*Paweł Dutkiewicz, Przemysław Ciesielski
Torbiel pilonidalna – historia, epidemiologia i patofizjologia
Pilonidal sinus – history, epidemiology and pathophysiology
Oddział Chirurgii Ogólnej, Szpital Powiatowy, Wołomin
Ordynator Oddziału: dr n. med. Krzysztof Górnicki
Summary
Pilonidal sinus is inconvenient, chronic inflammatory disease characterized by a high recurrence rate. The article focuses on the history, epidemiology and pathophysiology of pilonidal sinus. The authors presents etymology and brief historical review of the disease. Describe the latest epidemiological data, discusses the risk factors and pathophysiological theories. The authors mention of the possibility of occur the sinus far beyond the anal area: around armpits, suprapubic area, the space between the fingers of the hairdressers, feet, penis, in the scar after the Tenckhoff catheter, intermammary space, umbilical, eyelid, the clitoris or in the nose. The authors describe the pathophysiology of pilonidal sinus formation associated with the penetration of the hair into the intergluteal region, cellulitis and the formation of the final shape of the sinus. Mention about additional fistulas, which the shape depends on the local architecture of tissues and the penetration course of the hair. Furthermore, the authors present the typical course of the disease and the most common complications. A multiplicity of operational methods demonstrates the complexity of the pilonidal sinus treatment and the fact that there is no single successful operating procedure. To this day, there is no unanimity in the theory of formation of this disease.
Wstęp
Torbiel pilonidalna jest uciążliwą, przewlekłą chorobą zapalną charakteryzującą się dużym odsetkiem nawrotów. Mnogość metod operacyjnych świadczy o złożoności problemu leczenia torbieli pilonidalnej, a także o tym, że nie ma jednej skutecznej metody leczenia operacyjnego. Do dziś również nie ma jednomyślności w zakresie teorii powstania tej choroby. W przeszłości istniało kilka teorii opisujących etiopatogenezę powstania torbieli pilonidalnej. Jedną z nich była teoria opisująca zdwojenie resztkowych komórek nabłonkowych w linii pośrodkowej okolicy nadguzicznej (1). Do zdwojenia miało dochodzić w trakcie życia płodowego w momencie stykania się listków zarodkowych formujących dwie symetryczne połowy ciała. Rosnące pod skórą włosy oraz wydzielina przydatków skóry powodowały powstanie torbieli, której treść ulegała zakażeniu w wyniku wnikania bakterii przez otwarte pory skóry. Kolejna teoria opiera się na fakcie istnienia licznych gruczołów zapachowych rozmieszczonych w skórze krocza (2). Gruczoły te pierwotnie związane były z funkcjami seksualnymi, co można zaobserwować u zwierząt. U ludzi, choć nieaktywne, zlokalizowane są w okolicy krocza – około 15%, oraz spoidła tylnego – w 80%, co mogłoby tłumaczyć częstą niską lokalizację torbieli pomiędzy okolicą ogonową i tylnym brzegiem odbytu. Obie opisane powyżej teorie nie uzasadniają występowania torbieli pilonidalnej poza szparą pośladkową. Obecnie za najbardziej prawdopodobną uznaje się teorię powstawania torbieli na skutek patologicznego wnikania włosów w głąb skóry prowadzącego do zapalenia tkanki podskórnej i formowania ostatecznego kształtu torbieli (3, 4). Tłumaczy ona także przyczynę występowania torbieli poza szparą pośladkową, np. na palcach rąk fryzjerów (ryc. 1).
Ryc. 1. Torbiel pilonidalna w linii pośrodkowej ciała.
Rys historyczny i nazewnictwo
Pierwsze doniesienia naukowe o torbieli pilonidalnej pochodzą z początku XIX wieku. Uznaje się, że pierwszym, który opisał tę jednostkę chorobową w 1833 roku, był brytyjski lekarz Herbert Mayo (5, 6). Pięćdziesiąt lat później (1880 r.) przy opisie tej choroby terminu „pilonidal” użył amerykański chirurg Richard Manning Hodges (7, 8). Termin „pilonidal” pochodzi od łacińskich słów pilus – włos i nidus – gniazdo. Istnieje wiele określeń tej choroby: zatoka włosowa, torbiel włosowa, zatoka pilonidalna, choroba pilonidalna, torbiel nadguziczna, przetoka nadguziczna, torbiel krzyżowa (9). W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 występuje ona jednak pod nazwą „torbiel pilonidalna” (w angielskiej wersji pilonidal sinus) – i właśnie to określenie jest zalecane do stosowania w piśmiennictwie.
Definicja i epidemiologia
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Dziki A, Sygut A: Zatoka włosowa. Torbiel okolicy krzyżowo-ogonowej. [W]: Bielecki K, Dziki A (red.): Proktologia. PZWL, Warszawa 2000: 184-186. 2. Winkler R, Otto P, Schiedeck T: Budowa i funkcje okolicy odbytniczo-odbytowej. [W:] Dziki A (red.): Proktologia praktyczna. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013: 2-12. 3. Enriquez-Navascues JM, Emparanza JI, Alkorta M, Placer C: Meta-analysis of randomized controlled trials comparing different techniques with primary closure for chronic pilonidal sinus. Tech Coloproctol 2014 Oct; 18(10): 863-872. PubMed PMID: 24845110. 4. de Parades V, Bouchard D, Janier M, Berger A: Pilonidal sinus disease. J Visc Surg 2013 Sep; 150(4): 237-247. PubMed PMID: 23911903. 5. Mayo OH: Observations on injuries and diseases of the rectum. Burgess and Hill, London 1833: 45-46. 6. Hull TL, Wu J: Pilonidal disease. Surg Clin North Am 2002 Dec; 82(6): 1169-1185. 7. Hodges RM: Pilonidal sinus. Boston Med Surg J 1880; 103: 485-486. 8. Lanigan M: Pilonidal Cyst and Sinus. Medscape. WebMD. Updated: September 27, 2012. 9. Wroński K, Cywiński J, Frąckowiak L: Depilacja okolicy szpary międzypośladkowej u pacjentów po operacjach zatoki włosowej. Nowa Medycyna 2014; 2: 47-49. 10. Shabbir J, Chaudhary BN, Britton DC: Management of sacrococcygeal pilonidal sinus disease: a snapshot of current practice. Int J Colorectal Dis 2011; 26: 1619-1620. 11. Wałęga P, Romaniszyn M: Torbiel pilonidalna. Medycyna Praktyczna Chirurgia 2013; 5: 57. 12. Ciesielski P, Skoczylas J: Metody leczenia operacyjnego torbieli pilonidalnej z pierwotnym zamknięciem rany i przemieszczeniem szpary pośladkowej. Nowa Medycyna 2014; 1: 10-14. 13. Miller D, Harding K: Pilonidal Sinus Disease. Dec 2003. World Wide Wounds. http://www.worldwidewounds.com/2003/december/Miller/Pilonidal-Sinus.html. 14. Casberg MA: Infected pilonidal cysts and sinuses. Bull US Army Med Dept 1949; 9: 493-496. 15. Buie LA: Jeep disease (pilonidal disease of mechanized warfare). South Med J 1944; 37: 103-109. 16. Karydakis GE: Easy and successful treatment of pilonidal sinus after explanation of its causative process. Aust N Z J Surg 1992; 62: 385-389. 17. Von Laffert M, Stadie V, Ulrich J et al.: Morphology of pilonidal sinus disease: some evidence of its being a unilocalized type of hidradenitis suppurativa. Dermatology 2011; 223: 349-355. 18. Aird I: Pilonidal Sinus of the Axilla. Br Med J 1952 April 26; 1(4764): 902-903. 19. MacLeod RG: Pilonidal Sinus of the Suprapubic Region. Br Med J 1953 March 28; 1(4812): 710-711. 20. Zerboni R, Moroni P, Cannavo SP, Monti M: Interdigital pilonidal sinus in barbers. Med Lav 1990 Mar-Apr; 81(2): 138-141. Italian. PubMed PMID: 2250608. 21. O’Neill AC, Purcell EM, Regan PJ: Interdigital pilonidal sinus of the foot. Foot (Edinb) 2009 Dec; 19(4): 227-228. PubMed PMID: 20307483. 22. Al Chalabi H, Ghalib HA, Nabri M, O’Hanrahan T: Pilonidal sinus of the penis. Infect Drug Resist 2008; 1: 13-15. PubMed PMID: 21694875; 23. Chiu DY, Coward RA, Woywodt A et al.: Development of pilonidal sinus in an old exit site four years after removal of the Tenckhoff catheter. Perit Dial Int 2010 Mar-Apr; 30(2): 255-257. PubMed PMID: 20200378. 24. Richardson HC: Intermammary pilonidal sinus. Br J Clin Pract 1994 Jul-Aug; 48(4): 221-222. PubMed PMID: 7917808. 25. Abdulwahab BA, Harste K: Umbilical pilonidal sinus. Ugeskr Laeger 2010 Oct 11; 172(41): 2848-2849. Danish. PubMed PMID: 20961508. 26. Ovhal A: Pilonidal sinus of eyelids: a rare presentation. Indian J Dermatol Venereol Leprol 2013 Jan-Feb; 79(1): 113-115. PubMed PMID: 23254745. 27. Baker T, Barclay D, Ballard C: Pilonidal cyst involving the clitoris: a case report. J Low Genit Tract Dis 2008 Apr; 12(2): 127-129. PubMed PMID: 18369307. 28. Paulose KO, Al Khalifa S, Raj SS, Saeed T: Pilonidal sinus of the nose. J Laryngol Otol 1989 Dec; 103(12): 1210-1213. PubMed PMID: 2614243. 29. Sloan JP, Brenchley J: An unusual cause of pilonidal sinus. Emergency casebook. J Accid Emerg Med 2000; 17: 232. 30. Vaiude P, Dhital M, Hancock K: A true pilonidal sinus in the hand of a sheep shearer. J Surg Case Rep 2011 Dec; 2011(12): 6. 31. Søndenaa K, Andersen E, Nesvik I, Søreide JA: Patient characteristics and symptoms in chronic pilonidal sinus disease. Int J Colorectal Dis 1995; 10(1): 39-42. PubMed PMID: 7745322. 32. Marrie TJ, Aylward D, Kerr E, Haldane EV: Bacteriology of pilonidal cyst abscesses. J Clin Pathol 1978 Sep; 31(9): 909. 33. Almeida-Gonçalves JC: A curative cryosurgical technique for advanced cancer of sacrococcygeal pilonidal sinuses. J Surg Oncol 2012 Sep 15; 106(4): 504-508. 34. Malek MM, Emanuel PO, Divino CM: Malignant degeneration of pilonidal disease in an immunosuppressed patient: report of a case and review of the literature. Dis Colon Rectum 2007 Sep; 50(9): 1475-1477.
