Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2018, s. 72-77 | DOI: 10.25121/NS.2018.23.2.72
Ewa Krasuska-Sławińska1, *Paulina Piekarska1, Piotr Gietka2, Anna Wieteska-Klimczak3, Mirela Wadecka3, Anna Matosek-Rutkowska1
Przewlekłe zapalenie żuchwy jako pierwszy objaw przewlekłego nawracającego wieloogniskowego zapalenia kości i szpiku (CRMO) – opis przypadku
Chronic mandible inflammation as the first symptom of chronic recurrent multifocal osteomyelitis (CRMO) – a case report
1Zespół Poradni Specjalistycznych: Poradnia Stomatologiczna dla Dzieci, Poradnia Chirurgii Stomatologicznej dla Dzieci i Dorosłych, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa
Kierownik Zespołu Poradni: mgr Agnieszka Pieniak
2Klinika i Poliklinika Reumatologii Wieku Rozwojowego, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher, Warszawa
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Lidia Rutkowska-Sak
3Klinika Pediatrii, Żywienia i Chorób Metabolicznych, Instytut „Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa
Kierownik Kliniki: prof. Janusz Książyk
Streszczenie
Przewlekłe nawracające wieloogniskowe zapalenie kości i szpiku (ang. chronic recurrent multifocal osteitis – CRMO) jest rzadką jednostką chorobową o nieznanej etiologii występującą głównie u dzieci w wieku 4-14 lat. Charakteryzuje się nawracającymi epizodami zapalenia kości bez uchwytnej przyczyny trwającymi od kilku miesięcy do kilku lat. Rozwija się zazwyczaj w przynasadach kości długich. Bardzo rzadko zmiany pierwotne jako pojedyncze izolowane ogniska występują w żuchwie. Do objawów klinicznych CRMO należą: bóle kostne, obrzęki tkanek miękkich, zaczerwienienie skóry, łagodna gorączka. Diagnostyka choroby jest trudna. Obejmuje liczne badania laboratoryjne i obrazowe. W celu wykluczenia etiologii infekcyjnej i nowotworowej zmian wskazane jest wykonanie biopsji tkanek. Przebieg choroby jest długotrwały i występuje z okresami zaostrzeń i remisji, a rokowanie jest niepewne. W leczeniu CRMO jako leki pierwszego rzutu zalecane są niesterydowe leki przeciwzapalne oraz empiryczna antybiotykoterapia, a w przypadku braku poprawy kortykosterydy.
Analizowany przypadek dotyczy 10-letniego chłopca, u którego wystąpiło zapalenie żuchwy jako pierwszy objaw przewlekłego nawracającego zapalenia kości i szpiku (CRMO).
Zmiany w żuchwie mogą być pierwszym objawem przewlekłego nawracającego zapalenia kości. Niespecyficzny początek i zróżnicowany obraz kliniczny opóźniają postawienie rozpoznania. Wczesna diagnostyka umożliwia szybkie wdrożenie leczenia, co zapobiega powikłaniom.
Summary
Chronic recurrent multifocal osteitis (CRMO) is a rare disease of an unknown aetiology, occurring mainly in children aged 4-14 years. It is characterised by recurring episodes of osteitis, with no detectable cause, lasting from several months up to a few years. It usually affects the metaphysis of long bones. Primary lesions in the form of isolated focuses rarely occur in the mandible. The clinical symptoms of CRMO include ostealgia, soft tissue swelling (oedema), skin reddening, and mild fever. The diagnosis is difficult. It involves numerous laboratory and radiological investigations. In order to exclude infectious and neoplastic aetiology, it is advisable to perform a tissue biopsy. The disease is long-lasting with exacerbations and remissions. The prognosis is uncertain. Non-steroidal anti-inflammatory drugs and empirical antibiotic therapy are a recommended first-line therapy; if no improvement is observed, corticosteroids should be used.
The analysed case concerns a 10-year-old boy with mandible inflammation as the first symptom of chronic recurrent multifocal osteitis (CRMO).
Mandibular lesions may be the first symptom of chronic recurrent multifocal osteitis. The non-specific onset and variable clinical picture delay the diagnosis. Early diagnosis enables early treatment, which prevents complications.
Słowa kluczowe: CRMO, zapalenie żuchwy, diagnostyka.



Wstęp
Przewlekle nawracające wieloogniskowe zapalenie kości i szpiku (ang. chronic recurrent multifocal osteitis – CRMO) po raz pierwszy zostało opisane w 1972 roku przez Giediona i wsp. (1). Jest to rzadka jednostka chorobowa o nieznanej etiologii, która stanowi 2-5% wszystkich zapaleń kości (2). Występuje najczęściej u dzieci w wieku 4-14 lat i młodych dorosłych. W piśmiennictwie zostały odnotowane jednak także przypadki zachorowań dorosłych pacjentów. Zdecydowanie częściej występuje u płci żeńskiej niż męskiej (stosunek 5:1), a częstotliwość zachorowań na CRMO jest podobna u wszystkich ras (3, 4). CRMO charakteryzuje się nawracającymi epizodami zapalenia kości bez określonego czynnika infekcyjnego. Choroba trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat, przebiega z okresami zaostrzenia oraz remisji, z tendencją do samoograniczania się procesu zapalnego (3). Zmiany mogą występować w każdej lokalizacji: w kręgach, kościach miednicy, śródręcza, śródstopia, mostku, obojczykach, ale w największej liczbie przypadków klinicznych rozwija się w przynasadach kości długich – głównie w kościach udowych i piszczelowych (5, 6). Rzadko występują w żuchwie, obserwowane są wówczas jako pojedyncze, izolowane ognisko (7, 8). Etiologia choroby nie jest do końca poznana, ale w dostępnym piśmiennictwie dużo uwagi poświęca się czynnikom genetycznym, autoimmunologicznym i bakteryjnym (3). Objawami klinicznymi CRMO są: stopniowo narastające bóle kostne, miejscowa bolesność, obrzęki tkanek miękkich, zaczerwienienie skóry i łagodna gorączka. Z powodu znacznego nasilenia natężenie bólu może ograniczać aktywność pacjenta, a niejednokrotnie staje się przyczyną hospitalizacji (4). CRMO zazwyczaj występuje jako pojedyncze schorzenie, ale istnieją przypadki występowania przewlekłego nawracającego wieloogniskowego zapalenia szpiku i kości z chorobami zapalnymi o cechach autoimmunizacji, np. z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego czy chorobą Leśniowskiego-Crohna (9-11). Zgodnie z najnowszym piśmiennictwem uważa się, że CRMO jest pediatrycznym wariantem zespołu SAPHO (synovitis, acne, pustulosis, hyperostosis, osteitis) występującego u dorosłych, którego objawami klinicznymi są: zapalenie błony maziowej stawów, trądzik, łuszczyca krostkowa dłoni i stóp, nadmierny rozrost kości oraz ich zapalenie (3). Ze względu na niejasny obraz kliniczny i przebieg choroby ustalenie rozpoznania CRMO jest trudne i wymaga różnicowania z chorobami nowotworowymi układu kostnego, chorobami infekcyjnymi i autoimmunizacyjnymi (3). Diagnostyka schorzenia obejmuje wykonanie licznych badań laboratoryjnych (badania serologiczne, mikrobiologiczne) i obrazowych (badania radiologiczne, w tym scyntygrafia kośćca całego ciała, CT, rezonans magnetyczny). W celu wykluczenia procesu infekcyjnego i nowotworowego niezbędne jest wykonanie biopsji tkanek (12-14). Leczenie CRMO jest empiryczne. Pomimo jałowego przebiegu choroby przeważnie stosuje się długotrwałą antybiotykoterapię, która nie przynosi oczekiwanego rezultatu, aczkolwiek wspomaga terapię (15). Jako leki pierwszego rzutu zaleca się niesterydowe leki przeciwzapalne. W przypadku braku poprawy do leczenia dołącza się glikokortykosterydy stosowane systemowo. Obecnie zwłaszcza przy wieloogniskowym występowaniu zmian chorobowych wielu badaczy wiąże duże nadzieje z terapią bisfosfonianami. U dzieci stosuje się dożylne, cykliczne wlewy kwasu pamidronowego. Stwierdzono, że szybko i znacząco zmniejsza on ból, obniża parametry stanu zapalnego w surowicy krwi oraz powoduje regresję zmian zapalnych kości, potwierdzoną w rezonansie magnetycznym (16).
Opis przypadku

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Giedion A, Holthusen W, Masel LF, Vischer D: Subacute and chronic „symmetrical” osteomyelitis. Ann Radiol (Paris) 1972; 15: 329-342.
2. Chun CS: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis of the spine and mandible: case report and review of the literature. Pediatrics 2004; 113: 380-384.
3. Patel R, Jacob R, Lee K, Booth TN: Parotid swelling and chronic recurrent multifocal osteomyelitis of mandible in children. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2015; 79(1): 47-52.
4. Korczowski B, Lonc B: Przewlekłe nawracające wieloogniskowe zapalenie kości i szpiku. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010; 1: 7-13.
5. Prose NS, Fahrner LJ, Miller CR, Layfield L: Pustular psoriasis with chronic recurrent multifocal osteomyelitis and spontaneous fractures. J Am Acad Dermatol 1994; 31: 376-379.
6. Paller AS, Pachman L, Rich K et al.: Pustulosis Palmaris and Plantaris: its association with chronic recurrent multifocal osteomyelitis. J Am Acad Dermatol 1985; 12: 927-930.
7. Monsour PAJ, Dalton JB: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis involving the mandible: case reports and review of the literature. Dentomaxillofacial Radiol 2010; 39(3): 184-190.
8. Borzutzky A, Stern S, Reiff A et al.: Pediatric chronic nonbacterial osteomyelitis. Pediatrics 2012; 130(5): 1190-1197.
9. Bousvaros A, Marcon M, Treem W et al.: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis associated with chronic inflammatory bowel disease in children. Dig Dis Sci 1999; 44: 2500-2507.
10. Morbach H, Dick A, Beck C et al.: Association of chronic non-bacterial osteomyelitis with Crohn’s disease but not with CARD15 gene variants. Rheumatol Int 2010; 30: 617-621.
11. Kobelska-Dubiel N, Ignyś I, Cichy W: Zmiany kostno-szpikowe w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego u 12-letniego chłopca – opis przypadku. Pediatria Współczesna Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2007; 9: 203-204.
12. Girschick HJ, Huppertz HI, Harmsen D et al.: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis in children: diagnostic value of histopathology and microbial testing. Human Pathology 1999; 30: 59-65.
13. Mortensson W, Edeburn G, Fries M, Nilsson R: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis in children. A roentgenologic and scintigraphic investigation. Acta Radiologica 1988; 29: 565-570.
14. Khanna G, Sato TS, Ferguson P: Imaging of chronic recurrent multifocal osteomyelitis. Radiographics 2009; 29: 1159-1177.
15. King SM, Laxer RM, Manson D et al.: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis: a noninfectious inflammatory process. Pediatr Infect Dis J 1987; 6: 907-911.
16. Simm PJ, Allen RC, Zacharin MR: Bisphosphonate treatment in chronic recurrent multifocal osteomyelitis. J Pediatr 2008; 152: 571-575.
17. Manson D, Wilmot DM, King S, Laxer RM: Physeal involvement in chronic recurrent multifocal osteomyelitis. Pediatr Radiol 1989; 20: 76-79.
18. Huber AM, Lam PY, Duffy CM et al.: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis: clinical outcomes after more than five years of follow-up. J Pediatr 2002; 141: 198-200.
19. Brown T, Wilkinson RH: Chronic recurrent multifocal osteomyelitis. Radiology 1988; 166: 493-496.
20. Wagner AD, Schilling F: Azithromycin: an antiinflammatory effect in chronic recurrent multifocal osteomyelitis. Rheumatology 2000; 59: 352-353.
otrzymano: 2018-03-26
zaakceptowano do druku: 2018-04-16

Adres do korespondencji:
*Paulina Piekarska
Poradnia Stomatologiczna dla Dzieci Instytut ,,Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”
Aleja Dzieci Polskich 20
04-730 Warszawa
tel.: +48 501-848-466
paulina.piekarska.stom@gmail.com

Nowa Stomatologia 2/2018
Strona internetowa czasopisma Nowa Stomatologia

Pozostałe artykuły z numeru 2/2018: