Anna Mędrak1, Tomasz Król1, Karolina Michałek-Król2, Magdalena Dąbrowska-Galas1
Kinesiotaping a efekt placebo
Kinesiotaping and the effect placebo
1Zakład Kinezyterapii i Metod Specjalnych, Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
2Zakład Gerontologii i Pielęgniarstwa Geriatrycznego, Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Summary
Kinesiotaping, also known as dynamic taping, is a relatively new therapeutic method that involves the sensory impact of patches designed on the human body in order to support the compensating capabilities. The kinesiotaping was first used in Japan, from where it spread quickly around the world, including Poland.
Although the method has many supporters, many scientists are skeptical of kinesiotaping. The studies conducted on kinesiotaping confirm that it is indeed an effective complement to therapy, but at the same time is not very effective as an individual treatment method. They have not found a clear link between the reduction of pain, decrease in tonicity, and the use of kinesiotaping. Instead the usage of patches gives a sense of immediate relief based on visualization of therapy and a placebo response to the application of the patches.
This article aims to analyze the occurrence of the placebo effect in kinesiotaping based on the current state of knowledge.
Wprowadzenie
Twórcą powstałej w 1973 roku metody jest japoński chiropraktyk Kenzo Kase. Opracowane przez niego plastry (Kinesio Tex Tape®) zostały po raz pierwszy oficjalnie zastosowane w 1988 roku podczas Igrzysk Olimpijskich w Seulu. W 1990 roku metoda znalazła uznanie w USA, a w 1998 roku w Europie. W Polsce kinesiotaping rozwija się od 2004 roku, kiedy Polskie Towarzystwo Fizjoterapii zorganizowało pierwszy jej kurs.
Nazwa metody przyjęta przez jej twórcę to Kinesio® Taping. Niemniej jednak w literaturze, w szczególności anglojęzycznej, można spotkać również nazwę kinesiologytaping oraz skrót KT. W Polsce przyjęła się nazwa kinesiologytaping, dlatego że KTA (Kinesio Taping Association) zaprzestało współpracy handlowej z japońskim producentem taśm. W Europie powstało stowarzyszenie o nazwie K-Active Europa, z siedzibą w Niemczech. W związku z zastrzeżeniem przez autora metody i nazwy organizacja przyjęła Kinesiology Taping jako nazwę stowarzyszenia.
W polskich publikacjach dotyczących tapingu najczęściej używane są nazwy: kinesiologytaping, kinesiotaping oraz plastrowanie dynamiczne, rzadziej spotyka się wersję kinezjotaping. Nazwa metody wskazuje na to, iż wykorzystuje ona naukę o ruchu człowieka – kinezjologię.
Kinesiotaping został spopularyzowany przez sport, by z czasem zaistnieć w takich dziedzinach klinicznych, jak: ortopedia i traumatologia, neurologia, ginekologia i położnictwo, pediatria, chirurgia narządu ruchu czy onkologia.
Celem artykułu jest analiza występowania efektu placebo w kinesiotapingu na podstawie aktualnego stanu wiedzy.
Mechanizm działania i techniki aplikacji
Filozofia kinesiotapingu opiera się na wykorzystaniu procesów samoleczenia organizmu. Metoda umożliwia wykonanie swobodnego ruchu ciała poprzez: przywracanie prawidłowej perfuzji płynów, aktywizację systemu przeciwbólowego, zwielokrotnienie transportu chłonki oraz normalizację napięcia mięśniowego i korekcję nieprawidłowej pozycji powierzchni stawowych (1-4).
Taśmy wykorzystywane w tej metodzie, w połączeniu z właściwościami elastycznymi skóry, powodują unoszenie fałdu skórnego do góry, zwiększając tym samym przestrzeń w tkance podskórnej, gdzie znajdują się receptory czucia powierzchownego i głębokiego, naczynia krwionośne oraz limfatyczne. Dzięki temu następuje zmniejszenie podrażnienia receptorów, co w konsekwencji zmniejsza odczuwanie dolegliwości bólowych. Oddzielenie powięzi otaczającej mięśnie od skóry powoduje spadek ciśnienia krwi, poprawę cyrkulacji chłonki, co w rezultacie prowadzi do zmniejszenia się stanu zapalnego. Odpowiednia aplikacja taśmy pozwala na zwiększenie intensywności skurczu w osłabionych mięśniach, natomiast w mięśniach nadmiernie rozciągniętych lub napiętych chroni przed niekorzystnym wpływem skurczu. Metoda umożliwia zmniejszenie efektu zmęczenia mięśni i zapewnia lepszą regenerację (5-7).
