Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2001, s. 45-47
Marek Modrzyński1, Edward Zawisza2, Piotr Rapiejko2
Receptory komórkowe i zasady komunikacji międzykomórkowej. Część I. Definicja receptora i sposoby przesyłania substancji sygnałowych
Cellular receptors and the base of intracellular communication. Part I. Receptor definition and mode of transmition of signal substances
1 z Poradni Alergologicznej N.Z.O.Z. EUROMEDICA-SPEC w Grudziądzu
Kierownik Poradni: dr n. med. Marek Modrzyński
2 z Polikliniki Alergologii CSK AM w Warszawie
Kierownik Polikliniki: prof. dr hab. med. Edward Zawisza
Summary
Effective communication between single cells on condition of normal functioning of the organism as a whole. In recent years, owing to advances in basic sciences, this highly complex process could be understood, in part, at least. The problem is presented in several short papers by the authors.



Wiadomości na temat zasad sygnalizacji międzykomórkowej są podstawą do zrozumienia szeregu zjawisk zachodzących w świecie ożywionym, wliczając w to procesy fizjologiczne i patologiczne, w tym procesy zapalne i nowotworowe. Wiadomości te są również nieodzowne dla zrozumienia zasad działania większości współcześnie stosowanych leków. Ponieważ wiedza w tym zakresie zmienia się w szybkim tempie, a w literaturze fachowej często operuje się pojęciami i terminologią, która jeszcze nie tak dawno praktycznie nie była używana, celowym wydaje się przedstawienie tego ciekawego zagadnienia w krótkiej a zarazem zrozumiałej formie.
Zdolność do reagowania komórek na sygnały z otaczającego środowiska jest niezbędna dla prawidłowego ich funkcjonowania i warunkuje ich przeżycie. W organizmie wielokomórkowym komórki dzięki wymianie informacji mogą koordynować swe działanie, reagując różnie w zależności od stale zmieniającej się sytuacji.
Docierająca do komórki informacja jest najczęściej „zakodowana”, występując pod postacią związku chemicznego (białka, peptydy, aminokwasy, kwasy tłuszczowe, hormony, witaminy, substancje metaboliczne) lub bodźca fizycznego (np. światła).
Wspomniane związki chemiczne będące nośnikami informacji określane są mianem substancji sygnałowych.
Mnogość substancji sygnałowych w otoczeniu komórki, powoduje swoisty „chaos informacyjny”. Dana komórka, w zależności od spełnianej funkcji musi więc posiadać sposób na selektywny odbiór jedynie pewnych sygnałów, przy zupełnym pominięciu innych. To czy komórka zareaguje na daną substancję zależy głównie od tego, czy posiada dla niej receptor.
Receptorami komórkowymi nazywamy wyspecjalizowane struktury białkowe zdolne do odbioru, przekształcenia i przekazania do różnych elementów efektorowych komórki informacji ze środowiska zewnętrznego. Związki łączące się z receptorami nazywane są ligandami.
Po połączeniu się liganda z receptorem niekoniecznie dojść musi do jego pobudzenia. Pobudzające właściwości ma tylko część substancji sygnałowych określana jako agoniści. Agonistą nazywamy ligand, który po połączeniu się z receptorem wywoła zmianę jego konformacji, a w konsekwencji tego uruchomienie pewnej kaskady zdarzeń we wnętrzu komórki. Zdolność agonisty do pobudzania receptora nazywamy jego aktywnością wewnętrzną. Przeciwieństwem agonisty jest antagonista, czyli ligand, który ma wprawdzie zdolność do łączenia się z receptorem, ale nie jest w stanie spowodować zmiany jego konformacji. Antagonista nie posiada więc aktywności wewnętrznej.
W przypadku nadmiernego bądź niedostatecznego oddziaływania ligandów na receptory ulegać one mogą zmianom adaptacyjnym. Wynikiem tego jest odpowiednio nasilenie lub osłabienie odpowiedzi fizjologicznej przebiegającej przy udziale receptorów. Przykładem może być tutaj zmniejszenie odpowiedzi receptorów b2-adrenergicznych w drzewie oskrzelowym w przypadku dłuższego stosowania b2-agonistów bez równoczesnego stosowania steroidów.
Pomimo mnogości substancji mających zdolność łączenia się z receptorami istnieją zasadniczo tylko cztery sposoby za pomocą których komórki mogą kontaktować się między sobą.
Dość powszechnym sposobem komunikowania się jest wydzielenie substancji sygnałowej do krwioobiegu. Sygnał po pewnym czasie dociera praktycznie do wszystkich komórek organizmu i pobudza te z nich które posiadają odpowiednie receptory. Jest to tzw. sygnalizacja endokrynowa lub hormonalna. Na podobnej zasadzie oparta jest sygnalizacja parakrynowa. Podstawowa różnica polega na tym, że wydzielana substancja sygnałowa jest mediatorem lokalnym i działa wyłącznie na komórki znajdujące się w najbliższym otoczeniu.
Trzecią, bardzo szybką, wybiórczą formą sygnalizacji międzykomórkowej, mogącą działać na duże odległości jest sygnalizacja neuronalna (nerwowa). Najbardziej bezpośrednią natomiast formą sygnalizacji, dotyczącą komórek znajdujących się blisko siebie jest ich wzajemny kontakt przez cząsteczki sygnałowe zawarte w błonach komórkowych. Mówimy tu więc o sygnalizacji bezpośredniej.

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Axford J. (red): Choroby wewnętrzne. Urban & Partner, Wrocław, 1998. 2. Jakóbisiak M. (red.): Immunologia. PWN 1998. 3. Kuna P.: Udział cytokin w patomechanizmie zapalenia alergicznego. [W:] Postępy w Alergologii II, red. Płusa T., Medpres, 1997. 4. Roitt I. (red.): Immunologia. Brema 1996. 5. Solomon P.E. et al.: Biologia. Multico, Warszawa 1998. 6. Staines N.A. et al.: Wprowadzenie do immunologii. Urban & Partner, Wrocław, 1996.
Medycyna Rodzinna 1/2001
Strona internetowa czasopisma Medycyna Rodzinna