© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2006, s. 15-18
Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-Townsend, Renata Filipińska-Skąpska, Małgorzata Daszkowska, *Magdalena Wochna-Sobańska
Urazowe uszkodzenia zębów u pacjentów zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego UM w Łodzi w latach 2000-2003
Traumatic dental injuries in patients presented for treatment at the departament of pediatric dentistry, medical university of Łódź
z Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego UM w Łodzi
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Magdalena Wochna-Sobańska
Urazowe uszkodzenia zębów są jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów w wieku rozwojowym do gabinetu stomatologicznego. Z piśmiennictwa wynika, że w ciągu ostatnich 10 lat częstość zarówno urazów zębów mlecznych jak i stałych znacząco wzrosła.
Mimo rozwoju opieki stomatologicznej nad pacjentami w wieku rozwojowym na dużą uwagę zwraca fakt, że znaczna grupa dzieci i młodzieży po urazach zębowych nie zgłasza się do leczenia. Autorzy licznych prac podkreślają, że do wypadków dochodzi często w szkole, w której obecnie w Polsce gabinet stomatologiczny występuje sporadycznie.
Materiał i metodyka
W latach 2000-2003 w Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego było leczonych 6721 dzieci. W celu przeprowadzenia analizy, z kart badań dzieci zarejestrowanych w Zakładzie Stomatologii Wieku Rozwojowego UM w Łodzi w latach 2000-2003, wybrano te, w których znajdowały się informacje o przebytych urazowych uszkodzeniach zębów. Z indywidualnej karty urazu uzyskano szczegółowe informacje o przebytym wypadku wraz z opisem uszkodzeń zębów w oparciu o klasyfikację Ellisa. Wybrano grupę 264 pacjentów, których wiek w chwili badania wynosił 1 do 16 lat, w tym 167 chłopców i 97 dziewcząt. Ocenie poddano odsetek dzieci z urazowym uszkodzeniem zębów z podziałem na płeć i wiek, rodzaj urazu według klasyfikacji Ellisa i liczbę uszkodzonych zębów z podziałem na szczękę i żuchwę. Przeanalizowano strukturę urazowych uszkodzeń zębów mlecznych i stałych, zmiany częstości urazów w okresie 4-letnim. Określono także miejsca, w których najczęściej zdarzały się wypadki oraz oceniono skuteczność pierwszej pomocy. Wyniki analizy zapisywano w tabelach i na wykresach, na podstawie których dokonano późniejszych obliczeń.
Wyniki badań
Częstość występowania urazów w uzębieniu dzieci w poszczególnych latach była zbliżona (2000-4%, 2001-3,7%, 2002-4,2%, 2003-3,7%) co przedstawia rycina 1.
Ryc. 1. Częstość występowania urazów w latach 2000-2003.
W latach 2000-2003 zostało przyjętych 6721 dzieci w wieku od 1 do16 lat, spośród których u 264 (3,9%) stwierdzono urazowe uszkodzenia zębów. W grupie tej było 167 (63,3%) chłopców i 97 (36,7%) dziewcząt. Powyższe dane przedstawia tabela 1 i 2.
Tabela 1. Liczba i odsetek dzieci po urazie zęba.
| Liczba dzieci przyjętych w latach 2000-2003 | Liczba dzieci po urazie zęba |
| n | % | n | % |
| 6721 | 100 | 264 | 3,9 |
Tabela 2. Odsetek dzieci z urazowym uszkodzeniem zębów w badanej populacji.
| Chłopcy | Dziewczęta | Razem |
| n | % | n | % | n | % |
| 167 | 63,3 | 97 | 36,7 | 264 | 100 |
Dzieci z urazowym uszkodzeniem zębów podzielono na 3 grupy wiekowe: od 1-6 roku życia, od 7-12 roku życia i od 12-16 roku życia. Analiza odsetka urazów w uzębieniu dzieci w poszczególnych grupach wiekowych wykazała, że występowały one najczęściej pomiędzy 7 i 12 rokiem życia – 65,5%, znacznie częściej niż w dwóch pozostałych grupach wiekowych (1-6 rż. – 15,5%, 12-16 rż. – 19%). Dane te przedstawia rycina 2.
Ryc. 2. Odsetek dzieci z urazami zębów w poszczególnych grupach wiekowych.
Posługując się klasyfikacją urazów zębów Ellisa stwierdzono, że:
1. W uzębieniu stałym najczęściej występowały uszkodzenia klasy II (55%) i VII (13%), a następnie kolejno: III (9,4%), I (8,6%), IV (5,8%), V (2,9%) oraz ex equo VI i VIII na poziomie 2,5% (ryc. 3). Dotyczyły one głównie siekaczy przyśrodkowych (88%) – znacznie częściej w szczęce (93,3%) niż żuchwie (6,7%). Przeważały urazy pojedynczych zębów stałych u 44,5% dzieci, chociaż na uwagę zasługuje dość znaczna liczba urazów mnogich – u 40% dzieci (ryc. 5).
Ryc. 3. Odsetek zębów stałych po urazie wg klasyfikacji Ellisa.
Ryc. 4. Struktura urazowych uszkodzeń zębów mlecznych.
Ryc. 5. Odsetek dzieci z urazami jednego lub kilku zębów.
2. W uzębieniu mlecznym najczęściej wystąpiły zwichnięcia częściowe (64,9%) i kolejno: złamania korony (32,4%) i zwichnięcia całkowite (2,7%). Dane te przedstawione zostały na rycinie 4. Podobnie jak w uzębieniu stałym, najczęściej urazy dotyczyły siekaczy przyśrodkowych i występowały znacznie częściej w szczęce (94,1%) niż w żuchwie (5,9%) (ryc. 6). U 11,7% dzieci przeważały urazy pojedynczych zębów, a urazy mnogie wystąpiły u 3,8% dzieci (ryc. 5).
Ryc. 6. Odsetek urazowych uszkodzeń zębów u dzieci w szczęce i żuchwie.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Sobczak M., Remiszewski A.: Urazowe uszkodzenia zębów u pacjentów leczonych w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Warszawie w latach 1992-2002, Nowa Stomatologia, 2003, 23, 1, 16-23. 2.Nyrka B., i wsp.: Analiza kliniczna przypadków urazowych uszkodzeń zębów i kości wyrostka zębodołowego u dzieci i młodzieży, Przegl. Stomat. Wieku Rozwoj., 2001, 33, 1, 17-21. 3.Adamowicz-Klepalska B., Maraszkiewicz-Kulesza M.: Urazowe uszkodzenia zębów stałych i powikłania u pacjentów zgłaszających się do Zakładu Stomatologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku, Przegl. Stomat. Wieku Rozwoj., 1996, 14/15, 2/3, 46-50. 4.Milewska R., Łuczaj-Cepowicz E.: Odległa ocena leczenia endodontycznego zębów stałych z niezakończonym rozwojem korzenia u dzieci po urazach mechanicznych, Nowa Stomatologia, 2003, 23, 1. 5.Rajab L.D.: Traumatic dental injuries in children presenting for treatment at the Department of Pediatric Dentistry, Faculty of Dentistry, University of Jordan, 1997-2000, Dent. Traumatol., 2003, 19, 1, 6-11. 6.Traebert J., et al.: Etiology of traumatic dental injuries in 11 to 13-year-old schoolchildren, Oral Health Prev. Dent., 2003, 4, 1, 317-323. 7.Al.-Jundi S.H.: Dental emergencies presenting to a dental teaching hospital due to complications from traumatic dental injuries, Dent. Traumatol., 2002, 18, 4, 181-185. 8.Gabris K., et al.: Dental trauma in children presenting for treatment at the Department of Dentistry for Children and Orthodontics, Budapest, 1985-1999, Dent. Traumatol., 2001, 17, 3, 103-108. 9.Zuhal K., et al.: Traumatic injuries of the permanent incisors in children in southern Turkey: a retrospective study, Dent. Traumatol., 2005, 21, 1, 20-25. 10. Chen Y.L., et al.: Survey of incisor trauma in second grade students of central Taiwan, Changgeng Yi Xue Za Zhi, 1999, 22, 2, 212-219. 11. l. Jundi S.H.: Type of treatment, prognosis, and estimation of time spent to manage dental trauma in late presentation cases at a dental teaching hospital: a longitudinal and retrospective study, Dent. Traumatol., 2004, 20, 1, 1-5. 12. Robertson A., et al.: Long-term prognosis of crown-fractured permanent incisors. The effect of stage of root development and associated luxation injury, Int. J. Paediatr. Dent., 2000, 10, 3, 191-199. 13. Robertson A.: Pulp survival and hard tissue formation subsequent to dental trauma. A clinical and histological study of uncomplicated crown fractures and luxation injuries, Swed. Dent. J. Suppl., 1997, 125, 1-65. 14. Glendor U.: On dental trauma in children and adolescents. Incidence, risk, treatment, time and costs, Swed. Dent. J. Suppl., 2000, 140, 1-52.
