (D)0,88(0,30-2,00)
Chłopcy(25 osób) (E)1,18(0,70-2,40)
Ogółem(50 osób) (F)1,03(0,30-2,40)

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Czyżyk A.: Patofizjologia i klinika cukrzycy. In. Czyżyk A. Stomatologiczne powikłania cukrzycy. Warszawa: PZWL; 1987. p. 428-430. 2. Emeryk B, Emeryk A.: Reaktywność naczyń przyzębia u dzieci z cukrzycą insulinozależną. Czas Stomat 1990, 43, 8:453-458. 3. Szpringer-Nodzak M.: Stomatologia wieku rozwojowego. In. Rump Z. Parodontopatie w przebiegu chorób układowych. Warszawa: PZWL; 1987. p. 372-373. 4. Ketterel W.: Parodontologia. In. Lange D E. Wskaźniki stanu przyzębia. Wrocław: Urban and Partner; 1995. p. 67-80. 5. Akyuz S., Oktay C.: The relationship between periodontitis and tooth decay in juvenile diabetes mellitus cases and in healthy children. J Marmara Univ Dent Fac 1990, 1,1:58-65. 6. Novaes Junior A.B. et al.: Manifestations of insulin-dependent diabetes mellitus in the periodontium in young Brasilian patients. J Perodontol 1991, 62, 2:116-122. 7. Pinducciu G. et al.: Periodontal disease, oral microbial flora and salivary antibacterial factors in diabetes mellitus type 1 patients. Eur J Epidemiol 1996, 12, 6:631-636. 8. Pinson M. et al.: Periodontal disease and type I diabetes mellitus in children and adolescents. J Clin Periodontol 1995, 22, 2:118-123. 9. Pommereau de V. et al.: Periodontal status in insulin-dependent diabetic adolescents. J Clin Periodontol 1992, 19, 9Pt1:628-632. 10. Rosenthal I.M et al.: The relationship of inflamatory periodontal disease to diabetic status in insulin-dependent diabetes mellitus patients. J Clin Periodontol 1988, 15, 7:425-429. 11. Sandholm L. et al.: Periodontal status of Finnish adolescents with insulin-dependent diabetes mellitus. J Clin Periodontol 1989, 16, 10:617-620. 12. Smoliar N.J., Godovaniec L.V.: Porażennost zubow i sostojanije tkaniej parodonta u dietiej bolnych sacharnym diabetom. Stomatologia Mosk 1988, 67, 6:57-59. 13. Willershausen B. et al.: Parodontalbefund und Mikroflora bei insulin-abhangigen (Typ-I) Diabetikern. Schweiz Monatsschr Zahnmed 1991, 101, 11:1399-1404. 14. Andronikaki-Faldami A. et al.: Diabetes mellitus and periodontium. 1. Prevalence of periodontal disease in young insulin-dependent diabetics. Stomatologia Athenai 1990, 47, 2:73-86. 15. Sbordone L. et al.: Periodontal status and subgingival microbiota of insulin-dependent juvenile diabetics: a 3-year longitudinal study. J Periodontol 1998, 69, 2:120-128. 16. Sbordone L. et al.: Periodontal status and selected cultivable anaerobic microflora of insulin-dependent juvenile diabetics. J Periodontol 1995, 66, 6:452-461. 17. Piatelli A. et al.: Periodontal disease and insulin-dependent diabetes. Clinical study. Dent Cadmos 1990, 58, 9:72-83. 18. Iughetti L. et al.: Oral health in children and adolescents with IDDM – a review. J Pediatr Endocrinol Metab 1999, 12, 5:603-610. 19. Swanljung O. et al.: Caries and saliva in 12-18-year-old diabetics and control. Scand J Dent Res 1992, 100, 6:310-313. 20. Karjalainen K.M. et al.: Relationship between caries and level of metabolic balance in children and adolescents with insulin-dependent diabetes mellitus. Caries Res 1997, 31, 1:13-18. 21. Twetman S. et al.: Two-year longitudinal observations of salivary status and dental caries in children with insulin-dependent diabetes mellitus. Pediatr Dent 1992, 14, 3:184-188. 22. Canepari P. et al.: Lack of correlation between salivary Streptococcus mutans and Lactobacilli counts and caries in IDDM children. Minerva Stomatol 1994, 43, 11:501-505. 23. Sandholm L. et al.: Morphotypes of subgingival microflora in diabetic adolescents in Finland. J Periodontol 1989, 60, 9:526-528. 24. Dominguez Rojas V. et al.: Periodontal disease in juvenile diabetics and non-diabetics. Rev Sanid Hig Publica Madr 1993, 67, 6:475-483. 25. Aldridge J.P. et al.: Single-blind studies of the effects of improved periodontal health on metabolic control in type 1 diabetes mellitus. J Clin Periodontol 1995, 22, 4:271-275. 26. Nishimura F. et al.: Periodontal disease as a complication of diabetes mellitus. Ann Periodontol 1998, 3, 1:20-29.
Nowa Stomatologia 4/2003
Strona internetowa czasopisma Nowa Stomatologia