Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Nauk Medycznych 2/2017, s. 95-98
*Lidia Kania
Hipoglikemia w cukrzycy typu 1
Hypoglycemia in type 1 diabetes
1Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii, Centralny Szpital Kliniczny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Edward Franek
2Zespół Kliniczno-Badawczy Epigenetyki Człowieka, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego, Polska Akademia Nauk, Warszawa
Kierownik Zespołu: prof. dr hab. med. Monika Puzianowska-Kuźnicka
Streszczenie
Jednym z głównych celów leczenia cukrzycy jest bezpieczne osiągnięcie dobrego wyrównania metabolicznego, bez zwiększenia ryzyka hipoglikemii. Jednakże mimo postępu, jaki dokonał się przez wiele lat w leczeniu i monitorowaniu pacjentów z cukrzycą typu 1, nie udało się wyeliminować ryzyka hipoglikemii i jest ona nieodłącznie związana z leczeniem tego typu cukrzycy (oraz leczonej insuliną cukrzycy typu 2), pozostając jej najczęstszym ostrym powikłaniem. Doświadczenie nieoczekiwanego spadku glikemii może doprowadzić do lęku przed kolejnymi epizodami, utrudniając osiągnięcie dobrego wyrównania metabolicznego. Nawracające hipoglikemie nie tylko znacząco obniżają jakość życia chorych na cukrzycę, ale są także przyczyną zwiększonej chorobowości, a nawet śmiertelności wśród tych chorych. Poniższa praca przedstawia w skrócie obecną wiedzę o hipoglikemii w cukrzycy typu 1.
Summary
One of main targets of diabetes treatment is safe and proper metabolic control, without hypoglycemias. However, in spite of the progress that happened during the years of diagnosing and monitoring of type 1 diabetes, the risk of hypoglycemia could not be eliminated and in fact it is still connected with treatment of that type of the disease (and insulin treated patients with type 2 diabetes) being still the most frequent acute complication. The experience of unexpected hypoglycemia may lead to fear from next episodes which in turn may prevent the patient from achieving good glycemic control. Recurrent hypoglycemia not only significantly decrease patients’ quality of life, but also increase morbidity and eve mortality. The paper below shows in a short form the current knowledge regarding this topic.



Wstęp
Cukrzyca typu 1 jest chorobą przewlekłą, będącą następstwem uszkodzenia komórek beta wysp trzustki. Proces niszczenia komórek trzustkowych jest wynikiem nieprawidłowej reakcji autoimmunologicznej, warunkowanej predyspozycją genetyczną oraz nakładającymi się na nią czynnikami środowiskowymi i prowadzi nieuchronnie do całkowitej utraty źródła insuliny w organizmie.
Cukrzyca typu 1 stanowi 10-15% wszystkich przypadków cukrzycy na świecie (1). Pojawia się najczęściej w wieku dziecięcym i młodzieńczym, a ryzyko zachorowania stopniowo maleje w miarę upływu lat. Do oceny epidemiologicznej cukrzycy typu 1 wykorzystywane są najczęściej: wskaźnik zapadalności (odsetek osób, u których wystąpiło zachorowanie w ciągu roku w odniesieniu do 100 tys. osób w populacji) oraz wskaźnik chorobowości (odsetek osób chorych na chorobę w danej populacji). Międzynarodowe programy prowadzone od początku lat 80. i 90. ubiegłego wieku, takie jak EURODIAB (EUROpe and DIABetes), DERI (Diabetes Epidemiology Research International Group), DIAMOND (World Health Organization Project – Multinational Project for Childhood Diabetes) zajmowały się rozpowszechnieniem cukrzycy typu 1 w populacji rozwojowej i wykazały trend wzrostowy występowania tej choroby (2). Według Diabetes Atlas 2015 liczba dzieci poniżej 15. r.ż. chorujących na cukrzycę typu 1 na całym świecie przekroczyła już pół miliona. Globalny wzrost częstości występowania choroby rocznie szacuje się na 3%. Zauważyć należy jednak znaczne różnice geograficzne. Obecnie gwałtowny wzrost częstości występowania cukrzycy typu 1 obserwujemy przede wszystkim w krajach środkowej i wschodniej Europy (3). W Polsce w latach 90. ubiegłego wieku wskaźnik zapadalności na ten typ cukrzycy wynosił ok. 15 zachorowań na 100 tys. mieszkańców/rok, a obecnie – 20-25 zachorowań/100 tys./rok w zależności od regionu, przy czym najwyższa zapadalność występuje w północnej Polsce. Aktualnie na cukrzycę typu 1 choruje w naszym kraju ok. 180 tys. osób, w tym ok. 20 tys. dzieci i młodzieży (4).
Hipoglikemia
Hipoglikemia jest nieodłącznie związana z leczeniem cukrzycy, a szczególnie cukrzycy typu 1. Jako najczęstsze ostre powikłanie cukrzycy stanowi ogromną przeszkodę w dążeniu do prawidłowego jej wyrównania.
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego hipoglikemię definiujemy jako stężenie glukozy we krwi poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l), niezależnie od występowania objawów klinicznych (5). Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (American Diabetes Association Workgroup on Hypoglycemia) w 2005 roku objęło definicją hipoglikemii wszystkie epizody nieprawidłowo niskiego stężenia glukozy w osoczu, które mogą być potencjalnie szkodliwe dla chorego (6). Trudno jednoznacznie określić pojedynczą progową wartość stężenia glukozy w osoczu, która definiowałaby hipoglikemię u chorych na cukrzycę, ponieważ próg glikemii wyzwalający objawy hipoglikemii przesuwa się w kierunku niższego stężenia glukozy w osoczu po przebytym niedawno epizodzie hipoglikemii (7), natomiast w kierunku wyższych glikemii u chorych ze źle kontrolowaną cukrzycą i epizodycznymi hipoglikemiami (8). Niemniej jednak stężenie glukozy w osoczu 70 mg/dl (3,9 mmol/l) pozostaje ważnym kryterium biochemicznym, gdyż, niezależnie od występowania objawów, jest górną granicą stężenia glukozy w osoczu, powodującą osłabienie kontrregulacyjnej odpowiedzi sympatykoadrenergicznej na hipoglikemię (9). Zatem biorąc pod uwagę, że epizody łagodnych, bezobjawowych hipoglikemii prowadzą do upośledzenia mechanizmów kontrregulacyjnych i pogłębiają nieświadomość niedocukrzeń, a tym samym zwiększają ryzyko kolejnych hipoglikemii, są niewątpliwie szkodliwe dla chorego zarówno w perspektywie krótko-, i jak długoterminowej.
Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne wyróżnia (6):
– ciężką hipoglikemię – epizod wymagający pomocy innej osoby w celu podania węglowodanów, glukagonu lub podjęcia innych działań korygujących hipoglikemię. Informacje na temat stężenia glukozy w osoczu podczas takiego epizodu mogą być niedostępne, jednakże ustąpienie objawów po powrocie stężenia glukozy do normy uważa się za wystarczający dowód, że epizod spowodowany był niskim stężeniem glukozy w osoczu,
– udokumentowaną objawową hipoglikemię – epizod, podczas którego typowym objawom hipoglikemii towarzyszy pomiar stężenia glukozy w osoczu ≤ 70 mg/dl (≤ 3,9 mmol/l),

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Strojek K: Diabetologia – praktyczny poradnik. Wyd. III. Termedia, Poznań 2014.
2. Otto-Buczkowska E, Jarosz-Chobot P, Polańska J: Epidemiologia cukrzycy typu 1 w populacji rozwojowej na świecie i w Polsce; https://old.viamedica.pl/gazety/gazeta9/abstrakt.phtml?id=7&indeks_art=61&VSID=4331ab0d77e6419eba361fcc28c681a7 (data dostępu: 23.01.2017).
3. IDF diabetes atlas seventh edition 2015 update; www.diabetesatlas.org/resources/2015-atlas.html.
4. Niebieska księga cukrzycy. Warszawa 2013; http://koalicja-cukrzyca.pl/docs/blue_paper_raport_cukrzyca_to.pdf.pdf (data dostępu: 23.01.2017).
5. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2015. Diabetologia Kliniczna, Clinical Diabetology; https://journals.viamedica.pl/diabetologia_kliniczna/article/view/41372-pdf.
6. Workgroup on Hypoglycemia, American Diabetes Association: Defining and reporting hypoglycemia in diabetes: a report from the American Diabetes Association Workgroup on Hypoglycemia. Diabetes Care 2005; 28: 1245-1249.
7. Heller SR, Cryer PE: Reduced neuroendocrine and symptomatic responses to subsequent hypoglycemia after one episode of hypoglycemia in nondiabetic humans. Diabetes 1991; 40: 223-226.
8. Boyle PJ, Schwartz NS, Shah SD et al.: Plasma glucose concentrations at the onset of hypoglycemic symptoms in patients with poorly controlled diabetes and in nondiabetics. N Engl J Med 1988; 318: 1487-1492.
