Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 10/2007, s. 408-413
*Wojciech Bik
Naczynioruchowy peptyd jelitowy (VIP) – potencjalny czynnik immunomodulacyjny i jego rola w chorobach układu oddechowego
Vasoactive intestinal peptide-immunomodulatory factor and its role in respiratory diseases
Zakład Neuroendokrynologii Klinicznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Bogusława Baranowska
Streszczenie
Naczynioruchowy peptyd jelitowy (VIP) jest peptydem o działaniu plejotropowym wywieranym poprzez specyficzne receptory obecne w licznych tkankach i narządach. Odgrywa on istotną rolę w modulacji funkcji układu immunologicznego i wykazuje silne działanie przeciwzapalne. VIP jest także ważnym neurotransmiterem w układzie oddechowym i wykazuje działanie bronchodilatacyjne. Dokładna rola VIP w patogenezie chorób układu oddechowego a w szczególności astmy oskrzelowej i pierwotnego nadciśnienia płucnego, nie została dotychczas jednoznacznie wyjaśniona. Wydaje się, że VIP lub jego długodziałające analogi mogą odgrywać korzystną rolę w leczeniu chorób układu oddechowego.
Summary
Vasoactive intestinal peptide (VIP) is a peptide demonstrating the pleiotropic functions which are mediated through the specific receptors. It plays an important role in modulation of the immune response and shows the strong antiinflammatory properties.
VIP also acts as a neurotramitter with bronchodilatatory effects in tracheobronchial airway. The precise role of VIP in the pathogenesis of respiratory diseases, especially in asthma and primary pulmonary hipertension, is still not clear. It seems that VIP or its long-acting analogues may play a beneficial role in the treatment of respiratory diseases.



Wstęp
VIP ( naczynioruchowy peptyd jelitowy – vasoactive intestinal peptide), wyizolowany w 1970 roku przez Saida i Mutta, jest polipeptydem należącym do nadrodziny glukagonu, do której zaliczamy podobne pod względem budowy i działania peptydy, takie jak: glukagon, glukagonopodobny peptyd 1 i 2, glukozozależny polipeptyd insulinotropowy, czynnik uwalniający hormon wzrostu (GHRH), peptyd histydyno-metioninowy, przysadkowy peptyd aktywujący cyklazę adenylową (PACAP) i sekretynę (1)
Jest to polipeptyd, składający się z 28 aminokwasów działający inotropowo dodatnio na mięsień sercowy, stymulujący rozkurcz mięśniówki gładkiej, zwiększający absorbcję wody i elektrolitów w przewodzie pokarmowym oraz nasilający sekrecję zewnątrzwydzielniczą trzustki i jelit (2, 3, 4).
W układzie endokrynnym stymuluje wydzielanie hormonów przysadkowych (między innymi hormonu adrenokortykotropowego (ACTH), hormonu lutenizującego (LH), hormonu wzrostu (GH) i prolaktyny (PRL)) oraz pobudza oś podwzgórze-przysadka-nadnercza w mechanizmie działania centralnego i obwodowego (1, 3).
W układzie odpornościowym obecność VIP wykazano w komórkach tucznych otrzewnej szczura, ludzkich komórkach jednojądrowych w krwi obwodowej, natomiast metodami immunohistochemicznymi we wszystkich subpopulacjach limfocytów (5, 6, 7).
VIP wywiera swoje działanie za pomocą specyficznych receptorów związanych z białkiem G, które obecne są także w komórkach immunologicznie kompetentnych.
1. Receptor VPAC 1 działający poprzez system cyklazy adenylowej, występujący miedzy innymi w limfocytach i makrofagach.
2. Receptor VPAC 2 działający poprzez system cyklazy adenylowej i kanału chlorkowo-wapniowego, obecny w limfocytach i komórkach zrębu pochodzących ze szpiku kostnego.
3. Receptor PAC 1 jest on obecny w makrofagach, ale nie w limfocytach, i działa poprzez cyklazę adenylową i system fosfolipazy C (PLC system). Receptor ten wiąże preferencyjnie PACAP (300-1000 razy silniej niż VIP).
PACAP – przysadkowy polipeptyd aktywujący cyklazę adenylową jest neuropeptydem z nadrodziny glukagonu zbliżonym w działaniu do VIP.
Przedstawione informacje wskazują, że VIP wywiera działanie plejotropowe, w tym wpływa na funkcję układu immunologicznego, który odgrywa istotną rolę w patogenezie chorób układu oddechowego.
