Marta Rechenek-Białkowska, *Grażyna Jarząbek-Bielecka
Wybrane zagadnienia związane z zaburzeniami zdrowia psychicznego i seksualnego w medycynie rodzinnej na przykładzie zespołu Gansera
Selected issues related to mental and sexual health disorders in family medicine on the example of Ganser syndrome
Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Summary
In the family doctor's practice, there are patients with mood disorders (depressive episodes), neurotic disorders (hypochondriac disorders, generalized and mixed anxiety disorders) and insomnia as well as with comorbidities (e.g. asthma, diabetes, heart disease, Alzheimer's disease). Each case in the diagnostic and treatment process requires the cooperation of a family doctor with a psychiatrist. The aspects of psychotherapy are also important; used in patients with mood and neurotic disorders: cognitive-behavioral and integrative psychotherapy. A difficult example of such a problem is Ganser's syndrome, which is also known as pseudo-dementia. It is considered a manifestation of dissociative disorders. Affected patients may show complete amnesia. These patients may also be unable to perform the simplest tasks. There are suggestions that the Ganser syndrome may be an attempt at simulation in a particularly difficult life situation. Symptoms of Ganser syndrome include sudden problems with carrying out everyday activities or answering the simplest questions.
Zaburzenia zdrowia psychicznego i seksualnego stanowią często spotykany problem w praktyce lekarza rodzinnego i wymagają współpracy lekarzy rodzinnych ze specjalistami z dziedziny psychiatrii czy seksuologii. Zespoły otępienne stanowią tu szczególną grupę zagadnień.
Otępienie czołowo-skroniowe (FTD) to heterogenna grupa zaburzeń neurodegeneracyjnych i wiąże się z nieprawidłowościami w płatach czołowych lub skroniowych (1). Możemy wyróżnić trzy warianty kliniczne FTD. W pierwszym wariancie FTD ? behawioralnym ? dochodzi do zmian w zachowaniu, osobowości oraz kontroli emocji. U chorego obserwuje się odhamowanie, impulsywność, hiperoralność, apatię, drażliwość, niepokój, niewłaściwe zachowania seksualne, brak empatii, lekceważenie uczuć innych, zachowania kompulsywne, zaniedbywanie higieny osobistej. Drugim wariantem jest pierwotna afazja niefluentna, którą charakteryzują postępujące ubytki umiejętności językowych, agramatyzmy, problemy ze zrozumieniem zdań złożonych. Trzeci wariant ? semantyczny, polega na zaburzeniach w rozpoznawaniu i nazewnictwie osób, przedmiotów, miejsc itd. (2, 3).
Zmiany behawioralne obserwowane u chorych z otępieniem czołowo-skroniowym oraz symptomy występujące u chorych z zaburzeniami i chorobami psychicznymi mogą wykazywać bliskie podobieństwo. FTD w swojej symptomatologii może naśladować różne jednostki chorobowe (2, 4). Wszystko to sprawia, iż prawidłowe rozpoznanie FTD może stanowić trudność, a pacjenci z FTD mogą być narażeni na ryzyko nieprawidłowej diagnozy (4).
Wiadome jest, iż osoby z otępieniem czołowo-skroniowym mogą manifestować takie objawy, jak pacjenci z depresją, chorobą afektywną dwubiegunową, schizofrenią, osobowością typu borderline, zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi czy ADHD (5). Dla przykładu apatia często obserwowana w wariancie behawioralnym FTD, objawiająca się jako spadek zainteresowania pracą, interakcjami społecznymi, higieną osobistą, może być początkowo brana za objaw zaburzeń depresyjnych (2). Objawy takie, jak: podwyższony nastrój, euforia, impulsywność, podejmowanie nieprzemyślanych decyzji, mogą sugerować rozpoznanie epizodu maniakalnego lub hipomaniakalnego. U około 10% chorych z rozpoznaniem FTD mogą pojawiać się objawy psychotyczne, np. urojenia, co może skutkować postawieniem błędnej diagnozy schizofrenii (6).
Poza zaburzeniami psychicznymi objawy FTD mogą być mylnie klasyfikowane z innymi jednostkami chorobowymi przebiegającymi z otępieniem, zwłaszcza z otępieniem w chorobie Alzheimera, otępieniem z ciałami Lewy’ego czy otępieniem naczyniowym. Objawy sugerujące rozpoznanie FTD mogą występować także u chorych po udarze, z chorobą Parkinsona, chorobą Huntingtona, HIV czy niedoczynnością tarczycy (7, 8).
W niniejszej pracy opisano przypadek chorego prezentującego objawy zespołu Gansera, u którego rozpoznano otępienie czołowo-skroniowe.
Opis przypadku
Pacjent lat 61, żonaty, ma dwoje dorosłych dzieci, wykształcenie zawodowe, od roku na emeryturze, pracował jako kierowca autobusu. Somatycznie przewlekle nie chorował. Alkohol i SPA negował. Wywiad rodziny w kierunku chorób psychiatrycznych w rodzinie – ojciec prawdopodobnie leczył się z powodu otępienia, popełnił samobójstwo.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Finger EC: Frontotemporal Dementias. Continuum (Minneap Minn) 2016; 22(2 Dementia): 464-489.
2. Wirtz G, Baas U, Hofer H et al.: Psychopathologie des Ganser-Syndroms. Literaturübersicht und Falldiskussion [Psychopathology of Ganser’s syndrome. Literature review and case report]. Nervenarzt 2008; 79(5): 543-557.
3. Cocores JA, Schlesinger LB, Gold MS: A review of the EEG literature on Ganser’s syndrome. Int J Psychiatry Med 1986-1987; 16(1): 59-65.
4. Agnihotri SS, Sharma I: Ganser’s syndrome. J Assoc Physicians India 1984; 32(9): 838-839.
5. Cocores JA: Ganser’s syndrome clarification. J Clin Psychiatry 1991; 52(4): 185-186.
6. https://pulsmedycyny.pl/depresja-wyzwaniem-dla-lekarzy-poz-wideo-963830.
7. https://pzwl.pl/Otepienia-i-organiczne-zaburzenia-psychiczne-w-praktyce-lekarza-POZ,85664909,p.html.
