Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2005, s. 174-180
Robert Rudner1, Przemysław Jałowiecki1, Magdalena Wartak1, Radosław Marciniak1, Tomasz Byrczek2
Ocena wybranych czynników wpływających na wyniki postępowania resuscytacyjnego w pozaszpitalnych zatrzymaniach krążenia*)
The effects of selected factors on survival of out-of-hospital cardiac arrest victims
1 Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii Katedry Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Śl.AM w Katowicach
kierownik: prof. dr hab. n. med. P. Jałowiecki
2 Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej Śl.AM opiekun: dr hab. n. med. L. Krawczyk
Summary
Background. The uniform reporting of data from out-of-hospital cardiac arrest (the Utstein Style), introduced in 1990, was used for assessment of the outcome of out-of-hospital ischaemic cardiac arrest (CA).
Methods. In this prospective study, conducted from July 2001 to June 2002 in the Katowice EMS area of service, covering 164.5 km2, with a population of 338,000, we recorded and analyzed details of 188 resuscitation procedures. We analyzed factors influencing the return of spontaneous circulation (ROSC), hospital admissions after effective resuscitation (50 patients), 24-hour survival rate (42 patients), discharge from hospital (17 patients) and one-year survival rate (11 patients).
Results. 64.9% of CA episodes occurred at home, 26.6% on a street and 3.2% at the work place. Ventricular fibrillation (VF) occurred most often on a street. CPR was more frequently commenced by laypersons in these settings. The highest number of hospital admissions and home discharges was noted among younger persons (mean age 44.0±10.3 years) in whom CA episodes occurred at the work place. 87.2% of CA episodes occurred in the presence of other people, including 19.6% in the presence of medical professionals. The presence of other people doubled the chance of hospital admission and quadrupled the chance of home discharge. Early CPR started by laypersons before the EMS team arrival, tripled the chances of both hospital admission and discharge.
Ventricular fibrillation was diagnosed in 44%, pulseless ventricular tachycardia in 3%, asystole in 40%, and other rhythms in the remaining 13% of cases. The chances of hospital admission and discharge were four times higher in the VF cases, compared to other mechanisms of cardiac arrest. In addition, survival rates were significantly higher in all cases in which electrical defibrillation was done within 7 minutes of the emergency call.
Discussion and conclusions. The most important factors influencing the outcome of CPR are: primary cardiac aetiology, resuscitation started by laypersons, ventricular fibrillation and early defibrillation. The low number of resuscitation attempts commenced by laypersons indicates that there is an urgent need to promote more and better BLS in society. Automatic external defibrillators (AED) should be widely introduced in Poland.



Badania dotyczące efektów leczenia chorych po nagłym zatrzymaniu krążenia (NZK) w warunkach pozaszpitalnych wskazują, że końcowe wyniki działań podejmowanych w tym zakresie pozostają niezadowalające [1, 2]. Wysoka śmiertelność oraz znaczny stopień inwalidztwa stwierdzany w tej grupie chorych stanowią istotny problem medyczny, społeczny oraz ekonomiczny [3]. Możliwość poprawy sytuacji zależy w dużym stopniu od wyodrębnienia i określenia znaczenia poszczególnych elementów składających się na tak zwany „łańcuch przeżycia” w odniesieniu do konkretnych miast, regionów czy krajów.
Celem pracy, była ocena najistotniejszych czynników wpływających na wyniki zabiegów resuscytacyjnych podejmowanych w warunkach pozaszpitalnych w obrębie typowej aglomeracji wielkomiejskiej. Przedstawiane wyniki stanowią podsumowanie szerszego programu badawczego prowadzonego według standardów międzynarodowych ( Utstein style) [4, 5], którego fragmenty były już wcześniej publikowane [6, 7, 8].