Działanie VIP w układzie odpornościowym
Kluczową rolę w nieswoistej odpowiedzi immunologicznej odgrywają makrofagi, których głównymi zadaniami są: fagocytoza, prezentacja antygenu, uwalnianie cytokin prozapalnych, takich jak: TNFα (czynnik martwicy guzów alfa), IL12 (interleukina 12), IL6 (interleukina 6), IL1 (interleukina 1), NO (tlenku azotu) i cytokin przeciwzapalnych, np.: IL10 (interleukina 10). Swoje funkcje makrofagi realizują pod wpływem pobudzenia, np.: przez lipopolisacharydy bakterii Gram ujemnych (LPS) (8, 9).
W licznych badaniach prowadzonych przede wszystkim przez Gomariz, Ganea i Delgado udowodniono, że VIP hamuje produkcję TNFα, IL6 (10), IL12 i NO (11), natomiast nasila syntezę i uwalnianie IL10 – najważniejszej interleukiny przeciwzapalnej (12). Badania te wykazały również zmniejszenie poziomu m RNA dla TNFα, IL12, IL6 i syntetazy tlenku azotu przy zwiększeniu stężenia m RNA dla IL10 (10, 11, 12). Dzięki zahamowaniu produkcji wymienionych cytokin prozapalnych VIP zmniejsza śmiertelność zwierząt eksperymentalnych w przebiegu wstrząsu endotoksycznego wywołanego przez lipopolisacharydy (LPS) bakterii Gram ujemnych (10).
VIP poprzez hamujący wpływ na syntezę cytokin prozapalnych w przebiegu zapalenia zaliczany jest do grupy czynników unieczynniających makrofagi (macrophage deactivating factors) (7).
Wpływ VIP na fagocytozę, migrację i zdolności do przylegania makrofagów pozostaje niejasny. W większości prac sugerowany jest efekt hamujący (7, 13, 14, 15), podczas gdy inni badacze opisują efekt odmienny (16, 17). VIP może stymulować produkcję jonów nadtlenkowych (17), co jednak jest podważane przez dużą część badaczy (18, 19). Wydaje się, że rozbieżne wyniki uzyskiwane w cytowanych pracach mogą być związane z różnymi drogami przekazywania sygnału przez receptor dla VIP (efekt pobudzający prawdopodobnie związany jest z kinazą białkową C {PKC}, a efekt hamujący z cAMP) (7).
Badania eksperymentalne oraz kliniczne wykazały, że u ludzi w surowicy (20), a u zwierząt w płynie otrzewnowym lub narządach limfatycznych poziom VIP po stymulacji LPS lub w trakcie endotoksemii spowodowanej bakteriami Gram ujemnymi jest podwyższony ( 21, 22).
Delgado i wsp. udowodnili także, że immunomodulacyjny wpływ VIP na makrofagi odbywa się za pomocą zjawiska typu „down regulation” cząsteczki CD14 (cluster of differentiation-kompleks różnicowania) makrofagów, która jest receptorem błonowym dla LPS i odgrywa istotną rolę w procesie fagocytozy (7, 23).
Oprócz cytokin przeciwzapalnych i prozapalnych w przebiegu zapalenia bardzo istotną rolę odgrywa tlenek azotu, którego wysoki poziom uzyskiwany jest dzięki syntezie i wyrzutowi z makrofagów. Jest to jeden z głównych czynników działania cytotoksycznego makrofagów.
W badaniach eksperymentalnych wykazano, że VIP hamuje aktywność i wytwarzanie indukowanej syntetazy tlenku azotu (iNOS) obecnej w pobudzonych komórkach immunologicznie kompetentnych, natomiast pobudza aktywność endotelialnej syntetazy tlenku azotu (eNOS). Hamowanie ekspresji iNOS ma miejsce na poziomie samego białka enzymatycznego i mRNA.
VIP wywiera opisane działanie poprzez receptor VPAC 1, który znajduje się na makrofagach oraz w mniejszym stopniu przez receptor VPAC 2. Wewnątrzkomórkowym mechanizmem odpowiedzialnym za opisywane powyżej zjawiska jest zahamowanie przez VIP powstawania kompleksu NFκB (nuclear factor κB-czynnik jądrowy κB) (24).
