Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 10/2013, s. 701-705
*Ewa Nagańska
Znaczenie badania pozytonowej tomografii emisyjnej w diagnostyce padaczki
The value of positron emission tomography as diagnostic procedure in epilepsy
Klinika Neurologii i Epileptologii, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego,
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. W. Orłowskiego, Warszawa
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Urszula Fiszer
Streszczenie
Metody radioizotopowe należą do najlepiej obrazujących procesy metaboliczne w mózgu. Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) jest podstawową metodą pozwalającą na tzw. obrazowanie molekularne. Zaletą tej metody jest możliwość podania minimalnej ilości fizjologicznych molekuł znakowanych atomami radioaktywnymi o bardzo krótkim okresie połowicznego rozpadu, w celu uzyskania informacji o procesach zachodzących na poziomie komórkowym. Istnieje możliwość uwidocznienia zmian stężeń badanych znaczników rzędu 10-11 mol. Powszechnie stosowanym, uniwersalnym radioizotopem jest 2-fluoro-2-deoksy-D-glukoza (18F-FDG), ale w przypadku poszczególnych chorób układu nerwowego wykorzystuje się również inne znaczniki. Badanie PET umożliwia różnicowanie między ogniskami fizjologicznego i patologicznego gromadzenia znacznika. Obrazowanie metodą PET jest najczęściej wykorzystywane w diagnostyce onkologicznej, neurologicznej i kardiologicznej. Oceniono, że u około 63% chorych na padaczkę stwierdza się za pomocą różnych metod diagnostycznych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, ultrasonografia, SPECT, PET) nieprawidłowości morfologiczne w obrębie tkanki nerwowej. Wykorzystanie PET w diagnostyce lokalizacji ogniska padaczkowego jest coraz częściej uznawane za standard, zwłaszcza w przypadku napadów ogniskowych i lekoopornych. Wyniki badań z różnych ośrodków wskazują na celowość wykonywania diagnostyki wielokierunkowej, z wykorzystaniem badań wzajemnie się uzupełniających.
Summary
Radioisotope methods belong to the best evidence for metabolic processes in the brain. Positron emission tomography (PET) is the basic method that allows to molecular imaging. The advantage of this method is the ability to provide the minimum amount of radioactive atoms labelled physiological molecules, with a very short half-life, in order to obtain information about the processes occurring at the cellular level. It is possible to show chandes in radioisotope markers as 10-11 mol. The most usefull, universal radioisotope is 2-fluoro-2-deoksy-D-glukose (18F-FDG), but in different neurological disorders other markers are also used. PET study allows to differentiate between physiological and pathological accumulation of the marker. PET is the most often used in oncology, neurology and cardiology. It is estimated that approximately 63% of the patients with epilepsy has the diagnosis set by using different diagnostic methods (computer tomography, magnetic resonance imaging, SPECT, PET) to show the focal morphological abnormalities in the nervous tissue. The use of PET as the diagnostic test in epileptic patients is increasingly regarded as standard, especially in the case of focal and drug-resistant seizures. The conclusion was stressed that the complementary diagnostic procedures give the best way of complete look for patient.



WSTĘP
Metody radioizotopowe należą do badań najlepiej obrazujących procesy metaboliczne w mózgu. Pozytonowa tomografia emisyjna jest techniką obrazowania molekularnego, pozwalającą na ocenę funkcjonalnej i biochemicznej aktywności w tkankach docelowych w organizmie żywym. Obrazy PET pozwalają na znaczący wgląd w biologię, fizjologię i patofizjologię układu nerwowego, zarówno u osób zdrowych, jak i w przebiegu procesów chorobowych. Wyniki badania mają bezpośrednie zastosowanie w praktyce klinicznej. Technika PET znajduje największe zastosowanie w diagnostyce onkologicznej (ok. 80% wykonywanych badań), w przypadku schorzeń neurologicznych ok. 15%, a pozostałe 5% badań jest prowadzonych w diagnostyce kardiologicznej.
