Wzrost kosztów farmakoterapii, przede wszystkim nowych leków, sprawia, że dla podejmujących decyzje medyczne coraz większe znaczenie ma poszukiwanie „dobrej wartości” dla wydawanych na leki pieniędzy. Ponieważ przeprowadzenie „pełnej” analizy farmakoekonomicznej jest trudne, żmudne i czasochłonne, często ulega się pokusie podjęcia próby zredukowania tej analizy do mniej skomplikowanych metod – albo zakładając równoważną efektywność dwóch leków i przeprowadzając analizę minimalizacji kosztów, albo używając wskaźników koszt/zużycie, takich jak: DDD (defined daily dosis), PMPM (per member per month cost/utilization), PPPM (per patient per month cost/utilization), ADC (average daily cost of drug therapy) lub DACON (daily average consumption of a drug in a population) (tab.1). Jeśli niezbędna jest taka „częściowa” ocena ekonomiczna, opierająca się na wskaźnikach zużycia i kosztów leków, podejmujący decyzje medyczne powinni być świadomi licznych ograniczeń i słabych punktów tej metody. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie poszczególnych wskaźników kosztów/zużycia leków, omówienie ich zalet i ograniczeń, zilustrowanie ich zastosowania oraz zasugerowanie ich prawidłowej interpretacji.

Przypuszczalna średnia podtrzymująca dawka dobowa dla leku stosowanego w głównym wskazaniu u dorosłego człowieka.

Leki A i B należą do grupy doustnych leków przeciwcukrzycowych. DDD leku A wynosi 100 mg, a DDD leku B – 12,5 mg. W populacji objętej planem zdrowotnym XYZ we wrześniu 2001 roku zużyto:

20 000 jednostek DDD leku A

25 000 jednostek DDD leku B

Przy założeniu, że średnia podtrzymująca dawka dobowa stosowana w głównym wskazaniu u dorosłego człowieka wynosi dla leku A 100 mg, a dla leku B 12,5 mg, we wrześniu 2001 roku w populacji objętej planem zdrowotnym XYZ zużycie leku B było większe niż zużycie leku A.

Średnie wydatki na lek ponoszone w ramach planu zdrowotnego XYZ, przypadające na jednego przedstawiciela populacji objętej powyższym planem.

Leki A i B należą do grupy doustnych leków przeciwcukrzycowych. Populacja objęta planem zdrowotnym XYZ liczy100 000 osób. We wrześniu 2001 wydatki na lek A i lek B wyniosły w przeliczeniu na jednego przedstawiciela populacji objętej powyższym planem:

lek A – 0,8 zł

lek B – 1,2 zł

Wydatki na lek A i B wyniosły odpowiednio 0,8 zł i 1,2 zł/jednego przedstawiciela populacji objętej planem zdrowotnym XYZ/miesiąc. Przy założeniu, że populacja objęta planem zdrowotnym XYZ liczy 100 000 osób, całkowite wydatki na lek A wyniosły 80 000 zł, a na lek B 120 000 zł, czyli na oba doustne leki przeciwcukrzycowe wydano we wrześniu 2001 roku 200 000 zł.

Średnie wydatki na lek w ramach planu zdrowotnego XYZ, przypadające na pacjenta używającego tego leku.

Leki A i B należą do grupy doustnych leków przeciwcukrzycowych. We wrześniu 2001 wydatki na lek A i lek B, w przeliczeniu na jednego pacjenta używającego tego leku, wyniosły:

lek A – 132 zł

lek B – 188 zł

We wrześniu 2001 roku wydatki na leki A i B w przeliczeniu na jednego pacjenta używającego powyższych leków wynosiły odpowiednio132 zł i 188 zł. Informacja ta jest bardziej specyficzna niż dane o aktualnym spożyciu leków. Dane PPPM niekiedy wykorzystywane są zamiast wyników analizy efektywności kosztów. Takie zastępstwo budzi jednak wiele zastrzeżeń, ponieważ jest ono możliwe tylko przy spełnieniu warunków wymienionych w tab.2.

Średnia ilość leku zużytego w ciągu doby przez jednego pacjenta i średnie wydatki na lek ponoszone w ciągu doby przez jednego pacjenta w ramach planu zdrowotnego XYZ.

Leki A i B należą do grupy doustnych leków przeciwcukrzycowych. Średnie dobowe zużycie leku i średnie dobowe wydatki na powyższe leki w przeliczeniu na jednego chorego we wrześniu 2001 wynosiły: