Wyniki współczesnych badań nad możliwościami leczenia skojarzonego szczególnie w przypadkach miejscowo zaawansowanych raków odbytnicy umiejscowionych w części zaotrzewnowej spowodowały modyfikację dotychczasowych zasad doszczętności onkologicznej oraz wyraźnie zwiększyły odsetek przypadków, w których możliwe jest bezpieczne zachowanie zwieraczy. Coraz powszechniejsze stosowanie napromieniania przedoperacyjnego, czy radiochemioterapii przedoperacyjnej pozwala na zachowanie 2 centymetrów dystalnego marginesu jelita, co należy również rozumieć jako bezpieczny margines wycięcia mesorectum (total mesorectum excision-TME) i potencjalnie wolny od nowotworu margines obwodowy (radialny). Zasady te dotyczą przypadków raków znacznie i średnio zróżnicowanych (G1, G2), w przypadkach zaś raków słabo zróżnicowanych (G3), margines dystalny nie powinien być mniejszy niż 5 cm. Lepsze poznanie biologii raka i wprowadzenie nowych metod leczenia u chorych na raka dolnego i środkowego odcinka odbytnicy umożliwiło uzyskanie znaczącej poprawy wyników odległych przy jednoczesnym wzroście liczby operacji zachowujących zwieracze, a co za tym idzie poprawę jakości życia leczonych. W ośrodkach wyspecjalizowanych odsetek amputacji odbytnicy sposobem brzuszno-kroczowym lub brzuszno-krzyżowym w przypadku raka umiejscowionego w dystalnym odcinku odbytnicy (do 5 cm od linii zębatej) nie przekracza 25%. Zastosowanie zabiegu zachowującego zwieracze należy rozpatrzyć właściwie w każdym przypadku nisko umiejscowionych raków odbytnicy jednakże pod warunkiem, że ani dźwigacz odbytu, ani zwieracz zewnętrzny nie są nacieczone przez raka, ale i w takich sytuacjach czynione są próby odtworzenia naturalnej drogi wydalania.

Dzięki zastosowaniu techniki staplerowej zespolenia w odległości 2-3 cm od linii zębatej należą już do powszechnie wykonywanych. Niekiedy w przypadku zespoleń na wysokości linii zębatej lub tuż ponad nią, technicznie łatwiejsze, a zarazem bezpieczniejsze, jest zespolenie ręczne wykonane pojedyńczymi szwami wchłanialnymi. Poniżej krótko omówione zostaną operacje wykonywane rzadziej.

Operacja Parksa jako jedna z wielu operacji brzuszno-kroczowych pozwalających na zachowanie ciągłości przewodu pokarmowego i naturalnej drogi oddawania gazów i stolca zasługuje na uwagę ze względu na dobre wyniki czynnościowe, nawet w przypadkach operowanych z powodu powikłań popromiennych. Wskazaniami do tej operacji mogą być wybrane przypadki polipowatości rodzinnej, rozległych gruczolaków kosmkowych, mnogich gruczolaków mieszanych, lub cewkowych umiejscowionych w odbytnicy, nieswoistego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (colitis ulcerosa) oraz wspomniane popromienne przetoki pochwowo-odbytnicze. Technika operacyjna wg Parksa polega w największym skrócie na usunięciu błony śluzowej odbytnicy i wprowadzeniu do jej kikuta mięśniowego, zdrowego odcinka okrężnicy. Zespolenie okrężniczo-odbytowe wykonuje się pojedyńczymi szwami wolnowchłanialnymi i dodatkowo okrężnicę przymocowuje się kilkoma szwami do brzegu proksymalnego kikuta odbytnicy.