© Borgis - Medycyna Rodzinna 4/2009, s. 49-63
Leszek Wdowiak1, Dariusz Stanisławek2, *Aneta Stanisławek3
Jakość życia w stacjonarnej opiece długoterminowej
QUALITY OF LIFE IN A LONG – TERM STATIONARY CARE
1Dyrektor Instytutu Medycyny Wsi w Lublinie
2Właściciel firmy ANDAR w Białej Podlaskiej
3Kierownik Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Białej Podlaskiej 1999-2007, Instytut Zdrowia
Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Summary
Aim: The aim of a survey was an analysis of chosen aspects of quality of life of patients involved in a long-term stationary care in a town and poviat of Biała Podlaska during the process of care taking and to diagnose and define areas where changes can be made in order to make provisions for a higher quality of life of tenants.
Materials and methods: In every type of questionnaire, the first subject included population and social features, that help with preparing of a profile of examined group of people and which could also serve as variables on the base of which presented below problems were considered. Furthermore, all types of questionnaires included question that help to evaluate a physical state and fitness (serious geriatric problems),evaluate lives of inmates by themselves.
Results: Functioning in a physical, psychological and social areas has an influence on a general subjective evaluation of quality of life of people involved in a long-term stationary care. It was demonstrated, that chosen aspects of life quality of people involved in this type of care shape on the similar level to other establishments serving tha care over chronically sick patients, older and/or disabled people in our country.
Conclusions: The most important actions which should be taken to improve the quality of life of the old, chronically sick patients and disabled people are introducing, as soon as possible, constant support for the old, which should be concentrated on making sure that they have proper heatlh and caring services, improving quality of their lives and further development of the long-term care section destined for older people. It should be based on three basic elements like family, local environment and on institutions of stationary service.
Wstęp
W aktualnej dobie jakość życia stanowi przedmiot zainteresowania wielu dyscyplin naukowych – medycyny, ekonomii, socjologii czy psychologii. Literatura przedmiotu dostarcza wielu doniesień dotyczących tej tematyki. Pojęcie jakości życia w różnych ujęciach teoretycznych przybiera różne znaczenie (1, 2, 3, 4).
W społeczeństwie polskim wzrasta liczba ludzi w wieku poprodukcyjnym. Towarzyszy temu spadek liczby ludności w przedziale wiekowym 0-6 lat oraz 20-34 lata. Jednocześnie zaś dzięki rozwojowi medycyny i poprawie warunków egzystencji wciąż wzrasta średnia długość życia (5, 6).
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia jakość życia określana jest jako „sposób postrzegania przez jednostki swoich pozycji w życiu, w kontekście kultury i systemu wartości, w których egzystują i w powiązaniu z własnymi celami, oczekiwaniami, standardami i obawami”. Pomimo licznych kontrowersji wokół zdefiniowania pojęcia jakości życia badacze przedmiotu zgodni są, iż:
- jakość życia jest konstruktem wielowymiarowym i podlega ocenie dwojakiego rodzaju:
– obiektywnej (dokonanej przez osoby postronne, uwzględniającej parametry natury egzystencjonalnej określonej często mianem sytuacji czy położenia życiowego jednostki),
– subiektywnej (dokonanej bezpośrednio przez badanego, uwarunkowanej jego przeżyciami lub poglądami),
- jakość życia jest stanem dynamicznym, zmieniającym się w czasie (7, 8).
Definicja jakości życia podkreśla, że na ocenę tę mają wpływ doświadczenia całego życia, w całej jego przestrzeni czasowej, a więc zarówno przeszłe, jak i aktualne.
Stacjonarna opieka długoterminowa nad ludźmi przewlekle chorymi i niepełnosprawnymi ma swoją historię, w przeszłości opierała się głównie na organizowanych przez ludzi dobrej woli lub państwo różnorodnych, ale zbliżonych koncepcyjnie formach szpitali, przytułków i domów opieki (9, 10).
