Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2019, s. 41-46 | DOI: 10.25121/MR.2019.22.1.41
Kamila Wala1, Martyna Kuczyńska1, Zygmunt Zdrojewicz2
Cebula – niedocenione źródło korzyści terapeutycznych
Onion – an underrated source of therapeutic benefits
1Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
2Gabinet „Diagnostyka i leczenie zaburzeń endokrynologicznych i seksuologicznych”, Wrocław
Summary
Onions, one of the most common vegetables, have been used for thousands of years for both food and health. It contains many micro- and macro-elements and organic substances that give it its characteristic taste and invaluable healing properties. The article presents the possible therapeutic benefits of using onions. These include antibacterial, antiplatelet, fibrinolytic and antineoplastic effect as well as affecting immunity and digestion. Regular consumption of onions protects the body against free radicals, and also has an extremely beneficial effect on the cardiovascular system. Already a small amount of onions added to the daily diet regulates the level of lipids, reduces blood viscosity and reduces the risk of cardiovascular events. In Poland, onion production occupy a leading position in terms of crop size, but the consumption of this popular vegetable is still insufficient. Spreading information about the positive effect of onions and increasing its supply in the daily diet can give multidirectional therapeutic effects.



Wstęp
Cebula zwyczajna (Allium cepa), należąca razem z czosnkiem pospolitym do rodziny amarylkowatych, jest jednym z najstarszych i najbardziej znanych warzyw na świecie. Od kilku tysięcy lat jest stosowana przez ludzi z różnych regionów świata zarówno w celach spożywczych, jak i terapeutycznych. W starożytnym Egipcie przypisywano jej niezwykłe moce, np. zdolność wskrzeszania zmarłych, dzięki czemu stała się symbolem religijnym. Nawet malowidła ścienne przedstawiały kapłanów trzymających w ręku cebulę. Z kolei w starożytnej Grecji wierzono w jej działanie poprawiające sprawność fizyczną, dlatego była chętnie stosowana przez gladiatorów przed walką (1). Pomimo iż jej właściwości lecznicze znane i doceniane były już przez naszych przodków, dopiero w XX wieku rozpoczęto dokładne badania nad możliwościami terapeutycznymi oraz mechanizmami działania substancji zawartych w tej roślinie. Obecnie znane jest wielokierunkowe działanie cebuli na organizm człowieka. Nie dziwi więc fakt, że jest to warzywo zawierające cały rezerwuar istotnych witamin i mikroelementów koniecznych do prawidłowego funkcjonowania wielu procesów biochemicznych. W literaturze opisywane są jej właściwości przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe, wzmagające oczyszczanie dróg oddechowych, zmniejszające poziom lipidów i cukru we krwi oraz korzystnie wpływające na odporność i układ krążenia (2, 3).
Uprawa
Wyróżniamy wiele odmian uprawnych cebuli, jednak w języku potocznym przyjęło się stosowanie nazw wskazujących na kolor warzywa, dlatego też dzielimy cebulę na czerwoną, białą oraz żółtą. Co istotne, jasne odmiany charakteryzują się najczęściej ostrym smakiem i większą zawartością siarki w porównaniu do fioletowych, łagodniejszych odmian. Zawartość tego pierwiastka jest też istotna ze względów terapeutycznych. Cebula rośnie przede wszystkim w klimacie umiarkowanym. W Polsce zajmuje pierwsze miejsce pod względem wielkości obszaru upraw. Z powodu słabo rozwiniętego systemu korzeniowego jest szczególnie wrażliwa na niedobór wody oraz kwaśne pH. Do optymalnego wzrostu potrzebuje odpowiedniej zawartości pierwiastków w glebie, takich jak: fosfor, azot czy potas. Cebula jest rośliną wieloletnią, uprawianą w systemie dwuletnim. Zajmuje trzecie miejsce wśród warzyw uprawnych na świecie, a jej największymi eksporterami są Chiny i Indie (4). Polska jest natomiast jednym z głównych dostawców tego warzywa w Europie, gdzie roczny eksport wynosi ok. 120 tysięcy ton.
Skład i spożycie cebuli
W Polsce od kilku lat spada spożycie tradycyjnych warzyw, takich jak: kapusta biała, ziemniak czy właśnie cebula. Według danych z GUS konsumpcja cebuli w latach 2002-2011 zmniejszała się rocznie o ok. 3%. Widoczny był natomiast wzrost znaczenia innych warzyw, m.in.: kalafiora, brokułów, fasoli szparagowej czy szparagów. Dane z 2011 roku donoszą, że roczne spożycie cebuli na osobę wyniosło 5,76 kg, co daje średnio ok. 15 g dziennie. Najczęściej stanowi ona jedynie dodatek do dań. Częścią jadalną cebuli są liście, spożywane zarówno na surowo, jak i w postaci przetworzonej. Warto dodać, że obróbka termiczna niweluje niektóre korzystne działania tej rośliny. Cebulę cechują doskonałe walory smakowe oraz niska kaloryczność. Przyjmuje się, że jedna duża cebula (ok. 200 g) dostarcza nieco ponad 60 kcal. Dokładna zawartość substancji odżywczych w cebuli została przedstawiona w tabeli 1.
