© Borgis - Nowa Pediatria 4/2000, s. 3-5
Barbara Iwańczak, Franciszek Iwańczak
Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u dzieci – Klasyfikacja Rzymska
Functional gastrointestinal disorders in children – Roma classification
z II Katedry i Kliniki Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia Akademii Medycznej we Wrocławiu
Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. med. Franciszek Iwańczak
Streszczenie
In the present review the current classification of functional gastrointestinal disorders in children is presented. The differences between the classification of functional gastrointestinal disorders in adult and the classification created by paediatric panel under the direction of professor Hyman for children were characterised.
Zaburzenia chorobowe przewodu pokarmowego o ustalonym obrazie klinicznym lecz bez jednoznacznego czynnika etiologicznego, charakterystycznych zmian morfologicznych oraz laboratoryjnych nazywamy zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego (1). Regulacja czynności motorycznej przewodu pokarmowego jest bardzo złożona i zależy od prawidłowej czynności mięśniówki regulowanej przez nerwy współczulne, przywspółczulne, sploty nerwów śródściennych, hormony, stan emocjonalny, nawyki i inne (2, 3, 4). Na występowanie zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci mają wpływ czynniki genetyczne i środowiskowe. Dzieci mogą dziedziczyć po rodzicach usposobienie, temperament, a tym samym wrażliwość i oddziaływanie przewodu pokarmowego na stres już w okresie niemowlęcym (5). Również dzieci uczą się od swoich rodziców i opiekunów postaw i zachowań związanych z ich chorobą. Stąd wyłania się konieczność objęcia leczeniem nie tylko dziecka lecz także jego opiekunów (6). Symptomatologia zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego jest różnorodna. Zaburzenia mogą dotyczyć przełyku, żołądka, jelit, pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych i zwieracza Oddiego. Pierwszy podział zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u pacjentów dorosłych przedstawił w 1990 r. zespół gastroenterologów pod kierunkiem W.G. Thompsona na Światowym Kongresie Gastroenterologów w Rzymie (7). Zespół opracował zarówno definicję jak i podział zaburzeń czynnościowych układu trawiennego, które zostały nazwane Klasyfikacją Rzymską. Układ tej klasyfikacji jest zależny od dolegliwości związanych z docelowym narządem.
Te kryteria zostały zmodyfikowane w 1999 roku i określone nazwą – Druga Klasyfikacja Rzymska. Dostarczają one klinicystom, oprócz podziału, dokładną definicję klinicznych zaburzeń i wymiernych kryteriów do badania fizjopatologii i oceny leczenia. Spowodowało to wzrost liczby badań, które przyczyniły się do lepszego zrozumienia patogenezy i objawów klinicznych czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego (1). Opracowane kryteria podziału zaburzeń czynnościowych u dorosłych stały się podstawą wprowadzenia podziału zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci (8, 9, 10, 11). W 7 lat po opracowaniu pierwszej klasyfikacji została powołana pediatryczna grupa do opracowania i klasyfikacji zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci, złożona z 7 pediatrów i gastroenterologów dziecięcych, pracująca pod kierunkiem prof. P.E. Hymana z University of California w Los Angeles, która spotkała się po raz pierwszy we wrześniu 1997 roku. Grupa ta przedstawiła w 1999 roku klasyfikację zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u niemowląt, dzieci, młodzieży (tab. 1) oraz ich definicję i klinikę (12). Po raz pierwszy zostały więc przedstawione kryteria zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci w zależności od wieku dziecka i objawów chorobowych. Układ klasyfikacji u dzieci różni się także od układu przedstawionego u dorosłych w ten sposób, że zależy od głównych objawów zamiast od skarg związanych z określonym narządem. Niektóre zaburzenia czynnościowe są związane z wiekiem dziecka jak biegunka pędraków (biegunka czynnościowa – toddler´s diarrhea), czy z wytwarzaniem odruchu defekacji, inne mogą być rozpoznane gdy dziecko potrafi określić swoje dolegliwości np. w niestrawności czynnościowej.
Tabela 1. Klasyfikacja zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci.
