Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 3/2016, s. 187-189
*Jacek Sobocki
Leczenie żywieniowe w oddziale chirurgii
Nutritional treatment in sugery
Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Kliniki: dr hab. med. Jacek Sobocki
Streszczenie
Żywienie jest podstawowym elementem leczenia chorego. Jego rola polega na przygotowaniu metabolicznym do leczenia operacyjnego, wspomaganiu powrotu do zdrowia po rozległych zabiegach operacyjnych, leczeniu ciężkich powikłań chirurgicznych oraz podtrzymaniu anabolizmu u chorych z niewydolnością przewodu pokarmowego. Niniejszy artykuł przedstawia podstawy z zakresu aktualnej wiedzy w dziedzinie żywienia chorych w oddziałach chirurgii ogólnej. Zasady postępowania obejmują: ocenę stanu odżywienia mającą na celu identyfikację chorych wymagających niezwłocznego leczenia żywieniowego, podstawy protokołu ERAS, zasady żywienia dojelitowego i pozajelitowego, ocenę zapotrzebowania metabolicznego oraz opieki nad dojściem do żył centralnych. W wielu badaniach dowiedziono, że dłuższy pobyt pacjenta w szpitalu koreluje z większym ryzykiem zakażenia wewnątrzszpitalnego, niedożywienia i upośledzenia normalnej aktywności dziennej. Celem postępowania ERAS jest minimalizacja urazu okresu okołooperacyjnego, tak aby czas gojenia i rekonwalescencja były szybkie, co pozwoli na zmniejszenie liczby powikłań. Zarówno żywienie pozajelitowe, jak i dojelitowe wymaga przestrzegania zasad kompletności, zgodności fizykochemicznej i aseptyki. Przestrzeganie tych zaleceń pozwala na zmniejszenie ilości powikłań, skrócenie czasu leczenia chorych i obniżenie kosztów prowadzenie oddziału.
Summary
Nutrition is a fundamental part of the treatment of surgical patient. It is directed to improve metabolism of the patient prior to surgery, support healing after complex surgical procedures, treatment of complications and sustain anabolism in patients with intestinal failure. The paper presents basic up to date knowledge in the field nutritional care of surgical patient. There are presented rules of nutritional assessment with aims to identify patients required immediate nutritional therapy, basics of ERAS protocol, guidelines in enteral and parenteral nutrition, estimation of metabolic needs and care of nutritional access. Several studies proved that longer hospital stay is related to higher risk of septic complications, malnutrition and altered daily activity. ERAS protocol aims to minimize surgical trauma, improve healing and recovery and reduce risk of complications. Safe enteral and parenteral nutrition must face rules of completeness, chemical compliance and must be aseptic. Following the rules above allows to reduce incidence of complications, hospital stay and direct costs of medical care.



Wstęp
Żywienie jest podstawowym elementem leczenia chorego. Prawda ta w szczególności dotyczy chorego w oddziale chirurgii. Chorzy chirurgiczni cechują się podwyższonym poziomem przemiany materii i zwiększonym zużyciem białka związanym z uruchomieniem procesów gojenia. Podstawowe zasady nowoczesnej opieki nad chorym w oddziale chirurgii są ściśle związane z leczeniem żywieniem, które jest niczym innym jak dbaniem o metabolizm chorego. Wprowadzenie chorego w stan anabolizmu przed operacją pozwala na zmniejszenie ilości powikłań. Leczenie żywieniowe jest także podstawowym elementem leczenia powikłań pooperacyjnych. Zasady opieki nad chorym chirurgicznym zgodne z aktualną wiedzą medyczną to postępowanie według protokołu ERAS (ang. early recovery after surgery) u prawidłowo odżywionych chorych planowych oraz szybka diagnostyka niedożywienia i niezwłoczne włączenie żywienia u chorych w katabolizmie.
Ocena stanu odżywienia
Każdy chory przyjmowany do szpitala w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w dniu przyjęcia musi być oceniony pod kątem ryzyka metabolicznego. NFZ i POLSPEN (Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu) zalecają stosowanie skali NRS202 lub SGA. Wczesna identyfikacja chorych z ryzykiem żywieniowym ma fundamentalny wpływ na wynik leczenia. Powyższe skale powinny być wypełniane ze zrozumieniem, a ich wynik przekazywany zespołowi żywieniowemu działającemu w szpitalu. W oddziale chirurgii w grupie chorych niedożywionych w trakcie leczenia występuje 2,6 razy więcej małych powikłań, 3,4 razy więcej ciężkich powikłań, 3,8 razy więcej zgonów, a czas pobytu w szpitalu średnio będzie dłuższy o 8 dni. Świadome zadanie 4 prostych pytań (jak np. w NRS) zajmuje około 2 minut, a działania podjęte w oparciu o tę wiedzę zasadniczo wpływają na poprawę wyników leczenia.
Wysokie ryzyko powikłań związane jest z utratą masy ciała powyżej 10% w okresie 6 miesięcy, wskaźnikiem masy ciała BMI poniżej 18,5, uzyskaniem stopnia C według skali SGA oraz poziomem albumin poniżej 30 g/l (1).
Otyły chory także może być niedożywiony, gdyż otyłość wynika z nadmiaru tkanki tłuszczowej w organizmie, natomiast niedożywienie – z niedoboru lub nieprawidłowości beztłuszczowej masy ciała. Niedożywiony otyły obarczony jest znacznie większym ryzykiem powikłań niż niedożywiony szczupły (2).
Żywienie doustne
Chory żywiony doustnie posiadający zwiększone zapotrzebowanie żywieniowe związane z chorobą powinien posiadać kartę kontroli ilości i jakości spożytego pokarmu. Należy kontrolować skład posiłków podawanych choremu co do ich wartości kalorycznych, białkowych oraz smakowych. Wszelkie niedobory powinny być uzupełniane doustnymi dietami przemysłowymi, a przy braku takiej możliwości żywieniem dojelitowym lub pozajelitowym.
Protokół ERAS
Zasady wczesnej pooperacyjnej rehabilitacji chorego (ERAS) należą do kanonów aktualnej wiedzy medycznej. Niezalecane i uważane za szkodliwe jest głodzenia chorego w okresie okołooperacyjnym. ESPEN (European Society of Clinical Nutrition and Metabolism) zaleca podanie choremu doustnego roztworu węglowodanów na 2 godziny przed operacją (1, 3-5). Brak jest także uzasadnienia dla głodzenia po operacjach przewodu pokarmowego (6). W krajach o wyższym poziomie opieki zdrowotnej takie postępowanie stosowane jest od wielu lat i nie podlega dyskusji (7, 8).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
Kudsk KA, Croce MA, Fabian TC et al.: Enteral versus parenteral feeding. Effects on septic morbidity after blunt and penetrating abdominal trauma. Ann Surg 1992; 215: 503-511.
Wells JC: Obesity as malnutrition: the dimensions beyond energy balance. Eur J Clin Nutr 2013 May; 67(5): 507-512.
Lochs H, Valentini L, Schütz T et al.: ESPEN Guidelines on adult enteral nutrition. Clinical Nutrition 2006; 25: 177-360.
Yuill KA, Richardson RA, Davidson HI: The administration of an oral carbohydrate-containing fluid prior to major elective upper-gastrointestinal surgery preserves skeletal muscle mass postoperatively – a randomised clinical trial. Clin Nutr 2005; 24: 32-37.
Henriksen MG, Hessov I, Dela F et al.: Effects of preoperative oral carbohydrates and peptides on postoperative endocrine response, mobilization, nutrition and muscle function in abdominal surgery. Acta Anaesthesiol Scand 2003 Feb; 47(2): 191-199.
Kehlet H: Multimodal approach to control postoperative pathophysiology and rehabilitation. Br J Anaesth 1997; 78: 606-617.
Sagar S, Harland P, Shields R: Early postoperative feeding with elemental diet. BMJ 1979; 1: 293-295.
Schroeder D, Gillanders L, Mahr K, Hill GL: Effects of immediate postoperative enteral nutrition on body composition, muscle function, and wound healing. J Parenter Enteral Nutr 1991; 15: 376-383.
Maltby JRYP: Fasting from midnight – the history behind the dogma. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2006; 20: 363-378.
Meyenfeldt von M, Meijerink W, Roufflart M et al.: Perioperative nutritional support: a randomized clinical trial. Clin Nutr 1992; 11: 180-186.
Cano NJM, Aparicio M, Brunori G et al.: ESPEN Guidelines for adult parenteral nutrition. Clinical Nutrition 2009; 28: 359-479.
Deshpande KS, Hatem C, Ulrich HL, Currie BP: The incidence of infectious complications of central venous catheters at the subclavian, internal jugular, and femoral sites in an intensive care unit population. Crit Care Med 2005 Jan; 33(1): 13-20.
otrzymano: 2016-02-08
zaakceptowano do druku: 2016-02-29

Adres do korespondencji:
*Jacek Sobocki
Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego WUM
ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa
tel. +48 (22) 622-76-18
jsobocki@mp.pl

Postępy Nauk Medycznych 3/2016
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych