*Krzysztof Owczarek, Izabella Dunin-Wilczyńska
System minipłytek Bollarda w leczeniu niedorozwoju szczęki u pacjentów rosnących
The Bollard miniplates system in treatment of maxillary hypoplasia among growing patients
Katedra i Zakład Ortopedii Szczękowej, Uniwersytet Medyczny, Lublin
p.o. Kierownika Katedry: dr n. med. Izabella Dunin-Wilczyńska
Summary
Treatment of the growing patients with the sceletal III class and hypoplasia of the maxilla is most often conduced with the facial mask. This type of therapy depends from good patients cooperation and is quite effective, but not free from connected side effects which are: elongation of the face, rotation of the mandible and retrusion of incisors. One of the most modern possibilities for treatment in cases with sceletal class III is the usage of a Bollard miniplates as a temporary sceletal anchorage. This article describes: the construction of the modified Bollard miniplates system, basing on the literature possible using in orthodontics, indications and contraindications for treatment, the procedure of inserting miniplates and instructions for the patient after surgery. It also presents instuctions for the orthodontic patients treated with this type of elements, treatment results and possible side effects and complications. The Bollard miniplates system seems to be a promising new method for treatment of growing patients with underdevelopment of the maxilla, which is giving good results, non having serious complications and causing only minor side effects. As this method is not used for a very long period of time, there is still no findings about longtiming stability of achieved therapy results and there is need for new invastigations in this area.
Wstęp
Historycznie możliwości leczenia niedorozwoju szczęki u pacjentów rosnących obejmowały zastosowanie: opracowanej w latach siedemdziesiątych maski Delaire’a (1, 2), leczenie za pomocą aparatu RED (ang. Rigid External Distractor) (3), dystrakcję szczęki – po osteotomii w linii złamania Le Fort 1, za pomocą maski twarzowej (4) oraz zastosowanie maski twarzowej w połączeniu z zakotwiczeniem szkieletowym (5-7). W ostatnich latach obserwuje się gwałtowny wzrost częstości stosowania w leczeniu ortodontycznym różnego rodzaju elementów umożliwiających uzyskanie (tymczasowego) zakotwienia absolutnego (szkieletowego) bazującego na elementach opartych na śrubach wkręconych w kość szczęki i żuchwy. Pojawiła się również możliwość wykorzystania tego typu rozwiązań w leczeniu pacjentów z niedorozwojem szczęki. Użycie zakotwienia szkieletowego stanowi krok milowy w terapii tego typu wad, jako że wyeliminowana zostaje konieczność stosowania w leczeniu dodatkowej, niewygodnej dla pacjenta i trudnej do zaakceptowania społecznie konstrukcji zewnątrzustnej, a co za tym idzie, siła generowana przez wyciągi elastomerowe rozpięte między elementami wkręconymi w kość nie jest już dłużej siłą przerywaną, wywierającą efekt leczniczy tylko w czasie noszenia maski, a działa stale przez całą dobę. Przyłożenie stałej siły do kości szczęki powoduje ciągłe rozciąganie elementów włóknistych szwów łączących szczękę z innymi kośćmi i stymulację odkładania tkanki kostnej, działając skuteczniej i w większym stopniu niż w przypadku strategii leczenia z siłą przerywaną (8).
Jednym ze stosowanych obecnie systemów elementów, dających zakotwienie absolutne, używanych w leczeniu pacjentów rosnących z niedorozwojem szczęki, jest system minipłytek Bollarda produkowany przez firmę Tita-Link, rozpowszechniony przez profesora Hugo De Clercka. Minipłytki stosowane w ortodoncji wywodzą swoje pochodzenie od płytek stosowanych do osteosyntezy, stąd pochodzi nazwa systemu „modified Bollard miniplates” (9).
Elementy składowe systemu minipłytek Bollarda
System minipłytek Bollarda składa się z 17 elementów, podzielonych na 3 rodzaje: minipłytki stanowiące zakotwiczenie szkieletowe i będące miejscem przyłożenia siły, miniśruby służące do ich umocowania w kości oraz akcesoria dodatkowe.
W grupie minipłytek dostępne są 2 rodzaje elementów: płytki prawe lub lewe dla łuku górnego z haczykami, o długości łącznika 18 lub 21 mm, oraz bez haczyków (płytka zakończona perforowanym okrągłym elementem) o długości łącznika 21 mm, dla łuku dolnego producent proponuje płytki prawe lub lewe (łącznik 16 mm) z haczykami lub bez nich. Każda minipłytka składa się z 3 części: elementu przykręcanego do kości z 3 (zastosowanie w szczęce) lub 2 (dla żuchwy) otworami dla śrub mocujących, okrągłego łącznika stanowiącego miejsce przejścia przez błonę śluzową i elementu umożliwiającego przyłożenie siły (ryc. 1).
Ryc. 1. Minipłytki Bollarda.
Śruby mocujące dostępne są w 2 rodzajach: jako samonawiercające i samogwintujące, proponowane długości obu rodzajów to 5 lub 7 mm, średnica śrub: 2,3 mm, zakończone są one łbem z nacięciem dla śrubokręta imbusowego (ryc. 2). Łeb śruby samogwintującej ma na przekroju kształt prostokątny, a samonawiercającej – spłaszczonego sześciokąta. Producent zaleca użycie śrub długości 5 mm tak w żuchwie, jak również w szczęce, z wyjątkiem śruby górnej, gdzie zalecana jest długość 7 mm. Użycie śrub samogwintujących musi być poprzedzone nawierceniem w kości kanału za pomocą wiertła.
Ryc. 2. Śruby samonawiercające.
Dodatkowe akcesoria potrzebne do pracy z minipłytkami Bollarda to: śrubokręt do wkręcania śrub, klucz do ich dokręcania, wiertło pilotujące o średnicy 1,65 mm i długości 54 mm (długość części roboczej 30 mm) oraz kaseta chirurgiczna na śruby, śrubokręt i wiertła (ryc. 3).
Ryc. 3. Akcesoria dodatkowe służące do mocowania minipłytek: śrubokręt i wiertło.
Minipłytki są produkowane przez belgijską firmę Tita-Link, natomiast zalecane przez producenta płytek śruby i śrubokręt są produktami niemieckiej firmy Titamed Europe zajmującej się wytwarzaniem całej gamy śrub i akcesoriów stosowanych w medycynie.
Minipłytki dostarczane są w czytelnie oznakowanym w języku angielskim, dwuwarstwowym opakowaniu sterylnym (blister i znajdujący się wewnątrz niego sterylny pakiet). Na opakowaniu znajdują się informacje o dacie produkcji danego elementu i terminie zachowania sterylności w przypadku nienaruszenia opakowania. Producent przesyła śruby zapakowane pojedynczo w gotowych do sterylizacji (niesterylnych) pakietach z naklejką zawierającą dane dotyczące typu śruby, jej średnicy i długości. Dodatkowe akcesoria również przesyłane są niesterylne. Do każdej minipłytki dołączona jest napisana w języku angielskim przejrzysta instrukcja zawierająca informacje o zasadach umiejscawiania płytek w szczęce i żuchwie, zalecenia dla pacjenta i lekarza ortodonty po zabiegu wprowadzenia oraz zalecenia dotyczące mycia i sterylizacji płytek.
Wskazania i przeciwwskazania do stosowania minipłytek Bollarda
Głównym zastosowaniem minipłytek Bollarda w ortodoncji jest leczenie pacjentów rosnących z wadą kostną klasy III na tle niedorozwoju szczęki (10).
Inne opisywanie w literaturze zastosowania to:
– użycie płytek jako zakotwiczenie przy dystalizacji zębów w odcinkach bocznych (9, 11),
– zastosowanie do intruzji trzonowców szczęki w leczeniu zgryzu otwartego w odcinku przednim (12).
Przeciwwskazania do użycia tego typu elementów to:
– niedostateczna grubość blaszki korowej kości: aby zapewnić dobre utrzymanie śrub w kości grubość zewnętrznej warstwy korowej nie może być mniejsza niż 3 mm,
– wiek pacjenta: pacjenci w okresie uzębienia mlecznego lub wczesnego mieszanego,
– pacjenci mający: przewlekłe stany zapalne, zaburzenia przepływu krwi lub niedostateczną jakość tkanki kostnej,
– pacjenci, którzy nie chcą lub nie są w stanie spełnić wymagań postępowania pozabiegowego.
Wiek pacjenta
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Delaire J: Manufacture of the ”orthopedic mask”. Rev Stomatol Chir Maxillofac 1971; 72: 579-582. 2. Delaire J: Treatment of class III with dentofacial orthopedic mask. Acta Odontol Venez 1979; 17: 168-200. 3. Polley JW, Figueroa AA: Rigid external distraction: its application in cleft maxillary deformities. Plast Reconstr Surg 1998; 102: 1360-1372; discussion: 1373-1374. 4. Rachmiel A, Aizenbud D, Ardekian L et al.: Surgically-assisted orthopedic protraction of the maxilla in cleft lip and palate patients. Int J Oral Maxillofac Surg 1999; 28: 9-14. 5. Singer SL, Henry PJ, Rosenberg I: Osseointegrated implants as an adjunct to facemask therapy: a case report. Angle Orthod 2000; 70: 253-262. 6. Enacar A, Giray B, Pehlivanoglu M, Iplikcioglu H: Facemask therapy with rigid anchorage in a patient with maxillary hypoplasia and severe oligodontia. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2003; 123: 571-577. 7. Kircelli BH, Pektas ZO: Midfacial protraction with skeletally anchored face mask therapy: a novel approach and preliminary results. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2008; 133: 440-449. 8. De Clerck H: Interview. Dental Press J Orthod 2012; 17(3): 7-13. 9. Cornelis M, Scheffler N, Mahy P et al.: Modified miniplates for temporary anchorage in orthodontics: placement and removal surgeries. J Oral Maxillofac Surg 2008; 66: 1439-1455. 10. De Clerck E, Swennen GR: Succes rate of miniplate anchorage for bone anchored maxillary protraction. Angle Orthod 2011; 81(6): 1010-1013. 11. Kaya B, Arman A, Uckan S, Yazici AC: Comparision of the zygoma anchorage system with cervical headgear in buccal segment distalization. Eur J Orthod 2009; 31: 417-424. 12. Akay MC, Aras A, Gunbay T et al.: Enhanced effect of combined treatment with corticotomy and skeletal anchorage in open bite correction. J Oral Maxillofac Surg 2009; 67: 563-569. 13. De Clerck H, Cornelis M, Cevidanes L et al.: Orthopedic traction of the maxilla with miniplates: a new perspective for treatment of the midface deficiency. J Oral Maxillofac Surg 2009; 67 (10): 2132-2129. 14. http://www.tita-link.com/instructions/. 15. De Clerc HJ, Cornelis MA: Biomechanics of sceletal anchorage. Part 2: Class II nonextraction treatment. J Clin Orthod 2006; 40: 290-296. 16. Turley PK, Kean C, Schur J et al.: Orthodontic force application to titanum endosseous implants. Angle Orthod 1988; 58: 151-162. 17. Choi BH, Zhu SJ, Kim YH: A clinical evaluation of titanium miniplates as anchors for orthodontic treatment. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2005; 128: 382-384. 18. Cornelis MA, Scheffler NR, Nyssen-Benets C, De Clerck H: Patients and orthodontists perception of miniplates used for temporary sceletal anchorage: a prospectice study. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2008; 133: 18-24. 19. Baccetti T, De Clerck HJ, Cevidanes LH, Franchi L: Morphometric analysis of treatment effects of bone-anchored maxillary protraction in growing class III patients. Eur J Orthodont 2011; 33: 121-125. 20. Nguyen T, Cevidanes L, Cornelis MA et al.: Three-dimensional assessment of maxillary changes associated with bone anchored maxillary protraction. Am J Orthop Dentofacial Orthop 2011; 140(6): 790-798. 21. Cevidanes L, Baccetti T, Franchi L et al.: Comparision of two protocols for maxillary protraction: bone anchors versus face mask with rapid maxillary expansion. Angle Orthod 2010; 80(5): 799-806. 22. De Clerck H, Cevidanes L, Baccetti T: Dentofacial effects of bone-anchored maxillary protraction: A contolled study on consecutively treated class III patients. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2010; 138(5): 577-581.