METODYKA
W ciągu roku (01.07.2001-30.06.2002 r.) na terenie działania Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego (WPR) w Katowicach, w obrębie granic administracyjnych miasta, przeprowadzono prospektywne badania polegające na rejestracji i analizie czynności resuscytacyjnych podejmowanych w przypadkach NZK występujących w warunkach pozaszpitalnych. W omawianym czasie w Katowicach na powierzchni 164,5 km2 mieszkało 338 tys. osób (2055 osób na km2 ), w tym 47,4% mężczyzn oraz 19,2% osób w wieku poniżej 15 i 13,2% powyżej 65 lat.
Na terenie miasta działa Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego oraz cztery podstacje rozlokowane równomiernie, tak by optymalnie obsługiwać ludność zamieszkującą najbliższe dzielnice. Pogotowie utrzymuje całodobowy dyżur sześciu karetek wypadkowych (W) oraz jednej reanimacyjnej (R). Trzyosobowy zespół karetki „W” składa się z lekarza, pielęgniarki lub ratownika medycznego oraz kierowcy-sanitariusza. Personel karetki „R” uzupełnia dodatkowo pielęgniarka lub ratownik medyczny, a lekarz jest zawsze specjalistą anestezjologiem. System wzywania pogotowia jest oparty na ogólnokrajowych numerach telefonicznych łączących bezpośrednio ze stanowiskiem dyspozytorskim stacji centralnej. Dyspozytor – pielęgniarka, pielęgniarz lub ratownik medyczny pracujący pod nadzorem lekarza – decyduje na podstawie wywiadu telefonicznego o rodzaju wysyłanej karetki.
Aby uzyskać precyzyjne wyniki, a zarazem nie absorbować uwagi członków zespołów reanimacyjnych, każdy zespół wyjazdowy został wyposażony w dyktafon automatycznie rejestrujący przebieg akcji ratunkowej w czasie rzeczywistym. Odtworzenie nagrania umożliwiało dokładne wypełnienie szczegółowego formularza badawczego, w tym także oznaczenie szesnastu istotnych momentów i przedziałów czasowych.
Dane dotyczące chorych, u których podjęto działania ratownicze poddano szczegółowej analizie pod kątem wpływu wybranych czynników na uzyskane wyniki w postaci: 1) uzyskania jakiegokolwiek powrotu wydolnej hemodynamicznie akcji serca (ROSC – Return Of Spontaneous Circulation) (n=80); 2) przyjęcia do szpitala (n=52); 3) przeżycia 24 h od nagłego zatrzymania czynności serca (n=42); 4) wypisania ze szpitala (n=17) oraz 5) przeżycia okresu dłuższego niż jeden rok od NZK (n=11). Informacje dotyczące stanu chorych po roku od skutecznej resuscytacji uzyskiwano na podstawie wywiadu, badania fizykalnego oraz ewentualnie szpitalnej dokumentacji medycznej.
W statystycznej analizie opisowej zmiennych logicznych opierano się na ich wartościach odsetkowych. Uśrednienia zmiennych liczbowych przedstawiono w postaci średnich wraz z odchyleniem standardowym, natomiast przedziały czasowe opisano za pomocą ich mediany oraz wartości maksymalnej i minimalnej. Do testowania różnic pomiędzy średnimi wykorzystano test „t”-Studenta lub test „U”-Manna-Witney´a (w przypadkach niespełnienia warunków dla testów parametrycznych). W przypadku zależności pomiędzy zmiennymi jakościowymi stosowano test c2 (z poprawką Yatesa, gdy którakolwiek z liczebności oczekiwanych okazała się mniejsza niż 5). W celu określenia prawdopodobieństwa przeżycia zastosowano iloraz szans – OR (z przedziałem ufności – CI 95% podanym w nawiasach), którego wiarygodność sprawdzono dodatkowo testem c2 . We wszystkich przypadkach za graniczny poziom istotności przyjęto wartość p=0,05. Do gromadzenia danych oraz wykonania wstępnych obliczeń wykorzystano arkusz kalkulacyjny Microsoft Excel z pakietu Microsoft Office 2000, a analiz statystycznych dokonano przy użyciu programu Statistica PL w wersji 6.0 (StatSoft, Tulsa, USA).
