Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Balneologia Polska 1-2/2005, s. 41-44
Jacek Chojnowski, Magdalena Chełstowska, Robert Szafkowski, Przemysław Adamczyk, Irena Ponikowska
Ocena gęstości masy kostnej u kobiet w okresie okołomenopauzalnym z otyłością różnego stopnia
Bone mineral density in menopausal women with different grade of obesity
z Katedry i Zakładu Balneologii i Medycyny Fizykalnej Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Irena Ponikowska
Streszczenie
Otyłość poprzez swój wpływ mechaniczny oraz aktywność estrogenową tkanki tłuszczowej może wpływać ochronnie na metabolizm tkanki kostnej. Jednocześnie zmniejszona aktywność ruchowa, częstsze występowanie cukrzycy i innych zaburzeń metabolicznych może ten korzystny wpływ osłabiać. Celem naszej pracy było zbadanie jak często u osób otyłych występuje osteoporoza i czy stopień otyłości ma znaczenie dla jej występowania. W badaniu wzięło udział 100 kobiet w wieku okołomenopauzalnym: 47 pacjentek z otyłością ogromną – BMI powyżej 40 kg/m2, 21 osób z otyłością średniego stopnia BMI pomiędzy 30 a 35 kg/m2 oraz 32 osoby z prawidłową masą ciała BMI 20-25 kg/m2. U wszystkich badanych wykonano badanie densytometryczne odcinka L1-L4 kręgosłupa, obliczono wskaźnik T-score i na jego podstawie zakwalifikowano pacjentki do grupy z prawidłową masą kostną, osteopenią i osteoporozą. Następnie porównano częstość występowania zaburzeń metabolizmu kostnego pomiędzy grupami. Wykazano, że w grupach pacjentek z otyłością osteoporoza występowała rzadziej niż w grupie pacjentek z prawidłową masą ciała, istotnie rzadziej występowała również u pacjentek z otyłością ogromną w stosunku do pacjentek z otyłością średniego stopnia. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że otyłość stanowi czynnik ochronny dla gęstości masy kostnej tym większy im wyższy jest stopień stwierdzanej otyłości.
Słowa kluczowe: osteoporoza, otyłość, densytometria.



Wydłużenie się średniego czasu życia populacji zwróciło w ostatnich czasach coraz większą uwagę na choroby, których stopień nasilenia narasta z wiekiem. Ponieważ obecnie statystyczna kobieta przeżywa około 20-30 lat po naturalnej menopauzie, występowanie osteoporozy przybrało rozmiary epidemiczne. Z danych epidemicznych wynika, że co 4 kobieta i co 8 mężczyzna choruje na osteoporozę (1). Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia podał, że prawdopodobieństwo złamania szyjki kości udowej dla osób po 50 roku życia w ciągu ich dalszego życia wynosi 14% dla kobiet i około 6% dla mężczyzn (2). Najczęściej wymieniane czynniki ryzyka osteoporozy to menopauza, siedzący tryb życia, nieprawidłowa, uboga w wapń dieta, niska masa ciała w wieku, w którym przeważają procesy osteo-genezy nad resorbcją kości, czy wreszcie stosowanie leków mających niekorzystny wpływ na przemiany metaboliczne w kościach.
Inną chorobą współczesnej cywilizacji pochłaniającą znaczącą część ogólnych wydatków zdrowotnych jest otyłość. Zgodnie z najnowszymi danymi epidemiologicznymi ponad połowa Polaków ma nadwagę, częstość występowania otyłości (BMI>30 kg/m2) w zależności od badań ocenia się na kilkanaście do 30% populacji. Można by przypuszczać, że skoro niska masa ciała w okresie młodzieńczym sprzyja osteoporozie to otyłość mogłaby zwiększać szczytową masę kostną i zmniejszać w ten sposób zagrożenie osteoporozą. Z drugiej strony otyłość często współistnieje z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak np. cukrzyca, która wpływa negatywnie na masę kostną. Ponadto przyjmowanie wielu leków przez chorych na cukrzycę, zwłaszcza w skojarzeniu z otyłością może wpływać negatywnie na gospodarkę wapniowo-fosforanową. Jednocześnie trzeba pamiętać, że masa ciała u chorych w wieku okołomenopauzalnym, czyli w wieku, od którego zagrożenie związane z osteoporozą gwałtowanie wzrasta, nie zawsze wiąże się z wysoką masą ciała w młodości. Często kobiety szczupłe stają się otyłe w okresie menopauzy.
Z tych względów wydawało się interesujące prześledzenie związków, jakie występują pomiędzy otyłością a gęstością masy kostnej u kobiet bez wcześniej rozpoznanej osteoporozy w wieku okołomenopauzalnym.
CEL
Celem pracy było zbadanie jak często występuje osteoporoza u osób otyłych w stosunku do szczupłych, w tym samym wieku oraz czy stopień otyłości ma w tym zakresie jakiekolwiek znaczenie.
CHARAKTERYSTYKA CHORYCH
W badaniu wzięło udział 100 kobiet w wieku okołomenopauzalnym. 47 kobiet miało otyłość ogromnego stopnia (BMI powyżej 40 kg/m2) (grupa a), 21 kobiet otyłość średniego stopnia (grupa b) oraz 32 kobiety miały prawidłową masą ciała (grupa c). Dwie grupy kobiet z otyłością nie różniły się co do wieku, grupa kobiet z prawidłową masą ciała była nieco młodsza. W grupie a otyłość występowała we wcześniejszym wieku oraz trwała dłużej niż w grupie otyłości średniej. Szczegółową charakterystykę badanych pacjentek przedstawia tabela 1.
Tabela 1. Charakterystyka ogólna kobiet z otyłością różnego stopnia biorących udział w badaniu.
Wiek (lat) średnia ? SDBMI (kg/m2) średnia ? SDCzas trwania otyłości (lat) średnia ? SDPalenie tytoniu (n/%)
Grupa A n=3245,2 ? 4,424,4 ? 8,5Ń5/15,6%
Grupa B n=2156,9 ? 8,932,8 ? 1,520,6 ? 4,53/14,3%
Grupa C n=4752,8 ? 8,543,2 ? 2,726,8 ? 6,53/6,4%
METODA
Do badania kwalifikowano pacjentki leczone w klinice balneologii i chorób przemiany materii Akademii Medycznej w Bydgoszczy, które wyraziły dobrowolną zgodę na udział w badaniu.
U wszystkich osób wykonano badanie densytometryczne odcinka L1-L4 kręgosłupa metodą absorcjometrii wiązki promieniowania rentgenowskiego o podwójnej energii (dxa). Metoda ta pozwala na określenie gęstości masy kostnej z dużą dokładnością wychwytującą utratę masy kostnej rzędu kilku procent. Na podstawie oceny masy kostnej obliczono wskaźnik t-score. Według tego wskaźnika zgodnie ze standardami światowej organizacji zdrowia z 1994 roku rozpoznawano osteoporozę u osób, u których wskaźnik T-score był niższy niż –2,5, osteopenię gdy wskaźnik ten wynosił od -1,0 do –2,5. Wynik T-score między -1,0 a +1,0 uznawano za prawidłowy (3).
U wszystkich biorących udział w badaniu pacjentek wykonano pomiary antropometryczne tj.: wzrost, masa ciała, obwód na wysokości talii i bioder. Wyliczono wskaźniki BMI i WHR.
Analizę statystyczną wyników wykonano korzystając z programu Statistica 5,0 Pl. Po sprawdzeniu normalności rozkładów za pomocą testu W Shapiro-Wilka istotność statystyczną różnic badano testem t-studenta dla zmiennych niepowiązanych. Przeprowadzono również analizę korelacji pomiędzy wybranymi parametrami antropometrycznymi i gęstością masy kostnej. Jako poziom istotności przyjęto prawdopodobieństwo błędu pierwszego rodzaju p<0,05.
WYNIKI
Rycina 1 przedstawia średnie gęstości masy kostnej (BMD) na poszczególnych poziomach kręgów w wybranym odcinku kręgosłupa. Średnia wartość BMD na wszystkich badanych poziomach była istotnie wyższa w grupie otyłości ogromnej niż w grupie otyłości średniej, grupa z prawidłową masą ciała miała niższe wartości BMD niż obie grupy otyłych.
Ryc. 1. Gęstość masy kostnej BMD u pacjentów z różnego stopnia otyłością.
Również średni wskaźnik T-score był istotnie wyższy u pacjentek z otyłością niż u pacjentek z prawidłową masą ciała, różniąc się również pomiędzy grupami otyłości średniej i ogromnej (ryc. 2).
Ryc. 2. Wskaźnik T-score u pacjentów z różnego stopnia otyłością.

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Lorenc R.S.: Dbajmy o własne kości. Krajowe Centrum Osteoporozy 1995r
2. Kibański A i WSP.: Osteoporosis prevention, diagnosis and therapy NIH Development Panel. JAMA, 2001, 6, 785-795
3. Kanis A.J.: Osteoporosis. Blackwell Science, London 1994
4. Moayyeri A. et al.: Discordance in diagnosis of osteoporosis using spinae and hip bone densitometry, BMC Endocr Disord., 2005 MAR 11, 5 (1), 3s.
5. Ribot C. et al.: The effect of obesity on postmenopausal bone loss and the risk of osteoporosis. Adv Nutr Res. 1994;9:257-71.
6. Castro J.P. et al.: Differential effects of obesity on bone mineral density In White, Hispanic and African American women: a cross sectional study, Nutr Metab (Londyn=. 2005 Apr 7; 2(1):9
7. De Prisco C., Levine SN.: Metabolit bone disease after gastric bypass surgery for obesity, Am J Med. Sci. 2005, Feb; 329(2): 57-61.
Adres do korespondencji:
Klinika Balneologii i Chorób Przemiany Materii,
ul. Leśna 3, 87-720 Ciechocinek

Balneologia Polska 1-2/2005