Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2018, s. 128-133 | DOI: 10.25121/PF.2018.19.2.128
*Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
Zastosowanie miodu i roślin leczniczych w chorobach ośrodkowego układu nerwowego
The use of honey and medicinal plants in diseases of the central nervous system
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich, Poznań
Dyrektor Instytutu: dr n. ekon. Robert Sobków
Streszczenie
Dane piśmiennictwa wskazują, że miód odznacza się wielokierunkowym oddziaływaniem na ośrodkowy układ nerwowy. Wykazuje on działanie uspokajające i ułatwia zasypianie. Podawanie miodu przynosi korzystne efekty w leczeniu nerwic, szczególnie nerwicy neurastenicznej. Przyczynia się do odnowy sił psychicznych organizmu, a także wpływa korzystnie na osłabiony system nerwowy, szczególnie w stanach przemęczenia pracą umysłową, wycieńczenia, apatii i otępienia oraz histerii. Miód wykazuje działanie adaptogenne, a mianowicie podwyższa sprawność fizyczną, działa na układ nerwowy, poprawiając sprawność umysłową, kojarzenie oraz łatwość uczenia się i zapamiętywania, a także wykazuje działanie immunostymulujące. Odznacza się także korzystnym działaniem w nerwicach układowych na tle seksualnym. Miód wspomagany ziołami o działaniu uspokajającym i adaptogennym okazał się bardzo przydatny do leczenia wielu chorób ośrodkowego układu nerwowego, m.in. w padaczce i moczeniu nocnym u dzieci. W omówieniu uwzględniono niektóre surowce roślinne mające określone działanie lecznicze w chorobach ośrodkowego układu nerwowego, takie jak korzeń kozłka lekarskiego, ziele serdecznika pospolitego, szyszki chmielu zwyczajnego, ziele dziurawca zwyczajnego, koszyczek rumianku pospolitego i korzeń różeńca górskiego.
Summary
Literature data indicate that honey is characterized by a multidirectional positive influence on the central nervous system. It exerts a sedative effect and makes it easier to fall asleep. Administration of honey brings beneficial effects in the treatment of neuroses, especially neurasthenic neurosis. It contributes to the renewal of the mental strength of the body, and also has a beneficial effect on the weakened nervous system, especially in states of overworking, exhaustion, apathy, dementia and hysteria. Honey proves an adaptogenic activity, namely it increases physical fitness, acts positively on the nervous system; improves mental acuity, mental consociating, ease of learning and memorization, and also are confirmed immunostimulating effects. It is also characterized by beneficial effects in systemic neuroses on sexual background. Honey aided by sedative and adaptogenic herbs has proved to be very useful for treating many diseases of the central nervous system, including in epilepsy and children night urination. The discussion includes activity of some plant materials with a specific therapeutic effect in diseases of the central nervous system, such as: radix of Valerian, herb of Motherwort, Hop cones, herb of St. John’s Wort, inflorescence of Wild Chamomile and the radix of Roseroot.



Dane piśmiennictwa wskazują, że miód wielokierunkowo oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, przejawiając z jednej strony właściwości uspokajające, z drugiej przeciwdepresyjne i adaptogenne.
Według Samochowca (1) działanie adaptogenne obejmuje sferę psychiczną, fizyczną i immunologiczną, w związku z czym ma istotny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Miód, a szczególnie miód w połączeniu z ziołami, odznacza się korzystnymi właściwościami leczniczymi w nerwicach, zaburzeniach adaptogennych i seksualnych oraz chorobach neurologicznych.
Nerwice
Działanie miodu
Miód wykazuje działanie uspokajające i ułatwia zasypianie. Z tego względu znalazł on zastosowanie w sytuacjach stresowych. Szczególnie przydatny jest w zaburzeniach emocjonalnych spowodowanych różnymi czynnikami, jak nerwice emocjonalne i ruchowe, lęki i histeria. Charakteryzują się one m.in. bezsennością, przyspieszonym biciem serca, drżeniem rąk i dusznością. Zalicza się do nich także stan zwiększonego napięcia nerwowego, określany jako zdenerwowanie.
Poniżej zostały zamieszczone dane na temat działania miodu na ośrodkowy układ nerwowy opublikowane przez Herolda (2), Iojrisza (3), Jarvisa (4), Mladenova (5), Jośko (6), Madejów (7), Poczinkovej (8) i Dobrovody (9).
Podawanie miodu przynosi korzystne efekty we wspomaganiu leczenia różnego rodzaju nerwic. Szczególnie zadowalające wyniki otrzymano w nerwicy neurastenicznej, charakteryzującej się zmęczeniem, wyczerpaniem, drażliwością, zaburzeniami snu, dekoncentracją uwagi oraz przygnębieniem.
Okazało się, że podawanie miodu jest bardzo skuteczne u dzieci osłabionych i wyniszczonych na skutek nerwicy. Miód poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, zmniejsza pobudliwość nerwową, a także powoduje ogólne wzmocnienie organizmu, wzrost odporności immunologicznej i podwyższa masę ciała.
Miód ze względu na właściwości uspokajające, łagodnie nasenne i wzmacniające, ułatwia leczenie przewlekłej bezsenności. W porównaniu z innymi środkami nie drażni on błony śluzowej żołądka, jest przyjemny w smaku, można go przyjmować w postaci roztworów wodnych oraz wykazuje stosunkowo dużą skuteczność. Polecany jest szczególnie osobom nerwowym i przepracowanym. Regularne przyjmowanie miodu przed snem ułatwia zasypianie oraz zapobiega zaburzeniom snu w ciągu nocy. Tego typu terapia zmniejsza pobudliwość układu nerwowego, wzmacnia organizm oraz poprawia samopoczucie.
Miód wpływa na poprawę czynności ośrodkowego układu nerwowego oraz przyczynia się do odnowy sił psychicznych organizmu, a także wzmaga intensywność pracy umysłowej. Ponadto dłuższe podawanie miodu dzieciom wpływa pozytywnie na ich rozwój umysłowy, przyczynia się do zwiększenia odporności na zakażenia i powoduje szybszy przyrost masy ciała.
W podsumowaniu można stwierdzić, że miód przyjmowany regularnie działa korzystnie na osłabiony system nerwowy, szczególnie w stanach przemęczenia pracą umysłową, wyczerpania psychicznego, wycieńczenia, apatii, otępienia (w tym starczego), nerwicy neurastenicznej oraz histerii.
Ludjanskij (10) donosi, że miód podawano 20 pacjentom cierpiącym na bezsenność. Łyżeczkę miodu rozpuszczano w szklance ciepłej wody i podawano chorym na godz. przed snem. Po 3-4 dniach u 16 osób (80%) pojawiał się głęboki sen wkrótce po wypiciu roztworu miodu. Poza tym u wszystkich pacjentów obserwowano zmniejszenie nerwowości. Najlepszy efekt terapeutyczny osiągnięto u chorych z nerwicą sercowo-naczyniową i żołądkowo-jelitową.
Z kolei Górkiewicz-Kot (11) objęła badaniami 88 chorych, w tym 51 kobiet i 37 mężczyzn, z udokumentowaną chorobą niedokrwienną serca oraz nadciśnieniem tętniczym, z których większość miała kłopoty z zasypianiem i skłonność do częstego denerwowania się. Otrzymywali oni przez 3 mies. 75 g miodu dziennie. Na początku badań 58% chorych miało problemy z zasypianiem, natomiast po zakończeniu terapii liczba ta zmniejszyła się do 31%. Skłonność do częstego denerwowania się występowała u 77% chorych, a po leczeniu zmalała ona do 30%. Na tej podstawie można przyjąć, że długotrwałe przyjmowanie miodu wyraźnie zmniejsza dolegliwości ze strony układu nerwowego.
