Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 3/2011, s. 242-248
*Krzysztof Celiński, Tomasz Dworzański, Maria Słomka, Agnieszka Mądro
Rys historyczny doświadczalnego ostrego zapalenia trzustki
Historical review of the experimental acute pancreatitis
Katedra i Klinika Gastroenterologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Maria Słomka
Streszczenie
Wstęp. Ostre zapalenie trzustki jest ciężką chorobą obarczoną wysokim ryzykiem powikłań, a często nawet śmierci. Od początku XX wieku trwają intensywne badania mające na celu poznanie przyczyn, patogenezy i przebiegu tej choroby, aby dzięki tej wiedzy lepiej i skuteczniej kontrolować proces zapalny wywodzący się z trzustki. W związku z ograniczoną możliwością prowadzenia badań wśród pacjentów od kilkudziesięciu lat w tym celu wykorzystywane są modele zwierzęce.
Cel pracy. Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie rysu historycznego postępu jaki dokonał się w badaniach nad OZT z wykorzystaniem modeli zwierzęcych.
Materiał i metody. Praca ta ma charakter poglądowy i powstała w oparciu o polskie i światowe piśmiennictwo na temat modeli zwierzęcych zastosowanych w badaniach nad OZT.
Omówienie. W pracy tej przedstawiono historię i główne założenia następujących modeli eksperymentalnego OZT: 1) OZt wywołane nadmierną stymulacją części wewnątrzwydzielniczej, 2) OZT wywołane dietą bezcholinową wzbogaconą 0,5% etioniną, 3) OZT wywołane argininą, 4) naczyniopochodne OZT, 5) zapalenie trzustki wywołane zamknięciem pętli dwunastniczej, 6) OZT wywołane blokowaniem przewodu żółciowego, 7) OZT wywołane perfuzją przewodu trzustkowego. Powstanie wyżej wymienionych modeli eksperymentalnych i ich liczne modyfikacje na przestrzeni lat wynikały z chęci jak najdokładniejszego odwzorowania patomechanizmów prowadzących do OZT. Podkreślić należy duży wkład polskich naukowców (szczególnie ośrodek białostocki kierowany przez prof. Gabryelewicza) w rozwój modeli doświadczalnych i liczne badania nad patogenezą i nowymi możliwościami terapeutycznymi OZT.
Summary
Introduction. Acute pancreatitis (AP) is a severe disease associated with high risk of complications and mortality. Since the beginning of the 20th century, comprehensive studies have been carried out regarding its causes, pathogenesis and course to improve the efficacy of management of the inflammatory process originating from the pancreas. Studies in patients are limited; therefore, animal models have been widely used for the past few decades.
Aim. The present review is to outline the advances in AP research in animal models.
Material and methods. The present report reviews Polish and foreign literature concerning animal models used for AC research.
Discussion. The review presents the history and major assumptions of the following experimental AP models: 1) AP induced by excessive endocrine stimulation, 2) AP induced by choline-deficient diet supplemented with 0.5% ethionine, 3) arginine-induced AP, 4) angiogenic AP, 5) AP induced by creation of a closed duodenal loop, 6) AP induced by bile duct obstruction, 7) AP induced by pancreatic duct perfusion. All the experimental models mentioned and their numerous modifications were designed to reproduce most accurately the pathomechanisms leading to AP. It should be stressed that Polish researchers (in the Białystok centre headed by prof. Gabryelewicz, in particular) have considerably contributed to the development of experimental models and studies on the pathogenesis and new therapeutic options for AP.



