© Borgis - Nowa Medycyna 3/2012, s. 47-51
*Konrad Wroński1, 2, Roman Bocian3, Michał Tenderenda1
Wiedza kobiet na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka piersi
THE WOMEN PATIENTS KNOWLEDGE ABOUT THE ROLE OF VITAMIN D IN CHEMOPREVENTION OF BREAST CANCER
1Oddział Kliniczny Chirurgii Onkologicznej Katedry Onkologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie
Kierownik Oddziału: prof. dr hab. n. med. Michał Tenderenda
2Podyplomowe Studium Poradnictwa Żywieniowego i Dietetycznego na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Kierownik: prof. dr hab. Jerzy Keller
3Oddział Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dra M. Pirogowa w Łodzi
Ordynator Oddziału: dr n. med. Jerzy Okraszewski
Summary
Introduction. Breast cancer is a major health problem in all developed countries. Factors that increase the risk of breast cancer are: age, genetic predisposition, the number of births and dietary factors. Eating amounts of vitamin D has a protective effect in chemoprevention of breast cancer.
Objectives. The objective of this research was to become aquainted with patients’ knowledge of the vitamin D role in the chemoprevention of breast cancer.
Material and methods. A group of 200 female patients was interviewed by means of the author’s own survey in which specific tools were used to become aquainted with female patients’ knowledge of the vitamin D role in the chemoprevention of breast cancer.
Results. The analysis of the results shows that 190 (95.0%) of respondents did not know about the protective role of vitamin D in breast cancer chemoprevention. In this survey 190 (95.0%) of respondents did not know what is the recommended daily intake of vitamin D in the diet.
Conclusions. 1. Patients did not know about the role of vitamin D in chemoprevention of breast cancer. 2. Female patients were not aware of the need to consume the Recommended Dietary Allowance of vitamin D in the diet. 3. It is necessary to change the eating habits of Polish people due to reduce the number of new cases and deaths of civilization diseases.
WPROWADZENIE
W Polsce liczba nowych zachorowań i liczba zgonów spowodowana nowotworami złośliwymi z roku na rok ma tendencję wzrostową (1-3). Przyczyną szybkiego wzrostu liczby nowych zachorowań i zgonów spowodowanych chorobami nowotworowymi są:
– wzrost liczby ludności w naszym kraju – w roku 1950 populacja osób zamieszkujących obszar Polski wynosiła 25 milionów, natomiast w roku 2001 było to już 38,5 miliona obywateli,
– wzrost w populacji liczby osób powyżej 65 roku życia – w roku 1965 liczba osób powyżej 65 roku życia wynosiła 2,1 miliona, co stanowiło 7% całej populacji, natomiast w roku 2001 liczby te przedstawiały się odpowiednio: 4,8 miliona obywateli powyżej 65 roku życia i 12% ogółu populacji Polski,
– stosowanie coraz lepszych i bardziej wyrafinowanych badań przesiewowych w celu wykrywania chorób nowotworowych,
– coraz większe ryzyko ekspozycji na czynniki rakotwórcze (1).
Rak piersi stanowi główny problem zdrowotny w krajach wysoko rozwiniętych Europy Zachodniej, Środkowej i Ameryki Północnej (1-3). W Polsce od końca lat 70. XX wieku jest to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. Rak piersi występuje około 1,5 razy częściej u kobiet mieszkających w miastach niż na wsi (4, 5). Czynnikami, które zwiększają ryzyko raka sutka, są: wiek, predyspozycje genetyczne, liczba porodów i czynniki dietetyczne (1-5). Przed zachorowaniem na raka piersi chroni zbilansowana dieta, w tym między innymi odpowiednia ilość spożywanej w diecie witaminy D (2-5).
CEL PRACY
Celem pracy było zapoznanie się z wiedzą pacjentek na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka piersi.
MATERIAŁ I METODY
Sondaż badający wiedzę pacjentek na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka sutka został przeprowadzony w latach 2009-2010 wśród pacjentek Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dra Mikołaja Pirogowa w Łodzi.
W celu przeprowadzenia badania przygotowano ankiety. Wypełnienie ankiety było przez pacjentkę dobrowolne i anonimowe. Kwestionariusz ankiety zawierał pytania zamknięte. Przed rozdaniem każdej ankiety pytano każdą pacjentkę, czy wyraża zgodę na udział w badaniu. Po otrzymaniu pozytywnej odpowiedzi wręczano ankietę do wypełnienia.
Grupę badaną stanowiło 200 pacjentek przebywających w oddziałach i poradniach Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dra Mikołaja Pirogowa w Łodzi, które wyraziły zgodę i poprawnie wypełniły ankietę.
