© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 9/2011, s. 760-763
*Agnieszka Jarosz1, Grażyna Nowicka2
Ocena aktywności fibrynolitycznej u osób z otyłością prostą
Fibrinolytic activity in obesity
1Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie
Kierownik Centrum: dr Agnieszka Jarosz
2Instytut Żywności i Żywienia
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. med. Mirosław Jarosz
Streszczenie
Cel pracy. Celem pracy była ocena aktywności fibrynolitycznej: stężenia fibrynogenu, tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA) oraz jego inhibitora PAI-1 u osób z prawidłową masą ciała i otyłością prostą bez towarzyszących chorób układu krążenia.
Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 80 osób: 40 kobiet i 40 mężczyzn w wieku 27-46 lat, bez chorób układu krążenia. Badane osoby podzielono na 2 analogiczne grupy pod względem płci i wieku. Pierwszą – grupę kontrolną stanowiły osoby z BMI poniżej 24,9 kg/m2, drugą z BMI powyżej 30 kg/m2. U wszystkich badanych oznaczono stężenie: cholesterolu całkowitego, triglicerydów, HDL-cholesterolu, fibrynogenu, tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA) oraz jego inhibitora (PAI-1). W prowadzonym badaniu cholesterol oraz triglicerydy nie były elementem różnicującym, jedynie wyższe stężenia HDL-cholesterolu obserwowano w grupie kobiet z grupy kontrolnej. Istotnie wyższe stężenia fibrynogenu i antygenu t-PA w osoczu stwierdzono u osób z otyłością w porównaniu z osobami z grup kontrolnych (p < 0,01). Nie wykazano natomiast istotnych różnic w stężeniu antygenu PAI-1 między grupami z otyłością a grupami kontrolnymi.
Wnioski. u badanych osób z otyłością stwierdza się zaburzoną aktywność fibrynolityczną osocza.
Summary
Aim of study. To assess the fibrinolytic activity by measuring plasma levels of fibrinogen, tissue plasminogen activator (t-PA) and its inhibitor PAI-1 in subjects with normal body weight and obese patients without associated cardiovascular disease.
Material and methods. The study group consisted of 80 subjects: 40 women and 40 men aged 27-46 years without cardiovascular disease. Subjects were divided into two groups similar in terms of gender and age. The first – the control group were people with a BMI below 24.9 kg/m2, and the other with a BMI above 30 kg/m2. In all patients, levels were determined: total cholesterol, triglycerides, HDL-cholesterol, fibrinogen, tissue plasminogen activator (t-PA) and its inhibitor (PAI-1) were determined.
There were no differences in total cholesterol and triglycerides concentrations between the two groups. the highest HDL-cholesterol levels was observed in women in the control group. Significantly higher concentrations of fibrinogen and t-PA antigen levels were found in obese compared with the control group (p < 0.01), and no significant differences in the concentration of PAI-1 antigen between the study groups were notice.
Conclusions. In obese subjects an impaired states of plasma fibrinolytic activity was recognized.
Wstęp
Obecnie uważa się, że najważniejszy wpływ na regulację aktywności fibrynolitycznej odgrywają: fibrynogen, tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA) oraz jego inhibitor PAI-1. Procesy fibrynolizy uznawane są za ważny czynnik chorób układu krążenia, albowiem odgrywają one ważną rolę w powstawaniu zakrzepów przyściennych, a te powstawaniu zmian ateromatycznych. Fibrynogen jest ważnym czynnikiem krzepnięcia i należy do białek ostrej fazy, związanych z odpowiedzią organizmu na proces zapalny. Uznawany jest za czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca, potwierdzony m.in. w takich badaniach jak The Atherosclerosis Risk in Communities Study (ARIC) oraz The Prospective Cardiovascular Munster Study (PROCAM) (1, 2).
Wzrost stężenia fibrynogenu wiąże się ze wzrostem lepkości krwi, zwiększoną konwersją fibrynogenu do fibryny oraz wzrostem aktywności płytek krwi. Wzrost stężenia fibrynogenu obserwuje się również u osób w podeszłym wieku, nałogowych palaczy, u chorych na cukrzycę i nadciśnienie tętnicze oraz u osób leczonych β-blokerami (3). Wzmożenie predyspozycji do powstawania zakrzepów wiąże się ze zwiększoną tendencją do występowania epizodów klinicznych choroby niedokrwiennej serca/udaru mózgu. Metaanaliza wielu badań wykazała, że stężenie fibrynogenu > 300 mg/dl wiąże się z dwukrotnym wzrostem ryzyka nagłego incydentu naczyniowego/epizodu klinicznego (4).
Tkankowy aktywator plazminogenu t-PA jest proteazą serynową i wytwarzany oraz wydzielany jest głównie przez komórki endothelium. Zasadnicze znaczenie t-PA polega na aktywacji plazminogenu. Natomiast inhibitor plazminogenu PAI-1 wytwarzany jest przez śródbłonek, płytki krwi, komórki mięśni gładkich oraz wątroby. Aktywność PAI-1, podobnie jak i t-PA wiąże się z poziomem triglicerydów i insuliny oraz wskaźnikiem masy ciała – BMI (3, 5, 6).
Zmiany poziomu, aktywności t-PA lub PAI-1 oraz zmiany ich wzajemnych proporcji wiążą się z zaburzeniami procesu fibrynolizy. PAI-1 jest zasadniczym elementem, od którego zależy ilość powstającej plazminy (7). Ponieważ głównym źródłem t-PA i PAI-1 jest śródbłonek, w związku z tym zmiany poziomu aktywności tych parametrów mogą być wskaźnikiem uszkodzenia jego funkcji, a tym samym ważnym parametrem w ocenie ryzyka chorób układu krążenia.
Cel
Celem pracy jest ocena aktywności fibrynolitycznej: stężenia fibrynogenu, tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA) oraz jego inhibitora PAI-1 u osób z prawidłową masą ciała i otyłością prostą bez towarzyszących chorób układu krążenia.
Materiał
Do badań zakwalifikowano 80 osób: 40 kobiet i 40 mężczyzn, w wieku 27-46 lat. Przed rozpoczęciem badania uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej. Badane osoby podzielono na 2 analogiczne grupy pod względem płci i wieku. W badaniu wzięły udział osoby bez chorób układu krążenia: choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu, zaburzeń krążenia mózgowego oraz zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Jedynym elementem różnicującym była masa ciała. Pierwszą – grupę kontrolną, stanowiły osoby z BMI poniżej 24,9 kg/m2, drugą – z BMI powyżej 30 kg/m2.
Żadna z badanych osób nie paliła papierosów, ani nie nadużywała alkoholu. Ponadto nikt z pacjentów w okresie poprzedzającym badanie nie przyjmował leków wpływających na procesy fibrynolizy.
Grupa kontrolna mężczyzn liczyła 18 osób, natomiast grupa badana 22 osoby. Średnia wieku w grupie kontrolnej mężczyzn wynosiła 49 lat, natomiast z otyłością 47 lat. Grupa kontrolna kobiet stanowiła 19 osób, a z otyłością 21. Średnia wieku w grupie kontrolnej kobiet wynosiła 51 lat, a z otyłością 49.
Metoda
Przed pobraniem krwi, pacjentów poddano badaniu podmiotowemu i przedmiotowemu, oceniając aktualny stan zdrowia. Następnie pobrano krew celem oceny parametrów lipidowych i hemostatycznych. Wszyscy pacjenci byli na czczo, po co najmniej 12-godzinnej przerwie nocnej od ostatniego posiłku.
W surowicy krwi u wszystkich badanych oznaczono stężenie następujących parametrów lipidowych: cholesterol całkowity, triglicerydy, HDL-cholesterol. U wszystkich badanych oznaczono stężenie: fibrynogenu, tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA) oraz jego inhibitora (PAI-1).
Lipidy, lipoproteiny i apolipoproteiny oznaczono według standardowych procedur. Stężenie cholesterolu całkowitego i triglicerydów oznaczono metodami enzymatycznymi. Stężenie HDL-cholesterolu zostało oznaczone enzymatycznie po wytrąceniu innych lipoprotein. Cholesterol frakcji LDL został obliczony wg wzoru Friedewalda. Oznaczenia stężeń tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA) i jego inhibitora PAI-1 wykonano przy pomocy zestawu Biopoolkits. Fibrynogen oznaczono metodą immunoturbimetryczną wykorzystując przeciwsurowicę firmy DAKO oraz roztwory wzorcowe i surowicę kontrolną firmy Bochring.
Analizę statystyczną danych przeprowadzono stosując program Statistica firmy Stat-Soft Inc. Dla oznaczanych parametrów biochemicznych obliczono średnie arytmetyczne i odchylenia standardowe. Istotność różnicy średnich arytmetycznych badanych parametrów między odpowiednimi grupami określano w oparciu o test t-Studenta dla prób niepołączonych.
Wyniki
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Folsom AR, Aleksic N, Park E et al.: Prospective study of fibrinolytic factors and incident coronary heart disease: the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2001; 21(4): 611-7.
2. Ernst E: The role of fibrinogen as a cardiovascuolar risk factor. Review article. Atherosclerosis 1993; 100: 1-12.
3. Yarnell JWG, Sweetnam PM: Lifestyle and hemostatic risk factors for ischemic heart disease. Arterioscl Tromb 2000; 20, 271-9.
4. Ernst E, Resch KL: Fibrinogen as a cardiovascular risk factor: meta-analisis and review of the literature. Ann Intern Med 1993; 118: 956-63.
5. Marder VJ: Pre-clinical studies of plasmin: superior benefit-to-risk ratio of plasmin compared to tissue plasminogen activator. Thromb Res 2008; 122 Suppl 3: S9-S15.
6. Skurk T, Hauner H: Obesity and impaired fibrinolysis: role of adipose production of plasminogen activator inhibitor-1. J Obes Relat Metab Disord 2004; 28 (11): 1357-64.
7. Petersen OD, Cram J: Plasminogen activator inhibitor type 1 determines plasmin formation in patient with ischemic heart disease. Thromb Homeost 1995; 73: 835-40.
8. Páramo JA, Beloqui O, Roncal C et al.: Validation of plasma fibrinogen as a marker of carotid atherosclerosis in subjects free of clinical cardiovascular disease. Haematologica 2004; 89(10): 1226-31.
9. Bolibar I, von Eckardstein A, Assmann G: Short-term prognostic value of lipid measurements in patients with angina pectoris. The ECAT Angina Pectoris Study Group: European Concerted Action on Thrombosis and Disabilities. Thromb Haemost 2000; 84(6): 955-60.
10. De Stavola BL, Meade TW: Long-term effects of hemostatic variables on fatal coronary heart disease: 30-year results from the first prospective Northwick Park Heart Study (NPHS-I). J Thromb Haemost 2007; 5(3): 461-71.
11. Shindo J, Ishibashi T: Increased plasminogen activator inhibitor-1 and apolipoproteina (a) in coronary atherectomy specimens in acute coronary syndromes. Coron Artery Dis 2001; 12, 573-9.
12. Hoffmaister HM: Markers for the prognosis of success of coronary interventions: focus on changes in fibrinolysis and homeostasis. Herz 2001; 26(1): 19-23.
13. Meltzer ME, Doggen CJ, de Groot PG et al.: Plasma levels of fibrinolytic proteins and the risk of myocardial infarction in men. Blood 2010; 29; 116(4): 529-36.
14. Smith A, Patterson C, Yarnell J et al.: Which hemostatic markers add to the predictive value of conventional risk factors for coronary heart disease and ischemic stroke? The Caerphilly Study. Circulation 2005; 15; 112(20): 3080-7.
15. Tzoulaki I, Murray GD, Lee AJ et al.: Relative value of inflammatory, hemostatic, and rheological factors for incident myocardial infarction and stroke: the Edinburgh Artery Study. Circulation. 2007; 24; 115(16): 2119-27.
