Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2010, s. 59-70
*Elżbieta Hołderna-Kędzia, Bogdan Kędzia
Ocena aktywności antybiotycznej wyciągów roślinnych
Estimation of antibiotic activity of plant extracts
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Grzegorz Spychalski
Summary
The research study included 387 dried and concentrated extracts of 74 herbal plants. Plant extracts obtained using solvents of different polarity. The antibiotic activity of tested extracts determined by susceptibility to international standard strain of Staphylococcus aureus ATCC 6538 P grown in Antibiotic Medium Broth. The antimicrobial activities of extracts compared with reference substance chloramphenicol for their effectiveness and Minimum Inhibitory Concentration (MIC). The research identified 17 extracts with the highest antibiotic activity (MIC ≤ 0.1 mg/ml). Among the most antimicrobial active extracts are those derived from the thalli Cladonia uncialis by acetone, ethylene ether, heptane, methanol (MIC = 0.0005-0.01 mg/ml) extraction. The ethyl acetate and hexane extracts of the root of Salvia miltiorrhiza showed as well the high antimicrobial activity (MIC = 0.01 mg/ml). To most antibiotic active group include the ethyl ether and paraffin oil extracts (MIC within the range 0.4 i 1.7 mg/ml). The least active group was the water extracts (mean MIC = 15.5 mg/ml). The remaining 9 groups include ethanol, acetone and hexane, exhibit the average MIC values between 2.5-5.0 mg/ml.



W ostatnich latach obserwuje się wyraźny wzrost zainteresowania świata medycznego lekiem roślinnym jako alternatywą wobec nadużywania w lecznictwie antybiotyków i w związku z tym powstawania szczepów drobnoustrojów opornych na ich działanie. Liczne doniesienia naukowe coraz częściej wiążą patomechanizm wielu chorób wewnętrznych i zewnętrznych z czynnikiem etiologicznym, jakim są drobnoustroje, zarówno bakterie, grzyby, jak i wirusy chorobotwórcze dla człowieka. Stąd wynikają poszukiwania nowych, skutecznych preparatów leczniczych opartych na aktywnych antybiotycznie surowcach roślinnych. Są one możliwe dzięki współpracy badaczy z dziedziny botaniki, fitochemii, medycyny i mikrobiologii.
Wieloletnie badania własne prowadzone w Instytucie Roślin i Przetworów Zielarskich, a od stycznia 2009 r. w Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, poparte danymi piśmiennictwa wskazują na istotną rolę roślin i sporządzonych z nich wyciągów, tak w podwyższaniu odporności organizmu na zakażenia, jak i poprzez bezpośrednie niszczące oddziaływanie na komórki drobnoustrojów chorobotwórczych. W tym kontekście w poprzedniej pracy (1) poddano badaniom skriningowym wobec szczepu standardowego gronkowca złocistego 135 surowców zielarskich pochodzenia krajowego i zagranicznego, z których sporządzono łącznie 405 wyciągów lipofilnych i hydrofilnych. Analizując uzyskane wartości aktywności antybiotycznej badanych wyciągów, wyodrębniono grupy wyciągów o wysokiej, średniej i niskiej aktywności. W poprzedniej pracy (1) przeanalizowano także dane piśmiennictwa, które wskazują na szeroki zakres aktywności przeciwdrobnoustrojowej badanych wyciągów.
Cel badań
W niniejszej pracy postanowiono kontynuować przegląd oznaczeń aktywności antybiotycznej dla kolejnych wyciągów roślinnych pozyskanych w większości z surowców zielarskich rodzimego pochodzenia, mając nadzieję na odkrycie dalszych wyciągów roślinnych o wyjątkowo silnym działaniu na drobnoustroje.
Materiał i metody
Badane surowce i przygotowanie wyciągów
Badaniami prowadzonymi na przestrzeni 30 lat objęto 387 suchych i zagęszczonych wyciągów roślinnych otrzymanych z 74 roślin zielarskich różnego pochodzenia. W wielu przypadkach wyciągi sporządzano z różnych części tej samej rośliny (kwiat, liść, igły, ziele, cała roślina, plecha, owoc, cebula, nasiona, kiełki, korzeń, korzeń i liść, słoma, plewy, ziarno). Analizowane surowce ekstrahowano w stosunku 1:10 za pomocą rozpuszczalników o różnej polarności, w tym wody (54 wyciągi), metanolu (35 wyciągów), etanolu (207 wyciągów), butanolu (7 wyciągów), chlorku metylenu (14 wyciągów), octanu etylu (14 wyciągów), acetonu (6 wyciągów), eteru etylowego (9 wyciągów), eteru naftowego (7 wyciągów), chloroformu (5 wyciągów), heptanu (7 wyciągów) i heksanu (20 wyciągów). Rośliny zielarskie poddane badaniom i otrzymane z nich wyciągi zestawiono w tabeli 1. Wynika z niej, że do przygotowania wyciągów wodnych użyto 25 surowców zielarskich, wyciągów metanolowych – 24 surowce, wyciągów etanolowych – 46 surowców, butanolowych – 3 surowce, natomiast do sporządzenia wyciągów przy użyciu chlorku metylenu wykorzystano 5 surowców, octanu etylu i eteru etylowego – po 8 surowców, acetonu i chloroformu – po 4 surowce, eteru naftowego i heptanu – po 2 surowce oraz heksanu – 14 surowców zielarskich.
Tabela 1. Zestawienie surowców zielarskich i otrzymanych z nich wyciągów.
Badana roślina zielarskaRozpuszczalnik użyty do ekstrakcji*
ABCDEFGHIJKL
1. Abutilon indica+
2. Allium cepa+
3. Anthyllis vulneraria++
4. Apium graveolens+++
5. Archangelica officinalis+++
6. Arctostaphylos uvae-ursi+++
7. Asarum europaeum+
8. Avena sativa++
9. Calendula officinalis+
10. Camelia sinensis+
11. Camptotheca acuminata+
12. Centella asiatica++
13. Chrysanthemum parthenium++
14. Cimicifuga sp.+
15. Cladonia gracilis++
16. Cladonia uncialis++++
17. Dictamnus albus++++
18. Dictamnus roseus++++
19. Dracocephalus moldavica+++++
20. Echinacea angustifolia++
21. Epilobium angustifolium+
22. Eryngium maritimum+
23. Eupatorium cannabinum++
24. Galinsoga parviflora+++
25. Hedera helix+
26. Helichrysum arenarium+++
27. Hypericum perforatum+++++
28. Kalanchoe digremontiana+
29. Kalanchoe gastonis+
30. Kalanchoe longiflora+
31. Kalanchoe somaliensis+
32. Lepidium pruvianum++
33. Lithospermum canescens+
34. Lotus corniculatus++
35. Mahonia aquifolium+
36. Matricaria chamomilla+
37. Melissa officinalis+
38. Nigella sativa++
39. Panax quinquefolium+++
40. Panax vietnamensis++
41. Parietaria officinalis++
42. Palmeria sulcata+
43. Pastinaca sativa+++
44. Pinus sylvestris+
45. Plastimatia glauca+
46. Platycodon grandiflorum++
47. Polyscias fruticosa+++
48. Prunus spinosa+
49. Pyrus communis++++++
50. Rhodiola kirilowii+++
51. Rhodiola quadrifida+++
52. Rhodiola rosea++
53. Rosa pimpinelifolia+
54. Rubus fruticosus++
55. Salvia miltiorrhiza++++
56. Salvia officinalis++++
57. Sambucus nigra+
58. Schefflera octophylla+
59. Schizandra chinensis+
60. Scropularia niponesis+
61. Silphium perfoliatum++
62. Solanum dulcamara+
63. Solidago canadensis++
64. Solidago gigantea++
65. Solidago gramniflora++++
66. Solidago virgauvea++
67. Tinospora cordifolia+
68. Trollius europaeus++
69. Tussilago farfara+++
70. Usnea barbata+
71. Vaccinium vitis-idaea++
72. Vitis vinifera+
73. Withania somnifera+
74. Xanthium strumarium+
*A - woda, B - metanol, C - etanol, D - butanol, E - chlorek metylenu, F - octan etylu, G - aceton, H - eter etylowy, I - eter naftowy, J - chloroform, K - heptan, L - heksan.
Przeprowadzenie mikrobiologicznych badań skriningowych
Badania skriningowe prowadzono z użyciem wrażliwego na substancje antybiotyczne międzynarodowego szczepu standardowego Staphylococccus aureus ATCC 6538 P. Wyciągi rozpuszczano w DMSO w stężeniu 100 mg/ml i przygotowywano z nich rozcieńczenia w płynnym podłożu Antibiotic Medium (Merck) w stężeniach od 0,01 do 10,0 mg/ml. W razie potrzeby przygotowywano dodatkowo roztwory badanych wyciągów w DMSO w stężeniu 1000 mg/ml, z których sporządzano roztwory w podłożu Antibiotic Medium w granicach stężeń od 10 do 100 mg/ml. Podobnie w razie potrzeby przygotowywano roztwory wyciągów w podłożu Antibiotic Medium w granicach stężeń od 0,0005 do 0,01 mg/ml. Do odpowiednich rozcieńczeń wyciągów o objętości 1 ml dodawano po 0,1 ml 18-godzinnej hodowli szczepu standardowego, zawierającej 105 komórek w 1 ml. Posiewy inkubowano przez okres 24 godz. w temp. 37°C. Następnie określano najmniejsze stężenia hamujace (MIC – Minimal Inhibitory Concentration) badanych wyciągów wobec szczepu standardowego. Jako substancji referencyjnej użyto chloramfenikolu.
Wyniki

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Hołderna-Kędzia E, Kędzia B, Mścisz A. Poszukiwanie wyciągów roślinnych o wysokiej aktywności antybiotycznej. Post Fitoter 2009; (1):3-11.
otrzymano: 2010-05-25
zaakceptowano do druku: 2010-06-04

Adres do korespondencji:
*Elżbieta Hołderna-Kędzia
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
Oddział Roślin Zielarskich
ul. Libelta 27, 61-707 Poznań
tel.: (61) 665-95-40, fax: (61) 665-95-51
e-mail: bkedzia@iripz.pl

Postępy Fitoterapii 2/2010
Strona internetowa czasopisma Postępy Fitoterapii