Kompleks NFκB w makrofagach spoczynkowych pozostaje w cytoplazmie nieaktywny i związany z białkami hamującymi κB (IκB). Natomiast po pobudzeniu komórki immunologicznie kompetentnej powstaje kompleks NFκB, który przemieszcza się do jądra komórkowego i wiąże się w miejscu κB DNA, powodując dalszą aktywację komórek immunologicznie kompetentnych (25).
Przedstawione powyżej dane dotyczące wpływu VIP na wydzielanie cytokin prozapalnych, przeciwzapalnych i tlenku azotu świadczą o tym, że neuropeptyd ten hamując funkcję makrofagów zapobiega niekontrolowanemu rozwojowi reakcji zapalnej.
Kolejnymi komórkami immunologicznie kompetentnymi, na które wywiera wpływ VIP są limfocyty. Pobudzone limfocyty T produkują cytokiny, limfocyty B przeciwciała, a limfocyty cytotoksyczne (Tc) wywierają bezpośredni efekt cytotoksyczny poprzez dwa główne mechanizmy:
1. Niezależny od jonów wapnia układ Apo-1/Fas (CD 95) / Fas Ligand (Fas/Fas L), którego pobudzenie prowadzi w mechanizmie apoptozy do śmierci komórki zawierającej antygen.
2. Zależną od jonów wapnia degranulację z wydzieleniem białka litycznego perforyny i rodziny granenzymów powodujących efekt lityczny.
Szlak związany z układem Fas/Fas L odrywa ważną rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej i indukcji zjawiska tolerancji oraz zapobiega niekontrolowanemu rozwojowi reakcji zapalnej, a szlak wapniowozależnej degranulacji odpowiada za działanie cytotoksyczne w stosunku do komórek obcych lub zakażonych przez wirusy (25, 26).
VIP wykazuje hamujące działanie na ekspresję ligandu Fas (FasL) w limfocytach. Prowadzi to między innymi do zahamowania stymulowanej antygenem apoptozy dojrzałych limfocytów, jak również do zahamowania cytotoksycznego efektu limfocytów T CD 8+. Zahamowanie ligandu Fas zachodzi zarówno na poziomie biosyntezy białka, jak i mRNA. Działanie to odbywa się poprzez receptor VPAC 1 i VPAC 2 i dotyczy przede wszystkim efektu cytotoksycznego limfocytów Th 1, natomiast nie wpływa na limfocyty Th 2. (27, 28).
VIP podnosząc kostymulacyjną aktywność makrofagów poprzez wzrost ekspresji cząsteczki B 7.2 (zjawisko „up regulation”) powoduje w przypadku pobudzonych antygenem limfocytów T CD4+ nasilenie wydzielania IL 4 i IL 5, a więc cytokin specyficznych dla limfocytów Th 2. Równocześnie dochodzi do zahamowania wydzielania IL 2 i INFγ, czyli cytokin specyficznych dla komórek Th 1. W mechanizmie tym VIP wpływa na różnicowanie się limfocytów T CD4+ w kierunku komórek efektorowych Th 2 (29, 30).
Shimozato i Kincade wykazali, że w limfocytach B receptory PAC 1, VPAC 1 i VPAC 2 nie występują lub stwierdzane są w niewielkich ilościach. Brak receptorów dotyczy nie tylko limfocytów B dojrzałych, ale także form rozwojowych. VIP wpływa hamująco na różnicowanie się limfocytów B, jednakże nie poprzez bezpośredni wpływ na limfocyty B, ale poprzez supresję wydzielania IL 7 mającej kluczowy wpływ na dojrzewanie limfocytów B w mikrośrodowisku szpiku (31).
Podsumowując można stwierdzić, że naczynioruchowy peptyd jelitowy wykazuje działanie modulacyjne na układ odpornościowy, a w warunkach zapalenia wykazuje charakter peptydu o właściwościach przeciwzapalnych (32, 33). Przeciwzapalne cechy VIP mogą mieć potencjalne znaczenie w patogenezie niektórych chorób układu oddechowego.
Działanie VIP w układzie oddechowym
Liczne badania wskazują na wpływ VIP na rozkurcz mięśni gładkich w drogach oddechowych. Neuropeptyd ten jest potencjalnym silnym endogennym bronchodilatoatorem. W pracach eksperymentalnych wykazano dużą ilość miejsc wiążących VIP w warstwie mięśniówki gładkiej dużych oskrzeli, natomiast w drobnych oskrzelach miejsca wiążące VIP występują w małej ilości. Receptory VIP i włókna nerwowe VIP-ergiczne stwierdzane są w nabłonku dróg oddechowych oddechowych gruczołach podśluzówkowych. Należy podkreślić także, że ilość włókien VIP-ergicznych w drogach oddechowych zmniejsza się wraz ze zmniejszeniem się średnicy oskrzela, jak również zmienia się stosunek włókien VIP-ergicznych do cholinergicznych (34, 35).