Niezbędne obliczenia przeprowadzone zostały za pomocą pakietów: STATISTICA 7.1 i EXCEL 2008. Praca została przeprowadzona zgodnie z wymogami Deklaracji Helsińskiej.
WYNIKI
W badaniu uczestniczyło 200 pacjentek, z których dominujący wiek mieścił się w przedziale od 25 do 44 roku życia – tym wiekiem legitymowało się 87 (43,5%) ankietowanych pacjentek. W grupie ankietowanych pacjentek wykształceniem średnim legitymowały się 132 (66,0%) kobiety. Wśród 200 ankietowanych kobiet, 184 (92,0%) pacjentki pochodziły z miasta zamieszkanego przez więcej niż 500 000 mieszkańców (tab. 1).
Tabela 1. Charakterystyka badanej grupy pacjentek.
| | | Liczba badanych | (%) |
| Wiek | do 25 roku życia | 14 | 7,0 |
| od 25 do 44 roku życia | 87 | 43,5 |
| od 45 do 65 roku życia | 71 | 35,5 |
| powyżej 65 roku życia | 28 | 14,0 |
| RAZEM | 200 | 100,0 |
| Miejsce zamieszkania | w mieście powyżej 500 000 mieszkańców | 184 | 92,0 |
| w mieście od 25 000 do 500 000 mieszkańców | 10 | 5,0 |
| w miejscowości poniżej 25 000 mieszkańców | 3 | 1,5 |
| na wsi | 3 | 1,5 |
| RAZEM | 200 | 100,0 |
| Wykształcenie | podstawowe | 4 | 2,0 |
| zawodowe | 12 | 6,0 |
| średnie | 132 | 66,0 |
| wyższe | 52 | 26,0 |
| RAZEM | 200 | 100,0 |
W przeprowadzonej ankiecie 190 (95,0%) respondentek nie wiedziało o chemioprewencyjnej roli witaminy D w raku sutka (ryc. 1). Wśród 200 ankietowanych kobiet, 10 (5,0%) słyszało o chemioprewencyjnej roli witaminy D.
Ryc. 1. Wiedza pacjentek na temat wpływu witaminy D w chemioprewencji raka piersi.
W wykonanym badaniu ankietowym 190 (95,0%) respondentek nie wiedziało, jakie jest zalecane dzienne spożycie witaminy D w diecie (ryc. 2). Wśród ankietowanych, 10 (5,0%) kobiet słyszało o zalecanym dobowym spożyciu witaminy D w diecie.
Ryc. 2. Wiedza pacjentek na temat zalecanego dziennego spożycia witaminy D w diecie.
194 (97,0%) respondentki uznały, że lekarze powinni informować swoich pacjentów o konieczności spożywania takich składników diety, które zmniejszają ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej (ryc. 3). Wśród ankietowanych, 6 (3,0%) kobiet było innego zdania.
Ryc. 3. Opinie pacjentek na temat konieczności informowania je przez lekarzy o wpływie diety na chemioprewencję choroby nowotworowej.
W przeprowadzonej analizie statystycznej nie stwierdzono zależności istotnych statystycznie pomiędzy wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania a opiniami pacjentek na zadane w ankiecie pytania (p > 0,05).
OMÓWIENIE
Wyniki przeprowadzonej ankiety wśród pacjentek Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. dra Mikołaja Pirogowa w Łodzi wskazują, że nie mają one wiedzy na temat roli witaminy D w chemioprewencji raka piersi (ryc. 1). Ankietowane pacjentki nie wiedziały o konieczności spożywania zalecanej dziennej dawki witaminy D w diecie, co świadczy o niewielkiej wiedzy osób badanych na temat prawidłowego odżywiania się i roli witaminy D w organizmie (ryc. 2). Zdecydowana większość respondentek oczekuje podczas wizyt lekarskich informacji na temat zdrowego stylu życia i takiego odżywiania się, które powinno zmniejszyć u osób zdrowych ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej (ryc. 3).
Witamina D w organizmie
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Wroński K, Płuciennik E, Żelazowski MJ et al.: Czy cytokeratyna-19 jest dobrym markerem detekcji komórek nowotworowych we krwi obwodowej pacjentek z rakiem piersi? Ginek Prak 2008; 16: 24-33. 2. Wang W, O’Connell D, Stuart K, Boyages J: Analysis of 10-year cause-specific mortality of patients with breast cancer treated in New South Wales in 1995. J Med Imaging Radiat Oncol 2011; 55: 516-525. 3. Goodwin PJ, Stambolic V: Obesity and insulin resistance in breast cancer – chemoprevention strategies with a focus on metformin. Breast 2011; 20 Suppl: 31-35. 4. Naord SA: Alcohol and risk of breast cancer. JAMA 2011; 306: 1920-1921. 5. Parkin DM, Bary F, Ferlay J, Pisani P: Global cancer statistics 2002. CA Cancer J Clin 2005; 55: 74-108. 6. Dusso AS, Brown AJ, Slatopolsky E: Vitamin D. Am J Physiol Renal Physiol 2005; 289: 8-28. 7. Forman JP, Bischoff-Ferrari HA, Willett WC et al.: Vitamin D intake and risk of incident hypertension. Results from three large prospective cohort studies. Hypertension 2005; 46: 676-682. 8. Holick MF: Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr 2004; 80: 1678-1688. 9. Holick MF: Vitamin D: a D-lightful health perspective. Nutr Rev 2008; 66: 182-194. 10. Van Etten E, Stoffeis K, Gysemans C et al.: Regulation of vitamin D homeostasis: implications for the immune system. Nutr Rev 2008; 66: 125-134. 11. Adams JS, Ren S, Liu PT: Vitamin D – directed rheostatic regulation of monocyte antibacterial responses. J Immunol 2009; 182: 4289-4295. 12. Holick MF: Vitamin D deficiency. N Engl J Med 2007; 357: 266-281. 13. Holick MF: Vitamin D: extraskeletal health. Endocrinol Metab Clin North Am 2010; 39: 381-400. 14. Nordic Nutrition Recommendations. Integrating Nutrition and Physical Activity. Nordic Council of Ministers, Copenhagen 2004. 15. Nutrient Reference Values for Australia and New Zeland, including Recommended Dietary Intakes. Commonwealth of Australia and New Zeland Government 2005. 16. Hollis BW: Circulating 25-hydroxyvitamin D levels indicative of vitamin D sufficiency: implications for establishing a new effective dietary intake recommendation for vitamin D. J Nutr 2005; 135: 317-322. 17. Andersen R, Mølgaard C, Skovgaard LT et al.: Teenage girls and elderly women living in northern Europe have low winter vitamin D status. Eur J Clin Nutr 2005; 59: 533-541. 18. Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B: Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. Wydawnictwo IŻŻ i PZWL, Warszawa 2008: 180-185.19. Lappe JM, Travers-Gustafson D, Davies KM et al.: Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. Am J Clin Nutr 2005; 85: 1586-1591. 20. Pazdiora P, Svobodova S, Fuchsova R et al.: Vitamin D in colorectal, breast, prostate and lung cancer: a pilot study. Anticancer Res 2011; 31: 3619-3621. 21. Mutlu H, Colak T, Ozdogan M et al.: The effect of seasonal differences on prognostic factors in Turkish patients with breast cancer. Eur J Cancer Prev 2011; 20: 475-477. 22. Hee JK, Yu ML, Beon SK et al.: Vitamin D deficiency is correlated with poor outcomes in patients with luminal-type breast cancer. An Surg Oncol 2011; 18: 1830-1836. 23. Peppone LJ, Huston AJ, Reid ME et al.: The effect of various vitamin D supplementation regimens in breast cancer patients. Breast Can Res Treat 2011; 127: 171-177. 24. Lee MS, Huang YC, Wahlqvist ML et al.: Vitamin D decreases risk of breast cancer in premenopausal women of normal weight in subtropical Taiwan. J Epidemiol 2011; 21: 87-94. 25. Kesse-Guyot E, Bertrais S, Duperray B et al.: Dairy products, calcium and the risk of breast cancer: results of the French SU VLMAX prospective study. Ann Nutr Metab 2007; 51: 139-145. 26. Braga C, La Vecchia C, Negri E et al.: Intake of selected foods and nutrients and Brest cancer risk: an age and menopause-specific analysis. Nutr Cancer 1997; 28: 258-263. 27. McCullough ML, Rodriquez C, Diver WR et al.: Dairy, calcium and vitamin D intake and postmenopausal Brest cancer risk In the Cancer Prevention Study II Nutrition Cohort. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev 2005; 14: 2898-2904. 28. Edvardsen K, Veierod MB, Brustad M et al.: Vitamin D-effective solar UV radiation, dietary vitamin D and breast cancer ris Int. J Cancer 2011; 128: 1425-1433. 29. Potischman N, Swanson CA, Coates RJ et al.: Intake of food groups and associated micronutrients in relation to risk of early-stage breast cancer. Int J Cancer 1999; 82: 315-321. 30. Robien K, Cutler GJ, Lazovich D: Vitamin D intake and Brest cancer risk in postmenopausal women: the Iwo Women’s Health Study. Cancer Causes Control 2007; 18: 775-782.