Badanie PET umożliwia lokalizację obszarów patologicznych zmian w obrębie tkanek na podstawie różnicowania między ogniskami fizjologicznego i patologicznego gromadzenia zastosowanego znacznika. Zaletą tej metody jest możliwość podania minimalnej dawki radiofarmaceutyku, w celu uzyskania informacji o procesach molekularnych na poziomie komórkowym. Możliwe jest uwidocznienie nawet niewielkich zmian w stężeniu określonego związku chemicznego; w przypadku badania PET wynosi ono 10-11 mol, dla porównania podczas SPECT – 10-9 mol, a fMRI – 10-3 mol. Obok podstawowego, o uniwersalnym zastosowaniu radioizotopu, którym jest 18F-FDG, w badaniu PET wykorzystuje się obecnie kilkanaście innych radiofarmaceutyków pozwalających między innymi na ocenę metabolizmu aminokwasów, ekspresji szeregu układów receptorowych, procesów apoptozy, angiogenezy, chorób zwyrodnieniowych mózgu, stopnia niedotlenienia. Należą do nich między innymi: L-Dopa – znakowana izotopami 18F lub C11 wykorzystywana w diagnostyce choroby Parkinsona lub schizofrenii; C11-Cholina – bardziej specyficzna niż 18F-FDG przy obrazowaniu nowotworów prostaty oraz mózgu; 18F-L-m-tyrozyna – stosowana w chorobach neurologicznych oraz obrazowaniu nowotworów płuc; 18F altanseryna – w diagnostyce depresji. Tym samym rozszerza się zakres wskazań do zastosowania badania PET. Poza podstawowym wskazaniem, którym jest diagnostyka chorób nowotworowych (monitorowanie przebiegu choroby i leczenia), PET coraz częściej wykonuje się w zespołach otępiennych, zaburzeniach ruchowych, padaczce i chorobach zapalnych układu nerwowego (1).
Padaczka jest jedną z najczęstszych chorób neurologicznych. Wskaźnik rozpowszechnienia choroby ocenia się na 1% w populacji ogólnej. Diagnostyka w padaczce opiera się przede wszystkim na szczegółowo zebranym wywiadzie. Niezbędnym badaniem dodatkowym, wykonywanym w początkowym etapie diagnostyki, jest badanie neuroobrazowe, pozwalające na ocenę morfologicznych zmian ogniskowych lub rozwojowych, mogących być przyczyną napadów padaczkowych i często warunkujących sposób leczenia. Badanie MRI mózgu jest uznawane za standard i zalecane u wszystkich pacjentów z padaczką. Prawidłowo rozpoznane napady padaczkowe oraz odpowiednio do nich dobrane leki przeciwpadaczkowe pozwalają na uzyskanie pełnej kontroli napadów w około 60-70% przypadków. Pozostaje około 1/3 pacjentów, u których mimo kolejnych prób modyfikacji leczenia przeciwpadaczkowego, prowadzonego zgodnie z zasadami racjonalnej politerapii, nie udaje się opanować napadów padaczkowych. U tych pacjentów zwykle rozpoznaje się padaczkę lekooporną, a ostatnim etapem terapii jest najczęściej decyzja o leczeniu chirurgicznym. Wybór metody neurochirurgicznej uzależniony jest od lokalizacji ogniska padaczkowego. Resekcja chirurgiczna jest szczególnie wskazana u chorych z ogniskiem zlokalizowanym w przyśrodkowej części płata skroniowego (najczęstsza postać padaczki u dorosłych). Na przestrzeni wielu lat udoskonalono metody diagnostyki obrazowej pozwalające szczegółowo określić położenie i zakres uszkodzonego obszaru mózgu, będącego punktem wyjścia nieprawidłowych wyładowań neuronalnych. Badanie tomografii komputerowej pozwala uwidocznić zmiany we wczesnej fazie choroby w około 40-50% przypadków, czułość badania MRI jest oceniana w przypadku padaczki na 50-80%. Około 30% pacjentów z padaczką pozostaje bez rozpoznania morfologicznej przyczyny, mimo powtarzanych badań neuroobrazowych. Potrzeba szczegółowej lokalizacji zmian morfologicznych leżących u podłoża lekoopornych napadów padaczkowych stymuluje rozwój coraz to doskonalszych metod diagnostycznych.
Pozytonowa tomografia emisyjna pozwala na pomiar zmian przepływu mózgowego oraz metabolizmu energetycznego, spowodowanych aktywnością neuronów, również u pacjentów z padaczką. Badanie śródnapadowe wskazuje na gwałtowny wzrost zużycia glukozy i tlenu oraz przepływu krwi w ognisku padaczkowym, natomiast między napadami – zmniejszenie aktywności tych procesów. Czułość metody w odniesieniu do padaczki wynosi 70-95%. Najczęściej stosowanym badaniem izotopowym jest badanie PET z 18F-FDG wykonywane w fazie międzynapadowej. W ognisku padaczkorodnym, w związku z utratą neuronów, procesami hamowania oraz zmniejszeniem gęstości synaptycznej, widoczny jest obszar obniżonego metabolizmu. Rozciąga się także wokół ogniska padaczkowego i jest od niego znacznie większy. Stąd badanie to częściej służy do lateralizacji niż do precyzyjnej lokalizacji ogniska wywołującego napady padaczkowe, szczególnie u chorych z padaczką skroniową. Przed podjęciem decyzji o metodzie i zakresie operacji wykonywane są często wielokierunkowe, wzajemnie uzupełniające się badania neuroobrazowe i elektroencefalograficzne: MRI, PET i elektrokortykografię (ECoG) (2). Łączne wyniki w grupie pacjentów z obecnością korowych zmian ogniskowych w obrębie stref nieelokwentnych wykazały, że w około 45% przypadków uzyskano nieprawidłowe wyniki badania PET i ECoG w obrębie strefy wokół zmiany ogniskowej. Były one podstawą decyzji o poszerzeniu zakresu zabiegu.
PET W BADANIACH KLINICZNYCH

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Singhal T: Positron emission tomography applications in clinical neurology. Semin Neurol 2012; 32: 421-431.
2. Chandra SP, Bal CS, Jain S et al.: Intra-Operative Co-Registration of MRI, PET and Electrocorticographic Data for Neocortical Lesional Epilepsies May Improve the Localization of the Epileptogenic Focus: A Pilot Study. World Neurosurg 2013 Feb 21; S1878-8750(13)00343-00344.
3. Widjaja E, Shammas A, Vali Ra et al.: FDG-PET and magnetoencephalography in presurgical workup of children with localization-related nonlesional epilepsy. Epilepsia 2013 Apr; 54(4): 691-699.
4. Kim YK, Lee DS, Lee SK et al.: FDG PET in localization of frontal lobe epilepsy: comparison of visual and SPM analysis. J Nucl Med 2002; 43: 1167-1174.
5. Kim DW, Lee SK, Yun CH et al.: Parietal lobe epilepsy: the semiology, yield of diagnostic workup, and surgical outcome. Epilepsia 2004; 45: 641-649.
6. Gok B, Jallo G, Hayeri R et al.: The evaluation of FDG-PET imaging for epileptogenic focus localization in patients with MRI positive and MRI negative temporal lobe epilepsy. Neuroradiology 2013 May; 55(5): 541-550.
7. Widjaja E, Li B, Santiago Medina L: Diagnostic Evaluation in Patients with Intractable Epilepsy and Normal Findings on MRI: A Decision Analysis and Cost-Effectiveness Study. AJNR Am J Neuroradiol 2013 May; 34(5): 1004-1009, S1-2.
8. Desai A, Bekelis K, Thadani VM et al.: Interictal PET and ictal subtraction SPECT: Sensitivity in the detection of seizure foci in patients with medically intractable epilepsy. Epilepsia 2013; 54: 341-350.
9. Donaire A, Capdevila A, Carreño M et al.: Identifying the cortical substrates of interictal epileptiform activity in patients with extratemporal epilepsy: An EEG-fMRI sequential analysis and FDG-PET study. Epilepsia 2013 Apr; 54(4): 678-690.
10. Moosa ANV, Gupta A, Jehi L et al.: Longitudinal seizure outcome and prognostic predictors after hemispherectomy in 170 children. Neurology 2013; 80: 253-260.
11. Lippé S, Poupon C, Cachia A et al.: White matter abnormalities revealed by DTI correlate with interictal grey matter FDG-PET metabolism in focal childhood epilepsies. Epileptic Disord 2012; 14: 404-413.
12. Dedeurwaerdere S, Callaghan PD, Pham T et al.: PET imaging of brain inflammation during early epileptogenesis in a rat model of temporal lobe epilepsy. EJNMMI Res 2012; 2: 60.
13. Syvänen S, Labots M, Tagawa Y et al.: Altered GABAA receptor density and unaltered blood-brain barrier transport in a kainate model of epilepsy: an in vivo study using 11C-flumazenil and PET. J Nucl Med 2012; 53: 1974-1983.
14. Bouvard S, Costes N, Bonnefoi F et al.: Seizure-related short-term plasticity of benzodiazepine receptors in partial epilepsy: a [11C]flumazenil-PET study. Brain 2005; 128: 1330-1343.
15. Ryvlin P, Bouvard S, Le Bars D et al.: Clinical utility of flumazenil-PET versus [18F]fluorodeoxyglucose-PET and MRI in refractory partial epilepsy. A prospective study in 100 patients. Brain 1998; 121: 2067-2081.
16. Korsholm K, Law I: Effects of a ketogenic diet on brain metabolism in epilepsy. Clin Nucl Med 2013; 38: 38-39.
17. Shan H, Conti P, Li Z: PET image. Am J Nucl Med Mol Imaging 2012; 2: 29-32.
otrzymano: 2013-07-17
zaakceptowano do druku: 2013-09-04

Adres do korespondencji:
*Ewa Nagańska
Klinika Neurologii i Epileptologii CMKP SPSK
ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa
tel.: +48 (22) 584-11-28
e-mail: enaganska@yahoo.com

Postępy Nauk Medycznych 10/2013
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych