© Borgis - Nowa Pediatria 3/2011, s. 72-74
*Katarzyna Mazur-Melewska1, Krzysztof Strzyżewski2, Magdalena Figlerowicz1, Wojciech Służewski1
Gruźliczak mózgu u 8-miesięcznego niemowlęcia jako izolowana manifestacja zakażenia Mycobacterium tuberculosis
The brain tuberculoma in 8-month infant as the isolated manifestation of mycobacterium tuberculosis infection
1Klinika Chorób Zakaźnych i Neurologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Wojciech Służewski
2Klinika Chirurgii, Traumatologii i Urologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Jankowski
Summary
In more than 95% patients, children’s tuberculosis is located in lungs. Tuberculosis of central nervous system is very rare and difficult to diagnose form of the infection.
We describe a case of brain tuberculomas in an 8-months-old girl. The authors wanted to point out the untypical course of infection and diagnostic problems. The presented case of isolated brain pathology is the very rare manifestation of tuberculosis.
![](img/bannery/wcierka2.png)
Pomimo prowadzonych w Polsce programów epidemiologicznych dążących do stałej redukcji liczby zachorowań, zapadalność na gruźlicę wynosząca w 2009 r. 21,6/100 000 osób, należy do wyższych w Europie (1). Nadal odnotowuje się zachorowania w grupie pacjentów pediatrycznych. W 2007 r. dotyczyły one 74 dzieci, w tym 17 przypadków poniżej 4. roku życia (2).
Obraz kliniczny gruźlicy dziecięcej jest mało specyficzny. Najczęściej charakteryzuje ją brak obajwów lub dyskretne objawy chorobowe, takie jak stany podgorączkowe, brak łaknienia i nawracające infekcje oskrzelowo-płucne (2). Podstawą diagnostyki gruźlicy jest badanie bakteriologiczne i histologiczne. Materiałem diagnostycznym do badania biologicznego u dzieci są popłuczyny żołądkowe, a u osób starszych plwocina. Pozytywny wynik posiewu jest najpewniejszą metodą potwierdzającą zakażenie. Jego znaczenie umniejsza fakt długiego (nawet 8-tygodniowego) oczekiwania na wynik. Aktualnie coraz częściej wykorzystywana jest immunologiczna metoda nieinwazyjna, polegająca na wykryciu interferonu gamma (INF-γ) produkowanego przez limfocyty T w odpowiedzi na swoiste antygeny Mycobacterium tuberculosis (QuantiFERON-TB Gold). Test oparty na metodzie ELISA, służy ocenie utajonego zakażenia prątkiem gruźlicy i cechuje się dużą swoistością i czułością (3). Najnowsze metody genetyczne opierające się na wykrywaniu DNA bakterii skracają diagnostykę gruźlicy do kilku godzin. Ich swoistość ocenia się na 99-100%, ale potwierdzają one obecność w organizmie zarówno żywych, jak i martwych prątków (4).
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie trudności, jakie wystąpiły w diagnostyce gruźliczych ropni mózgu u 8-miesięcznego dziecka.
Opis przypadku
Dziewczynka 8-miesięczna z ciąży I, porodu I o czasie, została przyjęta do Kliniki z powodu toniczno-klonicznych drgawek ogniskowych prawej kończyny dolnej, które wystąpiły nagle w trakcie zabawy. Wywiad okołoporodowy i dotyczący pierwszych miesięcy życia nieobciążony. Wywiad rodzinny w kierunku chorób nowotworowych dodatni: dziadek dziecka zmarł z powodu guza mózgu, córka siostry ojca leczona w tutejszej Klinice z powodu nowotworu jamy brzusznej (neuroblastoma). Dotychczasowy rozwój dziecka prawidłowy. Szczepienia ochronne zrealizowane zgodnie z obowiązującym kalendarzem. Szczepienie przeciw gruźlicy wykonane w pierwszej dobie życia. Do dnia hospitalizacji rodzice nie obserwowali zmian w aktywności i kontakcie z dzieckiem.
W badaniu przedmiotowym w dniu przyjęcia do Kliniki poza naczyniakiem jamistym okolicy czołowej o średnicy 2,5 cm nie stwierdzono odchyleń od stanu prawidłowego i objawów ogniskowych ze strony OUN. Obraz ultrasonografii przezciemieniowej był prawidłowy.
W piątej dobie choroby u dziecka wystąpił ponownie napad drgawek prostych o analogicznej jak poprzednio lokalizacji. Badanie głowy metodą tomografii komputerowej (TK) wykazało obecność w obrębie mózgowia dwóch ognisk obrączkowych: większego o średnicy 16 mm, w części tylnej płata czołowego i mniejszego w obrębie płata ciemieniowego lewego. Obie zmiany otoczone były rozległym obrzękiem tkankowym.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2009 roku. NIZP-PZH, Warszawa 2010; 112. 2. Szczuka I: 50 lat gruźlicy u dzieci w Polsce (1957-2007). Ped Pol 2009; 84: 308-321. 3. Paluch-Oleś J, Kozioł-Montewka M: Ocena przydatności interferonowego testu QuantiFERON Gold in Tube i tuberkulinowego testu skórnego w immunodiagnostyce zakażeń Mycobacterium tuberculosis. Nowa Medycyna 2009; 1: 32-36. 4. Pabijasz D, Grzybowska-Chlebowczyc U, Lechowicz-Szynalik Z: Nietypowy obraz kliniczny gruźlicy płuc u 16-letniej pacjentki – opis przypadku. Ped Pol 2010; 2: 175-178. 5. Majewska-Zalewska H, Pisiewicz K: Gruźlica u dzieci w dobie powszechnych szczepień, czyli gruźlica „dziś” jest inna niż gruźlica „kiedyś”. Klin Ped 1998; 6, 349-352. 6. Farinha NJ, Razzali KA, Holzel H et al.: Tuberculosis of the central nervous system in children: 20-year survey. J Infect 2000; 41, 61-68. 7. Ziółkowski J, Michałowicz R: Problemy gruźlicy układu nerwowego u dzieci. [W:] Postępy w diagnostyce i leczeniu chorób układu nerwowego u dzieci. Tom 6. Jóźwiak S. (red.). BiFolium, Lublin 2004; 83-90. 8. Yarami A, Gurkan F, Elevli M et al.: Central nervous system tuberculosis in children: A review of 214 Cases. Pediatrics 1998; 102, e49. 9. Andronikou S, Smith B, Hatherhill M et al.: Definitive neuroradiological diagnostic features of tuberculous meningitis in children. Pediatr Radiol 2004; 34, 876-885. 10. Kumar R, Pandey CK, Bose N, Sahay S: Tuberculous brain abscess: clinical presentation, pathophysiology and treatment (in children). Childs Nerv Syst 2002; 18, 118-23. 11. Menon V, Gogoi M, Saxena R et al.: Isolated „one and a half syndrome” with brainstem tuberculoma. Indian J Pediatr (serial online) 2004; 71, 469-471.