Najsilniejsze działanie bronchodilatacyjne VIP wywiera w dużych oskrzelach, co spowodowane jest nagromadzeniem dużej liczby jego receptorów, natomiast efekty rozkurczowego działania VIP nie są obserwowane na poziomie małych oskrzeli i oskrzelików (36). VIP zapobiega bronchokonstrykcyjnemu działaniu histaminy, leukotrienu D, endoteliny, prostaglandyny F (37, 38) .
Działanie bronchodilatacyjne naczynioruchowego peptydu jelitowego może przebiegać także w mechanizmie związanym ze stymulacją endotelialnej syntetazy tlenku azotu (eNOS) przez VIP i zwiększenia wydzielania NO, który rozkurcza mięśniówkę gładką oskrzeli (39, 40).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Sherwood N.M., Krueckl S.L., McRoy J.E.: The origin and function of Pituitary Adenylate Cyclase Activating Polypeptide (PACAP)/glucagon superfamily. Endocr. Rev., 2000; 21: 619-670.
2. Said S.I., Mutt V.: Polypeptide with broad biologic activity : Isolation from small intestine. Science 1970; 169: 1217-1218.
3. Zdrojewicz Z., Sztuka-Pietkiewicz A., Pietkiewicz W.: Rola wazoaktywnego peptydu jelitowego w organizmie człowieka. Wiad. Lek. 1999; 52: 402-408.
4. Gumułka S.W.: Jelitowy peptyd wazoaktywny (VIP) w: Patiofizjologia. Maśliński S., Ryżewski J. (red) wyd II Wyd. Lek. PZWL 1998: 272.
5. Reubi J.C.: In vitro evaluation of VIP/PACAP receptors in healthy and diseased human tissues. Ann. NY Ac. Sci. 2000; 921: 1-25.
6. Pozo D., i wsp.: Immunobiology of vasoactive intestinal peptide (VIP). Immunology Today 2000; 21: 7-11.
7. Ganea D., Delgado M.: Neuropeptides as modulators of macrophage functions. Regulation of cytokine production and antigen presentation by VIP and PACAP. Archiv. Immunol. et Therap. Exp. 2001; 49: 101-110.
8. Jakóbisiak M.: Odporność nieswoista. w: Immunologia. Jakóbisiak M.(red.) Wydawnictwo Naukowe PWN; 2000: 169-223.
9. Lydyard P., Grossi C.: Komórki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej. w: Roitt I, Brostoff J., Male D.: Immunologia Wyd. Lek. PZWL, Wyd. Med. Słotwiński Verlag. Wyd. II 2000. 14-30.
10. Delgado M., et al.: Vasoactive Intestinal Peptide (VIP) and Pituitary Adenylate Cyclase-Activating Polypeptide (PACAP) protect mice from lethal endotoxemia through the inhibition of TNF α and IL 6. J. Immunology 1999, 162: 1200-1205.
11. Zhicheng X., Subramaniam S.: Vasoactive intestinal peptide inhibit IL 12 and nitric oxide production in murine macrophages. J. Neuroimunol. 1998; 89: 206-212.
12. Delgado M., et al.: Vasoactive Intestinal Peptide and Pituitary Adenylate Cyclase-Activating Polypeptide enhance IL-10 production by murine macrophages: in vitro and in vivo studies. J. Immunology, 1999, 162: 1707-1716.
13. Ichinose M., Sawada M., Maeno T.: Inhibitory effect of VIP on phagocytosis in mouse peritoneal macrophages. Pegul. Pept., 1994; 54: 385-395.
14. Litwin D.K., Wilson A.K., Said S.I.: VIP inhibits rat alveolar macrophage phagocytosis and chemotaxiis in vitro. Pegul. Pept. 1992; 40: 63-74.
15. Segura J.J., et al.: VIP inhibits substrate adherence capacity of rat peritoneal macrophages by mechanism that involves cAMP. Cell Adhes. Com. 1993; 1: 213-221.
16. De la Fuente M., et al.: Vasoactive intestinal peptide modulation of adherence and mobility in rat peritoneal lymphocytes and macrophages. Peptides 1994; 15: 1157-1163.
17. De la Fuente M., et al.: Stimulation by VIP of phagocytic function in rat macrophages. Protein kinase C involvement. Reg. Pept. 1993; 48: 345-353.
18. Ishizuka T., et al.: Inhibitory effects of vasoactive intestinal peptide on superoxide anion genaration from stimulated human inflammatory cells. Arerugi. 1992; 41: 504-511.
19. Kurosawa M., Ishizuka T.: Inhibitory effects of vasoactive intestinal peptide on superoxide anion formation by N-formyl-methionyl-leucyl-phanylananine-activated inflammatory cells in vitro. Int. Arch. Allergy Immunol., 1993; 100: 28-34.
20. Brandtzaeg P., et al.: Elevated VIP and endotoxin plasma levels in human Gram-negative septic shock. Regul. Pept. 1989; 24: 37-44.
21. Martinez C., et al.: Regulation of VIP production and secretion by murine lymphocytes. J. Neuroimunol., 1999; 93: 126-138.
22. Zamir O., et al.: Effect of sepsis or cytokine administration on release of gut peptides. Am. J. Surg., 1992; 163: 181-184.
23. Delgado M., et al.: Shedding of membrane-bound CD 14 from LPS-stimulated macrophages by VIP and PACAP. J. Neuroimmunol. 1999; 99: 61-71.
24. Delgado M., et al.: Vasoactive Intestinal Peptide and Pituitary Adenylate Cyclase Activating Polypeptide prevent inducible nitric oxide synthase transcription in macrophages by imhibiting NF-κB and IFN regulatory factor activation. J. Immunology1999; 162: 4685-4696.
25. Rook G., Balkwill F.: Reakcje immunologiczne typu komórkowego. w: Roitt I, Brostoff J., Male D. Immunologia. Wyd. Lek. PZWL, Wyd. Med. Słotwiński Verlag. Wyd. II; 2000: 121-138.
26. Malejczyk J.: Mechanizmy cytotoksyczności limfocytów. w: Immunologia.. Jakóbisiak M.(red.) Wydawnictwo Naukowe PWN; 2000: 323-336.
27. Delgado M., Ganea D.: Vasoactive Intestinal Peptide and Pituitary Adenylate Cyclase-Activating Polypeptide inhibit T cell mediated cytotoxicity by inhibiting Fas Ligand expression. J. Immunology 2000; 165: 114-123.
28. Delgado M., Ganea D.: Vasoactive Intestinal Peptide and Pituitary Adenylate Cyclase-Activating Polypeptide inhibit antigen-induced apoptosis of mature T lymphocytes by inhibiting Fas Ligand expression. J. Immunology 2000, 164: 1200-1210.
29. Delgado M., et al.: Vasoactive Intestinal Peptide and Pituitary Adenylate Cyclase-Activating Polypeptide stimulate the induction of Th 2 responses by up-regulating B7.2 expression . J. Immunology 1999; 163: 3629-3635.
30. Delgado M.,et al.: VIP and PACAP differentially regulate the costimulatory activity of resting and activated macrophages through the modulation of B 7.1 and B 7.2 expression J. Immunology 1999; 163: 4213-4223.
31. Shimozato T., Kincade P.W.: Indirect suppression of IL 7 responsive B cell precursors by vasoactive intestinal peptide (VIP) J. Immunology 1997; 158: 5178-5184.
32. Pozo D.: VIP- and PACAP-mediated immunomodulation as prospective therapeutic tools. Trends in Mol. Med. 2003; 9: 211-217.
33. Delgado M., Pozo D., Ganea D.: The significance of vasoactive intestinal peptide in immunomodulation. Pharmacol. Rev. 2004; 56: 249-290.
34. Ghatei M.A., et al.: Regulatory peptides in the mammalian respiratory tract. Endocrinology 1982; 111: 1248-1254.
35. Lundberg J.M., et al.: Co-existence of peptide HI (PHI) and VIP in nerves regulating blood flow and bronchial smooth muscle tone in various mammals including man. Peptides 1984; 5: 593-606.
36. Alterie R.J., Diamond L.: Comparison of vasoactive intestinal peptide and isoproterenol relaxant effects in isolated cat. J. Appl. Physiol., 1984; 56: 986-992.
37. Hamasaki Y., et al.: Vasoactive intestinal peptide counteracts leukotriene D4-induced contractions of guinea pig trachea, lung and pulmonary artery. Trans. Assoc. Am. Physicians., 1983; 96: 406-411.
