Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Medycyna 4/2015, s. 124-127 | DOI: 10.5604/17312485.1193556
*Maria Ciesielska
Profesor Kornel Michejda – Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Professor Kornel Michejda – the Righteous Among the Nations
Okręgowa Izba Lekarska im. prof. Jana Nielubowicza, Warszawa
Przewodnicząca Sekcji Historycznej Okręgowej Izby Lekarskiej
Summary
The aim of this paper is to present the figure of professor Kornel Michejda, who is recognized as “Righteous Among the Nations” for having taken risks to help Jews during the Holocaust. The material comes from archival records of the Jewish Historical Institute, printed papers and books and professor Michejda’s diary. Kornel Michejda was born on October 26, 1887 in Bystrzyca (Poland). He graduated from the Faculty of Medicine of the Jagiellonian University in Cracow (Poland). After his arrival to Vilnius professor Michejda formed the Surgical Department of the Stefan Batory University which dealt with general and other fields of surgical issues such as urologic surgery. During the World War II professor Michejda participated in secret teaching and hiding Jews. He saved two friends of him, also former lecturers of Stefan Batory University: Professor Michał Reicher and professor Ignacy Abramowicz. During his post-war professional career he was connected with Gdańsk and Kraków and played a meaningful role in the development of polish surgery.



Profesor Kornel Michejda jest jednym z kilkudziesięciu polskich lekarzy wyróżnionych odznaczeniem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przyznawanym przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem w Jerozolimie osobom, które z narażeniem własnego życia ratowały Żydów podczas II wojny światowej. Na medalu nr 4956, przyznanym w 1992 r. rodzinie Michejdów, widnieje napis: „Kto ratuje jedno życie – ratuje cały świat”. Osobą wnioskującą o przyznanie odznaczenia była dr Ewa Rose-Boratyńska, która jak każdy wnioskujący musiała udowodnić, że ratując Żydów Profesor nie czerpał w związku z udzielaną pomocą żadnych korzyści finansowych, a jego życie lub wolność były zagrożone. Jak powszechnie wiadomo, najwięcej odznaczeń otrzymali jak dotąd Polacy, którym za ukrywanie Żydów groziła kara śmierci. Tym bardziej dziwi fakt, iż w licznych publikacjach opisujących życie i dorobek naukowy prof. Michejdy nie znajdujemy informacji na temat okoliczności przyznania tego odznaczenia, a opis wojennych losów ogranicza się zwykle do stwierdzenia, iż w czasie wojny pracował on w szpitalach powiatowych na Wileńszczyźnie. Próżno też szukać obszernych relacji na ten temat w napisanym po wojnie przez samego Profesora pamiętniku. Swoją pomoc w ratowaniu żydowskich kolegów opisał jednym, zwięzłym zdaniem: „Dał on [domek nad jeziorem] też schronienie mym kolegom: profesorom Reicherowi i Abramowiczowi, którzy zagrożeni swym żydowskim pochodzeniem przetrwali tam szczęśliwie i bezpiecznie okres okupacji niemieckiej” (1).
Kornel Michejda urodził się 26 października 1887 r. w Bystrzycy na Śląsku Cieszyńskim (fot. 1). W 1893 r. rozpoczął naukę w dwuklasowej szkole ludowej w Bystrzycy, a po roku kontynuował ją w niemieckiej szkole w Cieszynie. Od 1897 r. uczył się w Polskim Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie, które ukończył w 1905 r. Już jako student rozpoczął pracę jako wolontariusz w Klinice Chorób Wewnętrznych w Krakowie kierowanej przez prof. Walerego Jaworskiego. Po ukończeniu studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego został przyjęty na stanowisko sekundariusza w Szpitalu w Ołomuńcu, gdzie pracował do chwili powołania go na stanowisko asystenta I Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w listopadzie 1913 r. Pracował i uczył się od najznakomitszych chirurgów tamtego pokolenia: Bronisława Kader-Kaderasa i Maksymiliana Rutkowskiego. W okresie I wojny światowej pełnił obowiązki lekarza w Wojskowym Szpitalu Garnizonowym, zdobywając doświadczenie w chirurgii wojennej.
Fot. 1. Profesor Kornel Michejda. Narodowe Archiwum Cyfrowe. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji sygnatura: 1-N-387
W 1922 r. decyzją Rady Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie Michejda został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego Katedry i Kliniki Chirurgicznej. Dał się wówczas poznać jako świetny organizator i kierownik nowo powstałego oddziału funkcjonującego w budynku Szpitala Wojskowego na Antokolu. Stworzył od podstaw Katedrę Chirurgii, która została w okresie międzywojennym zmodernizowana i rozbudowana o nowe sale operacyjne oraz pracownie: analityczną, bakteriologiczną i fotograficzną, a także bogatą bibliotekę (2). W głównym obszarze zainteresowań prof. Michejdy była zawsze chirurgia przewodu pokarmowego. W I Klinice Chirurgicznej przeważały operacje wyrostka robaczkowego i przepuklin, ale wykonywano także coraz liczniejsze z biegiem lat zabiegi wycięcia żołądka, jelita grubego i pęcherzyka żółciowego (2). W swoich publikacjach Profesor poruszał zagadnienia związane głównie z nowotworami jelita grubego, ale interesował się także młodą wówczas dziedziną medycyny – urologią. Za szczególnie ważne uznawał zagadnienia związane z diagnostyką i leczeniem raka nerki i gruźlicą układu moczowego. Od 1933 r. w obrębie Kliniki Chirurgicznej powstał pododdział urologiczny, którego ordynatorem został Jakub Wolf Perlmann. Profesor Michejda dostrzegał konieczność ciągłego doskonalenia lekarzy pracujących w małych miasteczkach i na wsiach, organizując dla nich m.in. kursy poświęcone schorzeniom chirurgicznym (2). Profesor Michejda uczestniczył w pracach Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego oraz krajowych i zagranicznych towarzystwach naukowych. Pełnił też funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego dwóch kadencji (1932-1936) (3).

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Michejda K: Wspomnienie chirurga. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986: 12, 261, 314. 2. Noszczyk W, Supady J (red.): Dzieje medycyny w Polsce. Opracowania i szkice. Tom 2. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015: 475, 496-497. 3. Zieliński J, Kopacz A, Kruszewski WJ: Kornel Michejda – prekursor powojennej chirurgii gdańskiej. Annales Acad Med Gedanensis 2006; 36: 241-243, 245, 248. 4. Reicher M: Wspomnienia z walki o naukę polską w Wilnie w latach 1939-1945. [W:] Dawidowicz A (red.): Tajne nauczanie medycyny i farmacji w latach 1939-1945. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1977: 255. 5. Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego sygn. 349/24/1594, relacje pisemne: Ewy Rose-Boratyńskiej, Andrzeja Michejdy i Michała Reichera. 6. http://tajchert.w.interiowo.pl/operacje_doswiadczalne_wiezniare.htm.
otrzymano: 2015-10-28
zaakceptowano do druku: 2015-11-23

Adres do korespondencji:
*Maria Ciesielska
ul. Gen. T. Kościuszki 39
05-230 Kobyłka
e-mail: drmariaciesielska@gmail.com

Nowa Medycyna 4/2015
Strona internetowa czasopisma Nowa Medycyna