Długoterminowe badania kliniczne pozwalają na realne i wiarygodne udokumentowanie zachowania się wypełnień w środowisku jamy ustnej. Im dłużej trwają obserwacje kliniczne tym uzyskane wyniki są cenniejsze.

Esthet X jest światłoutwardzalnym materiałem mikrohybrydowym przeznaczonym do odbudowy zębów we wszystkich klasach ubytków. Producent poleca stosowanie materiału z systemem łączącym zawierającym nanowypełniacz Prime & Bond NT.

Matryce materiału stanowi żywica Bis-GMA modyfikowana uretanem. Cząsteczki wypełniacza to mieszanina nieorganicznego szkła barowo-glinowo-fluoro-boro-krzemowego z krzemionką o dużym stopniu dyspresyjności. Cząsteczki wypełniacza o średniej wielkości 0,6-0,8 ?m stanowi 60% objętości i 77% wagowo masy materiału. Materiał charakteryzujący się dużą trwałością i obniżonym kurczem polimeryzacyjnym (1, 2, 3) Jest konfekcjonowany w kompiulach. W zestawie posiada podstawowe kolory opracowane zgodnie z kluczem kolorów Vita oraz kolorów o przezierności typowej dla zębiny a także zestaw uzupełniony jest o kolory mniej przezierne (opaque dentin shades) oraz kolory szkliwne przezierne (translucent enamel shades).

Celem pracy była ocena kliniczna wypełnień wykonanych ze światłoutwardzalnego materiału złożonego Esthet X z systemem adhezyjnym Prima & Bond NT w ubytkach wszystkich klas pochodzenia próchnicowego i niepróchnicowego.

Ogółem wykonano 216 wypełnień u pacjentów obojga płci w przedziale wiekowym 18-65 lat zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Zachowawczej IS AM w Warszawie. Liczbę ocenianych wypełnień w poszczególnych klasach bezpośrednio po założeniu i po 5 latach obserwacji przedstawiono w tabela 1. Badania kontrolne przeprowadzone zgodnie z przyjętą metodą oceniają: kształt anatomiczny, przyleganie brzeżne, stabilność barwy i strukturę powierzchni. Ponadto podczas wywiadu zbierano informacje odnośnie występowania wrażliwości pozabiegowej.

Badano reakcję miazgi na bodźce termiczne, reakcję ze strony otaczających wypełnienie tkanek miękkich oraz ewentualne występowanie przy wypełnieniach próchnicy wtórnej.

Zastosowanie materiału poprzedzało badanie kliniczne oraz postępowanie lecznicze, zależne od rozpoznania.

Ubytki opracowywano oszczędnie, usuwając całkowicie tylko tkanki zmienione próchnicowo. Szkliwo opracowywano wiertłem diamentowym zgodnie z techniką adhezyjną. W zębach z żywą miazgą jako podkład stosowano cementy (sz-j) Ketac-Molar lub Ketac-Bond. W głębszych ubytkach dodatkowo stosowano podkład na bazie wodorotlenku wapnia (Ionosit). Zgodnie z zaleceniem producenta, zębinę i opracowane szkliwo pokrywano systemem wiążącym Prima & Bond NT. Po aplikacji systemu, ubytki wypełniano materiałem Esthet X. Gotowe wypełnienie opracowano wiertłem diamentowym oraz systemem Enhance z pastami Prima Gloss i Prima Gloss Extrafine.

Zgodnie z przyjętą metodą do oceny kształtu anatomicznego i przylegania brzeżnego wypełnień stosowano 4-stopniową skalę: 0 – bardzo dobra; 1 – satysfakcjonująca; 2 – konieczność wymiany w ciągu kilku miesięcy; 3 – konieczność natychmiastowej wymiany.

Ocenę stabilności barwy prowadzono w skali trzystopniowej: 0 – brak niezgodności koloru i przezierności z tkankami zęba; 1 – niewielka niezgodność; nie wymagająca interwencji i 2 – niezgodność wymagająca wymiany wypełnienia.