Justyna Jaskulska, Katarzyna Plagens-Rotman, *Grażyna Jarząbek-Bielecka
Opieka pielęgniarska w ginekologii wieku rozwojowego – konteksty etyczne
Nursing care in gynecology of developmental age – ethical contexts
Pracownia Ginekologii Wieku Rozwojowego i Seksuologii, Klinika Ginekologii, Katedra Perinatologii i Ginekologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Summary
Also from the point of view of family medicine, the cooperation of a doctor and a nurse in the care of girls with gynecological problems is important. The important ethical context was also discussed here, also referring to the code of nursing ethics.
In her work, the nurse cooperates with the doctor – it is important to know the indications for gynecological examination of the child. A preventive gynecological examination or medical advice in this specialty should be performed by a trained pediatric gynecologist assisted by a trained nurse. If necessary, the examination may be carried out by an experienced gynecologist on duty in the admission room of the hospital or a doctor of another specialty with due diligence both in terms of examination and medical documentation.
Performing their professional functions in a conscious, competent and responsible manner, nurses make creative efforts to develop nursing professional ethics, in conjunction with the desire to define and explain the essence of nursing and extend independence and professional responsibility, which is also important in gynecological care of girls.
Wstęp
Ginekologia dziecięca dziewczęca wyodrębniła się z ginekologii ogólnej, ze względu na odrębności dotyczące fizjologii i patologii narządów płciowych pacjentek w wieku rozwojowym. W dziedzinie tej wraz z postępem nauki, jak w całej medycynie, pojawiają się także w kontekście pielęgniarstwa szczególne zagadnienia związane z etyką (1-6).
Celem pracy jest wskazanie na znaczenie aspektów etycznych w opiece nad dziewczętami w praktyce ginekologicznej. Metodą badawczą była analiza piśmiennictwa z zakresu etyki, ginekologii wieku rozwojowego i pielęgniarstwa.
Wyniki i dyskusja
Etyka (gr. ????, ethos „zwyczaj”) – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne. Celem etyki jest dochodzenie do źródeł powstawania moralności, badanie efektów, jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukanie podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych (2).
Poglądy etyczne przybierają zwykle formę teorii, na którą składa się zespół pojęć i wynikających z nich twierdzeń, na podstawie których można formułować zbiory nakazów moralnych.
Teorie etyczne mogą być zarówno próbą udowadniania słuszności funkcjonujących powszechnie nakazów moralnych, jak i stać w ostrej opozycji do powszechnej moralności, kwestionując zasadność części bądź nawet wszystkich aktualnie obowiązujących w danym społeczeństwie nakazów moralnych (2, 5, 6).
Tworzone są kodeksy etyki zawodowej jako określone i zapisane zespoły norm, regulacji, które wyznaczają konkretne zachowania jako zgodne z moralnego punktu widzenia. Istnieje także kodeks etyki pielęgniarskiej. Jak sama nazwa wskazuje, kodeks ten dotyczy zachowań, postaw, które powinny być stosowane przez pielęgniarki i pielęgniarzy w trakcie pracy (5, 6).
Z punktu widzenia kodeksu etyki pielęgniarskiej i prawa ważne, by okazywać pacjentom należny szacunek, nie nadużywać ich zaufania oraz przestrzegać tajemnicy zawodowej. Strzec godności zawodu pielęgniarki/położnej, a do współpracowników odnosić się z szacunkiem i życzliwością, nie podważać ich zaufania, postępować bezstronnie, mając na względzie przede wszystkim dobro pacjenta (2, 5, 6).
W przypadku ginekologii wieku rozwojowego pacjentką jest małoletnia. W rozumieniu polskiego prawa cywilnego to osoba, która nie ukończyła 18 lat i nie zawarła małżeństwa (1, 3, 4).
Pielęgniarka w swej pracy współdziała z lekarzem – ważna jest znajomość wskazań do badania ginekologicznego dziecka. Badanie ginekologiczne profilaktyczne lub udzielenie porady medycznej w tej specjalności powinien wykonać wyszkolony ginekolog dziecięcy w asyście przeszkolonej pielęgniarki. W przypadkach nagłych urazów narządów płciowych, czyli w stanach tzw. wyższej konieczności, badanie może przeprowadzić doświadczony ginekolog na dyżurze w obrębie izby przyjęć szpitala lub lekarz innej specjalności z zachowaniem należytej staranności zarówno w zakresie badania, jak i dokumentacji medycznej.
Także i tu istotna jest współpraca lekarza z personelem pielęgniarskim, z zachowaniem zasad etyki lekarskiej i pielęgniarskiej.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Jarząbek-Bielecka G, Drejza M, Kapczuk K (red.): Medycyna wieku rozwojowego. Wydawnictwo UMP, Poznań 2021 maszynopis.
2. Jarząbek-Bielecka G (red.): Etyka, bioetyka, medycyna – zagadnienia wybrane. Wydawnictwo UMP, Poznań 2015: 7-110.
3. Rechenek-Białkowska M, Jarząbek-Bielecka G, Plagens-Rotman K et al.: Przemoc seksualna wobec dzieci z uwzględnieniem zagadnienia STD i opieki nad ofiarami także w wieku dojrzałym. Med Rodz 2022; 25(1): 11-15.
4. Plagens-Rotman K, Jarząbek-Bielecka G, Mizgier M: Wybrane zagadnienia związane z profilaktyką i leczeniem stanów zapalnych w ginekologii i praktyce lekarza rodzinnego. Medycyna Rodzinna 2020; 3: 91-95.
5. https://www.forumginekologii.pl/artykul/zarys-wybranych-aspektow-etycznych-i-ekonomicznych-tworzenia-kultury-organizacyjnej-placowki-medycznej-takze-w-kontekscie-ginekologii.
6. http://servmed.net/file/15032021_etyka%20w%20zawodzie%20piel%C4%99gniarki%20.pdf.
7. Wojtyła K: Elementarz etyczny. TN KUL, Lublin 1983.
8. Nusbaum H: Zarys etyki lekarskiej. Poznań 1932. Cyt. za: Archiwum Historji i Filozofji Medycyny, t. 11-12.
9. Jarząbek-Bielecka G, Mizgier M, Mojs E et al.: Ausgewählte psychologische-etische und sexualprobleme in der kinder- und jugendgynäkologie. JMS [Internet] 2018 [cited 2023 Jul. 2]; 87(3): 154.
10. Ślipko T: Zarys etyki szczegółowej. WAM, Kraków 2005: 17.
11. Jarząbek-Bielecka G, Mizgier M, Pisarska-Krawczyk M, Wojtyła-Buciora L: Ab ovo – medical and humanistic deliberations on Health. J Health Inequal 2017; 3(2): 180-182.
12. Jarząbek-Bielecka G: Seksuologia a etyka seksualna i problem przemocy seksualnej wobec dzieci. Wydawnictwo UMP, Poznań 2009.
13. Jarząbek-Bielecka G, Stachewicz K, Jarząbek M et al.: Towards philosophy in medicine and nursing – anthropological and ethical aspects of sexology. Pielęg Pol 2019; 4(74): 403-406.
