Streszczenie
Wstęp. Objawy wyrzynania zębów mlecznych, zwłaszcza podniesienie temperatury ciała, drażliwość, zaburzenia snu dziecka, są przyczyną szukania metod niefarmakologicznych i farmakologicznych łagodzących te dolegliwości.
Cel pracy. Celem pracy jest przegląd dostępnych na polskim rynku środków farmakologicznych na ząbkowanie oraz przegląd piśmiennictwa dotyczący działania, korzyści i bezpieczeństwa stosowania substancji w nich zawartych.
Materiał i metody. Na podstawie przeglądu asortymentu 25 aptek internetowych wyszukano 16 środków miejscowych przeznaczonych do leczenia miejscowych objawów związanych z wyrzynaniem zębów mlecznych. Zweryfikowano ich skład na podstawie dostępnych ulotek i kart charakterystyki. Dokonano przeglądu piśmiennictwa polsko- i angielskojęzycznego dotyczącego składowych ww. środków. Artykuły wyszukiwano w bazach: ScienceDirect, Medline, stosując słowa kluczowe: „teething gel”, „lignocaina”, „herbs in dentistry”, „xylitol”, „sodium saccharin”.
Wyniki. Z 16 wyszukanych produktów 6 to kosmetyki, 7 – wyroby medyczne, 3 – leki. Kosmetyki najczęściej zawierają ekstrakty ziołowe z rumianku. Jeden z nich zawiera alkohol. Wyroby medyczne posiadają dodatkowo kwas hialuronowy, propolis. W trzech lekach dostępnych bez recepty znajdujemy chlorowodorek lidokainy, w dwóch alkohol. Substancje pomocnicze to np. ksylitol, sacharynian sodu. Niezalecane są środki zawierające lignokainę, alkohol, sacharynian sodu.
Wnioski. Niektóre środki miejscowe dostępne w Polsce, przeznaczone do łagodzenia objawów ząbkowania, zawierają substancje potencjalnie szkodliwe i mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie dziecka. Obiecujące są wyniki stosowania środków z hialuronianem sodu. Dostępne badania potwierdzają jednak większą skuteczność stosowania środków niefarmakologicznych w porównaniu z farmakologicznymi.

Summary
Introduction. Symptoms of eruption of deciduous teeth, especially increase in body temperature, irritability, sleep disturbances of the child, are the reason for looking for non-pharmacological and pharmacological methods to alleviate these complaints.
Purpose. The aim of the study is to review the pharmacological teething remedies available on the Polish market and to review the literature on the effects, benefits and safety of the substances contained in them.
Material and methods. Based on the review of the assortment of 25 Internet pharmacies, 16 topical remedies intended for the treatment of local symptoms associated with the eruption of deciduous teeth were searched for. Their composition was verified on the basis of available leaflets and safety data sheets. The Polish and English literature concerning the components of the above mentioned remedies was reviewed. The articles were searched in databases: ScienceDirect, Medline, using keywords: teething gel, lignocaine, herbs in dentistry, xylitol, sodium saccharin.
Results. Of the 16 products identified, six were cosmetics, seven were medical devices, and three were medicines. Cosmetics most often contain herbal extracts of chamomile. One of them contains alcohol. Medical devices additionally contain hyaluronic acid, propolis. We find lidocaine hydrochloride in three over-the-counter medications and alcohol in two. Excipients include, for example, xylitol, sodium saccharinate. Remedies containing lignocaine, alcohol, sodium saccharin are not recommended.
Conclusions. Some topical remedies available in Poland for alleviating teething symptoms contain potentially harmful substances and may adversely affect child’s health. The results of using topical agents with sodium hyaluronate are promising. However, available studies confirm higher effectiveness of non-pharmacological remedies in comparison to pharmacological ones.