© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 2/2014, s. 76-80
Aneta Małyska, Ewa Pawłowicz, Ilona Kurnatowska, *Michał Nowicki
Zakażenia układu moczowego bakterią Klebsiella pneumoniae we wczesnym okresie po przeszczepieniu nerki
Urinary tract infections caused by Klebsiella pneumoniae early after kidney transplantation
Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek, Uniwersytet Medyczny, Łódź
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Michał Nowicki
Streszczenie
Wstęp. Zakażenia układu moczowego są częstym powikłaniem u chorych po przeszczepieniu nerki (KTx). Etiologia tych zakażeń jest różna, jednym z często rozpoznawanych patogenów o oporności na wiele antybiotyków jest Klebsiella pneumoniae.
Cel pracy. Celem badania była analiza czynników sprzyjających zakażeniu i jego wpływu na czynność nerki przeszczepionej w rocznej obserwacji.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 38 pacjentów po KTx, u których w pierwszym miesiącu po zabiegu stwierdzono zakażenie K. pneumoniae. Do grupy porównawczej zakwalifikowano 18 pacjentów, którzy otrzymali narząd od tego samego dawcy, co 18 z 38 chorych z grupy badanej. Oceny wydolności nerki przeszczepionej dokonano na podstawie wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR) wg wzoru MDRD. Oceniono również występowanie leukocyturii, erytrocyturii oraz białkomoczu w badanych grupach. Brano pod uwagę rodzaj stosowanej immunosupresji oraz choroby towarzyszące.
Wyniki. Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy eGFR u pacjentów zakażonych K. pneumoniae oraz u pacjentów bez zakażenia. W grupie badanej białkomocz bezpośrednio po zakażeniu, po 1, 3 i 6 miesiącach po KTx wynosił średnio 0,59; 0,2; 0,15 i 0,14 g/l, zaś w grupie odniesienia wynosił odpowiednio 0,26; 0,27; 0,5; 0,5 g/l (ns). Nie wykazano też istotnej statystycznie różnicy częstości występowania innych zmian w moczu. 47,4% pacjentów zakażonych K. pneumoniae chorowało na cukrzycę, w grupie porównawczej cukrzyca współistniała u 22,2% chorych (p = 0,087).
Wnioski. Zakażenie Klebsiella pneumoniae stwierdzone w pierwszym miesiącu po transplantacji nie wpływa istotnie na odległą czynność przeszczepionego narządu. Współistnienie cukrzycy może sprzyjać zakażeniu dróg moczowych Klebsiella pneumoniae u chorych po przeszczepieniu nerki.
Summary
Introduction. Urinary tract infections (UTI) are common complications in patients after kidney transplantation (KTx). Klebsiella pneumoniae is one of the most commonly identified pathogens resistant to many antibiotics.
Aim. The aim of the study was to assess the factors predisposing to the infection and its influence on graft function in the first year after KTx.
Material and methods. The study group included 38 patients after kidney transplantation with positive urine culture for Klebsiella pneumoniae in the first month after transplantation. 18 patients the pairs to 18 patients from the study group, who received a kidney from the same donor served as controls. Graft function was assessed as the glomerular filtration rate (eGFR) calculated with MDRD formula and presence of urinary abnormalities such as leukocyturia, erytrocyturia and proteinuria. An immunosuppressive regimen and comorbidities were also taken into consideration.
Results. No significant difference between eGFR in K. pneumoniae infected KTx patients and those without UTI was found. Mean proteinuria in the study group immediately after KTx and 1, 3 and 6 months after KTx was 0.59, 0.2, 0.15 and 0.14 g/l, respectively and 0.26, 0.27, 0.5, 0.5 g/l in the control group (ns). Other urinary abnormalities were equally prevalent in both groups. 47.7% of K. pneumoniae infected patients were diabetic compared to 22.2% in the reference group (p = 0.087).
Conclusions. Klebsiella pneumoniae infection diagnosed in the first month after transplantation seems not to affect graft function in one-year assessment. Diabetes mellitus may be a risk factor of UTIs caused by K. pneumoniae in kidney transplanted patients.
WSTĘP
Zabieg przeszczepienia nerki zwiększa ryzyko wielu powikłań, w tym zwłaszcza zakażeń. Zakażenia układu moczowego (ZUM) o etiologii bakteryjnej najczęściej dotykają biorców przeszczepów nerek, mogą jednak również występować u pacjentów po przeszczepieniu innych narządów (1). Badania prowadzone w różnych ośrodkach transplantacyjnych na świecie wykazały, że częstość ZUM po przeszczepieniu nerki może wynosić nawet ponad 80% (2), a do 90% tych zakażeń dochodzi w pierwszym półroczu po zabiegu transplantacji (3). Zakażenia są związane ze zwiększoną chorobowością (3), nie wykazano jednak jednoznacznie ich bezpośredniego związku z utratą przeszczepionego narządu lub zwiększoną śmiertelnością (1, 4). ZUM mogą jednak wpływać pośrednio na przeżycie i stan przeszczepu, prowadząc do bakteriemii, epizodów ostrego odrzucenia czy sprzyjać zakażeniom wirusowym, w tym cytomegalowirusem (CMV) (5). Etiologia zakażeń układu moczowego jest różna, najczęściej czynnikiem sprawczym są pałeczki Gram ujemne. Klebsiella pneumoniae jest drugim co do częstości wykrywania (po E. coli) patogenem u pacjentów po przeszczepieniu nerki, zwykle opornym na wiele antybiotyków (1, 3, 4).
CEL PRACY
Celem pracy była ocena wpływu wczesnego, tj. rozpoznanego nie później niż jeden miesiąc po zabiegu przeszczepienia ZUM o etiologii Klebsiella pneumoniae na czynność nerki przeszczepionej w pierwszym roku po zabiegu transplantacji. Przeanalizowano również czynniki sprzyjające wystąpieniu zakażenia.
MATERIAŁ i METODY
Analizie poddano dane demograficzne i kliniczne pacjentów, u których przeprowadzono zabieg przeszczepienia nerki w latach 2007-2012 i byli hospitalizowani w Klinice Nefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek. Analizowany okres wynosił 12 miesięcy od dnia przeszczepienia nerki. Do grupy badanej zakwalifikowano pacjentów, u których na podstawie posiewu moczu rozpoznano zakażenie układu moczowego o etiologii Klebsiella pneumoniae w czasie pierwszej hospitalizacji po przeszczepieniu nerki. Zakażenie rozpoznano na podstawie posiewu pobranego ze środkowego strumienia porannej próbki moczu. Badanie wykonano metodą ilościową, wysiewając materiał na dwa podłoża: agarowe z krwią – Columbia agar oraz agarowe MacConkeya. Za znamienną ilość bakterii uznawano ≥ 103 CFU/ml moczu. U żadnego z chorych nie stwierdzono towarzyszącej bakteriemii. Po uzyskaniu dodatniego wyniku posiewu moczu chorzy mieli włączoną antybiotykoterapię zgodnie z wykonanym antybiogramem. Grupę badaną stanowiło 38 pacjentów (18 kobiet i 20 mężczyzn, średni wiek 48,7 ± 9,7 lat). Do grupy porównawczej zakwalifikowano 18 pacjentów (7 kobiet i 11 mężczyzn, średni wiek 53,3 ± 9,7 lat), którzy otrzymali nerkę od tego samego dawcy, co pacjent z grupy badanej, jednak nie wykryto u nich zakażenia. Oceniano następujące dane: wiek, płeć, długość trwania oraz rodzaj terapii nerkozastępczej przed przeszczepieniem nerki, czas niedokrwienia zimnego i ciepłego, długość trwania pierwszej hospitalizacji po przeszczepieniu nerki oraz czas po przeszczepieniu, w którym rozpoznano zakażenie. Po przeszczepieniu nerki analizowano następujące parametry: wskaźnik filtracji kłębuszkowej (eGFR) wg uproszczonego wzoru MDRD w dniu zakażenia oraz odpowiednio po 1, 3, 6 i 12 miesiącach od zabiegu przeszczepienia, na podstawie którego oceniono wydolność graftu, obecność i nasilenie białkomoczu, występowanie leukocyturii i erytrocyturii. Dodatkowo wzięto pod uwagę chorobę podstawową prowadzącą do niewydolności nerek, współistnienie chorób sprzyjających występowaniu zakażeń (cukrzyca) oraz rodzaj stosowanej immunosupresji. Cukrzycę rozpoznawano na podstawie kryteriów International Diabetes Federation, jeśli wystąpiła ona przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu, a pacjenci leczeni byli przewlekle insuliną i/lub doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Pacjenci, u których wystąpiło zakażenie, leczeni byli zgodnie z wrażliwością wyhodowanego drobnoustroju na antybiotyki. Dane uzyskano z kart informacyjnych z hospitalizacji w klinice oraz poradni, gdzie chorzy zgłaszali się na wizyty kontrolne. Wszyscy pacjenci otrzymali narząd od dawcy zmarłego.
WYNIKI
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Vidal E, Torre-Cisneros J, Blanes M et al.: Bacterial urinary tract infection after solid organ transplantation in the RESITRA cohort. Transpl Infect Dis 2012; 14: 595-603.
2. Kawecki D, Kwiatkowski A, Sawicka-Grzelak A et al.: Urinary tract infections in the early posttansplant period after kidney transplantation: etiologic agents and their susceptibility. Transplant Proc 2011; 43: 2991-2993.
3. Ak O, Yildirim M, Kucuk HF et al.: Infections in renal transplant patients: risk factor and infectious agents. Transplant Proc 2013; 45: 944-948.
4. Barbouch S, Cherif M, Ounissi M et al.: Urinary tract infections following renal transplantion: a single-center experience. Saudi J Kidney Dis Transpl 2012; 23: 1311-1314.
5. Gołębiewska J, Dębska-Ślizień A, Komarnicka J et al.: Urinary tract infections in renal transplant recipients. Transplant Proc 2011; 43: 2985-2990.
6. Karuthu S, Blumberg EA: Common infections in kidney transplant recipients. Clin J Am Soc Nephrol 2012; 7: 2058-2070.
7. Wajdlich M, Maścidło M, Zbróg Z et al.: Ewolucja etiologii zakażeń bakteryjnych układu moczowego po przeszczepieniu nerki. Sepsis 2010; 3: 307-312.
8. Lim J-H, Cho J-H, Lee J-H et al.: Risk factors for recurrent urinary tract infection in kidney transplant recipients. Transplant Proc 2013; 45: 1584-1589.
9. Chuang P, Parikh CR, Langone A: Urinary tract infections after renal transplantation: a retrospective review at two US transplant centers. Clin Transplant 2005: 19: 230-235.
10. Rojas L, Muñoz P, Kestler M et al.: Bloodstream infections in patients with kidney disease: risk factors for poor outcome and mortality. J Hosp Infect. Available online 31 August 2013 In Press, Corrected Proof.
11. Wu SW, Liu KS, Lin CK et al.: Community-acquired urinary tract infection in kidney transplantation: risk factors for bacteremia and recurrent infection. J Formos Med Assoc. 2013; 112: 138-143.
12. Perianes-Díaz ME, Novo-Veleiro I, Solís-Díaz K et al.: Bacteremia caused by Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae extended-spectrum betalactamases: Mortality and readmission-related factors. Med Clin (Barc). Available online 2 June 2013.
13. Meatherall BL, Gregson D, Ross T et al.: Incidence, risk factors, and outcomes of Klebsiella pneumoniae bacteremia. Am J Med 2009; 122: 866-870.
14. Kosmadakis G, Daikos GL, Pavlopoulou ID et al.: Infectious complications in the first year post renal transplantation. Transplant Proc 2013; 45: 1579-1583.
15. Papasotiriou M, Savvidaki E, Kalliakmani P et al.: Predisposing factors to the development of urinary tract infections in renal transplant recipients and the impact on the long-term graft function. Ren Fail 2011; 33: 405-410.