Nowe zasady finansowania świadczeń zdrowotnych funkcjonujące w oparciu o prawa rynku dały możliwość rozwoju następujących form opieki długoterminowej:
- zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze,
- zakłady opiekuńczo-lecznicze,
- hospicja,
- domy pomocy społecznej.
Celem zakładu opiekuńczo-leczniczego i pielęgnacyjno-opiekuńczego jest objęcie całodobową opieką i leczeniem osób, które przebyły ostrą fazę leczenia szpitalnego, mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia zachowawczego, nie wymagają już dalszej hospitalizacji, jednak ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym wymagają stałego nadzoru lekarskiego, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji. Jedną z podstawowych instytucji służących i realizujących potrzeby seniorów są placówki pomocy społecznej – Domy Pomocy Społecznej. Placówki te, obejmują swoimi świadczeniami osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności w zakresie usług bytowych, opiekuńczych, wspomagających, edukacyjnych, w formach i zakresie wynikającym z indywidualnych potrzeb (11).
Materiały i metody
Celem pracy było dokonanie analizy wybranych aspektów jakości życia podopiecznych objętych długoterminową opieką stacjonarną na przykładzie zakładów funkcjonujących w mieście i powiecie ziemskim Biała Podlaska z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych typów placówek.
Badanie opinii podopiecznych dotyczącej wybranych aspektów jakości życia przeprowadzono w trzech placówkach stacjonarnej opieki długoterminowej, tj. Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej, Domu Pomocy Społecznej w Kozuli oraz Domu Pomocy Społecznej w Kostomłotach.
Badanie przeprowadzono w trzech etapach:
I. Etap – zapoznanie się z literaturą dotyczącą przedmiotu badań i opracowanie kwestionariusza badania zgodnie z obowiązującymi zasadami w tym zakresie,
II. Etap – przeprowadzenie badania pilotażowego i weryfikacja narzędzi badawczych,
III. Etap – przeprowadzenie badania zasadniczego.
Przy konstruowaniu kwestionariusza wykorzystano międzynarodowe standaryzowane narzędzia badawcze:
- Zmodyfikowana Skala Bartel – ocena sprawności podopiecznego,
- Easy Care – test upośledzenia funkcji poznawczych (składowa europejskiego systemu oceny funkcjonowania ludzi starszych),
- Kwestionariusz WHOQOL – BREF opracowany przez Komisję Jakości Życia WHO,
- ADL (ocena czynności podstawowych – OARS wszechstronna ocena czynności),
- IADL (ocena czynności złożonych).
Opinie na temat jakości życia podczas pobytu w placówkach długoterminowej opieki stacjonarnej zbierano u podopiecznych, u których:
- sprawność intelektualna pozwalała na szczere i adekwatne do rzeczywistości wypowiedzi,
- fakt pobytu wpłynął na zdobycie doświadczenia i dał możliwość dokonania całościowej oceny poruszanych zagadnień.
Do rozwiązywania problemów badawczych postawionych w niniejszej pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki kwestionariusza badania.
W każdym rodzaju kwestionariusza pierwszy blok tematyczny uwzględniał cechy demograficzno-społeczne (stan cywilny, wykształcenie, pochodzenie, struktura wspólnoty mieszkaniowej, sytuacja materialna, warunki życiowe) pozwalające na dokonanie charakterystyki grupy badawczej oraz stanowiły jednocześnie zmienne, w oparciu o które rozpatrywane były przedstawione niżej problemy badawcze. Ponadto we wszystkich rodzajach kwestionariuszy znajdowały się pytania pozwalające na dokonanie oceny/określenie:
- stanu zdrowia poprzez określenie występowania wielkich problemów geriatrycznych w badanej populacji:
– zaburzeń mobilności,
– zaburzeń równowagi i upadki,
– nietrzymanie moczu i stolca,
– zaburzeń otępiennych,
– upośledzenie wzroku i słuchu,
– występowanie depresji
- chorób, na jakie są leczeni podopieczni placówek opieki długoterminowej,
- warunków i oczekiwań socjalno-bytowych chorych przed przyjęciem i w trakcie pobytu w instytucji o charakterze długookresowym,
- opieki medyczno-socjalnej w placówce w porównaniu do świadczeń opiekuńczych i leczniczych realizowanych w poprzednim miejscu zamieszkania,
- wpływu pobytu w domach pomocy społecznej i zakładach opiekuńczo-leczniczych na zmianę stylu życia przebywających tam osób w sferze kontaktów społecznych, życia kulturalnego, obrzędów religijnych, dbałości o własne zdrowie,
- wytyczonych celów na najbliższą przyszłość,
- retrospektywnej oceny własnego życia w porównaniu z równolatkami ze swojego otoczenia,
- ewentualnych zmian w placówce aktualnego pobytu podopiecznego.
Otrzymano zwrot 189 kwestionariuszy.
Wyniki
Na podstawie wyników badań dokonano analizy wybranych aspektów jakości życia podopiecznych objętych długoterminową opieką stacjonarną w mieście i powiecie ziemskim Biała Podlaska z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych typów placówek oraz zdiagnozowano i określono obszary, w których można dokonać zmian mających na celu zapewnienie wyższej jakości życia zamieszkującym tam pensjonariuszom (ryc. 1).
Ryc. 1. Struktura badanych według aktualnego miejsca pobytu.
Pobyt w placówce opieki długoterminowej był podyktowany wskazaniami społecznymi (47,6%), zdrowotnymi (29,1%) oraz innymi, np. konfliktem w rodzinie (23,3%) (tab. 1).
Tabela 1. Struktura badanej populacji.
| Grupa | ZOL | DPS Kostomłoty | DPS Kozula | Ogółem |
| N | % | N | % | N | % | N | % |
| Płeć | mężczyźni | 15 | 25,0 | 16 | 51,6 | 42 | 42,9 | 73 | 38,6 |
| kobiety | 45 | 75,0 | 15 | 48,4 | 56 | 57,1 | 116 | 61,4 |
| Wiek | do 65 r.ż. | 2 | 3,3 | 7 | 22,6 | 37 | 37,8 | 46 | 24,3 |
| 66-75 r.ż. | 15 | 25,0 | 9 | 29,0 | 20 | 20,4 | 44 | 23,3 |
| pow. - 76 r.ż. | 43 | 71,7 | 15 | 48,4 | 41 | 41,8 | 99 | 52,4 |
| Miejsca zamieszkania | miasto | 34 | 56,7 | 6 | 19,4 | 39 | 39,8 | 79 | 41,8 |
| wieś | 26 | 43,3 | 25 | 80,6 | 59 | 60,2 | 110 | 58,2 |
| Stan cywilny | stanu wolnego | 45 | 75,0 | 28 | 90,3 | 86 | 87,8 | 159 | 84,1 |
| żonaty (mężatka) | 15 | 25,0 | 3 | 9,7 | 12 | 12,2 | 30 | 15,9 |
| Wykształcenie | podstawowe | 50 | 83,3 | 28 | 90,3 | 71 | 72,4 | 149 | 78,8 |
| ponad podstawowe | 10 | 16,7 | 3 | 9,7 | 27 | 27,6 | 40 | 21,2 |
| Wykonywane zajęcie | praca fizyczna | 24 | 40,0 | 12 | 38,7 | 58 | 59,2 | 94 | 49,7 |
| praca umysłowa | 16 | 26,7 | 4 | 12,9 | 11 | 11,2 | 31 | 16,4 |
| rolnictwo | 20 | 33,3 | 15 | 48,4 | 29 | 29,6 | 64 | 33,9 |
| Zródło utrzymania | emerytura | 46 | 76,7 | 18 | 58,1 | 45 | 45,9 | 109 | 57,7 |
| renta | 13 | 21,7 | 13 | 41,9 | 41 | 41,8 | 67 | 35,4 |
| zasiłek z Pomocy Społ. | 1 | 1,7 | - | - | 12 | 12,2 | 13 | 6,9 |
| Zamieszkiwanie we wspólnym gospodarstwie | z rodziną | 37 | 61,7 | 22 | 71,0 | 51 | 52,0 | 110 | 58,2 |