A. Wymioty / Vomiting
1. Ulewanie niemowląt / Infant regurgitation
2. Zespół przeżuwania niemowląt / Infant rumination syndrome
3. Zespół cyklicznych wymiotów / Cyclic vomiting syndrome
B. Bóle brzucha / Abdominal pain
1. Niestrawność czynnościowa / Functional dyspesia
2. Zespół jelita nadwrażliwego / Irritable bowel syndrome
3. Czynnościowe bóle brzucha / Functional abdominal pain
4. Migrena brzuszna / Abdominal migraine
5. Aerofagia / Aerofagia
C. Biegunka czynnościowa / Functional diarrhea
D. Zaburzenia wypróżnienia / Disorders of defecation
1. Trudności w oddawaniu stolca u niemowląt / Infant dyschezia
2. Zaparcia czynnościowe / Functional constipation
3. Czynnościowe zatrzymanie stolca / Functional fecal retention
4. Brudzenie bielizny nie związane z zatrzymaniem stolca / / Functional non-retentive fecal soiling
|
Jak wynika z tabeli 1, do grupy pierwszej zaliczono zaburzenia związane z wymiotami, do grupy drugiej bóle brzucha, do grupy trzeciej czynnościową biegunkę i do grupy czwartej zaburzenia związane z oddawaniem stolca.
Do zaburzeń przebiegających z wymiotami autorzy klasyfikacji zaliczają ulewanie, zespół przeżuwania niemowląt oraz zespół cyklicznych wymiotów. Zaburzenia te są związane z refluksem żołądkowo-przełykowym.
Do zaburzeń związanych z bólami brzucha zakwalifikowano niestrawność czynnościową, zespół jelita nadwrażliwego, czynnościowe bóle brzucha, migrenę brzuszną oraz aerofagię.
Zaburzenia defekacji obejmują trudności w oddawaniu stolca u niemowląt, zaparcia czynnościowe, czynnościowe nietrzymanie stolca i brudzenie bielizny.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Drossman D.A.: The functional gastrointestinal disorders and the Rome II process. Gut, 1999, 45 (suppl. II):II1-II5. 2. Wood J.D. et al.: Fundamentals of neurogastroenterology. Gut., 1999, 45 (suppl. II):II-6II16. 3. Kellow J.E. et al.: Principles of applied neurogastroenterology: physiology motility-sensation. Gut., 1999, 45 (suppl. II):II17-II24. 4. Drossman D.A. et al.: Psychosocial aspects of the functional gastrointestinal disorders. Gut., 1999, 45 (suppl. II):II25-II36. 5. Boyce W.T. et al.: Temperament and the psychobiology of stress. Pediatrics, 1992, 90:483-486. 6. Schor E. et al.: Family health. Utilization and effects of family membership. Med. Care, 1987, 25:616-626. 7. Thompson W.G.: Classification of functional gastrointestinal disorders. Motility, 1994, 25:10-24. 8. Celińska-Cedro D.: Dyspepsja czynnościowa. Klinika Pediatr., 1998, 6:4-7. 9. Ryżko J.: Zespół drażliwego jelita u dzieci. Klinika Pediatr., 1998, 6:19-22. 10. Iwańczak F.: Dyskinezy pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Klinika Pediatr., 1998, 6:42-46. 11. Iwańczak B., Iwańczak F.: Podział zaburzeń czynności motorycznej przewodu pokarmowego. Nowa Pediatria, 1998, 2:5-7. 12. Rasquin-Weber A. et al.: Childhood functional gastrointestinal disorders. Gut., 1999, 45 (suppl. II):II60-II68. 13. Carey W.B.: Colic – Primary excessive crying as in infant environment interaction. Pediatr. Clin. North Am., 1994, 31:993-1005. 14. Lothe L., Lindberg T.: Cow´s milk formula as a cause of infantile colic: A double-blind study. Pediatrics, 1982, 70:7-10. 15. Appley J., Naish N.: Recurrent abdominal pains: a field survey of 1000 schol childredn: Arch. Dis. Child., 1958, 33:165-170. 16. Hyams J.S. et al.: Abdominal pain and irritable bowel syndrome in adolescents: a community-based study. J. Pediatr., 1996, 129:220-226. 17. Di Lorenzo C. et al.: Rectal and gastric hyperalquesia in children with recurrent abdominal pain. Gastroenterology, 1998, 114:A 743. 18. Iwańczak F. i wsp.: Zespół jelita nadwrażliwego u dzieci. Ped. Pol., 2000, 75, 6:451-457.
