© Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2014, s. 19-22
Kornelia Omielan1, Ilona Babiżewska1, Aneta Szczerkowska-Dobosz2, Roman Nowicki2
Ocena wiedzy na temat świerzbu wśród osób związanych ze służbą zdrowia
Assessment of knowledge about scabies among people affiliated with health service
1Studenckie Dermatologiczne Koło Naukowe, Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny
2Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny
Summary
Introduction. Scabies is a common infectious skin disease. It is transmitted by direct skin-to-skin contact or through items. The risk of infection is particularly high among people who work for health service. Therefore, it is essential for them to have adequate knowledge about scabies. The main aim of the study was assessment of knowledge about scabies among people connected with health service.
Materials and methods. The research based on anonymous self-made survey among 310 workers and students of University Clinical Centre in Gdańsk and Medical University of Gdańsk. Results have been analysed in spreadsheet MS-Excel 2010.
Results. In analysed group 84% of doctors, 72% of nurses and 29% of students have come across with S.scabiei infection. 3% of doctors, 13% of nurses, 5% of students have been infected in the past. In questions related to symptoms, transmission of infection, typical pathological changes and treatment of scabies correct answers were chosen by 58% doctors, 52% nurses and 37% students. 89% of doctors, 85% of nurses and 76% of students think that infection is related to personal hygiene. 85% of students, 79% of nurses and 73% of doctors think, that this disease affects not only people with lower socio-economic status. Over 80% of respondents rightly think that members of patient’s family should also be treated. 49% of doctors, 56% of nurses and 64% of students consider scabies as the embarrassing disease.
Conculsions. Due to insufficient knowledge about scabies among people affiliated with health service it is very important to promote knowledge about this skin disease.
Wstęp
Świerzb jest jedną z najczęstszych chorób infekcyjnych skóry, wywołaną przez pasożyta – Sarcoptes scabiei. Choroba ta może wystąpić w każdej grupie wiekowej. Do zakażenia świerzbowcem dochodzi drogą kontaktu bezpośredniego z osobą chorą albo w sposób pośredni za pomocą przedmiotów (pościeli, ubrań, bielizny), na których znajdują się zapłodnione samice pasożyta. Objawy kliniczne świerzbu to nasilający się po rozgrzaniu ciała dokuczliwy świąd i obecność na skórze grudek, przeczosów, nadżerek, rzadziej nor świerzbowcowych, tj. dyskretnych korytarzy rytych przez samiczki w warstwie rogowej naskórka. Zmiany chorobowe zazwyczaj umiejscowione są głównie na palcach rąk, nadgarstkach, zgięciach i fałdach skórnych. U dzieci natomiast często dochodzi do zajęcia skóry dłoni i podeszew (ryc. 1). Świerzb nie zajmuje okolicy międzyłopatkowej i twarzy, z wyjątkiem ciężkiej, rzadkiej postaci występującej u osób immunoniekompetentnych. Ta postać choroby określana jest jako „świerzb norweski”. W piśmiennictwie opisano kazuistyczne przypadki wtórnych infekcji głównie paciorkowcami beta hemolizującymi grupy A, które mogą być czynnikiem przyczynowym kłębuszkowego zapalenia nerek czy gorączki reumatycznej (1, 2).
Ryc. 1. Typowe umiejscowienie zmian w świerzbie na podeszwach udzieci.
Szacuje się, że na świecie zakażonych świerzbowcem jest obecnie około 300 milionów ludzi. Ze względu na sposób rozprzestrzeniania się choroby, liczba ta stale wzrasta (1). Za zwiększoną liczbę infekcji świerzbem odpowiada, m.in. wzmożony ruch migracyjny ludności we współczesnych czasach, który stwarza dogodne warunki do szerzenia się zakażenia świerzbem. Tę niepokojącą tendencję notuje się również w Polsce (2). Narażenie na zakażenie jest szczególnie wysokie wśród osób pracujących w służbie zdrowia. Właściwa profilaktyka może ustrzec przed rozprzestrzenianiem się infekcji świerzbem, zatem istotne jest, aby grupy ryzyka posiadały właściwą wiedzę na temat tej częstej pasożytniczej choroby.
Cel pracy
Celem niniejszej pracy była ocena wiedzy na temat świerzbu wśród osób związanych ze służbą zdrowia.