| samotnie | 23 | 38,3 | 9 | 29,0 | 47 | 48,0 | 79 | 41,8 |
| Sytuacja ekonomiczna* | lepsza | 9 | 15,0 | 10 | 32,3 | 20 | 20,4 | 39 | 20,6 |
| podobna | 26 | 43,3 | 15 | 48,4 | 55 | 56,1 | 96 | 50,8 |
| gorsza | 25 | 41,7 | 6 | 19,4 | 23 | 23,5 | 54 | 28,6 |
| Środki finansowe | zaspokajają potrzeby | 50 | 83,3 | 28 | 90,3 | 89 | 90,8 | 167 | 88,4 |
| nie zaspokajają potrzeb | 10 | 16,7 | 3 | 9,7 | 9 | 9,2 | 22 | 11,6 |
| Miejsce zamieszkiwania przed przyjęciem | blok mieszkalny | 19 | 31,7 | 2 | 6,5 | 9 | 9,3 | 30 | 16,0 |
| dom jednorodz. | 41 | 68,3 | 29 | 93,5 | 88 | 90,7 | 158 | 84,0 |
| Wielkość mieszkania | 1-2 izbowe | 36 | 60,0 | 20 | 66,7 | 68 | 69,4 | 124 | 66,0 |
| 3 i więcej izb. | 24 | 40,0 | 10 | 33,3 | 30 | 30,6 | 64 | 34,0 |
| Ocena warunków mieszkaniowych przed pobytem* w placówce opieki długoterminowej | lepsze | 16 | 26,7 | 15 | 48,4 | 40 | 40,8 | 71 | 37,6 |
| podobne | 22 | 36,7 | 9 | 29,0 | 41 | 41,8 | 72 | 38,1 |
| gorsze | 22 | 36,7 | 7 | 22,6 | 17 | 17,3 | 46 | 24,3 |
| Zamieszkiwanie w placówce aktual. pobytu | samotnie | 10 | 16,7 | 12 | 38,7 | 43 | 43,9 | 65 | 34,4 |
| wspólnie z innymi osobami | 50 | 83,3 | 19 | 61,3 | 55 | 56,1 | 124 | 65,6 |
| Stosunki panujące między podopiecznymi w placówce | poprawne | 40 | 66,7 | 25 | 80,6 | 68 | 69,4 | 133 | 70,4 |
| niepoprawne | 7 | 11,7 | 5 | 16,1 | 6 | 6,1 | 18 | 9,5 |
| brak zdania | 13 | 21,7 | 1 | 3,2 | 24 | 24,5 | 38 | 20,1 |
| Ocena warunków lokalowych w placówce aktualnego pobytu w porównaniu do poprzednich | lepsze | 30 | 50,0 | 27 | 87,1 | 76 | 77,6 | 133 | 70,4 |
| podobne | 24 | 40,0 | 1 | 3,2 | 20 | 20,4 | 45 | 23,8 |
| gorsze | 6 | 10,0 | 3 | 9,7 | 2 | 2,0 | 11 | 5,8 |
| Wskazania do pobytu w placówce opieki długoterminowej | zdrowotne | 27 | 45,0 | 4 | 12,9 | 24 | 24,5 | 55 | 29,1 |
| społeczne | 22 | 36,7 | 13 | 41,9 | 55 | 56,1 | 90 | 47,6 |
| inne | 11 | 18,3 | 14 | 45,2 | 19 | 19,4 | 44 | 23,3 |
| Choroba przewlekła (miażdżyca) | występuje | 53 | 88,3 | 17 | 54,8 | 32 | 32,7 | 102 | 54,0 |
| nie występuje | 7 | 11,7 | 14 | 45,2 | 66 | 67,3 | 87 | 46,0 |
| Ocena opieki med-socjal. w tut. placówce związanej ze stanem zdrowia w por. do opieki w poprz. miejscu zam. | lepsza | 42 | 70,0 | 27 | 87,1 | 87 | 88,8 | 156 | 82,5 |
| podobna | 18 | 30,0 | 4 | 12,9 | 11 | 11,2 | 33 | 17,5 |
| Ocena swojej sprawności* | lepsza | 3 | 5,0 | 18 | 58,1 | 31 | 31,6 | 52 | 27,5 |
| podobna | 16 | 26,7 | 6 | 19,4 | 42 | 42,9 | 64 | 33,9 |
| gorsza | 41 | 68,3 | 7 | 22,6 | 25 | 25,5 | 73 | 38,6 |
| Ocena stanu zdrowia* | lepsze | 5 | 8,3 | 15 | 48,4 | 21 | 21,4 | 41 | 21,7 |
| podobne | 14 | 23,3 | 8 | 25,8 | 47 | 48,0 | 69 | 36,5 |
| gorsze | 41 | 68,3 | 8 | 25,8 | 30 | 30,6 | 79 | 41,8 |
| Ocena własnego życia* | udane | 37 | 61,7 | 12 | 38,7 | 30 | 30,6 | 79 | 41,8 |
| nie udane | 15 | 25,0 | 10 | 32,3 | 25 | 25,5 | 50 | 26,5 |
| brak zdania | 8 | 13,3 | 9 | 29,0 | 43 | 43,9 | 60 | 31,7 |
*ocena dokonana przez respondentów w porównaniu z osobami w ich wieku i otoczeniu.
Dużymi trudnościami związanymi z zachodzącymi w wieku podeszłym zmianami inwolucyjnymi są problemy z mobilnością skutkujące niesamodzielnością w poruszaniu się (ryc. 2). Ponad połowa (54,0%) osób poddanych badaniu niesamodzielnie porusza się po placówce opieki długoterminowej, w której aktualnie przebywa. Osoby mające problem z poruszaniem się stanowią 70,0% podopiecznych przebywających w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, 48,0% ankietowanych przebywających w domu pomocy społecznej w Kozuli i 41,9% mieszkańców Kostomłoty. W grupie niesamodzielnie poruszających się po placówce opieki długoterminowej dominowały kobiety (69,6%), osoby starsze, tj. powyżej 75. roku życia (56,8%), mieszkańcy wsi (53,9%), osoby stanu wolnego (81,4%), z przeważającymi wskazaniami zdrowotnymi do pobytu w placówce opieki długoterminowej (43,1%), negatywnie oceniające swoją sprawność (65,7%) i zdrowie (63,7%) w porównaniu z osobami w ich wieku i otoczeniu oraz nieumiejące dokonać retrospektywnej oceny własnego życia (36,3%) (tab. 2).
Ryc. 2. Struktura respondentów niesamodzielnie poruszających się po placówce opieki długoterminowej.
Tabela 2. Respondenci niesamodzielnie poruszający się po placówkach opieki długoterminowej.
| Grupa | ZOL | DPS Kostomłoty | DPS Kozula | Razem |
p
|
| N | % | N | % | N | % | N | % |
| Poruszanie się po placówce op. długoterminow. | niesamodz. | 42 | 100,0 | 13 | 100,0 | 47 | 100,0 | 102 | 100,0 |
| Płeć | mężczyźni | 5 | 11,9 | 7 | 53,8 | 19 | 40,4 | 31 | 30,4 | 0,00644 |
| kobiety | 37 | 88,1 | 6 | 46,2 | 28 | 59,6 | 71 | 69,6 |
| Wiek | do 65 r.ż. | 1 | 2,4 | 4 | 30,8 | 17 | 36,2 | 22 | 21,6 | 0,00811 |
| 66-75 r.ż | 11 | 26,2 | 4 | 30,8 | 7 | 14,9 | 22 | 21,6 |
| pow. - 76 r.ż. | 30 | 71,4 | 5 | 38,4 | 23 | 48,9 | 58 | 56,8 |
| Miejsca zamieszkania | miasto | 25 | 59,5 | 3 | 23,1 | 19 | 40,4 | 47 | 46,1 | 0,04018 |
| wieś | 17 | 40,5 | 10 | 76,9 | 28 | 59,6 | 55 | 53,9 |
| Stan cywilny | stanu wolnego | 30 | 71,4 | 11 | 84,6 | 42 | 89,4 | 83 | 81,4 | 0,16419 |
| żonaty (mężatka) | 12 | 28,6 | 2 | 15,4 | 5 | 10,6 | 19 | 18,6 |
| Wskazania do pobytu w placówce opieki długoterminowej | zdrowotne | 26 | 61,9 | 4 | 30,8 | 14 | 29,8 | 44 | 43,1 | 0,00062 |
| społeczne | 10 | 23,8 | 3 | 23,1 | 29 | 61,7 | 42 | 41,2 |
| inne | 6 | 14,3 | 6 | 46,1 | 4 | 8,5 | 16 | 15,7 |
| Ocena swojej sprawności* | lepsza | - | - | 5 | 38,5 | 9 | 19,1 | 14 | 13,7 | 0,000006 |
| podobna | 2 | 4,7 | 1 | 7,7 | 18 | 38,3 | 21 | 20,6 |
| gorsza | 40 | 95,3 | 7 | 53,8 | 20 | 42,6 | 67 | 65,7 |
| Ocena stanu zdrowia* | lepsze | - | - | 6 | 46,1 | 5 | 10,6 | 11 | 10,8 | 0,000001 |
| podobne | 5 | 11,9 | - | | 21 | 44,7 | 26 | 25,5 |
| gorsze | 37 | 88,1 | 7 | 53,9 | 21 | 44,7 | 65 | 63,7 |
| Ocena własnego życia* | udane | 25 | 59,6 | 4 | 30,8 | 6 | 12,8 | 35 | 34,3 | 0,00018 |
| nieudane | 11 | 26,2 | 4 | 30,8 | 15 | 31,9 | 30 | 29,4 |
| nie mam zdania | 6 | 14,2 | 5 | 38,4 | 26 | 55,3 | 37 | 36,3 |
*ocena dokonana przez respondentów w porównaniu z osobami w ich wieku i otoczeniu.
Zaburzenia równowagi w podeszłym wieku wynikają ze zmian starczych i chorobowych oraz wpływu niekorzystnych warunków zewnętrznych (ryc. 3), u 72,0% respondentów występują zaburzenia równowagi skutkujące upadkami. Zdecydowana większość (80,6%) mieszkańców domu pomocy społecznej w Kostomłotach wykazuje występowanie upadków wynikających z zaburzeń równowagi, 78,3% podopiecznych Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Białej Podlaskiej to osoby cierpiące z powodu zaburzeń równowagi, problem ten dotyka również 65,3% pensjonariuszy Kozuli. W grupie respondentów, u których występują zaburzenia równowagi, upadki, dominowały kobiety (59,6%), osoby starsze, tj. powyżej 75. roku życia (56,6%), mieszkańcy wsi (55,2%), osoby stanu wolnego (81,6%), z przeważającymi wskazaniami społecznymi do pobytu w placówce opieki długoterminowej (45,6%), negatywnie oceniające swoją sprawność (40,0%) i zdrowie (44,2%) w porównaniu z osobami w ich wieku i otoczeniu oraz pozytywnie oceniający własne życie (44,2%) (tab. 3).
Ryc. 3. Struktura respondentów, u których występują zaburzenia równowagi.
Tabela 3. Respondenci, u których występują zaburzenia równowagi.
| Grupa | ZOL | DPS Kostomłoty | DPS Kozula | Ogółem |
p
|
| N | % | N | % | N | % | N | % |
| Występowanie zaburzeń równowagi | występują | 47 | 100,0 | 25 | 100,0 | 64 | 100,0 | 136 | 100,0 |
| Płeć | mężczyźni | 14 | 29,8 | 13 | 52,0 | 28 | 43,7 | 55 | 40,4 | 0,14280 |
| kobiety | 33 | 70,2 | 12 | 48,0 | 36 | 56,3 | 81 | 59,6 |
| Wiek | do 65 r.ż. | 1 | 2,1 | 7 | 28,0 | 23 | 35,9 | 31 | 22,8 | 0,00055 |
| 66-75 r.ż | 12 | 25,5 | 7 | 28,0 | 9 | 14,1 | 28 | 20,6 |
| pow. - 76 r.ż. | 34 | 72,4 | 11 | 44,0 | 32 | 50,0 | 77 | 56,6 |
| Miejsca zamieszkania | miasto | 26 | 55,3 | 5 | 20,0 | 30 | 46,9 | 61 | 44,8 | 0,01477 |
| wieś | 21 | 44,7 | 20 | 80,0 | 34 | 53,1 | 75 | 55,2 |
| Stan cywilny | stanu wolnego | 34 | 72,3 | 22 | 88,0 | 55 | 85,9 | 111 | 81,6 | 0,22679 |
| żonaty (mężatka) | 13 | 27,7 | 3 | 12,0 | 9 | 14,1 | 25 | 18,4 |
| Wskazania do pobytu w placówce opieki długoterminowej | zdrowotne | 18 | 38,3 | 3 | 12,0 | 20 | 31,2 | 41 | 30,1 | 0,02199 |
| społeczne | 20 | 42,5 | 10 | 40,0 | 32 | 50,0 | 62 | 45,6 |
| inne | 9 | 19,2 | 12 | 48,0 | 12 | 18,8 | 33 | 24,3 |
| Ocena swojej sprawności* | lepsza | 3 | 6,4 | 13 | 52,0 | 17 | 26,6 | 33 | 24,3 | 0,00015 |
| podobna | 16 | 34,0 | 6 | 24,0 | 26 | 40,6 | 48 | 35,3 |
| gorsza | 28 | 59,6 | 6 | 24,0 | 21 | 32,8 | 55 | 40,4 |
| Ocena stanu zdrowia* | lepsze | 5 | 10,6 | 10 | 40,0 | 6 | 9,4 | 21 | 15,4 | 0,00100 |
| podobne | 13 | 27,7 | 8 | 32,0 | 34 | 53,1 | 55 | 40,4 |
| gorsze | 29 | 61,7 | 7 | 28,0 | 24 | 37,5 | 60 | 44,2 |
| Ocena własnego życia* | udane | 30 | 63,8 | 11 | 44,0 | 19 | 29,7 | 60 | 44,2 | 0,00595 |
| nieudane | 11 | 23,4 | 7 | 28,0 | 20 | 31,2 | 38 | 27,9 |
| brak zdania | 6 | 12,8 | 7 | 28,0 | 25 | 39,1 | 38 | 27,9 |
*ocena dokonana przez respondentów w porównaniu z osobami w ich wieku i otoczeniu.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Sokolnicka H, Mikuła W: Medycyna a pojęcie jakości życia. Medycyna Rodzinna 2003; 3-4: 126-128. 2. Derbis R, Bańka A: Poczucie jakości życia a swoboda działania i odpowiedzialność. Poznań. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, 1998. 3. Jarema M: Badanie jakości życia jako alternatywna forma oceny stanu pacjenta. Nowa Medycyna 1996; 4: 15-16. 4. Kowalik S: Psychologiczne wymiary jakości życia [W:] Bańka A, Derbis R (red.): Myśl psychologiczna w Polsce Odrodzonej. Poznań – Częstochowa: Gemini 1993; 31-43. 5. Szatur-Jaworska B: Starzenie się ludności Polski – wyzwanie dla polityki społecznej. Gerontologia Polska 2002; 10(4): 199-206. 6. Worach-Kardas H: Wydłużanie się średniego trwania życia w Polsce – aspekty demograficzne i środowiskowe. Gerontologia Polska 1997; 5, 4: 8-13. 7. World Health Organization: The quality of life and health of the people: A WHO study on the Eve of the Third Millennium. Department of Mental Health, Geneva 1993. 8. Kowalik S: Jakość życia pacjentów w procesie leczenia. [W:] Waligóra B. (red.): Elementy psychologii klinicznej, tom 4, Poznań. UAM 1994; 24-45. 9. Żakowska-Wachelko B: Zarys medycyny geriatrycznej. Warszawa. PZWL, 2000. 10. Jabłoński L, Wysokińska-Miszczuk J: Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia z geriatrii. Lublin. Wyd. Czelej. 2000. 11. Wstępny Krajowy Raport w sprawie opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej 2005. Warszawa. Ministerstwo Zdrowia 2007. 12. Sokolnicka H, Mikuła W: Metody oceny jakości życia mające zastosowanie w medycynie. Medycyna Rodzinna 2003; 3-4: 129-131. 13. Beland F et al.: Predictors of functional statusin older people living at home. Age & Ageing, 1999; 28: 153-159. 14. Śmigiel J: Poczucie jakości życia a aktywność osób w starszym wieku. Gerontologia Polska 1997; 5, 2: 21-29. 15. Kolman R: Próba wartościowania jakości życia. [W:] Lepsza jakość życia. Gdańsk. Wydawnictwo NOT, 1977. 16. Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A: Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Gdańsk. VIA MEDICA 2007. 17. Campbell A, Converse PE, Rodger WL: The quality of American life. New York Russel Sage Foundation 1976. 18. Wojszel B, Bień B, Przydatek M: Wielkie problemy geriatryczne – upadki. Medycyna Rodzinna 2001; 2: 83-86. 19. Wojszel B, Bień B, Przydatek M: Wielkie problemy geriatryczne – nietrzymanie moczu. Medycyna Rodzinna 2000; 2: 45-46. 20. Wojszel B, Bień B, Przydatek M: Wielkie problemy geriatryczne – zespoły otępienne. Medycyna Rodzinna 2001; 3-4: 162-168. 21. Jaracz K, Wołowicka L, Bączyk G: Sytuacja życiowa i sprawność funkcjonalna osób w starszym wieku z zaburzeniami sprawności lokomocyjnej. Gerontologia Polska 2001; 9(1): 26-30. 22. Brocklehurst JC, Allen SC: Zarys medycyny geriatrycznej. Warszawa. PZWL 1991. 23. Tobiasz-Adamczyk B: Uwarunkowania zmian subiektywnej oceny stanu zdrowia w różnych okresach starości. Promocja Zdrowia, Nauki Społeczne i Medycyna 2002; 10(1). 24. Czapliński J: Psychologia szczęścia. Warszawa. Polskie Towarzystwo Psychologiczne, 1994. 25. Wrońska I: Człowiek starszy wyzwaniem dla pielęgniarstwa. Pielęgniarka i Położna 1998; 91; 4-6. 26. Kępiński A: Lęk. Warszawa PZWL, 1999. 27. Trafiałek E: W poszukiwaniu źródeł starości. Gerontologia Polska 1996; 4(1): 20-29. 28. Oskamp S: Applied Social Psychology. Praktice Hall, New Jersey 1984. 29. Raport o rozwoju społecznym Polska 1999. Ku aktywnej godnej starości. Warszawa. UNDP. 1999. 30. Mercier C, Peladeau N, Tempier R: Age, gender and quality of life. Community ment. Health J 1998; 34(5): 487-500. 31. Cichocka M: Poczucie jakości życia u słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Poznaniu. IV Konferencja Opieki Długoterminowej. Toruń. CIM TZMO, 2001; 43. 32. Cichocka M: Psychologiczne problemy starzenia się i starości. [W:] Krzymski S. (red.): Zaburzenia psychiczne wieku podeszłego. PZWL, Warszawa 1993. 33. Pabiś M, Babik A: Najczęstsze problemy osób w wieku podeszłym na podstawie analizy „zespołów geriatrycznych”. Medycyna Rodzinna 2007; 3: 62-65.