Tab. 1. Wykaz zawartości poszczególnych składników odżywczych w cebuli zwyczajnej (opracowanie własne na podstawie danych z Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA))
Składniki odżywcze100 g1 duża cebula
(ok. 200 g)
Składniki odżywcze100 g1 duża cebula
(ok. 200 g)
Energia39 kcal78 kcalWitamina B60,120 mg0,240 mg
Białko1,1 g2,2 gKwas foliowy19 μg40 μg
Tłuszcz0,1 g0,2 gKwas pantotenowy0,123 mg0,246 mg
Węglowodany9 g18 gFitosterole15 mg30 mg
Cukry proste4,2 g8,4 gŻelazo0,21 mg0,4 mg
Błonnik1,7 g3,4 gMagnez10 mg20 mg
Sód4 mg8 mgFosfor29 mg60 mg
Witamina A2 I.U.4 I.U.Potas146 mg290 mg
Witamina E0,02 mg0,04 mgSelen0,5 μg1 μg
Witamina K0,4 μg0,8 μgCynk0,17 mg0,34 mg
Witamina C7,4 mg14,8 mgMiedź0,04 mg0,08 mg
Witamina B10,046 mg0,09 mgMangan0,13 mg0,26 mg
Witamina B20,027 mg0,054 mgWapń23 mg46 mg
Witamina B30,116 mg0,232 mgFluor1,1 μg2,2 μg
Cebula zawiera wiele substancji siarkoorganicznych, które odpowiadają nie tylko za charakterystyczny smak i zapach warzywa, ale także za wiele właściwości terapeutycznych, np. działanie bakteriobójcze. Jest także bogatym źródłem witaminy C, przez co dawniej stosowano ją w leczeniu szkorbutu – choroby często spotykanej u marynarzy, wynikającej z bardzo ubogiej diety. Ponadto, cebula dostarcza witamin z grupy B i K oraz, w mniejszym stopniu, kwas foliowy. Zawiera liczne pierwiastki, m.in.: fosfor, żelazo, wapń, miedź, cynk, magnez, chrom czy selen. Dodatkowo posiada flawonoidy działające jako naturalne antyoksydanty. Dzięki nim cebula wykazuje właściwości przeciwnowotworowe oraz chroni przed rozwojem miażdżycy. Za wzmocnienie odporności mogą odpowiadać pierwiastki, np. cynk czy magnez, a także witamina C, choć jej rola do dzisiaj pozostaje niejasna.
Właściwości terapeutyczne

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Hojden B: Co warto wiedzieć o cebuli? Wiadomości Zielarskie 1997; 39(11): 13.
2. Corzo-Martínez M, Nieves C, Mar V: Biological properties of onions and garlic. Trends Food Sci Technol 2007; 18(12): 609-625.
3. Lanzotti V: The analysis of onion and garlic. J Chromatogr A 2006; 1112(1-2): 3-22.
4. Brickell C: Wielka Encyklopedia Ogrodnictwa. Muza SA, Warszawa 1994: 345.
5. Carper J, Pszczołowski K: Apteka żywności: nowe i niezwykłe odkrycia leczniczego działania żywności. Hannah Publishing, Londyn 1996: 120-124.
6. Abdel-Nasser Z, Abdel-Gawad K, Saber S: Antibacterial, antidermatophytic and antitoxigenic activities of onion (Allium cepa L.) oil. Microbiol Res 1995; 150(2): 167-172.
7. Jung-Haeng K: Anti-bacterial action of onion (Allium cepa L.) extracts against oral pathogenic bacteria. J Nihon Univ Sch Dent 1997; 39(3): 136-141.
8. Rose P, Whiteman M, Moore PK et al.: Bioactive S-alk(en)yl cysteine sulfoxide metabolites in the genus Allium: the chemistry of potential therapeutic agents. Nat Prod Rep 2005; 22(3): 351-368.
9. Hannan A, Humayun T, Hussain MB et al.: In vitro antibacterial activity of onion (Allium cepa) against clinical isolates of Vibrio cholerae. J Ayub Med Coll Abbottabad 2010; 22(2): 160-163.
10. Saleheen D, Atif SA, Yasinzai MM: Antileishmanial activity of aqueous onion extract in vitro. Fitoterapia 2004; 75(1): 9-13.
11. You WC, Blot WJ, Chang YS et al.: Allium vegetables and reduced risk of stomach cancer. J Natl Cancer Inst 1989; 81(2): 162-164.
12. You WC, Zhang L, Gail MH et al.: Helicobacter pylori infection, garlic intake and precancerous lesions in a Chinese population at low risk of gastric cancer. Int J Epidemiol 1998; 27(6): 941-944.
13. Ganesan S, Faris AN, Comstock AT et al.: Quercetin inhibits rhinovirus replication in vitro and in vivo. Antiviral Res 2012; 94(3): 258-271.
14. Kumud K, Mathew BC, Augusti KT: Antidiabetic and hypolipidemic effects of S-methyl cysteine sulfoxide isolated from Allium cepa Linn. Indian J Biochem Biophys 1995; 32(1): 49-54.
15. Bok SH, Park SY, Park YB et al.: Quercetin dihydrate and gallate supplements lower plasma and hepatic lipids and change activities of hepatic antioxidant enzymes in high cholesterol-fed rats. Int J Vitam Nutr Res 2002; 72(3): 161-169.
16. Ariga T, Tsuji K, Seki T et al.: Antithrombotic and antineoplastic effects of phyto?organosulfur compounds. Biofactors 2000; 13(1?4): 251-255.
17. Baghurst KI, Raj MJ, Truswell AS: Onions and platelet aggregation. The Lancet 1977; 309(8002): 101.
18. Phillips C, Poyser NL: Inhibition of platelet aggregation by onion extracts. The Lancet 1978; 311(8072): 1051-1052.
19. Goldman IL, Kopelberg M, Debaene JE et al.: Antiplatelet activity in onion (Allium cepa) is sulfur dependent. Thromb Haemost 1996; 76(3): 450-452.
20. Griffiths G, Trueman L, Crowther T et al.: Onions – a global benefit to health. Phytother Res 2002; 16(7): 603-615.
21. Chen JH, Chen HI, Tsai SJ et al.: Chronic consumption of raw but not boiled Welsh onion juice inhibits rat platelet function. J Nutr 2000; 130(1): 34-37.
22. Yamamoto Y, Aoyama S, Hamaguchi N et al.: Antioxidative and antihypertensive effects of Welsh onion on rats fed with a high-fat high-sucrose diet. Biosci Biotechnol Biochem 2005; 69(7): 1311-1317.
23. Kawamoto E, Sakai Y, Okamura Y et al.: Effects of boiling on the antihypertensive and antioxidant activities of onion. J Nutr Sci Vitaminol 2004; 50(3): 171-176.
24. Boyle SP, Dobson VL, Duthie SJ et al.: Absorption and DNA protective effects of flavonoid glycosides from an onion meal. Eur J Nutr 2000; 39(5): 213-223.
25. Helen A, Rajasree CR, Krishnakumar K et al.: Antioxidant role of oils isolated from garlic (Allium sativum Linn) and onion (Allium cepa Linn) on nicotine-induced lipid peroxidation. Vet Hum Toxicol 1999; 41(5): 316-319.
26. Helen A, Krishnakumar K, Vijayammal PL et al.: Antioxidant effect of onion oil (Allium cepa) on the damages induced by nicotine in rats as compared to alpha-tocopherol. Toxicol Lett 2000; 116(1-2): 61-68.
27. Siess MH, Le Bon AM, Canivenc-Lavier MC et al.: Modification of hepatic drug-metabolizing enzymes in rats treated with alkyl sulfides. Cancer Lett 1997; 120(2): 195-201.
28. Gao CM, Takezaki T, Ding JH et al.: Protective effect of allium vegetables against both esophageal and stomach cancer: a simultaneous case?referent study of a high?epidemic area in Jiangsu Province, China. Jpn J Cancer Res 1999; 90(6): 614-621.
29. Perchellet JP, Perchellet EM, Belman S: Inhibition of DMBA?induced mouse skin tumorigenesis by garlic oil and inhibition of two tumor?promotion stages by garlic and onion oils. Nutr Cancer 1990; 14(3-4): 183-193.
30. Le Marchand L, Murphy SP, Hankin JH et al.: Intake of flavonoids and lung cancer. J Natl Cancer Ins 2000; 92(2): 154-160.
31. Choi JA, Kim JY, Lee JY et al.: Induction of cell cycle arrest and apoptosis in human breast cancer cells by quercetin. Int J Oncol 2001; 19(4): 837-844.
32. Granado-Serrano AB, Martín MA, Bravo L et al.: Quercetin induces apoptosis via caspase activation, regulation of Bcl-2, and inhibition of PI-3-kinase/Akt and ERK pathways in a human hepatoma cell line (HepG2). J Nutr 2006; 136(11): 2715-2721.
otrzymano: 2019-01-07
zaakceptowano do druku: 2019-01-28

Adres do korespondencji:
Zygmunt Zdrojewicz
ul. Niedźwiedzia 57 m. 7, 54-232 Wrocław
tel.: +48 (71) 355-26-34
zygmunt.zdrojewicz@wp.pl

Medycyna Rodzinna 1/2019
Strona internetowa czasopisma Medycyna Rodzinna