Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Stomatologia 3/2001, s. 28-40
Marek Bladowski
Stomatologia zachowawcza w znieczuleniu ogólnym. Tryb ambulatoryjny. Dokumentacja zabiegowa
Clinical dental performance in general anaesthesia. Anaesthesia documents
z Centrum Stomatologii SC, Research Centre for Laser Dentistry, Olsztyn
Kierownik Centrum: dr n. med. Marek Bladowski



Każdy zabieg przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym w trybie ambulatoryjnym musi posiadać pełną dokumentację, w której wg autora powinny znaleźć się następujące pozycje:
1. Wniosek pacjenta (rodziców, prawnych opiekunów) o przeprowadzenie zabiegu w znieczuleniu ogólnym.
2. Przedzabiegowa punktowa karta badania stomatologicznego.
3. Oświadczenie pacjenta (rodziców, prawnych opiekunów), dotyczące zapoznania ze stanem uzębienia, stopniem trudności, przewidywanym czasem zabiegu - potwierdzone podpisem.
4. Badania radiologiczne.
5. Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna.
6. Oświadczenie pacjenta dotyczące wyjaśnienia przez lekarza anestezjologa wszystkich okoliczności przed- i pozabiegowych - potwierdzone podpisem.
7. Zgoda na przeprowadzenie zabiegu w znieczuleniu ogólnym - potwierdzona podpisem.
8. Opinia lekarza psychiatry - w przypadku pacjentów chorych psychicznie.
9. Opinia lekarza ginekologa - w przypadku kobiet w ciąży.
10. Karta znieczulenia.
11. Informacje ogólne dla pacjenta - potwierdzone podpisem.
12. Wyniki badań specjalistycznych.
1. Wniosek pacjenta (rodziców, prawnych opiekunów) o przeprowadzenie zabiegu w znieczuleniu ogólnym
Do
Centrum Stomatologii S.C.
Research Centre for Laser Dentistry
Olsztyn, ul. Osińskiego 12/13
Wniosek o przeprowadzenie zabiegu w znieczuleniu ogólnym
Proszę o przeprowadzenie zabiegu stomatologicznego w znieczuleniu ogólnym.
Wyrażam zgodę na wykonanie wszystkich wskazanych przedzabiegowych badań specjalistycznych.
Oświadczam, że zastosuję się do wszystkich zaleceń lekarzy: stomatologa i anestezjologa, dotyczących postępowania przed- i pozabiegowego.

Imię i nazwisko:......................................
Adres:.......................................................................................
podpis Pacjenta (rodzica, prawnego opiekuna
Miejscowość, dataPodpis
..................................................................
2. Przedzabiegowa, punktowa karta badania stomatologicznego
Przedzabiegowa, punktowa karta badania stomatologicznego oparta na wszystkich wskaźnikach ustanowionej przez autora skali trudności, pozwala bardzo precyzyjnie sklasyfikować pacjenta pod kątem stopnia trudności zabiegowej, a więc wysiłku zespołu stomatologicznego. Pozwala również dość dokładnie określić czas planowanego zabiegu, a więc stanowi informację dla zespołu anestezjologicznego, dotyczącą planowania i prowadzenia całego znieczulenia. Zapis na podstawie przeprowadzonego badania stomatologicznego, pod kątem wymagań określonych w karcie, pozwala również na dokładne przedzabiegowe rozplanowanie technik opracowywania i wypełniania ubytków, stosowanego instrumentarium oraz aranżacji pola widzenia.
Zamieszczona poniżej karta jest rutynowo stosowana w Centrum Stomatologii w Olsztynie. Istnieje również opracowana przez autora wersja multimedialna, pracująca w środowisku Windows. Karta w tej formie jest wybitnym ułatwieniem dla lekarza badającego pacjenta. Dzięki odpowiedniemu programowi pozwala na szybki i precyzyjny zapis w komputerze i może być dołączona do jakiegokolwiek oprogramowania stomatologicznego.