Wprowadzenie
Ostre zapalenie trzustki jest ciężką chorobą obarczoną wysokim ryzykiem powikłań, a często nawet śmierci. Od początku XX wieku trwają intensywne badania mające na celu poznanie przyczyn, patogenezy i przebiegu tej choroby, aby dzięki tej wiedzy lepiej i skuteczniej kontrolować proces zapalny wywodzący się z trzustki. W związku z ograniczoną możliwością prowadzenia badań wśród pacjentów od kilkudziesięciu lat w tym celu wykorzystywane są modele zwierzęce. Od tego czasu stworzono różne modele eksperymentalne z wykorzystaniem wielu gatunków zwierząt takich jak: szczury, myszy, psy, świnie, króliki, oposy czy chomiki. Niniejsza praca ma na celu przybliżenie rysu historycznego badań eksperymentalnych i porównanie najważniejszych zalet i wad poszczególnych modeli. Modele zwierzęce możemy podzielić na dwie grupy. Pierwsza obejmuje modele inwazyjne wymagające interwencji chirurgicznej. Do drugiej zaliczamy doświadczenia nieinwazyjne, w których ostre zapalenie trzustki wywoływane jest dietą lub podaniem substancji uszkadzającej pankreocyty. Niestety na przestrzeni lat nie udało się stworzyć idealnego modelu, który w sposób powtarzalny i porównywalny pozwalałby badać zarówno etiologię choroby, jej patogenezę, efektywność leczenia, możliwe powikłania czy zmiany histopatologiczne. Niektóre doświadczenia planowano w celu lepszego poznania etiologii i patogenezy ostrego zapalenia trzustki, inne w założeniu miały odwzorowywać procesy zachodzące u ludzi cierpiących na tę chorobę, aby dzięki temu opracować lepsze rozwiązania terapeutyczne.
Cel pracy
Celem pracy było przedstawienie ewolucji badań nad eksperymentalnym zapaleniem trzustki oraz porównanie głównych założeń poszczególnych modeli.
Materiał i metody
Praca ta ma charakter poglądowy i powstała w oparciu o polskie i światowe piśmiennictwo na temat modeli zwierzęcych zastosowanych w badaniach nad ostrym zapaleniem trzustki.
Omówienie
Pierwsze doniesienia na temat doświadczalnego zapalenia trzustki wywoływanego na modelach zwierzęcych pochodzą z początku XX wieku. Ostre zapalnie trzustki prowokowano wówczas przez perfuzję poprzez przewód trzustkowy różnych substancji uszkadzających ten narząd. W 1906 r. Flexsner i wsp. opisali masywne zmiany martwicze trzustki w wyniku wytworzenia wysokiego ciśnienia w jej przewodach. Zmiany te były bardzo nasilone i nie odpowiadały procesom zachodzącym in vivo u ludzi. W piśmiennictwie istnieją opisy doświadczeń z wykorzystaniem do perfuzji przewodu trzustkowego substancji stymulujących część zewnątrzwydzielniczą trzustki, takich jak kwasy żółciowe, np. kwas glikodeoksycholowy GDOC, taurocholan sodu, alkohol etylowy (1) czy paracetat (2). Infuzja nisko stężonego kwasu glikodeoksycholowego GDOC powoduje żółciową, obrzękową postać OZT. Podawanie wysoko stężonego GDOC prowadzi do martwiczo-krwotocznej postaci OZT oraz powoduje wystąpienie u zwierząt syndromu odpowiedzi zapalnej (SIRS) objawiającego się uszkodzeniem płuc (3). Przez lata wielokrotnie modyfikowano ten model i obecnie doświadczenie polega na zacewnikowaniu przewodu trzustkowego wprowadzoną przez zwieracz Oddiego kaniulą z czasowym zamknięciem przewodu żółciowego i wsteczną perfuzją przez układ przewodowy trzustki. Infuzję kontroluje pompa utrzymująca optymalne dla eksperymentu ciśnienie w przewodach trzustkowych. W 1992 r. Schmidt i wsp. opublikowali pracę na temat modelu zwierzęcego łączącego cechy modelu infuzyjnego z wykorzystaniem nisko stężonego GDOC łącznie z dożylnym podaniem ceruleiny w dawce 5 μg/kg m.c./h przez 6 godzin. Rezultatem było wywołanie martwiczo-krwotocznego OZT. Model GDOC-ceruleina nazywany modelem Bostońskim cechuje się wysokim podobieństwem zmian histostologicznych, korelacją pomiędzy aktywnością proteinaz do ciężkości przebiegu, spektrum mikropatogenów i towarzyszącym powikłaniom wielonarządowym MODS do przebiegu ludzkiego OZT. Najczęściej stosowanym modelem przepływowym jest ten z wykorzystaniem taurocholanu sodu (4). Jest to model martwiczego OZT z obecnością licznych powikłań płucnych (5), nerkowych, wątrobowych (5), jelitowych (6) i mózgowych (7). W Polsce ważnym ośrodkiem naukowym prowadzącym badania z wykorzystaniem modelu taurocholanowego była Akademia Medyczna w Białymstoku, gdzie doświadczenia nad OZT prowadził Gabryelewicz i wsp. (8, 9, 10, 11, 12). Zwierzętami najczęściej wykorzystywanymi w modelach przepływowych są szczury, choć istnieją również doniesienia o doświadczeniach przeprowadzonych na królikach, psach i świniach. W opisanych dotychczas modelach taurocholan sodu podawany był w stężeniu 3-6%. Już stężenie 3% wywołuje u szczurów ostre zmiany krwotoczne łącznie z SIRS i uszkodzeniem płuc i wątroby (5). U większych zwierząt, celem wywołania zmian o podobnym nasileniu, podaje się oprócz taurocholanu również trypsynę. Model trypsynowo-taurocholanowy z pełnoobjawową martwiczo-krwotoczną postacią OZT opisał w 1989 roku Rmo w oparciu o doświadczenia na psach (13), w późniejszych latach powtarzano je również na świniach (14). Model ten ma duże znaczenie kliniczne ze względu na możliwość studiowania procesów zachodzących pod wpływem jednoczasowego działania kwasów żółciowych i enzymów na trzustkę. Model taurocholanowy może być rozszerzony przez podanie zwierzętom dodatkowo endotoksyny bakteryjnej – LPS w celu stymulacji wstrząsu septycznego. LPS potęguje wywołaną taurocholanem translokację bakterii z jelit do trzustki i krezkowych węzłów chłonnych (15). LPS podawany dodatkowo w modelach trypsynowo-taurocholanowych potęguje uszkodzenia wątroby, nerek i płuc u szczurów (16). Sgersvald i wsp. opisali zależność pomiędzy dawką LPS w modelu taurocholanowym a współczynnikiem śmiertelności szczurów objętych badaniem. Zaletą modeli taurocholanowych i trypsyno-taurocholanowych rozszerzonych o podawanie LPS jest duże podobieństwo do zmian w przebiegu ludzkiego OZT powikłanego wystąpieniem MODS i sepsy. W związku z tym modele te są dobrym materiałem do badań mających na celu znalezienie optymalnych rozwiązań terapeutycznych dla tego typu powikłań.
Jedną z najczęstszych przyczyn OZT jest alkohol etylowy. W grupie modeli infuzyjnych znaleźć można publikacje na temat uszkodzenia trzustki (1) i tkanki płucnej (17) doprzewodowym podawaniem 48% alkoholu etylowego. Model ten nie odpowiada alkoholowej etiologii OZT u ludzi, gdzie zaburzenia nie wynikają z bezpośredniego działania alkoholu na przewód trzustkowy, lecz powstają na skutek wzrostu stężenia alkoholu w krwi krążącej. W 2003 roku Pandol i wsp. udowodnili, iż dożylne podawanie alkoholu uwrażliwia trzustkę na substancje stymulujące wydzielanie (18). Alkohol powoduje też zwiększone wydzielanie CCK (19) i w zależności od dawki prowadzi do OZT (20).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Unal E, Uzun H, Kusaslan R et al.: Serum paraoxonase (a high-density lipoprotein-associated lipophilic antioxidant) activity and lipid profile in experimental acute pancreatitis. Pancreas 2005 Jul; 31 (1): 84-7.
2. Śledziński Z, Woźniak M, Brunelli A et al.: Experimental pancreatitis induced by syntheti prooxydant tert-butyl hydroperoxine. Pancreas 2000; 20: 146-151.
3. Rosen HR, Tuchler H: Pulmonary injury in acute experimental pancreatitis correlates with elevated levels of free fatty acids in rats. HPB Surg 1992; 6 (2): 79-90.
4. Andrzejewska A, Dlugosz JW: The endothelin-1 receptor antagonists ameliorate histology and ultrastructural alterations in the pancreas and decrease trypsinogen activation in severe taurocholate pancreatitis in rats. Int J Exp Pathol 2003 Oct; 84 (5): 221-9.
5. Paszt A, Takacs T, Rakonczay Z et al.: The role of the glucocorticoid-dependent mechanism in the progression of sodium taurocholate-induced acute pancreatitis in the rat. Pancreas 2004 Jul; 29 (1): 75-82.
6. Leveau P, Wang X, Sun Z et al.: Severity of pancreatitis-associated gut barrier dysfunction is reduced following treatment with the PAF inhibitor lexipafant. Biochem Pharmacol 2005 May 1; 69 (9): 1325-31.
7. Yang YL, Li JP, Li KZ et al.: Tumor necrosis factor alpha antibodyprevents brain damage of rats with acute necrotizing pancreatitis. World J Gastroenterol 2004; 10: 2898-2900.
8. Wereszczynska-Siemiatkowska U, Dlugosz JW, Siemiatkowski A et al.: Lysosomal activity of pulmonary alveolar macrophages in acute experimental pancreatitis in rats with reference to positive PAF-antagonist (BN 52021) effect. Z Gastroenterol 2000 Jun; 38 (6): 469-81.
9. Dlugosz JW, Wróblewski E, Poplawski C et al.: The effect of beta-thia-iminoprostacyclin in taurocholate acute pancreatitis in rats: the role of antecedent acute ethanol abuse. Dig Dis Sci 1997 May; 42 (5): 944-52.
10. Dlugosz JW, Wroblewski E, Poplawski C et al.: Does antecedent ethanol intake affect course of taurocholate pancreatitis in rats? Life Sci 1996; 59 (16): 1297-306.
11. Dlugosz JW, Poplawski C, Pawlicka E et al.: The effect of tilsuprost on the liver mitochondria in taurocholate pancreatitis in rats with antecedent acute ethanol abuse. Dig Dis Sci1996 Jan; 41 (1): 139.
12. Poplawski C, Dlugosz JW, Gabryelewicz A et al.: Hepatic mitochondrial and lysosomal alterations in acute experimental pancreatitis with ethanolic coetiology in rats. Rocz Akad Med Bialymst 1995; 40 (2): 218-26.
13. Rmo P, Karhunen M, Ramo OJ: Systolic time intervals in canine experimental acute hemorrhagic pancreatitis. J Surg Res 1989 Mar; 46 (3): 212-5.
14. Wang H, Zhang ZH, Yan XW et al.: Amelioration of hemodynamics and oxygen metabolism by continuous venovenous hemofiltration in experimental porcine pancreatitis. World J Gastroenterol 2005 Jan 7; 11 (1): 127-31.
15. Yamanel L, Mas MR, Comert B et al.: The effect of activated protein C on experimental acute necrotizing pancreatitis. Crit Care 2005 Jun; 9 (3): R184-90.
16. Yamano M, Umeda M, Miyata K, Yamada T: Protective effect of the combined treatment of pancreatic and neutrophil elastase inhibitors on acute pancreatitis elicited by lipopolysaccharide in rats given intraductal injection of taurocholate plus trypsin. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol 1998 May; 357 (5): 558-64.
17. Andican G, Gelisgen R, Unal E et al.: Oxidative stress and nitric oxide in rats with alcohol-induced acute pancreatitis. World J Gastroenterol 2005 Apr 21; 11 (15): 2340-5.
18. Pandol SJ, Gukowsky I, Satoh A et al.: Animal and in vitro models of alcoholic pancreatitis: role of cholecystokininy. Pancreas 2003; 27: 297-300.
19. Lerch MM, Albrecht E, Ruthenburger M et al.: Pathophysiology of alcohol-induced pancreatitis. Pancreas 2003 Nov; 27 (4): 291-6.
20. Werner J, Saghir M, Warshaw AL et al.: Alcoholic pancreatitis in rats: injury from nonoxidative metabolitcs of ethanol. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 2002; 283: G65-G73.
21. Barzilai A, Ryback BJ, Medina JA et al.: The morphological changes of the pancreas In hypovolemical Srock and the effect of pretreatment with steroids. Int J Pancreatol 1987; 2: 23-32.
22. Dreiling DA, Kirchner PA, Nemsen H: Chronic duodenal obstruction: A machanovascular etiology of pancreatitis: I. Raport of 6 cases illustrating this clinical variety. Am J Dig Dis 1960; 5: 991.
23. Mccutcheon AD: A fresh approach to the pathogenesis of pancreatitis. Gut 1968; 9: 926.
24. Pirisi M, Scott CA, Fabris C et al.: Endotoxin priming and liver damage by experimental duodenal obstruction in the rat. Pathol Int 2000 Jan; 50 (1): 34-40.
25. Yamauchi J, Takeda K, Shibuya K et al.: Continuous regional application of protease inhibitor in the treatment of acute pancreatitis. An experimental study using closed duodenal obstruction model in dogs. Pancreatology 2001; 1 (6): 662-7.
26. Ohshio G, Saluja A, Steer ML: Effects of short-term pancreatic duct obstruction in rats. Gastroenterology 1991 Jan; 100 (1): 196-202.
27. Saluja A, Saluja M, Villa A et al.: Pancreatic duct obstruction in rabbits causes digestive zymogen and lysosomal enzyme colocalization. J Clin Invest 1989 Oct; 84 (4): 1260-6.
28. Hirano T, Yotsumoto TM, Ando K, Tobe T: Changes of acinar cells in the pancreato-biliary duct ligation with exocrine pancreatic stimulation model in rats; protective effects of a new potent protease inhibitor, ONO3307. Nippon Geka Hokan 1991 Sep 1; 60 (5): 342-53.
29. Hirano T, Manabe T: Effect of short-term pancreatico-biliary duct obstruction with intraductal hypertension on subcellular organelle fragility and pancreatic adenylate energy metabolism in rats: protective effect of a new protease inhibitor, E-3123. Acta Chir Belg 1994 Mar-Apr; 94 (2): 80-5.
30. Kaiser AM, Saluja AK, Sengupta A et al.: Relationship between severity, necrosis, and apoptosis in five models of experimental acute pancreatitis. Am J Physiol 1995 Nov; 269 (5 Pt 1): C1295-304.
31. Otani T, Matsukura A, Takamoto T et al.: Effects of pancreatic duct ligation on pancreatic response to bombesin. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 2006 Apr; 290 (4): G633-9.
32. Ogawa T, Sugidachi A, Tanaka N et al.: Effects of R-102444 and its active metabolite R-96544, selective 5-HT2A receptor antagonists, on experimental acute and chronic pancreatitis: Additional evidence for possible involvement of 5-HT2A receptors in the development of experimental pancreatitis. Eur J Pharmacol 2005 Oct 3; 521 (1-3): 156-63.
33. Lombardi B, Estes LW, Longnecker DS: Acute hemorrhagic pancreatitis (massive necrosis) with fat nerosis induced in mice by DL-ethionine fed with choline-deficient diet. Am J Pathol 1975; 79: 465-480.
34. Lamar C: The inhibition of protein synthesis in a rat brain system by ethionine in vitro and in vivo. J Neurochem 1971; 16: 1461-1468.
35. Furuhama K, Yabe K: Appication of hepatic tolerance tests to the functional reserve assessment in rat models of fatty liver. J Vet Med Sci 1998; 60: 635-637.
36. Lopes dc Almeid A, Grossman ML: Experimental production of pancreatitis with ethionin. Gastroenterology 1952; 20: 554-577.
37. Waldner H: Vascular mechanisms to induce acute pancreatitis. Eur Surg Res 1992; 24 (Suppl 1): 62-7.
38. Dabrowski A, Konturek SJ, Konturek JW, Gabryelewicz A: Role of oxidative stress in the pathogenesis of caerulein-induced acute pancreatitis. Eur J Pharmacol 1999 Jul 14; 377 (1): 1-11.
39. Yotsumoto F, Manabe T, Ohshio G: Bradykinin involvement in the aggravation of acute pancreatitis in rabbits. Digestion 1993; 54 (4): 224-30.
40. Dabrowski A, Konturek SJ, Konturek JW, Gabryelewicz A: Role of oxidative stress in the pathogenesis of caerulein-induced acute pancreatitis. Eur J Pharmacol 1999 Jul 14; 377 (1): 1-11.
41. Celinski K, Prozorow-Krol B, Korolczuk A et al.: The role of adenosine A2a receptors in experimental acute pancreatitis. Adv Med Sci 2006; 51: 105-10.
42. Celinski K, Szczerbinski M, Slomka M, Kasztelan-Szczerbinska B: The role of adenosine receptors for pancreatic blood flow in caerulein-induced acute pancreatitis. Rocz Akad Med Bialymst 2003; 48: 57-60.
43. Andrzejewska A, Dlugosz JW, Augustynowicz A: Effect of endothelin-1 receptor antagonists on histological and ultrastructural changes in the pancreas and trypsinogen activation in the early course of caerulein-induced acute pancreatitis in rats. World J Gastroenterol 2005 Feb 28; 11 (8): 1115-21.
44. McEntee G, Leahy A, Cottell D et al.: Three-dimensional morphological study of the pancreatic microvasculature in caerulein-induced experimental pancreatitis. Br J Surg 1989 Aug; 76 (8): 853-5.
45. Kahle M, Lippert J, Willemer S et al.: Effects of positive end-expiratory pressure (PEEP) ventilation on the exocrine pancreas in minipigs. Res Exp Med (Berl) 1991; 191 (5): 309-25.
46. Dabrowski A, Gabryelewicz A, Chwiećko M: Products of lipid peroxidation and changes in sulfhydryl compounds in pancreatic tissue of rats with caerulein-induced acute pancreatitis. Tokai J Exp Clin Med 1991 Mar; 16 (1): 43-50.
47. Dabrowski A, Gabryelewicz A, Dabrowska M, Chyczewski L: Effect of dimethylsulfoxide-hydroxyl radical scavenger on cerulein-induced acute pancreatitis in rats. Int J Pancreato1991 Jan; 8 (1): 1-11.
48. Dabrowski A, Gabryelewicz A, Chyczewski L: The effect of platelet activating factor antagonist (BN 52021) on cerulein-induced acute pancreatitis with reference to oxygen radicals. Hepatogastroenterology 1989 Aug; 36 (4): 249-54.
49. Dabrowski A, Gabryelewicz A, Wereszczyńska-Siemiatkowska U, Chyczewski L: Oxygen-derived free radicals in cerulein-induced acute pancreatitis. Int J Pancreatol 1988 Jul; 3 (5): 343-56.
50. Frossard JL, Saluja AK, Mach N et al.: Dr: In vivo evidence for the role of GM-CSF as a mediator in acute pancreatitis-associated lung injury. Am J Physiol Lung Cell Mol Physiol 2002 Sep; 283 (3): L541-8.
51. Chan YC, Leung PS: AT1 receptor antagonism ameliorates acute pancreatitis-associated pulmonary injury. Regul Pept 2006 Mar 15; 134 (1): 46-53.
52. Cevikel MH, Ozgun H, Boylu S et al.: Nitric oxide regulates bacterial translocation in experimental acute edematous pancreatitis. Pancreatology 2003; 3: 329-335.
53. Bedirli A, Gokahmetoglu S, Sakrag O et al.: Beneficial effects of recombinant plateled-activating factor acetylhydrolase and BN 52021 on bacterial translocation in cerulein-induced pancreatitis. Eur Surg Res 2004; 36: 136-141.
54. Sugita H, Yamaguchi Y, Ikei S et al.: Enhanced expression of cytokine-induced neutrophil chemoattractant (CINC) by bronchoalveolar macrophages in cerulein-induced pancreatitis rats. Dig Dis Sci 1997 Jan; 42 (1): 154-60.
55. Ding SP, Li JC, Jin C: A mouse model of severe acute pancreatitis induced with caerulein and lipopolysaccharide. World J Gastroenterol 2003 Mar; 9 (3): 584-9.
56. Mizunuma T, Kawamura S, Kishino Y: Effects of injecting excess arginine on rat pancreas. J Nutr 1984; 114: 467-471.
57. Cui HF, Bai ZL: Protective effects of transplanted and mobilized bone marrow stem cells on mice with severe acute pancreatitis. World J Gastroenterol 2003; 9: 2274-2277.
58. Bulbuller N, Dogru O, Umac H et al.: The effects of melatonin and pentoxiphylline on L-arginine induced acute pancreatitis. Ulus Travma Derg 2005; 11: 108-114.
59. Kishino Y, Takama S, Kitajima S: Ultracytochemistry of pancreatic damage induced by excess lysine. Virchows Arch B 1986; 52: 153-167.
60. Takas T, Czako L, Morschl F et al.: The role of nitric oxide in edema formation in L-arginine induced acute pancreatitis. Pancreas 2002; 25: 277-282.
61. Czako L, Takacs T, Varga IS et al.: Involvement of oxygen-derived free redicals in L-arginine induced acute pancreatitis. Dig Dis Sci 1998; 43: 1770-1777.
62. Tashiro M, Schafer C, Yao H et al.: Arginine induced acute pancreatitis alters the actin cytoskeleton and increases heat shock protein expression in rat pancreatic acinar cells. Gut 2001; 49: 241-250.
otrzymano: 2011-01-10
zaakceptowano do druku: 2011-02-22

Adres do korespondencji:
*Krzysztof Celiński
ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin
tel.: (81) 724-45-35, fax: (81) 724-46-73
e-mail: celinski@mp.pl

Postępy Nauk Medycznych 3/2011
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych