Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2001, s. 34-36
Marek Bladowski
Stomatologia zachowawcza w znieczuleniu ogólnym. Tryb ambulatoryjny. Pacjent stomatologiczny a znieczulenie ogólne
Conservative dentistry in general anaesthesia. One day surgery. Dental patient before performance of the treatment in general anesthesia
z Centrum Stomatologii SC
Research Centre for Laser Dentistry, Olsztyn
Kierownik Centrum: dr n. med. Marek Bladowski



Z obserwacji własnych wynika, że praktycznie wszyscy pacjenci rekrutujący się do zabiegów stomatologicznych boją się znieczulenia ogólnego, wyrażając swój lęk w różnym stopniu. Z doświadczenia kilkuset przeprowadzonych przez autora zabiegów, tylko dwóch czy trzech pacjentów – przynajmniej zewnętrznie, nie demonstrowało żadnych obaw, nie zadawało żadnych pytań i traktowało znieczulenie ogólne jak popołudniową drzemkę. Zdecydowana większość pacjentów – pomijając osoby chore psychicznie, z porażeniem mózgowym, chorobami genetycznymi, jednym słowem z bardzo utrudnionym lub niemożliwym kontaktem – podczas wywiadu i badań przedzabiegowych demonstrowała mniejszy lub większy lęk lub też obawy, związane nie tyle z samym zabiegiem stomatologicznym, co z faktem przebywania w znieczuleniu ogólnym.
Również z obserwacji własnych wynika, że obawy te – zwłaszcza lęk – są zawsze stałe, bądź się nasilają w przypadku skrupulatnie planowanych zabiegów stomatologicznych, gdzie pacjent jest odpowiednio przygotowany i badany zarówno przez stomatologa, jak i anestezjologa. Obawy takie o wiele rzadziej występują u pacjentów w przypadkach zabiegów chirurgicznych, gdzie konieczność znieczulenia ogólnego jest ewidentna, chociażby podczas apendoktomii i skierowane są raczej na efekt samego zabiegu chirurgicznego niż na fakt przebywania w znieczuleniu ogólnym.
W przypadkach typowych lęk związany jest z kilkoma czynnikami. Jednym z głównych obaw (wg obserwacji własnych w granicach 80÷100%) jest lęk przed „nieobudzeniem się z narkozy”. Pytanie typu „co będzie jak się nie obudzę?” jest prawie zawsze zadawane. Należy głębiej zastanowić się nad etiologią tego lęku, gdyż obawy pacjentów są praktycznie bezpodstawne. Po pierwsze – do zabiegów stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym rekrutowani są wyłącznie pacjenci z I i ewentualnie II grupy ryzyka znieczulenia wg ASA – czyli normalni, zdrowi lub z banalnymi chorobami typu przeziębienie, przebiegającymi bez ograniczania wydolności układów oddechowego i krążenia (1, 5). Autor stara się wyeliminować nawet II grupę ryzyka, odkładając zwykle zabieg na termin późniejszy w przypadku nawet błahych niedyspozycji pacjentów. Pomijając stwierdzenie pacjenta, że nie obudzi się z narkozy – oznacza jego śmierć, umieralność wg wielu badań statystycznych (4, 6, 7) związana ze znieczuleniem ogólnym jest praktycznie 0% w I i II grupie ryzyka ASA. Istnieje co prawda bardzo krzywdzące dla anestezjologów przekonanie niektórych laików i niedouczonych prawników, a co gorsza także niektórych anestezjologów, że śmierć chorego podczas znieczulenia lub inne powikłania spowodowane znieczuleniem są zawsze skutkiem błędu albo pomyłki anestezjologa. Takie przekonanie jest z gruntu fałszywe (5). Jeżeli istnieje ryzyko śmierci podczas znieczulenia, dotyczy ono i to też wg statystyk również w małym procencie, wyższych grup ryzyka wg ASA, do których pacjenci stomatologiczni, szczególnie w zakresie stomatologii zachowawczej, nigdy nie będą zakwalifikowani.