Im niższa punktacja w skali trudności, tym pacjent trudniejszy do leczenia, szczególnie zachowawczego w znieczuleniu ogólnym.
Przedzabiegowa karta badania stomatologicznego
Punktowa klasyfikacja według skali trudności
Miejscowość .................... data badania ..............
Pacjent:
Nazwisko ........................
Imiona ..........................
Data urodzenia ....................
Adres............................
Telefon kontaktowy..................
I.Wskaźnik anatomiczny  
1.Szyja:Punkty 
bardzo krótka
krótka
średnia
długa
bardzo długa
1
2
3
4
5
[..]  pkt
2.Policzki - elastyczność:  
 bardzo krótka
krótka
średnia
długa
bardzo długa
1
2
3
4
5
[..]  pkt
3.Wargi i kąciki ust - elastyczność:  
bardzo krótka
krótka
średnia
długa
bardzo długa
1
2
3
4
5
[..]  pkt
4.Szpara ust:  
bardzo krótka
krótka
średnia
długa
bardzo długa
1
2
3
4
5
[..]  pkt
5.Język - elastyczność:  
bardzo krótka
krótka
średnia
długa
bardzo długa
1
2
3
4
5
[..]  pkt
6.Język - wielkość:  
bardzo krótka
krótka
średnia
długa
bardzo długa
1
2
3
4
5
[..]  pkt
Całkowita liczba punktów wskaźnika anatomicznego [........]  pkt
II.Wskaźnik periodontologiczny  
1.Higiena jamy ustnej:Punkty 
bardzo zła
zła
średnia
dobra
bardzo dobra
1
2
3
4
5
[..]  pkt
2.Przyzębie brzeżne - krwawienie:  
 krwawienie samoistne
bardzo łatwe
łatwe
słabe
brak krwawienia
1
2
3
4
5
[..]  pkt
3.Obecność kamienia naddziąsłowego:  
 tak
nie
1
5
[..]  pkt
4.Obecność kamienia poddziąsłowego:  
 tak
nie
1
10
[..]  pkt
5.Zapalenia przewlekłe dziąseł:  
 tak
nie
1
5
[..]  pkt
6.Zapalenia przewlekłe przyzębia:  
 tak
nie
1
5
[..]  pkt
7.Rozchwianie zębów:  
 tak
nie
1
5
[..]  pkt
8.Możliwość przedzabiegowego przeprowadzenia postępowania periodontologicznego:  
 tak
nie
50
1
[..]  pkt
Całkowita liczba punktów wskaźnika periodontologicznego  [........]  pkt
III. Wskaźnik ortodontyczny
Punkty
wada nie ma wpływu na stopień trudności 5
utrudnienie małe 4
utrudnienie średnie 3
utrudnienie duże 2
utrudnienie bardzo duże 1
brak wady 0
Wady zgryzowe
A) Podłużne C) poprzeczne 
1. dotylne 1. zgryz krzyżowy poprzeczny 
a) tyłozgryz częściowy - 2[..]  pkta) boczny 
b) tyłozgryz całkowity - 2[..]  pkt- jednostronny - 3[..]  pkt
c) tyłożuchwie czynnościowe - 2[..]  pkt- obustronny - 3[..]  pkt
d) tyłożuchwie morfologiczne - 2[..]  pktb) przedni 
e) tyłozgryz rzekomy - 2[..]  pkt- prawy - 3[..]  pkt
2. doprzednie - lewy - 3[..]  pkt
a) przodozgryz częściowy - 2[..]  pkt2. zgryz krzyżowy całkowity 
b) przodozgryz całkowity - 2[..]  pkta) prawy - 3[..]  pkt
c) przodożuch. czynnościowe - 2[..]  pktb) lewy - 3[..]  pkt
d) przodożuch. morfologiczne - 2[..]  pkt3. zgryz przewieszony 
e) przodozgryz rzekomy - 2[..]  pkta) jednostronny 
B) pionowe - prawy - 3[..]  pkt
1. zgryzy otwarte - lewy - 3[..]  pkt
a) częściowy b) obustronny - 3[..]  pkt
- przedni - 0[..]  pkt4. boczne przemiesz. żuchwy czyn. 
- boczny a) prawe - 3 
? jednostronny b) lewe - 3 
  prawy - 0[..]  pkt5. boczne przemiesz. żuchwy morf. 
  lewy - 0[..]  pkta) prawe - 3[..]  pkt
? obustronny - 0[..]  pktb) lewe - 3[..]  pkt
b) całkowity 6. zwężenie 
- progenia - 0[..]  pkta) żuchwy 
- retrogenia - 0[..]  pkt- częściowe - 2[..]  pkt
2. zgryzy głębokie - całkowite - 2[..]  pkt
a) całkowity a) szczęki 
- pierwotny - 1[..]  pkt- częściowe - 2[..]  pkt
- wtórny - 1[..]  pkt- całkowite - 2[..]  pkt
b) częściowy a) obuszczękowe 
- pierwotny - 1[..]  pkt- częściowe - 2[..]  pkt
- wtórny - 1[..]  pkt- całkowite - 2[..]  pkt
Całkowita liczba punktów wskaźnika ortodontycznego:  [......] pkt
Wady zębowe 
A) zaburzenia topografii zębów[..]  pkt do tyłu - 2[..]  pkt
1. zaw. zębowy lub ząb poza wyr. - 1 - dojęzykowo - 2[..]  pkt
2. wadliwe ustaw. zęba w łuku zęb. - doprzedsionkowo - 2[..]  pkt
a) nach. zębów wzdłuż wyr. zęb. - przekr. pozycji zgryz. - 0[..]  pkt
- nach. ku tyłowi - 1[..]  pkt- nie osiąg. pozyc. zgryz. - 0[..]  pkt
- nach. do przodu - 1[..]  pkte) przestawienie zębów - 0[..]  pkt
b) nach. zębów w poprzek wyr. z. B) zaburzenia kształtu i budowy 
- przednie do przodu - 5[..]  pkta) zęby zrośnięte 
- przednie do tyłu - 1[..]  pkt- częściowo - 1[..]  pkt
- boczne do przodu - 2[..]  pkt- całkowicie - 1[..]  pkt
- górne do podniebienia - 1[..]  pktC) zaburzenia związane z wielkością 
- dolne do języka - 1[..]  pkt- wielozębie - 2[..]  pkt
c) rotacje zębów - małozębie - 1[..]  pkt
- wewnętrzne - 2[..]  pktD) zaburzenia związane z liczbą zębów 
- zewnętrzne - 2[..]  pkta) niedoliczbowość - 5[..]  pkt
d) przesunięcia zębów a) nadliczbowość 
- na zewnątrz łuku - 2[..]  pkt- typowa - 4[..]  pkt
- do wewnątrz łuku - 1[..]  pkt- nietypowa - 1[..]  pkt
- do przodu - 2[..]  pktE) stłoczenia zębów 
- do wewnątrz - 2[..]  pkt1. pierwotne - 1[..]  pkt
- na zewnątrz - 2[..]  pkt2. wtórne - 1[..]  pkt
Całkowita liczba punktów wskaźnika ortodontycznego:  [......] pkt
IV. WSKAŹNIK PRÓCHNICOWY
Sektor I – zęby 18, 17, 16, 15, 14
Stopień trudnościZębyKlasa BlackaPunktacja ubytkówLiczba ubytkówLiczba punktów
I14, 15V
powierzchnia policzkowa
5  
II16, 17V
powierzchnia policzkowa
4  
III18V
powierzchnia policzkowa podniebienna
3  
14, 15, 16, 17, 18V
powierzchnia podniebienna
3  
IV17, 16, 15, 14I, II
MO, DO, MOD
2  
V18I, II1  
Liczba punktów 
Sektor II – zęby 13, 12, 11, 21, 22, 23
Stopień trudnościZębyKlasa BlackaPunktacja ubytkówLiczba ubytkówLiczba punktów
I13, 12, 11, 21, 22, 23V
powierzchnia wargowa
5  
IV13, 12, 11, 21, 22, 23III, IV2  
13, 12, 11, 21, 22, 23V
powierzchnia podniebienna
2  
Liczba punktów 
Sektor III – zęby 24, 25, 26, 27, 28
Stopień trudnościZębyKlasa BlackaPunktacja ubytkówLiczba ubytkówLiczba punktów
I24, 25V
powierzchnia policzkowa
5  
II27, 26V
powierzchnia policzkowa
4  
 24, 25, 26, 27V
powierzchnia podniebienna
4  
III28V
powierzchnia policzkowa podniebiena
3  
IV27, 26, 25, 24I, II
MO, DO, MOD
2  
V28I, II
MO, DO, MOD
1  
Liczba punktów 
Sektor IV – zęby 38, 37, 36, 35, 34
Stopień trudnościZębyKlasa BlackaPunktacja ubytkówLiczba ubytkówLiczba punktów
II35, 34V
powierzchnia policzkowa
4  
 38, 37, 36, 35, 34I4  
III38V
powierzchnia policzkowa
3  
 38, 37, 36, 35, 34V
powierzchnia językowa
3  
Liczba punktów 
Sektor V – zęby 33, 32, 31, 41, 42, 43
Stopień trudnościZębyKlasa BlackaPunktacja ubytkówLiczba ubytkówLiczba punktów
I33, 32, 31, 41, 42, 43V
powierzchnia wargowa
5  
IV33, 32, 31, 41, 42, 43III, IV2  
III33, 32, 31, 41, 42, 43V
powierzchnia językowa
1  
Liczba punktów 
Sektor VI – zęby 44, 45, 46, 47, 48
Stopień trudnościZębyKlasa BlackaPunktacja ubytkówLiczba ubytkówLiczba punktów
II44, 45V
powierzchnia policzkowa
4  
 44, 45, 46, 47, 48I4  
III48V
powierzchnia policzkowa
3  
 44, 45, 46, 47, 48II
MO, DO, MOD
3  
 44, 45, 46, 47, 48V
powierzchnia językowa
3  
Liczba punktów 
V. WSKAŹNIK ANESTEZJOLOGICZNY
Punkty
intubacja przez nos50
niemożliwość intubacji przez nos[   ]pkt
Całkowita liczba punktów:[    ] pkt
Określenie stopnia trudności
I° - bardzo łatwy
II° - łatwy
III° - średni
IV° -ciężki
V° - bardzo ciężki
3. Oświadczenie pacjenta (rodziców lub prawnych opiekunów) dotyczące zapoznania ze stanem uzębienia, stopniem trudności i przewidywanym czasem zabiegu - potwierdzone podpisem 
Niniejszym oświadczam, że podczas przeprowadzonego w dniu dzisiejszym badania i wywiadu zostałem zapoznany przez Dr. ...................ze stanem mojego uzębienia, stopniem trudności i przewidywanym czasem trwania zabiegu oraz jego ewentualnymi komplikacjami. Oświadczam, że uzyskałem odpowiedź na wszystkie interesujące mnie pytania w zakresie stomatologii klinicznej, przeprowadzanej w znieczuleniu ogólnym.
  
....................... ................................
Imię i nazwisko Data i podpis Pacjenta
Powyższe oświadczenie podpisuje pacjent po przedzabiegowych badaniach stomatologicznych i klasyfikacji wg skali trudności. Należy zaznaczyć, że pacjent (oczywiście ten z kontaktem) lub rodzice, prawni opiekunowie muszą być poinformowani o powyższym, a uzyskane informacje przedstawione przez lekarza stomatologa potwierdzić podpisem.
4. Badania radiologiczne
Przed przystąpieniem do zabiegu, który ma być przeprowadzony w znieczuleniu ogólnym konieczne jest wykonanie diagnostycznych badań radiologicznych. Nie zawsze jest to jednak możliwe w przypadku pacjentów psychiatrycznych lub z różnymi wadami wrodzonymi czy rozwojowymi, takimi jak porażenie mózgowe, zespół Downa itp. Badania radiologiczne są główną pomocą diagnostyczną, a użycie promieniowania X jest integralną częścią stomatologii klinicznej, szczególnie kompleksowego leczenia stomatologicznego, przeprowadzanego w znieczuleniu ogólnym.
Zdjęcie pantomograficzne
Jest szczególnie wskazane do diagnostyki przed zabiegiem w znieczuleniu ogólnym ponieważ:
- na jednym zdjęciu są widoczne wszystkie zęby, struktury je utrzymujące oraz zmiany patologiczne, występujące w tkankach twardych;
- technika ich wykonania jest stosunkowo prosta. Mogą być wykonane u pacjentów rekrutujących się ze wszystkich grup ze wskazaniami do prowadzenia zabiegów w znieczuleniu ogólnym;
- pozwalają na dokładną ocenę stanu przyzębia brzeżnego, obecności kamienia poddziąsłowego i ogólną oce-nę tkanki kostnej zębodołów, gdzie czynnik periodontyczny skali trudności ma niezwykle istotne znaczenie podczas przeprowadzania zabiegów w znieczuleniu ogólnym, szczególnie w tak ważnym aspekcie, jakim jest czas;
- pozwalają na ocenę obecności i położenia trzecich zębów trzonowych, zębów i korzeni rekrutujących się do ekstrakcji, a także torbieli i zmian okołowierzchołkowych w całym uzębieniu. Do całkowitych sanacji jamy ustnej przeprowadzanych w znieczuleniu ogólnym należy zawsze brać pod uwagę możliwość wykonania zabiegów z zakresu chirurgii stomatologicznej, takich jak ekstrakcje, łyżeczkowanie torbieli, resekcje wierzchołków korzeni itp.,
- pozwalają na ocenę anomalii anatomicznych, takich jak np. nisko położone dna zatok szczękowych, obecność wierzchołków korzeni w zatokach szczękowych czy też wysoki przebieg kanału żuchwowego. Uważna diagnostyka radiologiczna tych anomalii pozwala na przyjęcie odpowiednich technik chirurgicznych w celu uniknięcia np. wtłoczenia korzenia do zatoki szczękowej czy też uszkodzenia podczas ekstrakcji dolnych zębów trzonowych pęczka naczyniowo-nerwowego, biegnącego w kanale żuchwy, co może wywołać nawet wielomiesięczne parastezje (1).
Pomimo jednak istotnego wskazania klinicznego do wykonywania zdjęcia pantomograficznego, szczególnie do zabiegu w znieczuleniu ogólnym, należy również wykonać zdjęcia dodatkowe, ponieważ zdjęcie pantomograficzne ma znaczne ograniczenia i wady, takie jak:
- cienie tkanek miękkich i powietrza mogą nakładać się na pożądane cienie tkanek twardych;
- cienie dodatkowe lub artefakty mogą nakładać się na struktury znajdujące się w obrębie warstwy badanej;
- ruch tomograficzny wraz z odległością pomiędzy warstwą ogniskową i filmem powodują zaburzenie i powiększenie końcowego obrazu;
- wielokrotnie obraz ma słabą jakość, spowodowaną zastosowaniem filmu o mniejszej czułości i folii wzmacniających;
- zdjęcia pantomograficzne ze względu na technikę ich wykonania trudno jest wykonać u dzieci poniżej lat 5 i jak wspomniano na początku u pacjentów psychiatrycznych.
Dlatego, aby mieć dokładny obraz radiologiczny, a na jego podstawie określić dalsze badania, konieczne są również zdjęcia wewnątrzustne.
Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe
Nazwa zdjęcia skrzydłowo-zgryzowego pochodzi od oryginalnej techniki, która wymagała, aby pacjent zagryzł małe skrzydełko będące elementem filmu do zdjęć wewnątrzustnych. Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe swoim zasięgiem obejmują korony i szyjki zębów, przyzębie brzeżne, komory zębów, ujścia komorowe kanałów, korzenie i kanały od 1/4 do 1/2, w zależności od ich długości, jednocześnie w szczęce i żuchwie.
Pozwalają na bardzo dokładną ocenę:
- ubytków próchnicowych,
- rozwoju próchnicy,
- istniejących wypełnień,
- próchnicy wtórnej,
- stanu przyzębia brzeżnego.
Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe wykonuje się przy użyciu specjalnych uchwytów. Zwykle wystarczają 3 lub 4 zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe do całkowitego dokładnego określenia wskaźnika próchnicowego i periodontycznego w jamie ustnej badanego pacjenta (1). Wykonanie zdjęć skrzydłowo-zgryzowych jest bardzo wskazane do ogólnej diagnostyki przedzabiegowej pacjenta zakwalifikowanego do znieczulenia ogólnego.
Zdjęcia wewnątrzustne wykonywane techniką kąta prostego
Wykonywanie leczenia endodontycznego, w zdecydowanej większości przypadków, podczas zabiegów w znieczuleniu ogólnym powinno z zasady i ze względu na czynnik czasu ograniczać się do dewitalizacji miazgi. Są jednak okoliczności, które nakazują przeprowadzenie leczenia endodontycznego z wypełnieniem kanału i korony zęba jednocześnie. Dotyczą one stricto uwarunkowań klinicznych, jak i ogólnych, np. niemożliwości kontynuacji leczenia endodontycznego u osobników psychiatrycznych.
Do przeprowadzenia leczenia endodontycznego, szczególnie w znieczuleniu ogólnym, konieczne jest wykonanie zdjęcia wewnątrzustnego techniką kąta prostego, czyli przy pomocy specjalnego uchwytu.
Podstawą techniki kąta prostego jest fakt, że:
- film jest umieszczony w uchwycie i ustawiony w jamie ustnej równolegle do osi długiej badanego zęba,
- lampa rentgenowska jest ustawiona pod kątem prostym (w płaszczyźnie poziomej i pionowej) w stosunku do zęba i filmu,
- po użyciu uchwytu do filmu, który ustala pozycję filmu i lampy rentgenowskiej, technika ustawienia staje się powtarzalna.
Dzięki technice kąta prostego możliwe są dokładne pomiary kanałów korzeniowych, a w konsekwencji prawidłowe ich wypełnienie dzięki pomiarom i odpowiedniemu nałożeniu ograniczników na instrumenty endodontyczne (1).
Status zębowy
Status zębowy (termin używany do określenia zestawu zdjęć wewnątrzustnych, zarówno skrzydłowo-zgryzowych, jak i tych wykonywanych techniką kąta prostego, przedstawiających całe uzębienie) (1) pozwala na bardzo dokładną radiodiagnostykę stomatologiczną przed planowanym zabiegiem, który ma być przeprowadzony w znieczuleniu ogólnym, zarówno pod kątem stomatologii zachowawczej, periodontologii, endodoncji, jak i chirurgii stomatologicznej.
5. Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Whates E.: Podstawy radiodiagnostyki stomatologicznej. Wyd. Sanmedica, W-wa, 1994. 2. Hill C. M., Morris P. J., General Anaesthesia and Sedation in Dentistry. Butterworth - Heinemann Ltd, London, 1992. 3. Whitwam J. G.: Zabiegi w oddziałach dziennych. Znieczulenie i sedacja. Wyd. Sanmedica, W-wa, 1999. 4. Gold B. S.: Przegląd nowości w Anestezji i Int. Opiece Med. Wyd. Medix sc, 1995. 5. Larsen M.: Anestezjologia. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław, 1996.
Nowa Stomatologia 3/2001
Strona internetowa czasopisma Nowa Stomatologia