WYNIKI
Wśród 31140 wezwań zespołów WPR w Katowicach, w badanym okresie zarejestrowano 1153 interwencji z rozpoznaniem nagłego zatrzymania krążenia. Szczegółowej analizie poddano 188 przypadków, w których podjęte zostały zaawansowane czynności reanimacyjne.
Ryc. 1. Wybrane czynniki wpływające na przeżycie chorych po nagłym pozaszpitalnym zatrzymaniu krążenia.
W analizowanej populacji znalazło się 134 (71,3%) mężczyzn oraz 54 (28,7%) kobiety. Wiek badanych mieścił się w zakresie od 6 miesięcy do 94 lat (62,4±15,3). Czynności reanimacyjne podejmowane u kobiet owocowały znamiennie większym odsetkiem powodzeń mierzonym czasem przeżycia 24 h po NZK, wypisania ze szpitala oraz przeżycia jednego roku w porównaniu do zabiegów resuscytacyjnych u mężczyzn (ryc. 1a). Nie wykazano istotnej zależności pomiędzy wiekiem chorych a szansą na skuteczną reanimację (ryc. 1b).
NZK
W 122 (64,9%) przypadkach NZK miało miejsce w mieszkaniu, domu lub w granicach prywatnej posesji. W 50 (26,6%) sytuacjach doszło do niego na ulicy lub w innym miejscu publicznym, a jedynie w sześciu (3,19%) w pracy. Dziewięć razy (4,8%) NZK wystąpiło w karetce, a raz w stacji pogotowia ratunkowego. Osoby, u których do zdarzenia doszło w domu były zwykle w wieku podeszłym, a w zapisie EKG dominował rytm niepodlegający defibrylacji (tab. I). Natomiast wśród poszkodowanych na ulicy lub w innym miejscu publicznym wyjściowym zapisem NZK było głównie migotanie komór (VF – Ventricular Fibrillation). W tej podgrupie częściej udzielano wczesnej pomocy w postaci podstawowych czynności resuscytacyjnych wykonywanych przez przygodnych świadków zdarzenia, co skutkowało lepszymi wynikami leczenia (tab. I, ryc. 1c). Wysoki odsetek hospitalizacji po skutecznej resuscytacji (66,7%) oraz dobre wyniki leczenia szpitalnego (33,3% wypisów do domu) obserwowano wśród osób w wieku średnim (44±10,3 lat), u których zatrzymanie krążenia wystąpiło w miejscu pracy (tab. I).
Tab. I. Charakterystyka pozaszpitalnych zatrzymań krążenia w Katowicach w okresie jednego roku w zależności od miejsca zdarzenia [8]
Miejsce NZKNZK łącznie n (%)NZK w obecności świadka n (%)BLS przed pogotowiem n (%)Wyjściowy rytm n (%)Wiek (lata) x (SD)Przyjęci do szpitala n (%)Wypisani ze szpitala n (%)
VFVTAsystoleInny
Razem188 (100%)164 (87,2%)21 (11,2%)82 (43,6%)6 (3,2%)75 (39,9%)25 (13,3%)62 (15,3)52 (27,7%)17 (9,0%)
Dom, mieszkanie122 (100%)105 (86,1%)12 (9,8%)47 (38,5%)5 (4,1%)54 (44,3%)16 (13,1%)64 (15,2)27 (22,1%)8 (6,6%)
Miejsce publiczne50 (100%)43 (86%)8 (16%)27 (54%)016 (32%)7 (14%)5 (15,0)19 (38%)7 (14%)
Miejsce pracy6 (100%)6 (100%)1 (16,7%)2 (33,3%)02 (33,3%)3 (33,3%)44 (10,3)4 (66,7%)2 (33,3%)
Ambulans9 (100%)9 (100%)-5 (55,6%)1 (11,1%)3 (33,3%)067 (13,7)2 (22,2%)0
Stacja pogotowia1 (100%)1 (100%)-1 (100%)0006000
Do większości NZK (87,2%) doszło w obecności osób trzecich. W 127 przypadkach miało to miejsce w obecności przygodnego świadka zdarzenia, a w 37 – personelu medycznego, podczas interwencji pogotowia ratunkowego. Wśród osób, u których NZK wystąpiło w obecności świadka stwierdzono znamiennie wyższy odsetek powodzeń reanimacji na wszystkich pięciu badanych poziomach (p<0,005) (ryc. 1d). Chorzy ci, w stosunku do pozostałych, wykazywali ponad dwukrotnie większe szanse (OR=2,2; CI: 1,1-4,6; p<0,05) na przyjęcie do szpitala oraz blisko czterokrotnie większe (OR=3,9; CI: 0,9-18; p<0,05) na jego opuszczenie.
