Magdalena Kaczmarska1, Marek Pazurek2, Wojciech Szubert1, Jarosław Chrząstek1, Agata Majos1, *Ludomir Stefańczyk1
Powikłania naczyniowe w zapaleniach trzustki – ocena konsekwencji zabiegów embolizacji tętnicy śledzionowej w świetle badań ultrasonograficznych z zastosowaniem środka kontrastowego (CE-US)
Vascular complications of pancreatitis – assessment of the consequences of splenic artery embolization using contrast-enhanced ultrasound (CE-US)
1Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Ludomir Stefańczyk
2Klinika Gastroenterologii i Onkologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Ewa Małecka-Panas
Streszczenie
Wstęp. Zabiegi endowaskularne, zwłaszcza embolizacja, stanowią coraz szerzej stosowaną technikę leczenia powikłań naczyniowych w przebiegu zapalenia trzustki.
Cel pracy. Celem pracy była ocena wpływu embolizacji tętnicy śledzionowej na unaczynienie narządu.
Materiał i metody. Przeanalizowano wyniki leczenia w obserwacji do 3 miesięcy 11 chorych, u których przeprowadzono embolizację tętnicy śledzionowej (najczęściej przyczyną były tętniaki rzekome w przebiegu zapalenia trzustki – 7, następnie tętniaki prawdziwe t. śledzionowej – 2, przetoka tętniczo-trzustkowa – 1 i stłuczenie trzustki i towarzyszący tętniak pourazowy tętnicy śledzionowej – 1). Zabiegi wykonano techniką łączoną – spiralami i klejem histoakrylowym lub trombiną. W badaniu TK i ultrasonografii z podaniem środka kontrastowego (CE-US) oceniono skuteczność wyłączenia tętnicy śledzionowej i stan ukrwienia śledziony.
Wyniki. Pomimo obecności ognisk zawałowych w większości obserwowanych śledzion (7/11, 60%), w tym dwóch obejmujących cały biegun śledziony, zabieg embolizacji nie powodował istotnych niekorzystnych implikacji klinicznych (w 5 przypadkach odnotowano przemijające bóle brzucha wymagające jedynie doraźnego podania leków przeciwbólowych).
Wnioski. Badanie CE-US okazało się przydatną metodą w ocenie ukrwienia śledziony.
Summary
Introduction. Endovascular treatments, especially embolization, are an increasingly widespread technique of treating vascular complications in the course of pancreatitis.
Aim. The aim of the study was to evaluate the effect of embolization of the splenic artery on the vascularisation of the organ.
Material and methods. The results of the treatment were analyzed in 11 patients who underwent splenic artery embolisation (the most common cause was pesudoaneurysm in the course of pancreatic inflammation – 7, splenic artery aneurysm – 2, arteriopancreatic fistula – 1 and pancreatic contusion and accompanying traumatic aneurysm of the splenic artery – 1). The follow-up period lasted up to 3 months. The procedures were performed using combined technique (spirals and histoacryl glue or thrombin). The effectiveness of exclusion of the splenic artery and the state of the spleen’s blood supply were evaluated.
Results. CT and ultrasound with contrast medium (CE-US) were used. Despite the presence of focal infarcts in the majority of observed spleens (7/11, 60%), including two covering the entire spleen’s pole, embolization procedures did not cause significant adverse clinical implications (in five cases transient abdominal pain requiring only short-term administration of analgesics).
Conclusions. The CE-US study has proven to be a useful method in assessing the spleen’s blood supply.
Wprowadzenie
Powikłania naczyniowe w zapaleniu trzustki (ZT), zmianach degeneracyjnych oraz urazach często wymagają zamknięcia tętnicy śledzionowej (1-3). Ze względu na zagrożenie życia związane z możliwym krwawieniem do przestrzeni pozaotrzewnowej, jamy otrzewnej lub przewodu pokarmowego, sytuacje te wymagają niezwłocznej interwencji (4, 5). Coraz szerzej stosowane są tu procedury radiologii zabiegowej (6-13). Celem operatora jest zachowanie drożności naczynia, jednak ze względu na krętość tętnicy śledzionowej i brak możliwości selektywnego wyłączania obszaru zmian, konieczne bywa odcinkowe zamknięcie światła tętnicy śledzionowej. Pomimo stosowania zasady embolizacji metoda wyłączeniowa możliwie krótkiego odcinka tętnicy, niedokrwienie śledziony i trzustki musi być brane pod uwagę jako powikłanie procedury endowaskularnej. Wprowadzenie ultrasonograficznych środków kontrastujących stwarza możliwość nieinwazyjnej oceny ukrwienia narządów miąższowych (14-16).
Cel pracy
Celem pracy była ocena stanu ukrwienia narządu po embolizacji tętnicy śledzionowej w obrazie badań sonograficznych z podaniem środka kontrastowego.
Materiał i metody
Analizie poddano wyniki embolizacji techniką wyłączeniową u 11 chorych. Materiał gromadzono w Zakładzie Radiologii i Diagnostyki Obrazowej UM w Łodzi w latach 2008-2017. W badanej grupie znalazło się 8 mężczyzn i 3 kobiety w wieku od 20 do 68 lat, u których monitorowano wyniki leczenia w okresie 3 miesięcy (± 2 tygodnie) po wykonaniu zabiegu. Ocenę prowadzono na podstawie badania tomografii komputerowej (angio-TK) i ultrasonografii ze środkiem kontrastującym (CE-US). W omawianej grupie po zabiegu wykonano co najmniej jedno badanie w protokole angio-TK (w okresie około miesiąca po zabiegu 2 chorych miało po 2 badania angio-TK w okresie obserwacji). U 7 chorych powstanie tętniaka rzekomego było powikłaniem zapalenia trzustki. Dwie pacjentki miały leczone rosnące tętniaki prawdziwe tętnicy śledzionowej. U jednego chorego wykryto przetokę tętniczo-trzustkową w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki i jeden chory prezentował tętniaka rzekomego tętnicy śledzionowej po urazie śródbrzusza. Rozpoznanie przed zabiegiem embolizacji u wszystkich chorych uzyskano w badaniu angio-TK. Odcinkiem naczynia objętym patologią był najczęściej odcinek środkowy tętnicy (8/11 przypadków). Część bliższa była objęta patologią w dwóch przypadkach, a okolica wnęki w jednym.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Hagiwara A, Miyauchi H, Shimazaki S: Predictors of vascular and gastrointestinal complications in severe acute pancreatitis. Pancreatology 2008; 8: 211-218.
2. Kirby J, Vora P, Midia M et al.: Vascular complications of pancreatitis: imaging and intervention. Cardiovasc Intervent Radiol 2008; 31: 957-970.
3. Mallick IH, Winslet MC: Vascular complications of pancreatitis. JOP 2004; 5: 328-337.
4. de Perrot M, Berney T, Bühler L et al.: Management of bleeding pseudoaneurysms in patients with pancreatitis. Br J Surg 1999; 86: 29-32.
5. Balachandra S, Siriwardena AK: Systematic appraisal of the management of the major vascular complications of pancreatitis. Am J Surg 2005; 190: 489-495.
6. Sethi H, Peddu P, Prachalias A et al.: Selective embolization for bleeding visceral artery pseudoaneurysms in patients with pancreatitis. Hepatobiliary Pancreat Dis Int 2010; 9: 634-638.
7. Kalva SP, Yeddula K, Wicky S et al.: Angiographic intervention in patients with a suspected visceral artery pseudoaneurysm complicating pancreatitis and pancreatic surgery. Arch Surg 2011; 146: 647-652.
8. Lau KY, Wong TP, Wong WW et al.: Transcatheter embolisation of visceral pseudoaneurysms-technical difficulties and modification of embolisation technique. Eur J Vasc Endovasc Surg 2005; 30: 133-136.
9. Tulsyan N, Kashyap VS, Greenberg RK et al.: The endovascular management of visceral artery aneurysms and pseudoaneurysms. J Vasc Surg 2007; 45: 276-283.
10. Ikeda O, Nakasone Y, Tamura Y et al.: Endovascular management of visceral artery pseudoaneurysms: transcatheter coil embolization using the isolation technique. Cardiovasc Intervent Radiol 2010; 33: 1128-1134.
11. Spiliopoulos S, Sabharwal T, Karnabatidis D et al.: Endovascular treatment of visceral aneurysms and pseudoaneurysms: long-term outcomes from a multicenter European study. Cardiovasc Intervent Radiol 2012; 35: 1315-1325.
12. Parildar M, Oran I, Memis A: Embolization of visceral pseudoaneurysms with platinum coils and N-butyl cyanoacrylate. Abdom Imaging 2003; 28: 36-40.
13. Rossi M, Rebonato A, Greco L et al.: Endovascular exclusion of visceral artery aneurysms with stent-grafts: technique and long-term follow-up. Cardiovasc Intervent Radiol 2008; 31: 36-42.
14. Ferraioli G, Meloni MF: Contrast-enhanced ultrasonography of the liver using SonoVue. Ultrasonography 2018; 37: 25-35.
15. Laugesen NG, Nolsoe CP, Rosenberg J: Clinical Applications of Contrast-Enhanced Ultrasound in the Pediatric Work-Up of Focal Liver Lesions and Blunt Abdominal Trauma: A Systematic Review. Ultrasound Int Open 2017; 3: E2-E7.
16. Sawhney S, Wilson SR: Can Ultrasound With Contrast Enhancement Replace Nonenhanced Computed Tomography Scans in Patients With Contraindication to Computed Tomography Contrast Agents? Ultrasound Q 2017; 33: 125-132.
17. Buechter M, Kahraman A, Manka P et al.: Partial spleen embolization reduces the risk of portal hypertension-induced upper gastrointestinal bleeding in patients not eligible for TIPS implantation. PLoS One 2017; 12: e0177401.
18. Ozturk O, Eldem G, Peynircioglu B et al.: Outcomes of partial splenic embolization in patients with massive splenomegaly due to idiopathic portal hypertension. World J Gastroenterol 2016; 22: 9623-9630
