© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2011, s. 14-18
*Michał Michalik1, *Agnieszka Laskus-Perendyk2
Diagnostyka i leczenie zatok szczękowych w aspekcie leczenia implantologicznego
Maxillary sinus diagnosis and treatment in the aspect of implantological treatments
1Centrum Medyczne MML
2Klinika Stomatologiczna Trio-Dent
Summary
Chronic sinusitis is one of the most common diseases of our times. Implantological treatment is highly correlated and has influence on the functioning of maxillary sinuses. Treatments such as sinus lift performed by implantologists and maxillary surgeons carry a risk of post-and inter-operational complications in the within the sinuses. It is therefore crucial to identify possible ENT consequences and carry out treatment of unforeseen effects of implant treatment. Antibiotic therapy is the first step in the treatment of chronic sinusitis, but very often, surgery is the following step. Most up to date sinus treatment techniques are used, such as endoscopic sinus rinse – hydrodebrider, balloon sinusplasty, and functional endoscopic sinus surgery or the less invasive MIST technique.
The location of the maxillary sinus, located at the junction of two anatomical regions – the oral and nasal cavities – this causes the necessity of interdisciplinary treatments between physicians of different specialties. Differences in the anatomical structure and the conditions of sinuses are in the plane of interest of ENT doctors, dentists and maxilla-facial surgeons. A contemporary approach to aimplantological treatment should aim to address inflammation and pathological changes within the sinuses. Regular interaction at every level of diagnosis is essential to the intended effect and has the potential to positively influence the effect of a successful treatment for both the doctor and patient.
Zatoki przynosowe to pneumatyczne przestrzenie w kościach twarzoczaszki, połączone z jamą nosową. Są one wpukleniami błony śluzowej wrośniętymi od jamy nosowej w otaczające kości (od których biorą swe nazwy). Rozwijają się u człowieka w życiu płodowym, natomiast największe wymiary osiągają w drugiej dekadzie życia.
Zatoki pełnią różne ważne funkcje. Sprawiają, że czaszka jest lekka, odporna na urazy, co pomaga w ochronie naszego mózgu. Wytwarzają również rezonans dźwiękowy, modulujący i wzmacniający dźwięki głosowe. Wspomagają wymianę cieplną między powietrzem a krwią, dzięki czemu (wraz z jamą nosową) chłodzą mózgowie. Zatoki biorą czynny udział w wymianie gazowej, ogrzewają i nawilżają powietrze wydychane przez nos, które przemienia się w nasyconą parę o temperaturze 36 stopni. Podobnie jak śluzówka nosa, zatoki posiadają samooczyszczający się mechanizm śluzowo-rzęskowy i wytwarzają duże ilości wydzieliny śluzowej. Wydzielina ta nawilża nabłonek, a także zbiera zanieczyszczenia. Ruch rzęsek okrywających komórki nabłonka migawkowego wpływa na przymusowe wydalanie wydzieliny z zatok przez wąskie ujścia, które znajdują się w zewnętrznych jamach nosa.
Stan zapalny oraz obrzęk błony śluzowej nosa i zatok może wywołać infekcję wirusową (przeziębieniową, grypową lub bakteryjną itp.). Obrzęk prowadzi stopniowo do zamykania drożnego wcześniej połączenia zatok z jamą nosową. Wskutek szybszego przepływu powietrza jamą nosową, w zatokach powstaje podciśnienie, które sprzyja wnikaniu do nich wirusów i bakterii ze śluzówki nosa. Zbierająca się w zatokach wydzielina staje się pożywką dla bakterii, co prowadzi do nadkażenia bakteryjnego i przechodzenia stanu zapalnego w przewlekły. Konsekwencją utrzymywania się stanu zapalnego w zatokach jest obrzęk i przerost błony śluzowej, a także powstawanie polipów i torbieli.
Czynnikiem, który ma największy wpływ na zapalenia zatok jest zaburzenie drożności nosa. Może być spowodowane przez skrzywioną przegrodę nosa, obrzęki i przerosty małżowin nosowych, anomalie w budowie bocznej ściany nosa, ze zwężeniem ujść naturalnych zatok włącznie. Dodatkowo w jamie nosa mogą lokalizować się zmiany patologiczne o typie polipów i brodawczaków. Nie zawsze jednak dochodzi do nadkażenia – wtedy zazwyczaj sprawcą zapalenia są wirusy lub czynniki alergiczne, co łagodzi przebieg choroby.
Na podstawie występowania objawów klinicznych oraz czasu trwania choroby możemy podzielić zapalenie zatok przynosowych na 5 grup (tab. 1).
