Antoni Jarząbek1, Marek Bielecki2, Katarzyna Plagens-Rotman3, Małgorzata Mizgier4, Piotr Merks5, Justyna Opydo-Szymaczek6, Elżbieta Sowińska-Przepiera7, Małgorzata Wójcik8, Ewa Jakubek9, Justyna Jaskulska10, Magdalena Pisarska-Krawczyk10, Witold Kędzia11, Dawid Luwański11, *Grażyna Jarząbek-Bielecka11
Wybrane zagadnienia związane ze zdrowiem seksualnym, bezpieczeństwem, znaczeniem opieki specjalistów w dziedzinie medycyny, dietetyki, fizjoterapii, pielęgniarstwa i farmacji
Selected issues related to sexual health, safety, the importance of care of specialists in the field of medicine, dietetics, physiotherapy, nursing, pharmacy
1student, Faculty of Arts, Radbout University Nijmegen, Holandia
2Apteca „Medica”, S?roda Wielkopolska, Nekla Wielkopolska, Polska
3Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Polska; Wydział Medyczno-Społeczny w Jarocinie,
Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego w Dąbrowie Górniczej, Polska
4Zaklad Dietetyki Sportowej, Katedra Dietetyki, Wydział Nauk o Zdrowiu, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Polska
5Wydział Medyczny, Collegium Medicum, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
6Klinika Stomatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Polska
7Klinika Endokrynologii, Chorób Metabolicznych i Chorób Wewnętrznych, Pomorski Uniwersytet w Szczecinie, Polska
8Zakład Fizjoterapii, Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Polska
9Wydział Medyczny i Nauk o Zdrowiu, Uniwesytet Kaliski im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, Polska
10Katedra Pielęgniarstwa, Wydział Medyczny i Nauk o Zdrowiu, Uniwesytet Kaliski im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, Polska
11Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Polska
Summary
According to the World Health Organization, sexual health is the integration of biological, emotional, intellectual, and social aspects of sexual life that are important for the positive development of personality, communication, and love.
This issue is related to the broadly understood promotion of health in general, related to the popularization of a healthy lifestyle, proper diet, physical activity. At the same time, it is worth emphasizing the importance of health prevention, early diagnosis and therapy, including diet therapy, physiotherapy, etc.
For example, in the context of sexual health, it is worth looking for information on which of the dietary or physiotherapeutic interventions used is the most effective in the treatment of selected sexological or gynaecological problems. The issue of sexual health is also related to the concept of safety. Sexual behavior is regulated by law. It contains provisions that prohibit certain sexual acts under the threat of criminal sanctions. These and other aspects related to interdisciplinary activities towards patients are discussed.

Według Światowej Organizacji Zdrowia zdrowie seksualne jest integracją biologicznych, emocjonalnych, intelektualnych i społecznych aspektów życia seksualnego, ważnych dla pozytywnego rozwoju osobowości, komunikacji i miłości.
Z zagadnieniem tym wiąże się szeroko rozumiana promocja zdrowia w ogóle, związana z popularyzowaniem zdrowego trybu życia, właściwej diety i aktywności ruchowej. Warto jednocześnie podkreślić znaczenie profilaktyki zdrowotnej, wczesnej diagnostyki i terapii obejmującej także dietoterapię, fizjoterapię i in.
W kontekście zdrowia seksualnego warto się zastanowić, która ze stosowanych interwencji dietetycznych czy fizjoterapeutycznych jest najbardziej skuteczna w leczeniu wybranych problemów seksuologicznych czy ginekologicznych. Przykładem jest terapia zespołu napięcia przedmiesiączkowego, który to stan wiąże się z obniżeniem libido albo znaczenie dietoterapii w prewencji cukrzycy typu 2 skutkującej zaburzeniami erekcji i innymi zaburzeniami funkcji seksualnych.
Z pewnością właściwe postępowanie fizjoterapeutyczne czy zalecenie odpowiedniej diety są wspaniałym uzupełnieniem klasycznej terapii. Istotne są tu na przykład pre- i probiotyki.
Tak jest na przykład w ginekologii w przypadku działań mających na celu zmniejszanie stanu zapalnego i związanych z nim dolegliwości bólowych w obrębie miednicy czy w zaburzeniach statyki narządów płciowych. Dotyczy to także innych problemów upośledzających funkcjonowanie w sferze seksualnej mężczyzn i kobiet.
Zasadne wydaje się stwierdzenie, że poza klasyczną terapią należy uwzględniać np. seksuologiczną czy ginekologiczną dietoterapię czy fizjoterapię. Leczenie stanów upośledzających funkcjonowanie mężczyzn i kobiet w sferze seksualnej jest bowiem wielopłaszczyznowe i często skomplikowane.
Fizjoterapia i dietoterapia stają się coraz powszechniejszymi metodami w zachowawczym leczeniu różnych zaburzeń, nie tylko ginekologicznych czy seksuologicznych. Odpowiednio dobrane techniki fizjoterapeutyczne i dietoterapia oraz współpraca z pacjentami dają szanse na uzyskanie dobrych efektów leczenia. Poprawia to stan zdrowa także w aspekcie zdrowia seksualnego. Podstawowymi metodami stosowanymi w fizykoterapii są: terapia wisceralna, światłoterapia, elektroterapia, leczenie naturalnymi surowcami, np. peloidoterapia, i balneoterapia, w tym krenoterapia. Z bodźców fizykalnych zastosowanie znajdują: światłolecznictwo lampą Sol-lux oraz Bioptron, elektroterapia, wielka częstotliwość np. diatermią krótkofalową, której zadaniem jest przekrwienie głębokie narządów i tym samym zmniejszenie doznań bólowych, elektrostymulacja TENS (ang. transcutaneous electrical nerve stimulation) blokująca przewodnictwo impulsów przez nerwy z mniejszą aktywnością receptorów mięśni macicy. Szczególną rolę odgrywa peloidoterapia, czyli leczenie borowiną, co wiąże się także z balneoterapią. Dla prawidłowego funkcjonowania w sferze seksualnej ważne są także: higieniczny tryb życia, właściwy dobór pożywienia i aktywność ruchowa.
Zagadnienie zdrowia seksualnego wiąże się także z pojęciem bezpieczeństwa. Zachowania seksualne są regulowane przez prawo. Zawiera ono przepisy, które zabraniają pewnych czynów seksualnych pod groźbą sankcji karnych. W różnych krajach i środowiskach ten sam czyn będzie podlegał innym regulacjom (lub nie będzie podlegał żadnym) i może być różnie interpretowany.
Prawo karne przewiduje następujące typy przestępstw seksualnych:
1. obcowanie płciowe pozbawione cech faktycznej dobrowolności ze strony jednego z partnerów (zgwałcenie, wyzyskanie braku świadomości, bezradności, zależności, krytycznej sytuacji itp.),
2. pedofilia (czyny erotyczne względem sytuacji itp.),
3. ekshibicjonizm (zachowanie seksualne przejawiane publicznie lub w obecności dzieci),
4. kazirodztwo,
5. rozpowszechnianie przedmiotów pornograficznych,
6. przestępstwa stymulujące w jakiś sposób uprawianie prostytucji przez inną osobę (stręczycielstwo, sutenerstwo, kuplerstwo).
Zarówno w seksuologii, medycynie sądowej, pediatrii, ginekologii i in. szczególnym zagadnieniem jest problem dzieci wykorzystywanych seksualnie (z uwzględnieniem aspektów prawnych i etycznych). Wymaga to szczególnego podejścia pełnego empatii i profesjonalizmu. W przeszłości na ten temat odbyła się w Poznaniu konferencja zorganizowana przez Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej oraz Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji – Instytut Badawczy. Wśród wykładowców znaleźli się: prawnicy, policjanci, psychologowie i lekarze, a uczestnikami byli także specjaliści w dziedzinie prawa, psychologii, pedagogiki, medycyny, dietetyki, fizjoterapii, pielęgniarstwa, farmacji. Ważne jest przekazywanie wiedzy interdyscyplinarnej, możliwość ciekawych dyskusji, konsultacji, co uznać należy za wielką wartość takiej współpracy i jej kontynuacji.
Szczególnie mocno wyraża się ta współpraca w zakresie opiniowania sądowo-seksuologicznego w sprawach karnych i cywilnych, a także w prowadzeniu zajęć z zakresu edukacji seksualnej i promocji zdrowia seksualnego z uwzględnieniem kontekstu związanego z bezpieczeństwem.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
29 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
69 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
129 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 78 zł
Piśmiennictwo
1. Plagens-Rotman K, Jarząbek-Bielecka G, Różycka M et al.: Znaczenie oceny jakości życia pacjentów z nowotworem jako jedno z zagadnień onkoseksuologii istotne w praktyce lekarza rodzinnego. Med Rodz 2022; 1: 7-10.
2. Plagens-Rotman K, Bojanowska K, Jaguszewska E et al.: Wirus brodawczaka ludzkiego a rak szyjki macicy – znaczenie działań edukacyjnych w ginekologii wieku rozwojowego w kontekście profilaktyki onkologicznej. Rola opieki pielęgniarskiej i lekarskiej. Med Rodz 2022; 1: 16-18.
3. Kędzia W, Jaguszewska .: Stan przednowotworowy szyjki macicy u kobiety stosującej leki immunosupresyjne. Ginek Dypl 2021; 23(1): 74-81.
4. Luwański D, Plagens-Rotman K, Kaczmarek A et al.: Wybrane zagadnienia związane z możliwymi współwystępującymi przyczynami bólu głowy u kobiet z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Med Rodz 2023; 1: 6-7.
5. Plagens K, Merks P, Mizgier M et al.: Zdrowie i zdrowie seksualne – rozważania także w kontekście ginekologii. Med Rodz 2023; 2: 34-38.
6. Plagens-Rotman K, Jarząbek-Bielecka G, Bielecki M et al.: Wybrane aspekty zdrowia seksualnego z uwzględnieniem medycyny rodzinnej i aspektów poradnictwa aptekarskiego także w kontekście okresu przekwitania. Med Rodz 2020; 3: 87-90.
7. Plagens-Rotman K, Jarząbek-Bielecka G, Mizgier M, Kędzia W: Wybrane zagadnienia związane z profilaktyką i leczeniem stanów zapalnych w ginekologii i praktyce lekarza rodzinnego. Med Rodz 2020; 3: 91-95.
8. Jarząbek-Bielecka G, Plagens-Rotman K, Warchoł E et al.: Zarys problemu nowotworów żeńskich narządów płciowych u dziewcząt i młodych kobiet – aspekty ginekologii wieku rozwojowego i medycyny rodzinnej. Med Rodz 2020; 4: 136-139.
9. Jarząbek-Bielecka G, Luwański D, Plagens-Rotman K et al.: Wybrane zagadnienia związane z promocją zdrowia w okresie pandemii. Med Rodz 2021; 3-4: 27-29.
10. Kaczmarek A, Luwański D, Jaskulska J et al.: Rola lekarza rodzinnego i ginekologa w opiece nad kobietą. Med Rodz 2022; 2: 53-54.
11. Jarząbek-Bieleckiej G, Kapczuk K, Drejzy M (red.): Medycyna wieku rozwojowego – zagadnienia wybrane w kontekście nauki o płci. Wydaw. Nauk. Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2024: 5-128.