Techniki kinesiotapingu różnią się od siebie między innymi pozycją wyjściową okolicy ciała pacjenta poddawanej oklejaniu, stopniem rozciągnięcia plastra oraz rozciągnięciem skóry, na którą zostanie nałożona taśma (2, 3). Istnieje sześć głównych technik aplikacji, które mają wspomóc procesy samoleczenia organizmu ludzkiego: mięśniowa (3, 8-10), więzadłowa (11, 12), powięziowa (2, 4, 13, 14), korekcyjna (1), limfatyczna (15), funkcjonalna. Techniki kinesiotapingu ewoluują i są ciągle rozwijane.
Do przeciwwskazań do stosowania metody należą: ostre infekcje o idiopatycznym pochodzeniu, tętniaki, złośliwe formy raka (jednak o obklejaniu i metodyce zabiegu decyduje lekarz prowadzący pacjenta), niezrośnięte złamania, ostra faza reumatyzmu, specyficzne i niespecyficzne stany zapalne w obszarze aplikacji, zakrzepica żył głębokich, niewydolność krążenia w stadium III i IV według NYHA, cukrzyca, róża (przy mastektomii), łuszczyca (tylko w miejscu zajętym chorobowo), świeże tatuaże (aplikacja może spowodować podskórne przesunięcie się atramentu), żylaki. Przeciwwskazaniem do kinesiotapingu są również otwarte rany pourazowe oraz świeże blizny pooperacyjne (16).
Zastosowanie kinesiotapingu w świetle badań naukowych
Kinesiotaping poprzez stymulację struktur okołostawowych, taśmy powięziowo-mięśniowe oraz działanie odruchowe wpływa na poprawę funkcjonowania narządu ruchu (3, 5, 6).
Dynamiczne plastrowanie jako nowoczesna i skuteczna metoda fizjoterapii znalazła szerokie zastosowanie w różnych dyscyplinach sportu (17-19). Główną zaletą tapingu jest możliwość kontynuacji treningu mimo zaistniałej kontuzji (5). Metoda stosowana wraz z odpowiednim planem rehabilitacji sportowca redukuje objawy bólowe i koryguje ustawienie stawu, zabezpieczając zawodnika przed atrofią mięśniową wynikłą z niedoczynności, wspomaga czucie głębokie i funkcję mięśni. Stosowane techniki limfatyczne, w przypadku pojawienia się obrzęku, przynoszą pozytywne efekty w postaci eliminacji wysięku (15).
Kinesiotaping w sporcie może być też stosowany w celu profilaktyki urazów i leczenia kontuzji, o czym świadczą liczne doniesienia naukowe (20-22).
Aplikacje kinesiotapingu znalazły także swoje zastosowanie w ortopedii i traumatologii, jako uzupełnienie kompleksowej i nowoczesnej fizjoterapii. W piśmiennictwie znajdujemy szerokie spektrum zastosowania metody, której najczęstszym efektem terapeutycznym jest zmniejszenie dolegliwości bólowych (11, 12, 23, 24).
Porównywalne efekty w zespole łokcia tenisisty uzyskali Chen i wsp. (25). W piśmiennictwie prezentowany jest szeroki wachlarz możliwości zastosowania kinesiotapingu w przypadku różnych dolegliwości stawu kolanowego i stawu skokowego (12, 14, 26, 27).
Pozytywne efekty aplikacji kinesiotapingu odnajdujemy także w terapii problemów funkcjonalnych pacjentów, u których w wyniku udaru dochodzi do porażenia połowiczego. Michalak i wsp. (28) odnotowali korzystne efekty u pacjentów ze zmianą stereotypu chodu po udarze mózgu. Śliwiński i wsp. (8) dowodzą o skuteczności łączenia kinesiotapingu i metody PNF. Badania pokazują poprawę funkcji kończyny górnej, facylitację postawy wyprostowanej i zmniejszenie rotacji tułowia.
W onkologii kinesiotaping stosowany jest u kobiet po mastektomii w celu zmniejszenia obrzęku limfatycznego (14, 15, 29).
Nowatorskie zastosowanie dynamicznego plastrowania w ginekologii w 2005 roku przedstawili Senderek i wsp. (30), którzy stwierdzili zmniejszenie dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego oraz obrzęku limfatycznego kończyn dolnych.
Problematykę bólów kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego zbadali i rozwinęli Adamczyk i wsp. (23), Kim i wsp. (31) oraz Roussos i wsp. (32). Po zastosowaniu aplikacji zauważono poprawę jakości życia poprzez zmiany ruchomości kręgosłupa, zmniejszenie dolegliwości bólowych, a także poprawę gry powięziowej w obrębie tułowia.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Śliwiński Z, Krajczy M: Dynamiczne plastrowanie. Podręcznik Kinesiology Taping. Wyd. I. Wydawnictwo Markmed Rehabilitacja, Wrocław 2014.
2. Kołodziej E, Kołodziej D, Kotuła L et al.: Kinesiotaping w kompleksowej fizjoterapii. [W:] Winiarski G, Szala M, Maciąg K (red.): Postępy w naukach medycznych. Politechnika Lubelska, Lublin 2013: 26-37.
3. Kiebzak W, Kowalski I. Pawłowski M et al.: Wykorzystanie metody Kinesiology Taping w praktyce fizjoterapeutycznej: przegląd literatury. Fizjoter Pol 2012; 12(1): 1-11.
4. Mikołajewska E: Kinesiotaping. Rozwiązania wybranych problemów funkcjonalnych. Wyd. I. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
5. Garczyński W, Lubkowska A, Dobek A: Zastosowanie metody Kinesiology Tapingu w sporcie. J Health Sci 2013; 3(9): 233-246.
6. Kwiatkowska-Zajt J, Rajkowska-Labon E, Skrobot W et al.: Application of Kinesio Taping for Treatment of Sports Injuries. Research Yearbook 2007; 13(1): 130-134.
7. Bassett K, Lingman S, Ellis R, Lecturer S: The use and treatment efficacy of kinaesthetic taping for musculoskeletal conditions: a systematic review. J Physiother 2010; 38(2): 56-62.
8. Śliwiński Z, Kopa M, Halat B et al.: Usefulness of Kinesiology Taping in post-stroke patients rehabilitated with the PNF method. Preliminary report. Fizjo Pol 2008; 8(3-4): 325-334.
9. Śliwiński Z, Halat B, Michalak B et al.: Vojta Screening Tests in children with CNS damage and functional applications of Kinesiology Taping. Fizjo Pol 2008; 8(3-4): 317-324.
10. Stedge HL, Kroskie RM, Docherty CL: Kinesio taping and the circulation and edurance ratio of the gastrocnemius muscle. J Athl Train 2012; 47(6): 635-642.
11. Murray H: The effects of Kinesio Taping on proprioception in the ankle and in the knee. J Orthop Sports Phys Ther 2001; 31: 1-6.
12. Armata A, Hałas I: Zastosowanie Kinesiology Tapingu po zabiegach operacyjnych na stawie kolanowym. Prakt Fizjoter Reh 2010; 10: 58-60.
13. Chang H-Y, Wang C-H, Chou K-Y, Cheng S-C: Could forearm Kinesio Taping improve strength, force sense, and pain in baseball pitchers with medial epicondylitis? Sports Med 2012; 22(4): 327-333.
14. Stockheimer KR: Applied Kinesio Taping for Lymphoedema/Chronic Swelling of the Arm and/or Breast after a Mastectomy and Axilla Lymph Node Removal. Advance Healing 2006: 22-23.
15. Białoszewski D, Woźniak W, Żarek S: Przydatność kliniczna metody Kinesiology Taping w redukcji obrzęków kończyn dolnych u pacjentów leczonych metodą Ilizarowa. Doniesienie wstępne. Ortop Traumatol Rehab 2009; 1(6): 50-59.
16. Mikołajewska E: Side effects of kinesiotaping – own observations. J Health Sci 2011; 1(4): 93-99.
17. Osborn K: Tape it up: Kinesio taping facilitates movement, while offering support. Massage & Bodywork 2009; 24(3): 52-54.
18. Kahanov L: Kinesio taping: an overview of use with athletes. Part I. Ath Ther Today 2007; 12: 5-7.
19. Hsu YH, Chen WY, Lin HC et al.: The effects of taping on scapular kinematics and muscle performance inbaseball players with shoulder impingement syndrome. J Electromyogr Kinesiol 2009; 19(6): 1092-1099.
20. Shapiro M, Kabo J, Mitchell P et al.: Ankle sprain prophylaxis: an analysis of the stabilizing effects of braces and tape. Am J Sports Med 1994; 22: 78-82.
21. Simoneau G, Degner R, Kramper C et al.: Changes in ankle joint proprioception resulting from strips of athletic tape applied over the skin. Ath Train 2007; 32(2): 141-147.
22. Briem K, Eythorsdottir H, Magnusdottir RG et al.: Effects of kinesio tape compared with nonelastic sports tape and the untaped ankle during a sudden inversion perturbation in male athletes. J Orthop Sports Phys Ther 2011; 41(5): 328-335.
23. Adamczyk A, Kiebzak W, Wilk-Frańczuk M, Śliwiński Z: Effectiveness of holistic physiotherapy for low back pain. Ortop Traumatol Rehabil 2009; 11(6): 562-576.
24. Słupik A, Białoszewski D, Korabiewska I: The Effect of Kinesiology Taping and Muscle Fatigue on Movement Control in the Shoulder Joint – Preliminary Report. Inter J Reh Res 2009; 32-36.
25. Chen BT, Seong H: The initial effects of Kinesio Taping in lateral epicondylitis – a randomized controlled trial. J Reh Med 2008; suppl. 46: 138-142.
26. Akinbo SR, Ojetunde AM: Comparison of the effect of Kinesiotape on pain and joint range of motion in patients with knee joint osteoarthritis and knee sport injury. Nigerian Med Prac 2007; 52(3): 64-69.
27. Pope ML, Baker A, Grindstaff TL: Kinesio Taping Technique for Patellar Tendinopathy. Athl Train Sports Health Care 2010; 2(3): 98-99.
28. Michalak B, Halat B, Kufel W et al.: Assessment of gait patient following Kinesiology Taping application in patients after cerebral stroke. Fizjo Pol 2009; 2(4): 133-142.
29. Kaya S: Is kinesio taping under the compression garment with therapeutic exercises an effective method in postmastectomy lymphedema patients? A case report. Fizioterapi Rehabilitasyon 2008; 19(3): 212.
30. Senderek T, Breitenbach S, Hałas I: Kinesiotaping – new opportunities in physiotherapeutic treatment of pregnant women. Fizjoter Pol 2005; 5(2): 266-271.
31. Kim CH, Kim AR, Kim MI et al.: The efficacy of Kinesio taping in patients with a low back pain. J Korean Acad Fam Med 2002; 23(2): 197-204.
32. Roussos N, Kalantzopoulos D, Aggeli V et al.: Use of kinesiotaping in improving back pain and numbness of the upper limb. Eur J Phys Reh Med 2010; 46 (suppl. 1): 21177.
33. Żuk B, Księżopolska-Orłowska K: Usefulness of Kinesiology Taping method in inflammatory rheumatic illnesses in childhood. Reumatologia 2008; 46(6): 340-347.
34. Śliwiński Z, Halat B, Kufel W et al.: Wpływ aplikacji kinesiotapingu na zmiany motoryki u dzieci z wadami rozwojowymi. Fizjoter Pol 2007; 7(1): 52-62.
35. Cessak G: Mechanizmy odpowiedzialne za występowanie efektu placebo. ALMANACH 2013; 8(2): N3.
36. Machado LAC, Kamper SJ, Herbert RD et al.: Skuteczność leczenia niespecyficznego bólu dolnego odcinka kręgosłupa: metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych placebo. Rheumatology 2009; 48: 520-527.
37. Chochowska M, Marcinkowski J: Znaczenie dotyku w medycynie – na przykładzie terapii manualnej tkanek miękkich. Cz. II. Dotyk jako czynnik terapeutyczny i kod kulturowy. Hygeia Public Health 2013; 48(3): 269-273.
38. Bąbel P: Możliwości wykorzystania placebo do wspomagania wyników sportowych. Med Sport 2009; 25(1): 11-29.
39. Parreira P, Costa L, Hespanhol Junior L et al.: Current evidence does not support the use of Kinesio Taping In clinical practice: a systematic review. J Physiother 2014; 60(1): 31-39.
40. Gomez-Soriano J, Abian-Vicen J, Aparicio-Gracia C et al.: The effects of Kinesio taping on muscle tone in health subjects: a double-blind, placebo-controlled crossover trial. Manual Therapy 2014; 19: 131-136.
41. Mostert-Wentzel K, Swart JJ, Masenyetse LJ et al.: Effect of kinsesio taping on explsive muscle power of gluteus maximus of male athletes. SAJMS 2012; 24(3): 75-80.
42. Chang H-Y, Cheng S-C, Lin C-C et al.: The effectiveness of Kinesio Taping for athletes with medial elbow epicondylar tendinopathy. Sports Med 2013; 34: 1003-1006.
43. Chang H-Y, Chou K-Y, Lin J-J et al.: Immediate effect of forearm Kinesio taping on maximal grip strength and force sense in healthy collegiate athletes. Phys Ther Sport 2010; 11: 122-127.