Tabela 1. Klasyfikacja zapaleń zatok przynosowych (Lanza, Kennedy 1997; Benninger i in. 2003).
| Postać | Czas trwania | Rozpoznanie bardzo prawdopodobne | Różnicowanie | Uwagi |
| Ostre ZPP | do 4 tygodni | ≥ 2 objawów głównych, 1 objaw główny i 2 dodatkowe lub ropna wydzielina w jamach nosa w rynoskopii przedniej | 1 objaw główny lub ≥ 2 objawy dodatkowe | gorączka lub ból twarzy jako pojedynczy objaw nie przemawiają za rozpoznaniem ostrego ZZP |
| Podostre ZZP | 4-12 tygodni | jak w przewlekłym ZZP | jak w przewlekłym ZZP | całkowite ustąpienie dolegliwości po skutecznym leczeniu zachowawczym |
| Przewlekłe ZZP | ≥ 12 tygodni | ≥ 2 objawów głównych, 1 objaw główny i 2 dodatkowe lub wydzielina ropna w jamach nosa w rynoskopii przedniej | 1 objaw główny lub ≥ 2 objawy dodatkowe | ból twarzy jako pojedynczy objaw nie przemawia za rozpoznaniem przewlekłego ZZP |
| Nawracające ostre ZZP | ≥ 4 epizody w ciągu roku, każdy trwajacy ≥ 7-10 dni, brak objawów przewlekłego ZZP | jak w ostrym ZZP | | |
| Zaostrzenie przewlekłego ZZP | nagłe pogorszenie stanu przewlekłego, powrót do stanu wyjściowego po leczeniu zachowawczym | | | |
Rozwój chorobotwórczych bakterii – gronkowców, pałeczek grypy, moraxelli, rzadziej paciorkowców, powoduje objawy zapalne i ból. Najczęstsze dolegliwości to: bóle głowy, twarzy, ropna wydzielina z nosa, ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, także złe samopoczucie. Infekcje zębów i okostnej (zapalenie zębopochodne) także mogą wywoływać zapalenie zatok szczękowych (przeważnie zapalenie obejmuje jednak całość zatok przynosowych) (8). Może do nich dojść także przy niewłaściwie wykonanym leczeniu kanałowym czy niewłaściwie założonym implancie. Zapalenia zatok mogą nieść ze sobą również powikłania (występują najczęściej przy zapaleniu przewlekłym). Zaliczamy do nich powikłania oczodołowe, wewnątrzczaszkowe, jak i zapalenia kości czaszki. Stany zapalne zatok mogą też prowadzić do problemów z zębami.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Andes D et al.: Report of successful prolonge danti fungal therapy for refractory allergic fungal sinusitis. Clin Infect Dis 2000; 31: 202-204. 2. Braun JJ et al.: Adjunct effect of loratadine in the treatment of acute sinusitis in patients with allergic rhinitis. Allergy Jun 1997; 52(6): 650-655. 3. Benammer-Englmairer M, Hallertmeier JK, Englmaier B: Alpha-mimetic effects on nasal mucosa in magnetic resonance tomography. Digitale Bild diagn 1990; 10(2): 46-50. 4. Brown CA et al.: Evaluation of the microbiology of chronic maxillary sinusitis. Ann Otol Rhinol Laryngol 1998; 107: 942-945. 5. Cullen MM, Bolger WE: Maximal Medical management of chronic rhinosinusitis. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2000; 8: 7-10. 6. De Ferranti SD et al.: Are Amoxycillin and folate inhibitors as effective as other antibiotics for acute sinusitis? A meta-analysis. Br Med J 1998; 317: 632-637. 7. Desrosiers MY, Salas-Prato M: Treatment of chronic rhinosinusitis refractory to other treatments with topical antibiotic therapy delivered by means of a large particle nebulizer: results of a controlled trial. Otolaryngol Head Neck Surg 2001; 125: 265-269. 8. Fowler KC et al.: Chronic Rhinosinusitis and intravenous antibiotic therapy: resolution, recurrent and adverse events. J Allergy Cli Immunol 2003; 111: 85. 9. Krzeski A, Janczewski G (red.): Choroby nosa i zatok przynosowych. Sanmedia, Warszawa 1997. Stanowisko Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, red. P. Górski, Leki przeciwhistaminowe. Zastosowanie w praktyce medycznej. Wyd. UCB Institute of Allergy. Belgium 2002. 10. Jordan J: Zapalenie zatok. PharmaNet.pl
