Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2017, s. 71-77
*Ewa Witkowska-Banaszczak, Martyna Durkiewicz, Wiesława Bylka
Rodzaj Veronica L. – działanie, zastosowanie, stan badań
The Genus Veronica L. – activity, therapeutic use, review of research
Katedra i Zakład Farmakognozji, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Wiesława Bylka
Streszczenie
Rodzaj Veronica obejmuje około 200 gatunków roślin. W Polsce powszechnie występują Veronica officinalis, V. chamaedrys i V. arvensis. W roślinach z tego rodzaju dotychczas zidentyfikowano związki flawonoidowe, głównie pochodne luteoliny, apigeniny, skutelareiny, izoskutelareiny; związki fenolowe, między innymi pochodne arbutyny, salidrozydu, werbaskozydu; fenylopropanoidy, liczne irydoidy, pochodne aukubiny, katalpolu, a ponadto kwasy fenolowe, saponozydy steroidowe. Związki te odpowiadają za udowodnione dla niektórych gatunków z rodzaju Veronica działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwdrobnoustrojowe, cytotoksyczne, a także żółciopędne oraz obniżające poziom cholesterolu i triglicerydów w krwi. W tradycyjnym lecznictwie wykorzystywane jest głównie ziele przetacznika leśnego i przetacznika bobowniczka. Stosuje się napary oraz sok z ziela w leczeniu chorób układu oddechowego, między innymi grypy, zapalenia gardła i krtani, chorób układu pokarmowego, w szczególności związanych z zaburzeniami pracy wątroby oraz zaparciami, ponadto w chorobach układu moczowego, dnie moczanowej, a także bólach reumatycznych. Zewnętrznie stosuje się odwary w chorobach skóry, trudno gojących się ranach, stanach zapalnych błon śluzowych oraz nadmiernym poceniu się.
Summary
The genus Veronica includes about 200 species of plants. In Poland, Veronica officinalis, V. chamaedrys and V. arvensis are commonly found. So far, the following compounds have been identified in the plants of this genus: flavonoid compounds, mainly derivatives of luteolin, apigenin, scutellarein and isoscutellarein; phenolic compounds, such as derivatives of arbutin, salidroside and verbascoside; phenylpropanoids, numerous iridoids, derivatives of aucubin and catalpol, as well as phenolic acids and steroid saponosides. These compounds are responsible for the antioxidant, anti-inflammatory, analgetic, antimicrobial, cytotoxic and cholagogic activity proven for certain species from the genus Veronica. Moreover, they contribute to a reduction of cholesterol and triglyceride levels in the blood. Traditional medicine mainly uses the herbs of heath speedwell and brooklime. Infusion and juice of the plant are applied to treat respiratory disorders, such as influenza, pharyngitis and laryngitis, digestive and urinary disorders, gout and rheumatics. It is also applied externally in skin disorders and impaired healing of wounds.



Wstęp
Rodzaj Veronica – Przetacznik, obejmuje około 200 gatunków roślin zielnych oraz półkrzewów występujących w różnych rejonach świata. Jeszcze w XX wieku rodzaj ten należał do rodziny Scrophu-lariaceae (Trędownikowatych), obecnie umieszczany jest w obrębie rodziny Veronicaceae (Przetacznikowate) (1). Około 25 gatunków rośnie na terenie północnej i środkowej Europy, na łąkach, przydrożach, polach, w lasach, miejscach piaszczystych i na obszarach górskich. W Polsce głównie występują: Veronica officinalis, V. chamaedrys, V. arvensis, natomiast V. virginica uprawiana jako roślina ozdobna. Lecznicze właściwości przetacznika wykorzystywane były przez plemiona indiańskie Ameryki Północnej. Korzeń stosowano w celu wywołania wymiotów i oczyszczenia krwi, co było ważną częścią procesu leczenia i niektórych obrzędów. W 1716 roku doktor Culver udokumentował po raz pierwszy terapeutyczne właściwości korzenia, który zastosował w leczeniu gruźlicy u swojej córki. Od jego nazwiska korzeń przetacznika nazywany jest między innymi „Culver root”.
Początkowo lekarze stosowali korzeń przetacznika jako silny środek przeczyszczający i wymiotny. Skuteczny był także w leczeniu chorób wątroby i w zaburzeniach przepływu żółci. Monografia korzenia przetacznika leśnego zamieszczona w Farmakopei Amerykańskiej z XVIII wieku zalecała stosowanie surowca w zaparciach, niestrawnościach związanych z zaburzeniami pracy wątroby i zapaleniu woreczka żółciowego (2-4). Współcześnie do celów leczniczych wykorzystuje się napary i sok z ziela przetacznika leśnego (V. officinalis), które stosowane są w chorobach układu oddechowego jako środek wykrztuśny, w chorobach układu pokarmowego, dolegliwościach wątroby, zapaleniu pęcherza, nerek i dróg moczowych oraz dnie moczanowej i pobudzeniu nerwowym. Do płukania w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła, leczenia trudno gojących się ran, wyprysków, przewlekłych chorób skóry, a także w nadmiernym poceniu się stóp, zaleca się stosowanie odwarów.
Wskazaniami do stosowania przetacznika bobowniczka (V. beccabunga) są: dolegliwości związane ze zmniejszonym wydalaniem moczu, zaparcia, choroby wątroby, choroby płuc oraz krwawienie dziąseł (5). W tradycyjnej medycynie chińskiej przetacznik bobownik (V. anagallis-aquatica) wykorzystywany jest w leczeniu grypy, zapalenia gardła i krtani. W tureckiej medycynie ludowej ekstrakt z tego ziela, gotowanego w mleku, stosowany jest w postaci okładów w bólach brzucha, a wyciągi wodne do kąpieli w celu łagodzenia bólów reumatycznych.
Skład chemiczny

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Gibbons B, Brough P. Atlas roślin Europy Północnej i Środkowej. Multico, Warszawa 1995.
2. Hansel R, Keller K, Rimpler H i wsp. Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis, 5. Drogen P-Z. Springer-Verlag Berlin Heidelberg 1994; 1120-3.
3. Duke JA. Handbook of Medicinal Herbs. 2nd ed. CRC Press 2002; 690.
4. Demerque D, Jouanny J, Poitevin B i wsp. Homeopatyczna materia medica. Wyd Lek PZWL, Warszawa 2005.
5. Gruenwald J, Brendler T, Jaenicke MD. PDR for herbal medicines. Thomson PDR, Montvale 2004; 129, 789.
6. Wójcik E. Badania fitochemiczne ziela Veronica officinalis. Acta Pol Pharm 1973; 30:195-201.
7. Wójcik E. Związki flawonoidowe w zielu Veronica officinalis L. Acta Pol Pharm 1973; 30:447-51.
8. Wójcik E. Występowanie 7-monoglukozydu 6-hydroksyluteo-liny w zielu Veronica officinalis L. Acta Pol Pharm 1977; 34:295-8.
9. Wójcik E. Związki flawonoidowe ziela przetacznika kłosowego. Acta Pol Pharm 1981; 38:621-3.
10. Nikolova M, Gevrenova R, Ivancheva S. External flavonoid aglycones from Veronica chamaedrys L. (Scrophulariaceae). Acta Pharm 2003; 53:145-9.
11. Nikolova M, Asenov A. Surface flavonoid aglycones in newly studied plant species. Nat Prod Res 2006; 20:103-6.
12. Albach DC, Grayer RJ, Jensen SR i wsp. Acylated flavone glycosides from Veronica. Phytochem 2003; 64:1295-301.
13. Ozipek M, Saracoglu I, Kojima K i wsp. Fuhsioside, a new phenylethanoid glucoside from Veronica fuhsii. Chem Pharm Bull 1999; 47:561-2.
14. Ozipek M, Saracoglu I, Ogihara Y i wsp. Nuatigenin-type steroidal saponins from Veronica fuhsii and V. multifida. Z Naturforsch C 2002; 57:603-8.
15. Kwak JH, Kim HJ, Lee KH i wsp. Antioxidative iridoid glycosides and phenolic compounds from Veronica peregrina. Arch Pharm Res 2009; 32:207-13.
16. Saracoglu I, Varel M, Harput US i wsp. Acylated flavonoids and phenol glycosides from Veronica thymoides subsp. pseudocinerea. Phytochem 2004; 65:2379-85.
17. Świątek L, Broda B, Frej E. Składniki chemiczne w zielu Veronica chamaedrys. Acta Pol Pharm 1971; 28:189-94.
18. Taskova RM, Gotfredsen CH, Jensen SR. Chemotaxonomy of Veroniceae and its allies in the Plantaginaceae. Phytochem 2006; 67:286-301.
19. Kostadinova EP, Alipieva KI, Kokubun T i wsp. Phenylethanoids, iridoids and spirostanol saponin from Veronica turrilliana. Phytochem 2007; 68:1321-6.
20. Harput US, Varel M, Nagatsu A i wsp. Acylated iridoid glucosides from Veronica anagallis-aquatica. Phytochem 2004; 65:2135-9.
21. Crişan G, Tămaş M, Miclauş V i wsp. A comparative study of some Veronica species. Rev Med-Chir 2007; 111:280-4.
22. Harput US, Saracoglu I, Nagatsu A i wsp. Iridoid glucosides from Veronica hederifolia. Chem Pharm Bull 2002; 50:1106-8.
23. Harput US, Saracoglu I, Inoue M i wsp. Phenylethanoid and iridoid glycosides from Veronica persica. Chem Pharm Bull 2002; 50:869-71.
24. Saracoglu I, Harput US, Inoue M i wsp. New phenylethanoid glycosides from Veronica pectinata var. glandulosa and their free radical scavenging activities. Chem Pharm Bull 2002; 50:665-8.
25. Taskova R, Handjieva N, Peev D i wsp. Iridoid glucosides from three Veronica species. Phytochem 1998; 49:1323-7.
26. Jensen SR, Gotfredsen CH, Harput US i wsp. Chlorinated iridoid glucosides from Veronica longifolia and their antioxidant activity. J Nat Prod 2010; 73:1593-6.
27. Harput US, Nagatsu A, Ogihara Y i wsp. Iridoid glucosides from Veronica pectinata var. glandulosa. Z Naturforsch C 2003; 58:481-4.
28. Crişan G, Vlase L, Balica G i wsp. LC/MC analysis of aucubin and catalpol of some Veronica species. Farmacia 2010; 58:237-42.
29. Kiss B, Popa D-S, Crişan G i wsp. The evaluation of antioxidant potential of Veronica officinalis and Rosmarinus officinalis extracts by monitoring malondialdehide and glutathione levels in rats. Farmacia 2009; 57:432-41.
30. Arput US, Saracoglu I, Inoue M i wsp. Anti-inflammatory and cytotoxic activities of five Veronica species. Biol Pharm Bull 2002; 25:483-6.
31. Küpeli E, Harput US, Varel M i wsp. Bioassay-guided isolation of iridoid glucosides with antinociceptive and anti-inflammatory activities from Veronica anagallis-aquatica L. J Ethnopharmacol 2005; 120:170-6.
32. Petrovskii GA, Zapadniuk VI, Pasechnik IK i wsp. Cholagogue effect of Bupleurum exaltatum, Agrimonia asiatica, Leontopodium ochroleucum and Veronica virginica Russian. Farm Toxicol 1957; 20:75-7.
33. Di Giorgio C, Delmas F, Tueni M i wsp. Alternative and complementary antileishmanial treatments: assessment of the antileishmanial activity of 27 Lebanese plants, including 11 endemic species. J Altern Complement Med 2008; 14:157-62.
34. Dulger B, Ugurlu E. Evaluation of antimicrobial activity of some endemic Scrophulariaceae members from Turkey. Pharm Biol 2005; 43:275-9.
otrzymano: 2016-10-12
zaakceptowano do druku: 2016-11-23

Adres do korespondencji:
*dr n. farm. Ewa Witkowska-Banaszczak
Katedra i Zakład Farmakognozji Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
ul. Święcickiego 4, 60-781 Poznań
tel. +48 (61) 854-67-08, fax +48 (61) 854-67-01
e-mail: banaszcz@ump.edu.pl

Postępy Fitoterapii 1/2017
Strona internetowa czasopisma Postępy Fitoterapii