*Dariusz Góra1, Natalia Figura2, Marcin Gregor3
Hospitalizacja dzieci i młodzieży w województwie śląskim
Hospitalization of children and adolescents in the Silesian Voivodeship
1Wydział Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Śląski, Katowice
Dziekan Wydziału: prof. dr hab. Leszek Marynowski
2Oddział Neonatologiczny, Szpital Powiatowy w Żywcu
Kierownik Oddziału: lek. med. Irena Erecińska-Siwy
3Oddział Otolaryngologiczny, Szpital MEGREZ: Szpital Wojewódzki w Tychach
Kierownik Oddziału: lek. med. Piotr Karczmarczyk
Summary
Introduction. Health condition is one of the basic factors determining the quality of life of children and adolescents. Childhood ill health is especially dangerous as it can interfere with developmental processes and lead to long-term and permanent health problems. Health problems that cause hospitalization are mainly childhood diseases, which, due to the course or accompanying complications, require hospital treatment. The most common reasons for hospitalizing children and adolescents in children are respiratory infections, cardiovascular diseases, cancer, and mental diseases.
Aim. The aim of the article is to present the most frequent hospitalizations of children and adolescents from various cities of the Silesian Voivodeship in 2010-2018.
Material and methods. The research material is data from the Silesian Voivodeship Office in Katowice – Department of Health.
Results. The hospitalization rate for bronchial asthma is increasing in Bielsko-Biała and Sosnowiec. In Bielsko-Biała, Katowice, Sosnowiec and Zabrze, the number of children hospitalized due to mental disorders is increasing.
Conclusions. Hospitalization due to neoplastic diseases is variable in all the discussed cities of the Silesian Voivodeship. One of the basic elements of health policy is having knowledge about the health condition of the population of children and adolescents and its wider health needs. Analyzes of the frequency and causes of hospitalization of children and adolescents can be a source of information on factors influencing the health of children and adolescents.
Wstęp
Stan zdrowia jest jednym z podstawowych czynników stanowiących o jakości życia dzieci i młodzieży. Zły stan zdrowia w dzieciństwie jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ może przeszkodzić w realizacji procesów rozwojowych i doprowadzić do długoterminowych i trwałych problemów zdrowotnych. Wskaźniki dotyczące zdrowia, w tym m.in. spadek umieralności dzieci i młodzieży, opieka perinatalna, zaszczepialność, opieka profilaktyczna, dostęp do specjalistów, są jednymi z głównych wyznaczników rozwoju cywilizacyjnego i poziomu opieki zdrowotnej. Problemy zdrowotne będące przyczyną hospitalizacji to głównie choroby wieku dziecięcego, które ze względu na przebieg lub towarzyszące powikłania wymagają leczenia szpitalnego. Najczęstszymi przyczynami hospitalizacji dzieci i młodzieży są infekcje dróg oddechowych, wrodzone wady rozwojowe, choroby układu krążenia i nowotworowe, a także choroby psychiczne (1).
Cel pracy
Celem artykułu jest omówienie najczęstszych przyczyn hospitalizacji dzieci i młodzieży z różnych miast województwa śląskiego w latach 2010-2018.
Materiał i metody
We wrześniu 2020 roku otrzymano dane o hospitalizacji (choroby nowotworowe, astma oskrzelowa, wrodzone wady rozwojowe, zaburzenia psychiczne) dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 19 lat w wybranych miastach województwa śląskiego – wskaźniki na 10 tys. Dane dotyczą lat 2010-2018 i pochodzą ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach – Wydziału Zdrowia. Następnie sporządzono ryciny, które ilustrują hospitalizację omawianych chorób.
Wyniki
Na przestrzeni badanego okresu wskaźnik zachorowalności na choroby nowotworowe w Bielsku-Białej wynosił pomiędzy 20,1/10 tys. w 2017 roku a 35,9/10 tys. w 2013 roku. Najwyższą (31,7/10 tys.) zachorowalność na choroby nowotworowe w Częstochowie odnotowano w 2015 roku, a najniższą (22,6/10 tys.) w 2011 roku. Zachorowalność w Katowicach miała zmienny charakter. Od 2012 do 2015 roku miała tendencję wzrostową i wynosiła odpowiednio 34,1 i 48,6/10 tys. W latach 2016-2018 zachorowalność stopniowo malała i w 2018 roku wynosiła 36,2/10 tys. Jednak najwyższą zachorowalność (52,2/10 tys.) w Katowicach odnotowano w 2011 roku. Podobnie w Sosnowcu zachorowalność miała zmienny charakter. Od 2011 do 2015 roku obserwowano tendencję wzrostową – od 41,2 do 55,9/10 tys. W latach 2016-2018 stopniowo malała i w 2018 roku wynosiła 31,6/10 tys. Najwyższą (57,2/10 tys.) zachorowalność na choroby nowotworowe w Sosnowcu odnotowano w 2010 roku. Natomiast w Zabrzu najwyższą (61,1/10 tys.) zachorowalność stwierdzono w 2016 roku, a najniższą (32,7/10 tys.) w 2012 roku (ryc. 1).
| | Bielsko-Biała | Częstochowa | Katowice | Sosnowiec | Zabrze |
| 2010 | 31,9 | 22,7 | 36,1 | 57,2 | 48,7 |
| 2011 | 28,3 | 22,6 | 52,2 | 41,2 | 33,7 |
| 2012 | 35,1 | 22,8 | 34,1 | 43,4 | 32,7 |
| 2013 | 35,9 | 22,9 | 47,7 | 50,9 | 48,2 |
| 2014 | 30,2 | 29,8 | 48,2 | 51,9 | 42,8 |
| 2015 | 29,3 | 31,7 | 48,6 | 55,9 | 48,4 |
| 2016 | 27,3 | 30,9 | 47,1 | 55,6 | 61,1 |
| 2017 | 20,1 | 26,5 | 43,1 | 39,4 | 56,2 |
| 2018 | 24,4 | 29,2 | 36,2 | 31,6 | 44,4 |
Ryc. 1. Dane z lat 2010-2018 o hospitalizacji dzieci i młodzieży w wieku 0-19 lat w wybranych miastach województwa śląskiego z powodu występowania chorób nowotworowych – wskaźniki na 10 tys. (źródło: opracowanie na podstawie danych ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach – Wydziału Zdrowia)
Schorzenia nowotworowe u dzieci są stosunkowo rzadką chorobą, zaledwie 1,5-3% populacji ogólnej. Jednak każdego roku w Polsce odnotowuje się ok. 1-1,2 tys. nowych zachorowań w grupie osób poniżej 16. roku życia (2) i nadal stanowią one drugą co do częstości przyczynę zgonów. Od czasu wprowadzenia kompleksowej terapii z zastosowaniem cytostatyków, radioterapii i leczenia chirurgicznego obserwuje się znaczną poprawę przeżywalności. Obecnie całkowite wyleczenie z choroby nowotworowej uzyskuje 70-80% dzieci. Jedną z głównych przyczyn niepowodzeń terapii jest późno postawiona diagnoza. Rzadkie występowanie chorób nowotworowych w populacji dziecięcej i odmienna niż u dorosłych symptomatologia utrudniają wczesną diagnozę. Odrębność nowotworów dziecięcych wynika ze specyficznej dla tego wieku ich budowy histologicznej. Ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy w pierwszych 15 latach życia wynosi w Polsce ok. 1 na 625 obserwowanych dzieci (3).
Nowotwory dziecięce wykazują bardzo duże zróżnicowanie typów histologicznych oraz umiejscowienia anatomicznego. Częstość występowania poszczególnych nowotworów jest zdecydowanie inna niż u osób dorosłych. Te nowotwory, które najczęściej występują w wieku dojrzałym – rak płuca, rak gruczołu sutkowego, rak żołądka, rak jelita grubego – są rzadkie u dzieci. Natomiast nowotwory częste u dzieci, np. białaczki, wykazują stosunkowo rzadsze występowanie u osób dorosłych (4).
Najczęstszym nowotworem wieku dziecięcego w Polsce są nowotwory układu krwiotwórczego – białaczki. Stanowią one ok. 26% wszystkich nowotworów dziecięcych. Najczęstsza jest ostra białaczka limfoblastyczna – stanowi ok. 80% wszystkich zachorowań na białaczki w populacji poniżej 18. roku życia. Ostre białaczki nielimfoblastyczne dotyczą 15-20% dzieci chorych na białaczkę i są najczęściej występującą postacią tej choroby w wieku niemowlęcym. Na drugim miejscu pod względem częstości są nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, które stanowią ok. 22% wszystkich nowotworów. Jednak względna częstość ich występowania wykazuje dużą zmienność pomiędzy krajami Europy. W Anglii i Walii stanowią one 16,21%, we Francji 16,85%, w Niemczech 20,0%, a na Węgrzech nawet 26,5%. Zachorowalność na nowotwory ośrodkowego układu nerwowego wynosi w Polsce 29,8/1 mln. Trzecim pod względem częstości występowania nowotworem u dzieci są chłoniaki (ok. 15%). Obserwuje się dość powolny, stały wzrost zachorowań na większość nowotworów, który wynosi średnio ok. 0,8% rocznie (4, 5).
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Mazur J, Małkowskiej-Szkutnik A: Zdrowie uczniów w 2018 roku na tle nowego modelu badań HBSC. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2018.
2. Żuber Z, Kania U, Król-Zdechlikiewicz A: Analysis of clinical symptoms and laboratory profiles in children with juvenile idiopathic arthritis in Malopolska region (Poland) in the years 2007-2010. Macedonian J Med Sci 2014; 7: 56-61.
3. Balcerska A: Epidemiologia chorób nowotworowych u dzieci. Forum Med Rodz 2009; 3(1): 61-63.
4. Kowalczyk J: Epidemiologia nowotworów złośliwych u dzieci. [W:] Chybicka A, Sawicz-Birkowska K (red.): Onkologia i hematologia dziecięca. PZWL, Warszawa 2008.
5. Kapała K, Mężyk E, Kowalczyk A et al.: Maska reumatologiczna chorób nowotworowych u dzieci – obserwacje własne. Forum Reumatol 2016; 2(3): 130-135.
6. Doniec Z, Woźniak M, Woźniak K et al.: Astma wczesnodziecięca – praktyczne problemy kliniczne. Alergoprofil 2017; 13(2): 49-54.
7. Muraro A, Clark A, Beyer K et al.: The management of the allergic child at school. Allergy 2010; 95: 681-689.
8. Trojanowska A, Bernat K, Tymecka I: Zadania edukacyjne pielęgniarki wobec dzieci chorych na astmę oskrzelową. Med Og Nauk Zdr 2013; 19(2): 95-98.
9. Samoliński B, Raciborski F, Lipiec A et al.: Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECA). P J Allergol 2014; 1: 10-18.
10. Umławska W: Budowa i proporcje ciała dzieci chorych na astmę oskrzelową. Med Wieku Rozw 2011; 15(2): 162-166.
11. Pèrez Ruiz E, Caro Aguilera P, Valdivielso AI et al.: Tracheal bronchus diagnosed in children undergoing flexible bronchoscopy. Paediatr Respir Rev 2018; 28: 26-30.
12. Gregorczyk-Maślanka K, Kurzawa R: Stosowanie leków wziewnych w populacji polskich dzieci chorych na astmę oskrzelową. Alergol Pol 2020; 7(1): 40-46.
13. Jakubowska-Słomińska M, Sandomierz K: Wrodzona wada układu oddechowego wykryta u 9-letniej dziewczynki z zapaleniem płuc. Przyp Med 2018; 106: 578-581.
14. Pèrez Ruiz E, Caro Aguilera P, Valdivielso AI et al.: Tracheal bronchus diagnosed in children undergoing flexible bronchoscopy. Paediatr Respir Rev 2018; 28: 26-30.
15. Kucińska B, Werner B: Twory w sercu – struktury anatomiczne i struktury patologiczne. Nowa Pediatr 2018; 4: 107-111.
16. Stopyra-Pach K, Konieczyńska M, Laskowicz B et al.: Rzadka wrodzona wada zastawki aortalnej. Folia Cardiol 2017; 12(6): 605-608.
17. Janas-Kozik M: Sytuacja psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce w 2016 roku. Psychiatria 2017; 14(1): 61-63.
18. Pawliczuk W, Kaźmierczak-Mytkowska A, Srebnicki T et al.: Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, domach dziecka – przegląd badań epidemiologicznych. Psychiatr Pol 2018; 52(2): 345-353.
19. Surma-Kuś D, Pilawski Ł, Siwiec K et al.: Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Sosnowcu – modelowy przykład psychiatrii środowiskowej. Psychiatr Psychol Klin 2018; 18(4): 405-412.
20. Noczyńska A, Zubkiewicz-Kucharska A, Mysłek-Prucnal M et al.: Ocena stanu zdrowia dzieci wrocławskich w wieku 6,5-9,5 lat. Część 2. Family Med Prim Care Rev 2014; 1: 29-31.
21. Wojtyniak B, Mazur J: Społeczne nierówności w zdrowiu dzieci i młodzieży w Polsce w świetle badań populacyjnych. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2016.
