Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2018, s. 344-348 | DOI: 10.25121/MR.2018.21.4.344
Jacek Boroch1, Grażyna Jarząbek-Bielecka1, Małgorzata Mizgier2, Mariola Pawlaczyk3, Magdalena Pisarska-Krawczyk4, Paulina Wojtyła-Buciora4, Andrzej Wojtyła4, Marek Chuchracki4, Witold Kędzia5
Wybrane problemy dermatologiczno-ginekologiczne z uwzględnieniem niektórych aspektów dietetycznych u dziewcząt
Selected dermatological and gynecological problems with regard to some dietary aspects in girls
1Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2Zakład Dietetyki, Katedra Nauk Biomedycznych i Nauk o Zdrowiu, Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
3Katedra Geriatrii i Gerontologii, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
4Państwową Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu
5Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Summary
Dermatological-gynaecological problems in girls are an important issue also in the practice of a family doctor. In the case of girls before menarche, vulvovaginal inflammation accounts for 75% of all gynaecology reports. However, there is a need to differentiate inflammatory diseases of the vulva from dermatoses. Symptoms of vulval diseases, which are reported by patients, often require consultation and dermatological treatment. Since dermatoses are not limited to genitals, the vulva is only one of possible locations of the disease process; therefore, the whole skin of the patient should be inspected. Vaginal and vaginal inflammation is a gynaecological problem in patients of all ages ? from neonatal period to old age. In developmental age gynaecology, it is often found in 3-10-year-old patients. The etiopathogenesis of vulvovaginitis in girls depends on child's age, systemic diseases, and often dermatological problems. For example, such factors as diabetes, long-term antibiotic therapy, immunosuppression, congenital immunodeficiency, allergic diseases and allergic rhinitis predispose to infections in girls. Lactobacillus plays an important role in bacterial protection against infection and inflammation. A balanced diet is also important.



Jednymi z częstych objawów problemów dermatologiczno-ginekologicznych u dziewcząt są uporczywy, nierzadko graniczący z bólem świąd sromu, a także okolicy odbytu, przy współwystępujących często nawracających infekcjach dróg moczowych, oraz upławy. Objawy takie nasilają się w stanach spadku odporności, np. po antybiotykoterapii stosowanej w związku z innymi infekcjami. W badaniu klinicznym zazwyczaj stwierdza się zmiany skóry warg sromowych większych, często także pośladków. Jeśli są to zmiany skóry typowe dla chorób przenoszonych drogą płciową, zawsze należy wdrożyć diagnostykę, w tym konsultację psychologiczno-seksuologiczną, czy dziecko nie jest ofiarą molestowania seksualnego. Zazwyczaj jednak zmiany skóry sromu u dziewczynek mają charakter zmian alergicznych lub dystroficznych, np. o charakterze liszaja twardzinowego. Stwierdza się też nierzadko wtórne do tych zmian skórnych obrzęk, ślady zadrapań, zaczerwienienie. Może wystąpić jednocześnie częściowy lub całkowity zrost warg sromowych mniejszych. Bywa, że stan zapalny powodując drapanie narządów płciowych przez dziecko, staje się przyczyną wczesnodziecięcej masturbacji (7-11).
W badaniu należy ocenić stadium rozwoju dziewczynki według skali Tannera ? czy jest rozwinięta stosownie do płci i wieku. Należy ocenić wzrost i masę ciała, dokonuje się też oceny narządów płciowych wewnętrznych palpacyjnie i ultrasonograficznie.
Przeprowadza się badania mikrobiologiczne.
Przed podjęciem specjalistycznego leczenia dermatologicznego niekiedy trzeba pacjentkom wykonać, w warunkach szpitalnych, w znieczuleniu ogólnym, biopsję sromu ? leczenie dermatologiczne według wyniku histopatologicznego.