W 21 (11,2%) przypadkach podstawowe czynności reanimacyjne podjęte zostały przed przybyciem zespołu pogotowia ratunkowego. W podgrupie tej obserwowano znacznie wyższy odsetek skutecznych reanimacji we wszystkich pięciu momentach pomiarowych (p<0,005) (ryc. 1e). Podjęcie czynności resuscytacyjnych przez przygodnych świadków zdarzenia zwiększało trzykrotnie szanse na skuteczną resuscytację (OR=3,2; CI: 1,4-4,5; p<0,05) oraz wypisanie ze szpitala (OR=2,7; CI: 1,1-5,3; p<0,05).
W chwili rozpoczęcia zaawansowanych czynności ratowniczych u 82 (44%) badanych rejestrowano migotanie komór (VF). Częstoskurcz komorowy bez tętna (VT – Ventricular Tachycardia) obserwowano w sześciu (3%), asystolię w 75 (40%) oraz inny rytm w 25 (13%) przypadkach. Wśród chorych, u których zarejestrowano VF lub VT jako rytm wyjściowy wykazano znamiennie lepsze wyniki postępowania reanimacyjnego (p<0,05) we wszystkich momentach pomiarowych (ryc. 1g). Osoby z wyjściowym migotaniem komór miały w stosunku do pozostałych blisko czterokrotnie większe szanse na przyjęcie do szpitala (OR=3,9; CI: 1,9-7,7; p<0,001) oraz 3,5 razy wyższe na jego opuszczenie (OR = 3,5; CI: 1,2-10,3; p<0,05).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Eisenburger P, List M, Schörkhuber W, Walker R, Sterz F, Laggner AN: Long-term cardiac arrest survivors of the Vienna emergency medical service. Resuscitation 1998; 38: 137-143.
2. Herlitz J, Bahr J, Fischer M, Kuisma M, Lexow K, Thorgeirsson G: Resuscitation in Europe: a tale of five European regions. Resuscitation 1999; 41: 121-131.
3. Johnston PW, Adgey AAJ: Out-of-hospital resuscitation: room for improvement. Heart 1996; 75: 431-432.
4. European Resuscitation Council, American Heart Association, Heart and Stroke Foundation of Canada, and Australian Resuscitation Council: Recommended guidelines for uniform reporting of data from out-of-hospital cardiac arrest (new abridged version). The "Utstein Style”. Br Heart J 1992; 67: 325-333.
5. Cummins RO, Chamberlain DA, Abramson NS: Recommended guidelines for uniform reporting of data from out-of-hospital cardiac arrest: the Utstein style. A statement for health professionals from a task force of the American Heart Association, the European Resuscitation Council, the Heart and Strike Foundation of Canada, and the Australian Resuscitation Council. Circulation 1991; 84: 960-975.
6. Jałowiecki P, Rudner R, Willand M, Karpel E, Dziurdzik P, Alberski B, Stasiowski M: Przyczyny i okoliczności niepodejmowania czynności resuscytacyjnych przez zespoły karetek reanimacyjnych i wypadkowych pogotowia ratunkowego. Medycyna Intensywna i Ratunkowa 2004; 7: 5-11.
7. Rudner R, Jałowiecki P, Dziurdzik P, Karpel E, Kawecki P, Dudek-Dyczkowska D, Willand M: Wyniki postępowania resuscytacyjnego w pozaszpitalnych zatrzymaniach krążenia o etiologii kardiologicznej. Anest Inten Terap 2004; 4: 267-275.
8. Rudner R, Jalowiecki P, Karpel E, Dziurdzik P, Alberski B, Kawecki P: Survival after out-of-hospital cardiac arrests in Katowice (Poland): outcome report according to the "Utstein style”. Resuscitation 2004; 61: 315-325.
9. Waalewijn RA, de Vos R, Koster RW: Out-of-hospital cardiac arrest in Amsterdam and its surrounding areas: results from the Amsterdam resuscitation study (ARREST) in Utstein style. Resuscitation 1998; 38: 157-167.
10. Bonnin MJ, Pepe PE, Clark PS Jr: Survival in the elderly after out-of-hospital cardiac arrest. Crit Care Med 1993; 21: 1645-1651.
11. Fischer M, Fischer NJ, Schüttler J: One-year survival after out-of-hospital cardiac arrest in Bonn city: outcome report according to the "Utstein style”. Resuscitation 1997; 33: 233-243.
12. Herlitz J, Bang A, Gunnarsson J, Engdahl J, Karlson BW, Lindquist J, Waagstein L: Factors associated with survival to hospital discharge among patients hospitalised alive after out-of-hospital cardiac arrest: change in outcome over 20 years in the community of Göteborg, Sweden. Heart 2003; 89: 25-30.
13. Juchems R, Wahling G, Frese W: Influence of age on the survival rate of out-of-hospital and in-hospital resuscitation. Resuscitation 1993; 26: 23-29.
14. Groh WJ, von der Lohe E, Zipes DP: What´s bad for gender... Women and sudden cardiac death. Heart 2002; 88: 553-554.
15. Soo LH, Gray D, Young T, Skene AM, Hampton JR: Nottinghamshire out of hospital resuscitation: impact of the changing type of ambulance service. Heart 1997; 77(5S0, suppl): 33.
16. Cummins RO, Eisenberg MS: Prehospital cardiopulmonary resuscitation: is it effective? JAMA 1985; 253: 2408-2412.
17. Bossaert L, van Hoeyweghen R: Bystander cardiopulmonary resuscitation (CPR) in out-of-hospital cardiac arrest. The cerebral resuscitation study group. Resuscitation 1989; 17: 55-69.
18. Herlitz J, Ekström L, Wennerblom B, Axelsson Ĺ, Bĺng A, Holmberg S: Effect of bystander initiated cardiopulmonary resuscitation on ventricular fibrillation and survival after witnessed cardiac arrest outside hospital. Br Heart J 1994; 72: 408-412.
19. Böttiger BW, Grabner C, Bauer H, Bode C, Weber T, Motsch J, Martin E: Long term outcome after out-of-hospital cardiac arrest with physician staff emergency medical services: the Utstein style applied to a midsized urban(suburban area. Heart 1999; 82: 674-679.
20. Kuisma M, Jaara K: Unwitnessed out-of-hospital cardiac arrest: is resuscitation worthwhile? Ann Emerg Med 1997; 30: 69-75.
21. Kellermann AL, Hackman BB, Somes G: Dispatcher-assisted cardiopulmonary resuscitation. Validation of efficacy. Circulation 1989; 80: 1231-1239.
22. Herlitz J, Eek M, Holmberg M, Engdahl J, Holmberg S: Characteristics and outcome among patients having out of hospital cardiac arrest at home compared with elsewhere. Heart 2002; 88: 579-582.
23. Nichol G, Stiell IG, Laupacis A, Pham B, De-Maio VJ, Wells GA: A cumulative meta-analysis of the effectiveness of defibrillator-capable emergency medical services for victims of out-of-hospital cardiac arrest. Ann Emerg Med 1999; 34: 517-525.
Adres do korespondencji:
Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii Śl.AM
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Nr 5 im. Św. Barbary
Plac Medyków 1, 41-200 Sosnowiec
e-mail: anestitsos@slam.katowice.pl

Anestezjologia Intensywna Terapia 3/2005