Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2014, s. 31-35
*Anna Romanowska, Agnieszka Chruściel, Elżbieta Młynarska-Zduniak
Trudności leczenia ortodontycznego u pacjenta z zespołem Aspergera – opis przypadku
Difficulties in orthodontic treatment of a patient with Asperger syndrome – case report
Zakład Ortodoncji, Instytut Stomatologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Małgorzata Zadurska
Summary
Asperger syndrome belongs to pervasive developmental disorders and is characterised by impairment of bilateral communication, both verbal and nonverbal, reluctance to accept any changes, lack of flexibility of thinking and very specific, limited interests. In people with Asperger syndrome there are features typical of autism such as deficits and deviations in contacts and social skills, and persistent behaviour, that happens to be repetitive . The aim of this paper is to present patient with Asperger syndrome and difficulties in orthodontic treatment, resulting from syndrome’s typical features.



WSTĘP
Zespół Aspergera (ZA) został opisany po raz pierwszy w 1944 r. przez Austriaka Hansa Aspergera w pracy „Psychopatia autystyczna okresu dzieciństwa”. Nazwa zespołu została użyta dopiero w 1981 roku przez Lornę Wing, która tłumaczyła pracę Hansa Aspergera na angielski. Część psychiatrów traktuje zespół Aspergera jako odmianę autyzmu dziecięcego, charakteryzującego się mniejszym nasileniem objawów, nie zaś jako odrębną jednostkę nozologiczną (1). Ponadto ścisłe kryteria różnicowania zespołu Aspergera i autyzmu są dyskusyjne i do dziś niejednoznacznie zdefiniowane.
Patomechanizm choroby nie jest wyjaśniony. Według teorii biologicznych autyzm jest zespołem zachowań wynikających z różnego stopnia uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (2). Inna koncepcja mówi, że zahamowanie rozwoju psychicznego może wiązać się z niewłaściwą organizacją procesów neurofizjologicznych (2).
Według klasyfikacji ICD-10 (International Statistical Classfication of Disease and Health – related Problems, 10th revision) zespół Aspergera można rozpoznać, gdy spełnione są następujące kryteria:
1. Brakuje istotnego klinicznie opóźnienia w zakresie języka mówionego i rozumienia języka lub rozwoju czynności poznawczych:
– do 2. roku życia lub wcześniej dziecko wypowiadało pojedyncze słowa oraz wypowiadało komunikatywne wyrażenia do 3. roku życia lub wcześniej;
– posiadało umiejętność pomagania sobie, wykazywało zachowania adaptacyjne i zaciekawienie środowiskiem w okresie pierwszych 3 lat życia na poziomie odpowiadającym rozwojowi intelektualnemu;
– mogło wykazywać opóźnienie rozwoju ruchowego.
2. Występują jakościowe nieprawidłowości w zakresie wzajemnych interakcji społecznych.
3. Pacjent przejawia nasilone, wyizolowane zainteresowania albo stereotypowe wzorce zachowania, aktywności.
4. Zaburzenia nie można traktować jako innej z postaci całościowych zaburzeń rozwojowych, prostej schizofrenii, zaburzenia typu schizofrenii, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, osobowości anankastycznej, zaburzeń przywiązania w dzieciństwie (3).
Zespół Aspergera to całościowe zaburzenie rozwoju, diagnozowane najczęściej w wieku przedszkolnym. Występuje u 0,1-0,26% populacji (4). Chorują głównie chłopcy o normalnym lub ponadprzeciętnym rozwoju inteligencji. Na czterech chłopców dotkniętych zespołem Aspergera przypada jedna dziewczynka (4). Znaczenie w rozwoju zaburzenia przypisuje się czynnikom genetycznym, jak również psychospołecznym. Niektórzy autorzy zwracają uwagę na rolę traumatycznych doświadczeń dziecka w pierwszych miesiącach życia, co uniemożliwia mu wyjście z fazy psychotycznej i blokuje dalszy rozwój (5). Może to mieć związek ze współdziałaniem osobniczej wrażliwości i nieswoistych czynników zewnętrznych (6). Natomiast według koncepcji biologicznych autyzm i ZA są behawioralną reakcją na różnego stopnia uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Zespół Aspergera charakteryzuje się wszystkimi objawami osiowymi jak w autyzmie. Różni się jednak od autyzmu brakiem opóźnienia lub upośledzenia rozwoju mowy i funkcji poznawczych. Podstawowym objawem zespołu Aspergera jest upośledzenie kontaktów społecznych (słownych i pozasłownych), niechęć do zaakceptowania zmian, brak myślenia abstrakcyjnego oraz bardzo szczególne, ograniczone zainteresowania (4). Pacjentów z zespołem Aspergera cechuje: utrudniony kontakt z otoczeniem, brak umiejętności wyrażania emocji, osłabiona koordynacja ruchowa, przesadna intelektualizacja, szczególne zainteresowania. Do tej grupy należą na przykład „ ludzie kalendarze” albo dzieci znające wszystkie przystanki czy rozkład jazdy autobusów w mieście (5). Dzieci z zespołem Aspergera chętnie pokazują duże możliwości swojej fragmentarycznej pamięci, natomiast duży kłopot sprawia im mechaniczna nauka w szkole, na przykład tabliczki mnożenia lub nauka wiersza na pamięć. Inaczej jest, oczywiście, jeśli przedmioty w szkole pokrywają się z zainteresowaniami dziecka. Pacjenci ci są skupieni na sobie i swoich myślach, rozpoczynają rozmowę na temat przez nich wybrany i dla nich interesujący, nie zważając na różnicę wieku, płci, inną pozycję społeczną czy obowiązujące zasady grzeczności (5), a także nie rozumieją żartów, metafor, przenośni, przysłów (4). Mają wąskie zainteresowania i dążą do codziennie powtarzającego się rytmu dnia i zajęć dla nich ważnych.
Deficyt psychologiczny w zespole Aspergera i autyzmie próbują wyjaśnić dwie teorie. Teoria umysłu – tzw. „ślepota umysłu” – oznacza brak zdolności do odczytania tego, co myślą i czują inni oraz co wyrażają w sposób pozawerbalny. To powoduje niezdolność do przewidywania ich zachowań i reakcji oraz niezdolność do wnioskowania o ich stanach emocjonalnych. Druga z teorii zakłada słabą centralną koherencję, czyli defekt poznawczy, polegający na niezdolności łączenia różnych informacji w całość, aby zrozumieć istotę tematu oraz brak umiejętności odróżnienia kwestii istotnych od nieistotnych (2).
Jaka jest różnica pomiędzy dziećmi z zespołem Aspergera a innymi dziećmi z autyzmem? Od wczesnego dzieciństwa występuje u nich ten sam rodzaj upośledzeń, ale chorzy z zespołem Aspergera charakteryzują się lepszą adaptacją społeczną i elokwencją, z wiekiem ich zainteresowanie innymi ludźmi się zwiększa i u niektórych z nich dochodzi do istotnej poprawy funkcjonowania w społeczeństwie (5, 7).
Brak jest wystarczających danych w piśmiennictwie dotyczących problemów opieki stomatologicznej, a w szczególności ortodontycznej u pacjentów autystycznych.
CEL PRACY
Celem pracy było przedstawienie pacjenta z zespołem Aspergera oraz typowych trudności w leczeniu ortodontycznym.
OPIS PRZYPADKU

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Schopler E: Are autism and Asperger syndrome (AS) different labels or different disabilities? J Aut Dev Disord 2001, 31: 411-422. 2. Rajewski A: Całościowe zaburzenia rozwoju. [w:] Bilikiewicz A, Pużyński S, Rybakowski J, Wciórka J (red): Psychiatria kliniczna, t. II, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław 2002: 646-653. 3. Pużyński S, Wciórka J: Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zachowania w ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków 2000. 4. Orzechowska A, Talarowska M, Florkowski A i wsp.: Czy na pewno zespół Aspergera? – opis przypadku. Neuropsychiatria 2011; 1(6): 43-49. 5. Jakuszkowiak- Wojten K, Swinarska-Naumiuk M, Burkiewicz A i wsp.: Zespół Aspergera – opis przypadku. Psychiatria 2007; 1(4): 33-38. 6. Jaklewicz H: Autyzm wczesnodziecięcy. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1993. 7. Bryńska A: Miejsce zespołu Aspergera w grupie całościowych zaburzeń rozwoju: kontinuum czy spektrum zaburzeń autystycznych? Psychiatria Polska 2011, 5: 749-758. 8. Jamroszczyk K, Górniak D, Lipski M i wsp.: Postępowanie z pacjentami upośledzonymi umysłowo i dotkniętymi wrodzonymi wadami rozwojowymi w czasie leczenia ortodontycznego. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie 2008, 1(54): 112-117. 9. Śmiech- Słomkowska G, Dubojska A, Defińska-Kaniorska A: Wady zgryzu i potrzeby leczenia ortodontycznego u dzieci z upośledzeniem umysłowym. Czas Stomatol 2006, 1: 42-48.
otrzymano: 2013-12-30
zaakceptowano do druku: 2014-01-21

Adres do korespondencji:
*Anna Romanowska
Zakład Ortodoncji IS WUM
ul. Nowogrodzka 59, 00-005 Warszawa
tel.: +48 502-277-872
e-mail: malpcia@o2.pl

Nowa Stomatologia 1/2014
Strona internetowa czasopisma Nowa Stomatologia