© Borgis - Nowa Medycyna 2/2013, s. 58-60
*Ewa Telka
Wartość badań obrazowych w diagnostyce i leczeniu nowotworów złośliwych. Rola PET-CT
The value of imaging in the diagnosis and treatment of the cancers. The role of PET-CT technique
Zakład Radioterapii, Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Gliwicach
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Leszek Miszczyk
Summary
Recent advances in cancer treatment, including combination therapy concurrent or sequential radiotherapy, advanced irradiation techniques (3D, IMRT, IGRT, 4D or respiratory gating) and a new imaging methods (CT, MR, PET-CT) resulted in significant improvement of treatment results in both local and long-term overall survival of many cancers (especially lung cancer), both early and advanced disease. Introduction to diagnosis and treatment of PET-CT allowed accurate assessment of the degree of sophistication in the evaluation of metastases in the lymph nodes and distant organs, and allowed the precise definition of the tumor, thereby escalating the dose of radiotherapy in the GTV (gross tumor volume), without increasing the risk of early and late radiation complications. The PET-CT technique is now standard in the diagnosis, staging and risk of relapse due to its higher sensitivity and specificity compared to CT, especially in the evaluation of lymph nodes and distant metastases, e.g. lung cancer, gynecological cancers. This allows for an accurate assessment of tumor volume, hypoxic areas of assessment, dose escalation in radiation therapy and thereby improve outcomes and to monitor tumor response to treatments and early detection of relapse. It is the only study with metastases of unknown starting point to locate the primary tumor, if it is not possible with other available studies (endoscopy, CT or MRI).
WPROWADZENIE
Ostatni postęp w leczeniu nowotworów złośliwych, włączając leczenie skojarzone jednoczasową radiochemioterapią lub sekwencyjnie, zaawansowane techniki napromieniania (3D, IMRT, IGRT, 4D z bramkowaniem oddechowym) i nowe metody obrazowania (CT, RM, PET-CT) przyniosły znaczącą poprawę wyników leczenia miejscowego oraz wieloletnich przeżyć całkowitych wielu nowotworów złośliwych (szczególnie niedrobnokomórkowego raka płuca), zarówno we wczesnym, jak i zaawansowanym stadium choroby.
Postęp w leczeniu nowotworów narządu rodnego, gdzie wyleczalność we wczesnych stopniach zaawansowania sięga 85-90%, polega przede wszystkim na poprawie wczesnej diagnostyki – wprowadzeniu powszechnie dostępnych metod: cytologia, kolposkopia, ultrasonograficznych, a szczególnie ultrasonografii dopochwowej, metod endoskopowych: cystoskopia, rektoskopia, histeroskopia, kolpohisteroskopia, mikrokolpohisteroskopia (do wykrywania zmian przedinwazyjnych oraz wczesnoinwazyjnego raka szyjki macicy) i metod obrazowania (TK, RM, PET-CT) celem dokładnego określenia stopnia zaawansowania, a przez to właściwej kwalifikacji do leczenia operacyjnego (z usunięciem węzłów chłonnych miednicy mniejszej) lub metod nieinwazyjnych (radioterapia, chemioterapia, hormonoterapia, leczenie skojarzone) (1, 2).
W obecnej chwili rezonans magnetyczny wyparł tomografię komputerową w diagnostyce raka trzonu i szyjki macicy, gdyż badanie to ma większą rozdzielczość, jest badaniem wielopłaszczyznowym i pozwala na lepsze obrazowanie tkanek. RM miednicy pozwala określić stopień naciekania myometrium, przejście nacieku poza macicę, naciekanie podścieliska szyjki macicy i przerzuty do węzłów chłonnych, a więc umożliwia ocenę stopnia zaawansowania i typu histologicznego raka. Dla raka trzonu macicy w stopniu T1a obraz MR jest niespecyficzny, MR nie ma znaczenia w skryningu, w T1b i T1c widoczne jest uszkodzenie warstwy łączącej. W stopniu T4 większe znaczenie ma badanie TK, gdyż dokładniej obrazuje naciek sąsiednich narządów, tkanek i węzłów chłonnych paraaortalnych (3-6). Dla raka trzonu macicy czułość i dokładność PET-CT w porównaniu do CT/MR w ocenie węzłów chłonnych wynosi: czułość 100 vs 85,7%, dokładność – 90,2 vs 85,7%. Czułość badania PET-CT w ocenie węzłów chłonnych zależy od ich wielkości i wynosi od 16,7% dla węzłów chłonnych o wielkości od 2 do 4 mm do 93,3% dla węzłów chłonnych o wielkości od 10 do 13 mm. Badanie FDG-PET-CT jest również przydatne w ocenie nawrotu raka trzonu macicy. Jego czułość, specyficzność i dokładność wynoszą: 96, 78 i 89% (7, 8).