Sposób przyjmowania miodu i jego dawkowanie zależą od rodzaju i ciężkości choroby. Przeciętnie w celach uspokajających i ułatwiających zasypianie oraz w zaburzeniach nerwowych przyjmuje się 1-2 łyżki miodu 3 razy dziennie (40-80 g). Miód przyjmuje się po rozpuszczeniu w ciepłej wodzie, na 1-2 godz. przed posiłkami, a wieczorem na godz. lub pół godz. przed snem. Leczenie prowadzi się przez 1-2 mies. Po 4-6 tyg. kurację można powtórzyć. Większość danych wskazuje, że u osób z nadpobudliwością nerwową, szczególnie u osób starszych i dzieci, wystarczy codzienne przyjmowanie 1-2 łyżeczek miodu przed snem.
Działanie miodu i roślin leczniczych
Jarvis (4) w bezsenności i nadpobudliwości nerwowej poleca rozpuszczanie 2 łyżek miodu w szklance naparu otrzymanego z kwiatostanów lipy drobnolistnej, liści melisy lekarskiej lub ziela dziurawca zwyczajnego. Napary przygotowuje się z 2 łyżek wymienionych ziół i 0,5 l wrzącej wody.
Równie dobre efekty uzyskuje się poprzez picie przed snem szklanki naparu otrzymanego z mieszaniny następujących ziół:
Kwiat pierwiosnka lekarskiego 20 g
Kwiat lawendy lekarskiej 20 g
Korzeń kozłka lekarskiego 20 g
Ziele dziurawca zwyczajnego 20 g
Szyszki chmielu zwyczajnego 20 g.
Do szklanki naparu sporządzonego z łyżki powyższej mieszanki dodaje się dwie łyżki miodu.
W nerwicy oraz dużym osłabieniu fizycznym i psychicznym organizmu Ludjanskij (10) poleca mieszankę ziół o składzie:
Szyszki chmielu zwyczajnego 10 g
Liść mięty pieprzowej 10 g
Liść melisy lekarskiej 20 g
Ziele serdecznika pospolitego 30 g
Korzeń kozłka lekarskiego 30 g
Kwiat lawendy lekarskiej 30 g.
Zioła w ilości 1,5 łyżki zalewa się 0,5 l wrzącej wody i po 30 min napar odcedza się. Do szklanki ciepłego naparu dodaje się 2 łyżeczki miodu i pije 3 razy dziennie między posiłkami.
Milczarek-Szałkowska (12, 13) poleca w bezsenności picie naparów z miodem. Do sporządzenia naparów stosuje się kwiaty lipy drobnolistnej, liście melisy lekarskiej, kwiaty robinii akacjowej, koszyczki rumianku pospolitego i szyszki chmielu zwyczajnego. Co 2 tyg. powinno się pić napar z kolejnego surowca, dodając do niego miód w ilości 1 łyżki na szklankę. Można także przyjmować płynny preparat uspokajający o nazwie Passispasmol, który zawiera nalewki z ziela męczennicy cielistej, korzenia kozłka lekarskiego, szyszek chmielu zwyczajnego i kwiatu głogu dwuszyjkowego. Preparat ten przyjmuje się w ilości 40 kropli w 1/4 szklanki wody wraz z łyżeczką miodu na 30 min przed snem.
Według Pieresadina (14) stosowana przez niego mieszanka ziołowa z miodem pozwala na przywrócenie równowagi psychicznej organizmu. Skład tej mieszanki jest następujący:
Ziele serdecznika pospolitego 20 g
Korzeń kozłka lekarskiego 20 g
Kłącze tataraku zwyczajnego 20 g
Liść bobrka trójlistnego 20 g
Korzeń lukrecji gładkiej 20 g.
Do przygotowania naparu bierze się łyżkę mieszanki i 0,5 l wrzącej wody. Następnie do szklanki naparu dodaje się 2 łyżeczki miodu i pije 2-3 razy dziennie. W celu wzmocnienia działania naparu na ośrodkowy układ nerwowy wskazane jest włączenie do terapii nalewki lub intraktu z korzenia kozłka lekarskiego lub intraktu z kwiatów i ziela głogu dwuszyjkowego. Do 100 g miodu dodaje się po 10 g każdego z wymienionych leków płynnych i po zmieszaniu przyjmuje się 1 łyżeczkę przed snem.
Sinjakow (15), znany apiterapeuta rosyjski, poleca kilka mieszanek ziołowych, z których przygotowuje się napary. Po wzbogaceniu miodem przyjmuje się je z dużą skutecznością przy podwyższonej drażliwości, pobudzeniu nerwowym i bezsenności.
Jedna z mieszanek zawiera następujące zioła:
Ziele serdecznika pospolitego 25 g
Korzeń kozłka lekarskiego 25 g

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Samochowiec L. Kompendium ziołolecznictwa. Wyd Med Urban and Partner, Wrocław 2002.
2. Herold E. Heilwerte aus dem Bienenvolk. Ehrenwirth Verlag, München 1975.
3. Iojrisz NP. Produkty pczełowodstwa i ich isledowanie. Rosselchozdat, Moskwa 1976.
4. Javris DC. Folk medicine. Fawcet Crest, New York 1985.
5. Mladenov S. Woprosy miedoterapii. [W:] Produkty pczełowodstwa – piszcza, zdorowie, krasota (red. V. Harnaj). Izd. Apimondia, Bucharest 1988; 133-5.
6. Jośko F. Miód dobry na wszystko. Pszczel Pol 1992; (2):18-9.
7. Madej D, Madej A. 100 leków z miodu na różne choroby. Wyd. Zetpress, Warszawa 1990.
8. Poczinkova P. Pczelnite produkti w medicinata. Izd Bolg Akad Nauk, Sofia 1986.
9. Dobrovoda I. Včelie produkty a zdravie. Priroda, Bratislava 1986.
10. Ludjanskij EA. Mied pri newrologiczeskich zabolewanijach. Pczełowodstwo 1976; (12):33-4.
11. Górkiewicz-Kot I. Prezentacja badań nad pozytywną rolą miodu w redukcji niekorzystnych objawów towarzyszących chorobom układu krążenia. Opracowanie dla firmy Huzar, Kraków 2004.
12. Milczarek-Szałkowska H. Przetwory roślinne z miodem leczą: zmęczenie wiosenne, bezsenność. Pszczel Pol 2001; (2):24.
13. Milczarek-Szałkowska H. Produkty pszczele i zioła w leczeniu nerwic. Pszczel Pol 2001; (3):25.
14. Pieresadin N. Szczit od nerwow. Pczełowodstwo 1997; (5):55.
15. Sinjakow A. Bolszoj miedowyj leczebnik. Aweont, Moskwa 2008.
16. Earnest CP, Lancester SL, Rasmussen CJ i wsp. Low vs high glycemic index carbohydrate gel ingestion during simulated 64 km cycling time trial performance. J Strength Cond Res 2004; (18):466-72.
17. Frołow WM, Pieresadin NA. Produkty pczeł i profilaktika grippa. Pczełowodstwo 1992; (2):28-30.
18. Sinjakow AF. Recept wyżiwanija. Pczełowodstwo 1993; (11-12):40-1.
19. Milczarek-Szałkowska H. Nagietek lekarski z miodem. Pszczel Pol 2002; (4):25.
20. Frenkiel MM. Apiterapija seksualnych rasstrojstw. Pczełowodstwo 1997; (2):52-3.
21. Tereszin AT. Zołotoje prawiło zdorowja. Pczełowodstwo 1995; (5):46-7.
22. Sinjakow AF. Impotencija. Pczełowodstwo 2000; (2):56-7.
23. Pieresadin N, Djaczenko T, Skorobogatko N. Pczeły i trawy protiw impotencii. Pczełowodstwo 2001; (8):52-3.
24. Ożarowski A. Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. PZWL, Warszawa 1982.
otrzymano: 2018-01-17
zaakceptowano do druku: 2018-03-12

Adres do korespondencji:
*prof. dr hab. n. farm. Bogdan Kędzia
Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich
ul. Wojska Polskiego 71B, 60-630 Poznań
tel.: +48 (61) 845-58-67
e-mail: bogdan.kedzia@iwnirz.pl

Postępy Fitoterapii 2/2018
Strona internetowa czasopisma Postępy Fitoterapii