© Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2016, s. 228-230
Sylwia Klasik-Ciszewska1, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak2, Weronika Wojnar2
Zioła w leczeniu nowotworów. Część 1
Herbs in the treatment of tumors. Part 1
1Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach
2Katedra i Zakład Farmakognozji i Fitochemii, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Summary
Cancer is currently one of the major problems for modern medicine. Still looking for the effective but also safe methods of treatment. Today there are many the cancer treatments methods such as chemotherapy, hormonal therapy, immunotherapy, radiotherapy and the most modern method the gene therapy. Unfortunately, these methods often prove to be ineffective for certain patients and are associated with the appearance of the body debilitating side effects. Therefore, despite the existence of such complex therapies, oncology patients are increasingly turning to herbs. The main motive for which they are doing this is a very low risk of side effects. The first mention of the plant, which was attributed antitumor activity appeared in the book of Dioscorides, a Greek fitoterapeuty. The plants exhibit antitumor activity primarily include those which comprise the following groups of active substances: sesquiterpene lactones, alkaloids, phytoestrogens, carotenoids, indole derivatives, curcuminoids. Chemical compounds belonging to these specific groups are characterized by very different mechanisms of antitumor activity.
Jedną z najpoważniejszych chorób, z jaką przyszło się zmierzyć współczesnej medycynie, jest choroba nowotworowa, dla wielu ludzi rozpoznawana pod nazwą „rak”. Słowo „nowotwór” lub „rak” kojarzy się większości osobom z nieuleczalną, szybko postępującą chorobą, której finałem najczęściej jest śmierć. W większości przypadków to skojarzenie jest niestety nadal słuszne, ale wraz z rozwojem medycyny choroba ta staje się coraz częściej chorobą uleczalną dla lekarzy onkologów.
Nowotwór (łac. neoplasma, skrót npl – z greckiego neoplasia) to grupa chorób, w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicują się w typowe komórki tkanki. Proces powstawania nieprawidłowych komórek określa się nazwą „kancerogeneza”, czyli „nowotworzenie”. Kancerogeneza jest z punktu widzenia fizjologicznego bardzo skomplikowanym procesem, zajmującym czasami nawet kilka lat. Do czynników inicjujących kancerogenezę należą m.in.: narażenie na szkodliwe promieniowanie, zakażenie określonym wirusem, narażenie na substancje rakotwórcze, mutacje w materiale genetycznym komórki czy po prostu pewne predyspozycje genetyczne w postaci wrodzonych zespołów nieprawidłowości (1, 2). Nowotwory można podzielić na: łagodne, miejscowo złośliwe, złośliwe, nabłonkowe i nienabłonkowe (1).
Jedną z metod leczenia choroby nowotworowej jest chemioterapia, czyli leczenie za pomocą naturalnych i syntetycznych leków cytostatycznych. Oprócz chemioterapii wyróżnia się również: hormonoterapię, immunoterapię, radioterapię oraz najnowocześniejszą metodę, czyli terapię genową (3, 4). Głównym celem postępowania leczniczego w chorobach nowotworowych jest wyprowadzenie chorego z ewolucyjnej fazy choroby oraz jak najdłuższe utrzymanie uzyskanej poprawy, co pozwala na przedłużenie życia i zachowanie sprawności chorego (3).
Oprócz wyżej wymienionych metod leczenia nowotworów istnieje również tzw. naturalna terapia choroby nowotworowej, czyli po prostu fitoterapia nowotworów.
Rośliny od dawien dawna stanowią bogate źródło substancji o działaniu leczniczym. Fitoterapię stosowano już ponad cztery tysiące lat temu w starożytnych Chinach oraz cywilizacji Sumerów, ale prawdziwy jej rozkwit obserwujemy dopiero w starożytnym Egipcie. Substancje pochodzenia roślinnego wykazują bardzo szerokie spektrum działania leczniczego. Znajdują zastosowanie prawie we wszystkich jednostkach chorobowych. Jeśli chodzi o chorobę nowotworową, to trudno powiedzieć, kiedy po raz pierwszy świadomie zastosowano zioła. Prawdopodobnie pierwszą rośliną o rozpoznanym działaniu przeciwnowotworowym była koniczyna łąkowa (Trifolium pratense), którą opisał w swoim dziele „De Materia Medica” Dioskurides. Tutaj pojawiła się również pierwsza wzmianka o zimowicie jesiennym (Colchicum autumnale), który do dzisiaj jest nieraz wykorzystywany przez onkologów (5).
Wyizolowane z surowców roślinnych substancje czynne wykazują dosyć zróżnicowane mechanizmy działania przeciwnowotworowego (6-8):
– hamują syntezę kwasów nukleinowych,
– hamują syntezę białek potrzebnych do wzrostu i podziałów komórek rakowych,
– hamują polimeryzację białek wrzeciona kariokinetycznego (podziałowego),
– wzmagają układ odpornościowy,
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Krajowy Rejestr Nowotworów, www.onkologia.org.pl. 2. Dudziak K, Regulska-Ilow B: Znaczenie ładunku glikemicznego diety w rozwoju chorób nowotworowych. Postępy Hig Med Dośw (online) 2013; 67: 449-462. 3. Janiec W: Kompendium farmakologii. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa 2008; 2: 158-162. 4. Statkiewicz M, Małecki M: Macierzyste komórki nowotworowe a oporność nowotworów na terapię. Nowotwory 2009; 59(6): 456-463. 5. Wieczorek M, Sobiak S, Meissner R: Rozwój badań nad wykorzystaniem substancji pochodzenia roślinnego w terapii nowotworów. Now Lek 2006; 74(4): 407-413. 6. Piasek A, Bartoszek A, Namieśnik J: Substancje pochodzenia roślinnego przeciwdziałające kardiotoksyczności towarzyszącej chemioterapii nowotworów. Postępy Hig Med Dośw (online) 2009; 63: 142-158. 7. Świątek Ł: Natura w walce z nowotworami. Aptekarz Polski 2009; 30: 8-10. 8. Bielawska K, Malinowska M, Cyuńczyk M: Wpływ kumaryny na organizm człowieka. Bromat Chem Toksykol 2014; XLVII(2): 213-221. 9. Kałędkiewicz E, Lange E: Znaczenie wybranych związków pochodzenia roślinnego w diecie zapobiegającej chorobom nowotworowym. Post Fitoter 2013; 1: 42-47. 10. Grech-Baran M, Pietrosiuk A: Arglabina – lakton seskwiterpenowy o właściwościach przeciwnowotworowych. Biul Wydz Farm WUM 2010; 3: 22-26. 11. Matławska I: Farmakognozja. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2008: 110-122. 12. Orzechowska-Juzwenko K: Leki stosowane w leczeniu nowotworów. [W:] Janiec W (red.): Farmakodynamika. Podręcznik dla studentów farmacji. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa 2009; 2: 834-838. 13. Szczepański M, Grzanka A, Izdebska M: Mikrotubule – cel terapii przeciwnowotworowej. Nowotwory 2007; 57: 579-585. 14. Huszno J, Nowara E: Farmakokinetyka i farmakogenetyka w systemowym leczeniu chorych na raka piersi. Onkol Prakt Klin 2010; 6(4): 159-170. 15. Balaji H: Versatile Therapeutic effects of Vinca rosea Linn. Int J Biol Pharm Allied Sci 2014; 4(1): 59-76. 16. Wojtanowska-Rzytki M: Rola naturalnych antyoksydantów w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Farm Przegl Nauk 2009; 1: 23-27. 17. Kraszewska O, Nynca A, Kamińska B, Cureszko R: Fitoestrogeny. I. Występowanie, metabolizm i znaczenie biologiczne u samic. Post Biol Komorki 2007; 34: 189-205. 18. Kurzeja E, Stec M, Kościołek A et al.: Bilogical activity of lycopene. Farm Przegl Nauk 2009; 10: 17-19. 19. Gryszczyńska A, Gryszczyńska B, Opala B: Karotenoidy. Naturalne źródła, biosynteza, wpływ na organizm ludzki. Post Fitoter 2011; 2: 127-143. 20. Deptuła T, Gruber B, Krówczyński A: Kurkumina i jej pochodne – zastosowanie w terapii przeciwnowotworowej i chemoochronnej. Post Fitoter 2014; 3: 155-157. 21. Maliszewska M: Kurkumina, indolo-3-karbinol i resweratrol w chemoprewencji raka sutka. Post Fitoter 2013; 1: 28-35. 22. Patocka J: Curcumin – spice or a new remedy of Alzheimer’s disease? Psychiatrie 2005; 9: 129-133. 23. Szczepański M, Grzanka A: Chemoprewencyjne i przeciwnowotworowe właściwości kurkuminy. Nowotwory 2009; 59(5): 377-384.