Zapalenie sromu i pochwy jest problemem ginekologicznym u pacjentek w każdym wieku ? od okresu noworodkowego po starość (1-7). W ginekologii wieku rozwojowego szczególnie często zdarza się u dziewczynek w wieku 3-10 lat. Etiopatogeneza vulvovaginitis u dziewcząt ma związek z wiekiem dziecka i chorobami ogólnoustrojowymi. Podkreśla się znaczenie przedwczesnej aktywności seksualnej czy problemu molestowania seksualnego. Przed menarche zmiany zapalne występują częściej w okolicy zewnętrznych narządów płciowych, natomiast po menarche obejmują głównie wewnętrzne narządy płciowe. Według piśmiennictwa u 25-60% dziewcząt z zapaleniem sromu i pochwy nie stwierdza się w badaniu bakteriologicznym żadnego patogenu (przyczyną objawów może być np. atopowe zapalenie skóry), a w 60% infekcje narządów płciowych współistnieją z infekcjami układu moczowego (badanie moczu powinno stanowić nieodłączny element diagnostyki STI u dziewcząt) (2, 4, 7-11).
W etiopatogenezie znaczenie mają drogi transmisji, do których zalicza się: układ oddechowy ? infekcje górnych dróg oddechowych, angina (Streptococcus spp., Staphylococcus spp.), przewód pokarmowy ? zanieczyszczenia kałowe (Enterococcus spp., E. coli), układ moczowy ? infekcje, wady wrodzone (pałeczki Gram (-), Pseudomonas spp.), środowisko domowe (procesy pielęgnacyjne), drogę płciową (u dziewcząt aktywnych seksualnie) oraz drogę wertykalną.
Grzybicze zakażenia narządów płciowych występują bardzo rzadko u dziewcząt (ok. 0,5-1,5% przypadków), zwłaszcza przed pokwitaniem, w okresie tzw. ciszy hormonalnej. Przeważnie mają charakter inwazji wieloogniskowych. Jednakże takie czynniki, jak: cukrzyca, długotrwała antybiotykoterapia, immunosupresja, wrodzone niedobory odporności, choroby alergiczne oraz alergiczny nieżyt błony śluzowej nosa predysponują do występowania zakażeń grzybiczych u dziewczynek.
Nie bez znaczenia jest także nieprawidłowa dieta pacjentek, bogata w cukry proste (słodycze, pieczywo cukiernicze, słodzone napoje, słodzone produkty mleczne, także nadmiar owoców zawierających fruktozę, w tym szczególnie suszonych), pieczywo z mąki rafinowanej (białej), biały ryż, przetworzoną żywność, w tym zupy instant, produkty fast-food, konserwy. Uboga natomiast w pełnoziarniste produkty zbożowe, naturalne, niesłodzone produkty mleczne (ukwaszone), warzywa, w tym ukwaszone ogórki, kapustę (źródło pałeczek kwasu mlekowego) itd.
Czynnikiem etiologicznym zapaleń sromu i pochwy u dziewcząt są też infekcje pasożytnicze, m.in.: owsiki, glista ludzka, wesz łonowa, świerzb drążący oraz mięczak zakaźny (w 9-12% przypadków infekcji narządów płciowych u dziewcząt stwierdza się zakażenie owsikami).
Terapia zapalenia sromu i pochwy u dziewcząt powinna być adekwatna do wyniku badania bakteriologicznego z antybiogramem. U dziewczynek z nasilonymi objawami miejscowymi i/lub uogólnionym i przetrwałym zakażeniem zaleca się stosowanie antybiotykoterapii ogólnej, zgodnej z wynikiem antybiogramu; natomiast przy łagodnym przebiegu klinicznym infekcji proponuje się antybiotykoterapię miejscową (maści, kremy, krople, pręciki, globulki dopochwowe). Istotne znaczenie w terapii mają: stosowanie leków przeciwhistaminowych (doustnie i miejscowo), unikanie produktów alergizujących ? w przypadku schorzeń alergicznych (np. owoce morza, czekolada, orzechy), częste przemywanie sromu, unikanie długich kąpieli, gorącej wody, utrzymywanie higieny osobistej, dbanie o higienę krocza, stosowanie nasiadówek, irygacje pochwy (2-3 razy w tygodniu), stosowanie miejscowych środków łagodzących (emulsje oliwkowe), glikokortykosterydów, noszenie luźnej bawełnianej bielizny, unikanie odzieży wełnianej, odzieży znacznie przylegającej z tworzyw sztucznych (np. rajstopy, getry), eliminacja wszelkich czynników drażniących (płyny do higieny intymnej, mydła zapachowe, płyny do kąpieli), pranie bielizny w gorącej wodzie oraz odbudowa flory fizjologicznej pochwy po leczeniu u dziewcząt w okresie dojrzewania (1, 2, 4, 6, 8).
Wśród chorób sromu u dziewcząt znaczenie ma także sklejenie warg sromowych mniejszych, które występuje najczęściej pomiędzy 1. a 7. rokiem życia (1-6%). Bywa, że może współwystępować ono ze stanem zapalnym narządów płciowych i/lub układu moczowego. Tendencja do sklejania warg sromowych jest wyraźna w okresach fizjologicznego hipoestrogenizmu ? w czasie wspomnianej ciszy estrogenowej. W okresie pokwitania, pod wpływem estradiolu pH pochwy zmienia się na bardziej kwaśne, dzięki czemu zanika ta nawracająca tendencja u predysponowanych dziewczynek. Według wytycznych NASPAG, postępowanie lecznicze w przypadku sklejenia warg sromowych mniejszych zależy przede wszystkim od nasilenia objawów klinicznych: w przypadku sklejenia niewielkiego stopnia i braku objawów klinicznych nie istnieje potrzeba zastosowania farmakoterapii, a jedynie obserwacja dziewczynki. Samoistna remisja zmian w ciągu 12 miesięcy sięga 70-80%. Jeżeli występują objawy kliniczne (np. objawy infekcji narządów płciowych, układu moczowego, trudności w oddawaniu moczu), optymalnym leczeniem jest estrogenoterapia miejscowa (stosowana maksymalnie przez kilka tygodni), która powoduje samoistne rozdzielenie warg sromowych (follow-up po 2-4 tygodniach). Zalecane estrogeny miejscowe to 0,01% estradiol i estriol. Po zakończonym leczeniu, w postępowaniu profilaktycznym zaleca się utrzymywanie właściwej diety i higieny osobistej, stosowanie emolientów i maści obojętnych zawierających m.in. witaminy A, D i kwasy tłuszczowe, zapobiegających ponownemu sklejeniu warg sromowych. Niestety, bez względu na sposób leczenia obserwuje się częste nawroty objawów (ok. 10-15% przypadków).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Casey RK, Veronica Gomez-Lobo V: Częste choroby sromu u dziewcząt komentarz dr hab. Agnieszki Drosdzol-Cop. Ginekologia po Dyplomie 2014; 16(5): 50-58.
2. Jarząbek-Bielecka G: Liszaj twardzinowy ze współwystępującym częściowym zrostem warg sromowych mniejszych oraz zapaleniem sromu, pochwy i okolicy odbytu. [W:] Bręborowicz GH, Nowak-Markwitz E, Rechberger T (red.): Sytuacje kliniczne w ginekologii, onkologii ginekologicznej i uroginekologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017: 85-90.
3. Komorowska A, Walczak LM: Stany zapalne narządów płciowych. [W:] Komorowska A, Walczak LM (red.): Ginekologia wieku rozwojowego ? wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000: 100-101.
4. Verhelst R, Verstraelen H, Claeys G et al.: Comparison between Gram stain and culture for the characterization of vaginal microflora: definition of a distinct grade that resembles grade I microflora and revised categorization of grade I microflora. BMC Microbiol 2005; 5: 61.
5. Reid G, Bruce AW: Selection of Lactobacillus strains for urogenital probiotic applications. JID 2001; 183 (suppl. 1): 77-80.
6. Kuczyńska K: Modyfikacja stopni czystości pochwy. Gin Pol 1975; 46: 361.
7. Garden AS: Vulvovaginitis and other common childhood gynaecological conditions. Arch Dis Child Educ Pract Ed 2011; 96: 73-78.
8. Sowińska E, Lazar W, Menkiszak J et al.: Lichen sclerosus in girls-risk group for development of vulvar neoplasms in women. Ginekol Pol 1993; 64: 305.
9. Jarząbek-Bielecka G, Pawlaczyk M, Pisarska-Krawczyk M et al.: Sexually transmitted diseases in adolescents. Curr Gynecol Oncol 2015; 13(1): 20-26.
10. Skłodowska A, Pawlaczyk M, Jarząbek G et al.: Clinical aspects of vulvovaginitis in prepubertal girls. Prz Derm 2011; 98(1): 48-49.
11. Jarząbek-Bielecka G, Pawlaczyk M, Pawlaczyk M et al.: Problem stanów zapalnych żeńskich narządów płciowych ? ocena wiedzy dziewcząt na temat profilaktyki i leczenia. Med Rodz 2018; 21(1A): 29-36.
12. Pawlaczyk M, Jarząbek G, Pawlaczyk M et al.: Choroby zapalne sromu i pochwy u dziewcząt (vulvovaginitis) w różnych okresach rozwojowych. Ginek Prakt 2006; 14(1): 16-18.
13. Jarząbek G, Pawlaczyk M, Pawlaczyk M et al.: Vulvovaginitis in adolescent girls. [In:] Xth European Pediatric and Adolescent Gynecological Congress. Budapest, 10-13 May 2006; http://www.new-instant.hu/pag/abstracts.html.
14. Pawlaczyk M, Jarząbek G, Pawlaczyk M et al.: Childhood vulvar dermatoses. J Eur Acad Dermatol Venereol 2004; 18 (suppl. 2): 153.
15. Jarząbek G, Pawlaczyk M, Pawlaczyk M et al.: Vulvar diseases in adolescent girls. [In:] 14th World Congress on Pediatric & Adolescent Gynecology “The Young Athlete Woman”. Athens, Greece, May 8-11, 2004. Final Programme & Book of Abstracts [B.m., 2004]: 163.
16. Donders GGG, Grinceviciene S, Bellen G, Ruban K: Is multiple-site colonization with Candida spp. related to inadequate response to individualized fluconazole maintenance therapy in women with recurrent Candida vulvovaginitis? (dostęp z dnia: 09.10.2018).
17. Gonzalez-Burgos E, Gomez-Serranillos MP: Natural products for vulvovaginal candidiasis treatment: evidence from clinical trials. Curr Top Med Chem 2018. DOI: 10.2174/1568026618666181002111341 [Epub ahead of print].
18. Felix TC, de Brito Röder DVD, Dos Santos Pedroso R: Alternative and complementary therapies for vulvovaginal candidiasis. Folia Microbiol (Praha) 2018 Sep 30. DOI: 10.1007/s12223-018-0652-x [Epub ahead of print] Review.
19. Dave CV, Schneeweiss S, Patorno E: Comparative risk of genital infections associated with sodium-glucose co-transporter-2 inhibitors. Diabetes Obes Metab 2018 Sep 12. DOI: 10.1111/dom.13531 [Epub ahead of print].
otrzymano: 2018-10-17
zaakceptowano do druku: 2018-11-07

Adres do korespondencji:
Grażyna Jarząbek-Bielecka
Klinika Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
ul. Polna 33, 60-535 Poznań
tel.: +48 618-419-278
grajarz@o2.pl

Medycyna Rodzinna 4/2018
Strona internetowa czasopisma Medycyna Rodzinna