© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 9/2017, s. 485-487
*Anna Obuchowicz, Joanna Kula-Gradzik, Małgorzata Szewczyk, Beata Jarecka
Nietypowa lokalizacja zakażenia wywołanego przez pałeczkę Salmonella enteritidis u 6-letniej dziewczynki
Unusual location of infection caused by Salmonella enteritidis in a 6-year-old girl
Katedra i Oddział Kliniczny Pediatrii w Bytomiu, Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Kierownik Katedry: prof. dr. hab. med. Anna Obuchowicz
Streszczenie
Pałeczki rodzaju Salmonella stanowią częsty czynnik etiologiczny ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego. W typowych przypadkach do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, przez spożycie zanieczyszczonej wody lub żywności. Wśród 2500 określonych serowarów Salmonella, chorobotwórczych dla człowieka i zwierząt jest ok. 50. Głównym rezerwuarem serotypów niedurowych są drób i trzoda, a także zwierzęta domowe i gady. Namnażanie drobnoustroju w jelicie cienkim może spowodować wydalanie bakterii ze stolcem bez objawów chorobowych, objawowe zapalenie jelit lub bakteriemię. Przebieg choroby najczęściej jest łagodny. Do uogólnionego zakażenia dochodzi jedynie u noworodków, niemowląt oraz u osób z dysfunkcją układu immunologicznego. Jedną z rzadkich postaci zakażenia są ropnie tkanek miękkich, w których wrota infekcji stanowią uszkodzenia skóry, powstałe najczęściej w wyniku urazu. Przedstawiamy przypadek 6-letniej dziewczynki, u której wykluczono zaburzenia układu immunologicznego, leczonej z powodu ropnia o etiologii salmonellowej, umiejscowionego w tkance podskórnej okolicy guza piętowego. Kilka dni przed wystąpieniem wstępnych objawów miejscowych dziecko przebyło nieżyt żołądkowo-jelitowy o nieznanej etiologii. Rodzice przeczyli doznaniu przez dziecko urazu stopy. Dziewczynka spędzała jednak w tym czasie wakacje na wsi i nie można wykluczyć zakażenia miejscowego tkanek miękkich stopy. Przyczyna powstania ropnia pozostaje nieznana.
Summary
Salmonella is a frequent etiology agent of acute gastroenteritis. In typical cases, the infection occurs via the faecal-oral route by the consumption of contaminated water or food. Among 2500 described serotypes of Salmonella, pathogenic for humans and animals is about 50. The main reservoir of non-typhus serotyp are poultry and flock but also domestic animals and reptiles. The multiplication of microbes in small intestine can cause the egestion of bacterium with stool without any diseases symptoms or can cause enteritis or bacteraemia. The course of the disease is usually mild. Generalized infection occurs only in newborns, infants and in people with immune system dysfunction. One of the rare form of infection are soft tissue infections in which the gates of infection are skin injuries. We report a case of 6-year-old immunocompetent girl, treated for an abscess on the Salmonella etiology, located in the subcutaneous tissue of the heel. A few days before the child underwent acute gastroenteritis, of unknown etiology. Parents denied their child’s foot injury. However the girl spent her holidays on a village it isn't possible to exclude the local infection of soft tissues of her food. The cause of the abscess remains unknown.
WSTĘP
Gram-ujemne, bezotoczkowe, względnie beztlenowe pałeczki Salmonella stanowią istotny drobnoustrój chorobotwórczy dla ludzi i zwierząt, chociaż w Polsce liczba zakażeń przewodu pokarmowego o wymienionej etiologii wykazuje tendencję spadkową (1). Duże zróżnicowanie tych bakterii, z podziałem na gatunki, podgatunki i typy serologiczne, uwzględnia typowanie na podstawie antygenów O i H (2, 3). Najczęściej do zakażenia człowieka dochodzi przez spożycie zanieczyszczonej wody lub żywności, doprowadzając w efekcie do ostrego nieżytu żołądka i jelit. Do zakażenia może również dojść mniej typową drogą, np. poprzez ekspozycję na skażone narzędzia medyczne. Salmonella serotyp Typhi jest izolowany wyłącznie od człowieka, natomiast głównym rezerwuarem serotypów niedurowych są drób i trzoda, a także zwierzęta domowe i gady (4). Wśród 2500 określonych serowarów Salmonella, chorobotwórczych dla człowieka i zwierząt jest ok. 50 (5). Przenoszenie zakażenia w skupiskach ludzi występuje stosunkowo często. Dochodzi do niego za pośrednictwem zanieczyszczonych rąk, ubrań, przedmiotów. Przebieg choroby zależy od liczby drobnoustrojów, ich zjadliwości oraz stanu odporności gospodarza. Po spożyciu, bakterie giną zwykle w kwaśnej treści żołądkowej, ale brak lub niedostateczna ilość kwasu solnego w żołądku, leki zobojętniające lub szybkie opróżnianie żołądka (np. przy przewadze pokarmów płynnych) umożliwiają przejście bakterii do jelita cienkiego. Fizjologiczna flora bakteryjna jelit powinna hamować namnażanie pałeczek, ale wiele czynników (np. podanie antybiotyku) może hamować ten mechanizm obronny (2). Namnażanie drobnoustroju w jelicie cienkim może spowodować wydalanie bakterii ze stolcem bez objawów chorobowych, objawowe zapalenie jelit lub bakteriemię. Ta ostatnia najczęściej przebiega łagodnie, nie powodując powstawania przerzutowych ognisk zakażenia. Uogólnione zakażenia występują u noworodków i najmłodszych niemowląt, u osób z zaburzeniami odporności komórkowej, zaburzeniami układu siateczkowo-śródbłonkowego, u chorych na nowotwory, leczonych przewlekle kortykosteroidami, nosicieli HIV oraz u chorych niedożywionych lub wyniszczonych (2). Rzadkie postaci zakażenia to: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zespoły opłucnowo-płucne (chorzy z zaburzeniami odporności), zapalenia wsierdzia i osierdzia (chorzy z uszkodzeniami mięśnia sercowego spowodowanymi przez inny proces chorobowy), ropnie narządowe (pourazowe), zapalenia kości, stawów i szpiku kostnego (przy współistnieniu chorób nowotworowych lub układowych). Do rzadko występujących postaci należą również ropnie tkanek miękkich, których główną przyczyną są urazy skóry i tkanki podskórnej (2).
Przedstawiamy opis przebiegu choroby u 6-letniej dziewczynki leczonej z powodu ropnia o etiologii salmonellowej, umiejscowionego w tkance podskórnej okolicy guza piętowego.
Opis przypadku
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Sadkowska-Todys M, Zieliński A, Czarkowski MP: Choroby zakaźne w Polsce w 2013 roku. Przegl Epidemiol 2015; 69: 329-334.
2. Kliegman RM (ed.): Nelson text book of pediatrics. 19th ed. Elsevier, Philadelphia 2011: 948-954.
3. Hopkins KL, Kirchner M, Guerra B et al.: Multiresistant Salmonella enterica serovar 4,[5],12:i:- in Europe: a new pandemic strain? Euro Surveill 2010; 15(22): 19580.
4. Baker CJ: Choroby zakaźne u dzieci (wyd. pol.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010: 292-296.
5. Ziuziakowski M, Kasprzak J, Klawe JJ: Analiza retrospektywna zakażeń pałeczkami Salmonella w latach 2007-2013 w wybranych powiatach województwa kujawsko-pomorskiego. Probl Hig Epidemiol 2014; 95(3): 616-623.
6. Klein JD, Leach KA: Pediatric pelvic osteomyelitis. Clin Pediatr 2007; 46(9): 787-790.
7. Halim AR, Norhamdan Y, Ramliza R: A child with septic arthritis of hip: a rarely encountered cause. Med J Malaysia 2011; 66(2): 154-155.
8. Matsubara K, Tahara S, Katayama T et al.: Salmonella enteritidis osteomyelitis of the tibia – a case report and review of literature on Salmonella osteomyelitis of Japanese patients. Kansenshogaku Zasshi 2003; 77(7): 516-520.
9. Cakmak Celik F, Sayli TR, Ocguder DA et al.: Primary subacute osteomyelitis of the navicular bone in a child with normal immunity. J Pediatr Orthop B 2009; 18(5): 225-227.
10. Chastel R, Pem R, Huard S et al.: Salmonella glenohumeral arthritis. Chir Main 2011; 30(6): 413-416.
11. Meldrum R, Feinberg JR: Septic arthritis of the ankle due to Salmonella enteritidis. South Med J 2004; 97(1): 77-79.
12. Munigangaiah S, Khan H, Fleming P et al.: Septic arthritis of the adult ankle joint secondary to Salmonella enteritidis: a case report. J Foot Ankle Surg 2011; 50(5): 593-594.
13. Dineen PF, Harty JA, Dolan AM: Septic arthritis of the ankle due to Salmonella enteritidis. Foot Ankle Surg 2011; 17(2): 23-24.
14. Canessa C, Trapani S, Campacci D: Salmonella pelvic osteomyelitis in an immunocompetent child. BMJ Case Reports 2011; 2011. pii: bcr0220113831.
15. Tsagris V, Vliora C, Mihelarakis I: Salmonella osteomyelitis in previously healthy children: Report of 4 cases and review of literature. Pediatr Infect Dis J 2016; 35: 116-117.