ASA (American Society of Anestesiologists) ustanowiło 5 zasadniczych grup ryzyka oraz 2 dodatkowe:
I Grupa – normalny, zdrowy pacjent;
II Grupa – banalne choroby ogólne, przebiegające bez ograniczania wydolności;
III Grupa – ciężkie choroby ogólne, ograniczające wydolność;
IV Grupa – ciężkie choroby ogólne, które bez operacji lub leczone operacyjnie zagrażają życiu pacjenta;
V Grupa – umierający. Śmierć może nastąpić w ciągu 24 godzin, niezależnie od tego, czy operacja zostanie wykonana, czy też nie (5).
W operacjach nagłych ów schemat można rozszerzyć następująco:
VI Grupa – przypadki nagłe w grupie 1 i 2 (nie dotyczą stomatologii zachowawczej);
VII Grupa – przypadki nagłe w grupie 3÷5 (również nie dotyczą stomatologii zachowawczej).
ASA w innej klasyfikacji (1) wyróżnia 5 powyższych grup oraz dodatkową grupę ASA VI – pacjent bez funkcji życiowych mózgu, zakwalifikowany jako dawca organów do przeszczepów, a wyżej wymienione grupy VI i VII oznacza literą E (emergency). Oznakowanie dotyczy wszystkich 5-ciu grup: ASA I E, ASA II E, ASA III E, ASA IV E, ASA V E.
Analizując skalę ASA należy uwzględnić wpływ tzw. czynników subiektywnych oraz takich, które stricto nie są brane pod uwagę:
rodzaj zabiegu (najwyższe ryzyko niosą ze sobą operacje związane z otwieraniem dwóch jam ciała, a w następnej kolejności operacje jamy brzusznej, klatki piersiowej i śródczaszkowe (4) – żaden z powyższych zabiegów nie dotyczy stomatologii zachowawczej;
czas trwania zabiegu – im dłużej trwa operacja, czyli im dłuższy jest czas znieczulenia ogólnego, tym większa jest częstość ewentualnych powikłań. Długość znieczulenia dotyczy i to w istotnym stopniu również stomatologii ogólnej, szczególnie postępowania zachowawczego. Dlatego opracowano techniki pracy i ustanowiono skalę trudności, aby z góry ograniczyć do minimum czas trwania zabiegu. Wielokrotnie przeprowadzana przez autora przy pomocy kamery analiza chronometrażowa miała na celu takie opracowanie technik wykonywania zabiegu, aby jego czas był najkrótszy, a więc z eliminacją ewentualnych powikłań pozabiegowych lub ich drastyczną minimalizacją przy prowadzeniu go lege artis;
doświadczenie operatora. Do zabiegów w znieczuleniu ogólnym, dotyczących stomatologii zachowawczej, powinien przystępować lekarz, który wykonał przynajmniej 20 takich zabiegów jako drugi operator i jest zaznajomiony z techniką operacyjną, specyficzną dla tego typu zabiegów;

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. ADA – Guidelines for the use of conscious sedation, deep sedation and general anaesthesia. Internet – htlp://www.ada.org/prac/careers/cs-quide.htint/. 2. Aitkenhead A. R., Smith G.: Podręcznik anestezjologii. Oficyna Wydawnicza – Atena, Poznań, 1996. 3. Atkinson R. S.: Kompendium Anestezjologii. PZWL, 1981. 4. Harrison G. G.: Death attributable to anaesthesia. Brit. J. Anaesth., 50, 1041, 1978. 5. Larsen M.: Anestezjologia. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław, 1996. 6. Lunn J. N. et al: Anaesthesia related surgical mortality. Anaesthesia 38: 1090, 1983. 7. Tolksdorf W.et al: A statistical analysis of the relationship of physical status to postoperative mortality in 68388 cases. Anesth. Analg., 49: 564, 1970. 8. Vandam L. D., To make the patient ready for anaesthesia: medical care of the surgical patient. 2nd ed. Addison – Westley, MenloPark, Ca, 1984.
Nowa Stomatologia 1/2001
Strona internetowa czasopisma Nowa Stomatologia