Dla raka szyjki macicy MR jest lepszym badaniem od TK w ocenie objętości guza i naciekania struktur miednicy mniejszej. Badanie MR pozwala uwidocznić w obrazie T1 guz widoczny dopiero po podaniu środka kontrastowego w sekwencjach dynamicznych, obraz T2 uwidacznia optymalny kontrast między guzem a normalnymi strukturami szyjki. Dla stopnia T2a – naciek zajmuje 2/3 górne pochwy, widoczny jest guz o pośredniej intensywności sygnału z pogrubieniem ścian pochwy, w stopniu T2b – naciek przymacicz wyklucza zabieg operacyjny. Stopnień T3a i b oraz IV rozpoznawany na podstawie badania klinicznego i badań endoskopowych – RM ma mniejsze znaczenie. Dokładność badania MR dla raka szyjki macicy wynosi 76-83%.
Ograniczenia badania klinicznego wynikają z różnic w ocenie: guza szyjki, przymacicz, naciekania ścian miednicy (najdokładniejsze jest tu badanie RM), oceny węzłów chłonnych miednicy i pozamiednicznych, gdzie największą rolę w wykrywaniu przerzutów odgrywa badanie PET-CT.
Rola PET-CT dla raka szyjki macicy w ocenie węzłów chłonnych miednicy i pozamiednicznych
Badanie PET-CT przewyższa RM w wykrywaniu przerzutów do węzłów chłonnych, ponieważ ocenia metabolizm, a badanie RM opiera się tylko na kryterium wielkości, PET-CT jest wartościowym badaniem u chorych z rakiem szyjki macicy, u których wielkość węzłów chłonnych w osi krótkiej jest większa niż 0,5 cm (tab. 1).
Tabela 1. Porównanie dokładności PET-CT i MR.
| | PET-CT | MR |
| Czułość | 91% | 73% |
| Specyficzność | 100% | 83% |
Badanie CT i RM nie pozwala na zróżnicowanie patologicznych od prawidłowych węzłów chłonnych, jeśli ich średnica w osi krótkiej wynosi mniej niż 1 cm.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Bourland P, Hendee WR: Image-Guided Radiation Therapy 2011; 10:175-186. 2. Forstner R: Radiological staging of ovarian cancer: imaging findings and contribution of CT and MRI. Eur Radiology 2007 Dec; 17(12): 3223-3235. Epub 2007 Aug 14. 3. Hricak H, Mendelson E, Bohm-Velez M et al.: Endometrial cancer of the uterus. American College of Radiology. ACR appropriateness criteria. Radiology 2000; 215 (suppl.): 947-953. 4. Hricak H, Mendelson E, Bohm-Velez M et al.: Role of imaging in cancer of the cervix. American College of Radiology. ACR appropriateness criteria. Radiology 2000; 215 (suppl.): 925-930. 5. Fenchel S, Grab D, Nuessle K et al.: Asymptomatic adnexal masses: correlation of FDG PET and histopathologic findings. Radiology 2002; 223: 780-788. 6. Sironi S, Buda A, Picchio M: Lymph Node Metastasis in Patients with Clinical Early-Stage Cervical Cancer: Detection with Integrated FDG PET/CT1. Radiology 2006; 238(1): 780-788. 7. Kitajima K, Murakami K, Yamasaki E: Accuracy of 18F-FDG PET/CT in Detecting Pelvic and Paraaortic Lymph Node Metastasis in Patients with Endometrial Cancer. AJR 2008 June; 190: 1653-1655. 8. Kim CK, Park BK, Choi JY: Detection of recurrent ovarian cancer at MRI: comparison with integrated PET/CT. J Comput Assist Tomogr 2007 Nov-Dec; 31(6): 868-875. 9. Suzuki R, Miyagi E, Takahashi N et al.: Validity of positron emission tomography using fluoro-2-deoxyglucose for the preoperative evaluation of endometrial cancer. Int J Gynecol Cancer 2007; 17: 890-896. 10. Iyer VR, Lee SI: MRI, CT and PET/CT for Ovarian Cancer Detection and Adnexal Lesion Characterization. AJR 2010 Feb; 194: 311-321. 11. Park W, Park YJ, Hu SJ: The Usefulness of MRI and PET Imaging for the Detection of Parametrial Involvement and Lymph Node Metastasis in Patients with Cervical Cancer. Jpn J Clin Oncol 2005; 35(5): 263. 12. Unger JB, Ivy JJ, Connor P et al.: Detection of recurrent cervical cancer by whole-body FDG PET scan in asymptomatic and symptomatic women. Gynecol Oncol 2004; 94: 212-216.