38. Groneberg D.A., Springer J., Fisher A.: Vasoactive intestinal peptide as mediator of asthma. Pulm. Pharmacoal. Ther., 2001; 14: 391-401.
39. Grider J.R., et al.: Stimulation of nitric oxide from muscle cells by VIP: prejunctional enhancement of VIP release. Am. J. Physiol., 1992; 262: G774-G778.
40. Hasaneen N.A., Foda H.D., Said S.I.: Nitric oxide and vasoactive intestinal peptide as a co-transmitters of airway smooth-muscle realaxation: analysis in neuronal nitric oxide synthase in knockout mice. Chest., 2003; 124: 1067-1072.
41. Palmer J.B., et al.: Effect of infused vasoactive intestinal peptide on airway functions in normal subjects. Thorax 1986; 41: 663-666.
42. Morice A., Unwin R.J., Sever P.S.: Vasoactive intestinal peptide causes bronchodilatation and protects against histamine-induced bronchoconstriction in asthma subjects. Lancet 1983; 2: 1225-1227.
43. Altiere R.J., Kung M., Diamond L.: Comparative effects of inhaled isoproterenol and vasoactive intestinal peptide on histamine-induced vasoconstriction in human subjects. Chest., 1984; 86: 153-154.
44. Heptt W., et al.: Innervation of human nasal mucosa in environmentally triggered hyperreflectoric rhinitis. J. Occup. Environ. Med., 2002; 44: 924-929.
45. Groneberg D.A., et al.: Toxic rhinitis-induced changes of human nasal mucosa innervation Toxicol. Pathol., 2003; 31: 326-331.
46. Groneberg D.A., et al.: Aspirin-sensitive rhinitis associated changes in upper airway innervation. Eur. Respir. J., 2003; 22: 986-991.
47. Ohzeki T., et al.: Responses of plasma vasoactive intestinal peptide to methacholine and exercise loading in children and adolescents with bronchial asthma. Pediatr. Allergy. Immunol., 1993; 4: 26-29.
48. Cardell L.O., Uddman R., Edvinsson L.: Low plasma concentration of VIP and elevated levels of other neuropeptides during exacerbations of asthma. Eur. Respir. J., 1994; 7: 2169-2173.
49. Kaltreider H.B., et al.: Upregulation of neuropeptides and neuropeptide receptors in a murine model of immune inflammation in lung parenchyma. Am. J. Respir. Cell. Mol. Biol., 1997; 16: 133-144.
50. Groneberg D.A., Rabe K.F., Fisher A.: Novel concepts of neuropeptide-based drug therapy: vasoactive intestinal peptide and its receptors. Eur. J. Pharmacol., 2006; 533: 182-194.
51. Petkov V., et al.: Vasoactive intestinal peptide as a new drug for treatment of primary pulmonary hypertension. J. Clin. Invest., 2003; 111: 1339-1346.
52. Barnes P.J., Dixon C.M.: The effect of inhaled vasoactive intestinal peptide on bronchial reactivity to histamine in humans. Am. Rev. Respir. Dis., 1984; 130: 162-166.
53. O´Donnel M., et al.: RO 25-1553: a novel, long-acting vasoactive intestinal peptide agonist. Part I: in vitro and in vivo bronchodilator studies. J. Pharmacol. Exp. Ther., 1994; 270: 1282-1288
54. O´Donnel M., et al.: RO 25-1553: a novel, long-acting vasoactive intestinal peptide agonist. Part II: effect on in vtro and in vivo models of pulmonary anaphilaxis. J. Pharmacol. Exp. Ther., 1994; 270: 1289-1294.
55. Gourlet P., et al.: The long-acting vasoactive intestinal peptide agonist RO 25-1553 is a highly selective of the VIP2 receptor subclass. Peptides 1997; 18: 403-408.
56. Schmidt D.T., et al.: The effect of the vasoactive intestinal polypeptide agonist Ro 25-1553 on induced tone in isolated human airways and pulmonary artery. Naunyn. Schmiedebergs Arch. Pharmacol., 2001; 364: 314-20.
otrzymano: 2007-04-16
zaakceptowano do druku: 2007-07-10

Adres do korespondencji:
*Wojciech Bik
Zakład Neuroendokrynologii Klinicznej
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego
ul. Marymoncka 99/103, 01-813 Warszawa
tel.: (0-22) 569-38-50, fax: (0-22) 569-38-59
e-mail: zncmkp@op.pl

Postępy Nauk Medycznych 10/2007
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych