© Borgis - Nowa Medycyna 4/2013, s. 147-150
Grzegorz Mrugacz, *Cezary Grygoruk, Piotr Sieczyński, Mirosław Grusza, Piotr Pietrewicz, Bartosz Pietrzycki
Wpływ doustnej antykoncepcji na profil hormonalny oraz czynność skurczową macicy u pacjentek z pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania
Influence of oral contraceptive on hormonal profile and uterus contractions of patients with primary dysmenorrhea
Centrum Położniczo-Ginekologiczne „Bocian”, Białystok
Kierownik Centrum: dr n. med. Grzegorz Mrugacz
Summary
Introduction. Dysmenorrhea is a common and sometimes disabling condition among women in childbearing age. The exact cause of dysmenorrhea is not completely understood. Oral contraceptives are one of the treatment methods of primary dysmenorrhea. The exact mechanism of action of oral contraceptives in dysmenorrheal is not well understood.
Aim. The aim of this study was to determine the influence of oral contraceptive on hormonal profile and uterus contractions of patients with primary dysmenorrhea.
Material and methods. There were 10 female patients with primary dysmenorrhea included into the study. The serum level of oxytocin, vasopressin, PgF2α metabolite and uterus contractions activity were measured before and one month after application of oral contraceptive pills.
Results. Significant decrease in serum level of oxytocin, vasopressin, PgF2α metabolite and uterus contractions activity were observed after one month oral contraceptive treatment.
Conclusions. Oral contraceptives through influence on hormonal profile, synthesis of prostaglandins and uterus contractions decrease symptoms of dysmenorrhea. Unexplained mechanisms and multiple factors involved in the pathogenesis of primary dysmenorrhea indicates a need for the further studies on this subject.
Wstęp
Zespół bolesnego miesiączkowania (ZBM) to jedna z częstszych dolegliwości młodych kobiet w okresie rozrodczym. Na podstawie licznych badań epidemiologicznych obejmujących duże populacje ocenia się, że ponad połowa młodych kobiet cierpi na dolegliwości związane z ZBM. Mimo tak częstego występowania, etiopatogeneza tego zespołu chorobowego nadal pozostaje niewyjaśniona i jest przedmiotem wielu kontrowersji w piśmiennictwie światowym. W literaturze światowej wymienia się wiele czynników mogących brać udział w powstawaniu lub predysponujących do tego zespołu. Wśród najważniejszych zwraca się uwagę na nadmierną czynność skurczową macicy, zaburzenia w ukrwieniu macicy, wzmożoną syntezę prostaglandyn oraz nieprawidłowości anatomiczne żeńskiego układu rozrodczego. Pierwotny ZBM charakteryzuje się bolesną menstruacją bez innych uchwytnych w badaniu klinicznym zmian w obrębie miednicy mniejszej. Natomiast wtórny ZBM obejmuje te przypadki bolesnych krwawień miesięcznych, które związane są z różnymi zaburzeniami występującymi w obrębie miednicy mniejszej.
Wśród licznych metod terapeutycznych antykoncepcja hormonalna stanowi jeden z podstawowych elementów leczenia ZBM. Pomimo wieloletnich doświadczeń w stosowaniu antykoncepcji hormonalnej w terapii ZBM nie wszystkie mechanizmy jej działania zostały dokładnie opisane.
Cel pracy
Celem pracy była ocena wpływu doustnej antykoncepcji na profil hormonalny oraz czynność skurczową macicy u pacjentek z pierwotnym ZBM.
Materiał i metody
W badaniach brało udział 10 kobiet w wieku od 20 do 28 lat z rozpoznanym pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania. Wszystkie pacjentki były nieródkami z regularnymi cyklami miesięcznymi. Na podstawie danych z wywiadu, badania przedmiotowego i badań laboratoryjnych wykluczono inne schorzenia mogące być przyczyną zespołu bolesnego miesiączkowania. Przed przystąpieniem do badań pacjentki nie przyjmowały doustnych środków antykoncepcyjnych przez okres co najmniej 6 miesięcy i nie stosowały domacicznych wkładek antykoncepcyjnych.
W okresie bolesnego miesiączkowania pacjentkom pobierano krew i oznaczano aktywność wazopresyny, oksytocyny oraz stężenie 15-keto-13,14-dihydro-PGF2α. Rejestrację ciśnienia wewnątrzmacicznego przeprowadzano w czasie bolesnego miesiączkowania metodą bezpośrednią przy użyciu mikroprzetwornika ciśnienia firmy Miller Instruments, Huston, Texas (Microtransducer catheter typ PC-350) opracowaną przez Akerlunda i wsp. (1). Sterylny mikroprzetwornik ciśnienia wprowadzano w warunkach aseptycznych do jamy macicy i umieszczano w okolicy dna. Przez 30 min rejestrowano podstawową, spontaniczną czynność skurczową macicy.
Po przeprowadzeniu wstępnych badań pacjentki stosowały przez miesiąc preparat antykoncepcyjny zawierający dzienne dawki lewonorgestrelu 150 mg i etynyloestradiolu 30 mg. W czasie krwawienia miesięcznego po zakończeniu przyjmowania antykoncepcji doustnej ponownie wykonywano oznaczenia aktywność wazopresyny, oksytocyny oraz stężenia 15-keto-13,14-dihydro-PGF2α, jak również przeprowadzano pomiar ciśnienia wewnątrzmacicznego.
Całość wyników uzyskanych z badań biochemicznych i obliczeń planimetrycznych opracowano przy użyciu programu komputerowego STAR (Statistical Treatment and Analisis). Różnice statystyczne oceniano przy użyciu testu Wilcoxona. Wykonywane badania zostały zaakceptowane przez lokalną komisję bioetyczną.
Wyniki
Średnie stężenie wazopresyny w osoczu krwi pacjentek w czasie dysmenorrhea wynosiło 2,2 ± 0,4 pmol/l, średnie stężenie oksytocyny 5,9 ± 0,9 pmol/l, a stężenie metabolitu 15-keto-13,14-dihydro-PGF2α – 321 ± 34 pmol/l. W czasie bolesnego miesiączkowania zapisy ciśnienia wewnątrzmacicznego wskazywały na nasiloną spontaniczną aktywność skurczową macicy z podwyższonym napięciem podstawowym, wysoką częstotliwością i amplitudą skurczów. Średnia wartość TPA – parametru charakteryzującego aktywność skurczową macicy, wynosiła 3,8 ± 0,2 kPa x 10 min ciśnienia wewnątrzmacicznego. Silne bóle kolkowe osiągały swe maksimum w 30 ± 45 sek. po skurczu zarejestrowanym w zapisie ciśnienia wewnątrzmacicznego. Ból ten ustępował również z podobnym przesunięciem czasowym w stosunku do zapisu czynności skurczowej macicy.
Po miesięcznej terapii lekami antykoncepcyjnymi uzyskano obniżone wartości stężeń hormonów we krwi. Stężenia wazopresyny, oksytocyny, 15-keto-13,14-dihydro-PGF2α w surowicy krwi kobiet z pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania w pierwszym dniu menstruacji przed leczeniem doustnymi środkami antykoncepcyjnymi i po jego zakończeniu zostały przedstawione w tabeli 1.
Tabela 1. Stężenia wazopresyny (VP), oksytocyny (OXY), 15-keto-13,14-dihydro-PGF2α (PGF) w surowicy krwi oraz całkowite pole pod krzywą ciśnienia wewnątrzmacicznego (TPA) kobiet z pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania w pierwszym dniu menstruacji przed leczeniem doustnymi środkami antykoncepcyjnymi i po jego zakończeniu (OC).
Doustna antykoncepcja
(OC) | Wazopresyna
[pmol/l] (SD) | Oksytocyna
[pmol/l] (SD) | PGF
[pmol/l] (SD) | TPA
[kPa x 10 min] (SD) |
| Przed leczeniem | 2,2 (0,4) | 5,9 (0,9) | 321 (34) | 3,8 (0,2) |
| Po miesięcznej terapii OC | 0,6 (0,1) | 4,6 (0,8) | 261 (19) | 1,3 (0,2) |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Moir C: Recording the contractions of the human pregnant and non-pregnant uterus. Tr Edinburgh Obst Soc 1934; 54: 42. 2. Novak E, Reynolds SRM: The Cause of Primary Dysmenorrhea. Journal of the American Medical Association 1932; 99: 1466. 3. Bulletti C, de Ziegler D, Polli V et al.: Uterine contractility during the menstrual cycle. Human reproduction 2000; 15: 81-89. 4. Dawood MY: Concepts in the Etiology and Treatment of Primary Dysmenorrhea. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica 1986; 65: 7-10. 5. Moawad A, Bengtsson LP: In vivo studies of the motility pattern of the nonpregnant human uterus. 3. The effect of anovulatory pills. American journal of obstetrics and gynecology 1968; 101: 473-478. 6. Ylikorkala O, Puolakka J, Kauppila A: Serum gonadotrophins, prolactin and ovarian steroids in primary dysmenorrhoea. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology 1979; 86: 648-653. 7. Forsling ML, Strömberg P, Åkerlund M: Effect of ovarian steroids on vasopressin secretion. Journal of Endocrinology 1982; 95: 147-151. 8. Maathuis J, Kelly R: Concentrations of prostaglandins F2α and E2 in the endometrium throughout the human menstrual cycle, after the administration of clomiphene or an oestrogen–progestogen pill and in early pregnancy. Journal of Endocrinology 1978; 77: 361-371. 9. Cane EM, Villee CA: The synthesis of prostaglandin F by human endometrium in organ culture. Prostaglandins 1975; 9: 281-288. 10. Bygdeman M, Bremme K, Gillespie A et al.: Effects of the prostaglandins on the uterus. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica 1979; 58: 33-38. 11. Marjoribanks J, Proctor M, Farquhar C et al.: Nonsteroidal anti-inflammatory drugs for primary dysmenorrhoea (Review). 2009. 12. Akerlund M, Strömberg P, Forsling M: Primary dysmenorrhoea and vasopressin. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology 1979; 86: 484-487. 13. Akerlund M, Andersson KE: Vasopressin response and terbutaline inhibition of the uterus. Obstetrics & Gynecology 1976; 48: 528-536. 14. Forsling ML, Akerlund M, Strömberg P: Variations in plasma concentrations of vasopressin during the menstrual cycle. Journal of Endocrinology 1981; 89: 263-266. 15. Fuchs AR, Fuchs F, Husslein P et al.: Oxytocin receptors and human parturition: a dual role for oxytocin in the initiation of labor. Science 1982; 215: 1396-1398. 16. Akerlund M, Andersson KE, Ingemarsson I: Effects of terbutaline on myometrial activity, uterine blood flow, and lower abdominal pain in women with primary dysmenorrhea. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology 1976; 83: 673-678. 17. Robertson G: The regulation of vasopressin function in health and disease. Recent progress in hormone research 1976; 33: 333-385.