Materiał i metody
Badanie zostało przeprowadzone w okresie od października 2012 r. do lutego 2013 r. wśród 310 pracowników i studentów (178 kobiet i 132 mężczyzn) w wieku od 18 r.ż. do 60 r.ż. (średni wiek: 32 lata) z Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku oraz Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Wśród badanych było 93 lekarzy różnych specjalności – z wyłączeniem lekarzy dermatologów, 94 pielęgniarki – z wyjątkiem pielęgniarek pracujących na oddziale dermatologicznym oraz 123 studentów kierunku lekarskiego, z wykluczeniem studentów, którzy odbyli zajęcia z dermatologii. Jako narzędzie badawcze zastosowano autorską, anonimową ankietę, składającą się z 10 pytań: 6 pytań jednokrotnego wyboru i 4 wielokrotnego wyboru. Pytania jednokrotnego wyboru dotyczyły informacji, czy ankietowany chorował na świerzb i czy zetknął się z problemem infekcji świerzbem, np. wśród pacjentów, znajomych, członków rodziny; opinii na temat związku choroby z higieną osobistą oraz statusem socjoekonomicznym; informacji, czy ankietowani uważają świerzb za chorobę wstydliwą oraz opinii o konieczności jednoczesnego leczenia członków rodziny i osób z najbliższego otoczenia chorego na świerzb. Pytania wielokrotnego wyboru dotyczyły objawów zakażenia świerzbem, umiejscowienia zmian chorobowych, sposobu zakażenia oraz metod leczenia świerzbu.
Odpowiedzi badanych zostały zakwalifikowane do 3 grup:
[ndash] Prawidłowe – ankietowany bezbłędnie odpowiedział na pytanie.
[ndash] Częściowo prawidłowe – badany zaznaczył tylko 1 odpowiedź z dwóch prawidłowych lub zaznaczył dodatkowo 1 błędną.
[ndash] Błędne – gdy ankietowany udzielił samych błędnych odpowiedzi, zaznaczył 1 odpowiedź z 3 lub więcej prawidłowych albo zaznaczył 2 lub więcej odpowiedzi błędnych.
Materiał badawczy został opracowany za pomocą programu MS Excel 2010.
Wyniki
W badanej grupie 84% lekarzy, 72% pielęgniarek oraz 29% studentów zetknęło się z problemem infekcji świerzbem, np. wśród pacjentów, czy też znajomych. 3% lekarzy, 13% pielęgniarek, 5% studentów chorowało na świerzb, przy czym rozpoznanie świerzbu zostało u nich potwierdzone przez lekarza dermatologa.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Hengge UR, Currie BJ, Jäger G et al.: Scabies: ubiquitous neglected skin disease. Lancet Infect Dis 2006; 6: 769-779. 2. Żelazny I, Nowicki R, Sobjanek M: Świerzb – częsta dermatoza, niełatwe rozpoznanie. Przew Lek 2007; 8: 68-73. 3. McCarthy JS, Kemp DJ, Walton SF, Currie BJ: Scabies: more than just an irrtation. Postgrad Med J 2004; 80: 382-387. 4. Scott GR, Chosidow O: European guidelines for the management of scabies, 2010. Int J STD AIDS 2011; 22: 301-303. 5. Nolan K, Kamrath J, Levitt J: Lindane toxicity: a comprehensive review of the medical literature. Pediatr Dermatol 2012; 2: 141-146. 6. Zalewska A, Janusz J: Zastosowanie doustne iwermektyny w leczeniu świerzbu. Przegl Dermatol 2003; 2: 121-123. 7. Strong M, Johnstone P: Interventions for treating scabies. Cochrane Database Syst Rev 2007; 18;(3). Review. 8. Jabłońska S, Majewski S: Świerzb. [W:] Jabłońska S, Majewski S: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. 1st ed. Warszawa, PZWL 2008; 99-102. 9. Buczek A, Pabis B, Bartosik K et al.: Epidemiological study of scabies in different environmental conditions in central Poland. Ann Epidemiol 2006; 16: 423-428. 10. Larry G. Arlian: Biology, host epidemiology scabiei relations, and of Sarcoptes. Ann Rev Entomol 1989; 34: 139-161.