9. Davis SN, Shavers C, Mosqueda-Garcia R, Costa F: Effects of differing antecedent hypoglycemia on subsequent counterregulation in normal humans. Diabetes 1997; 46: 1328-1335.
10. Heller SR, Choudhary P, Davies C et al.; UK Hypoglycaemia Study Group: Risk of hypoglycaemia in types 1 and 2 diabetes: effects of treatment modalities and their duration. Diabetologia 2007; 50: 1140-1147.
11. The Diabetes Control and Complications Trial Research Group: Hypoglycemia in the Diabetes Control and Complications Trial. Diabetes 1997; 46: 271-286.
12. Schwartz NS, Clutter WE, Shah SD, Cryer PE: Glycemic thresholds for activation of glucose counterregulatory systems are higher than the threshold for symptoms. J Clin Invest 1987; 79: 777-781.
13. Cryer P, Davis S, Shamoon H: Hypoglycemia in diabetes. Diabetes Care 2003; 26: 1902-1912.
14. Mitrakou A, Ryan C, Veneman T et al.: Hierarchy of glycemic thresholds for counterregulatory hormone secretion, symptoms, and cerebral dysfunction. Am J Physiol 1991; 260: E67-E74.
15. Sprague JE, Arelaez AM: Glucose Counterregulatory Responses to Hypoglycemia. Pediatr Endocrinol Rev 2011 Sep; 9(1): 463-475.
16. Geddes J, Schopman JE, Zammitt NN, Frier BM: Prevalence of impaired awareness of hypoglycaemia in adults with type 1 diabetes. Diabet Med 2008; 25: 501-504.
17. Ogundipe OO, Geddes J, Leckie AM, Frier BM: Impaired hypoglycaemia awareness and employment in people with type 1 diabetes. Occup Med 2011; 61: 241-246.
18. Gogitidze Joy N, Hedrington MS, Briscoe VJ et al.: Effects of acute hypoglycemia on inflammatory and pro-atherothrombotic biomarkers in individuals with type 1 diabetes and healthy individuals. Diabetes Care 2010; 33: 1529-1535. Errata w: Diabetes Care 2010; 33: 2129.
19. Gimènez M, Gilabert R, Monteagudo J et al.: Repeated episodes of hypoglycemia as a potential aggravating factor for preclinical atherosclerosis in subjects with type 1 diabetes. Diabetes Care 2011; 34: 198-203.
20. Desouza C, Salazar H, Cheong B et al.: Association of hypoglycemia and cardiac ischemia: a study based on continous monitoring. Diabetes Care 2003; 26: 1485-1489.
21. Eckert B, Agardh CD: Hypoglycaemia leads to an increased QT interval in normal men. Clin Physiol 1998; 18: 570-575.
22. Nordin C: The case for hypoglycaemia as a proarrhythmic event: basic and clinical evidence. Diabetologia 2010; 53: 1552-1561.
23. Clarke W, Jones T, Rewers A et al.: Assessment and management of hypoglycemia in children and adolescents with diabetes. Pediatr Diabetes 2009; 10 (suppl. 12): 134-145.
24. Koltin D, Daneman D: Dead-in-bed syndrome – a diabetes nightmare. Pediatr Diabetes 2008; 9(5): 504-507.
25. The Diabetes Control and Complications Trial Research Group: Effects of intensive diabetes therapy on neuropsychological function in adults in the Diabetes Control and Complications Trial. Ann Int Med 1996; 124: 379-388.
26. Austin EJ, Deary IJ: Effects of repeated hypoglycemia on cognitive function: a psychometrically validated reanalysis of the Diabetes Control and Complications Trial data. Diabetes Care 1999; 22: 1273-1277.
27. Diabetes Control and Complications Trial/Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications Study Research Group: Long-term effect of diabetes and its treatment on cognitive function. N Engl J Med 2007; 356: 1842-1852.
28. Asvold BO, Sand T, Hestad K, Bjørgaas MR: Cognitive function in type 1 diabetic adults with early exposure to severe hypoglycemia: a 16-year follow-up study. Diabetes Care 2010; 33: 1945-1947.
29. Northam EA, Anderson PJ, Jacobs R et al.: Neuropsychological profiles of children with type 1 diabetes 6 years after disease onset. Diabetes Care 2001; 24: 1541-1546.
30. Northam EA, Rankins D, Cameron FJ: Therapy insight: the impact of type 1 diabetes on brain development and function. Nature Clin Pract Neurol 2006; 2: 78-86.
31. Cryer PE: Death during intensive glycemic therapy of diabetes: mechanisms and implications. Am J Med 2011; 124: 993-999.
32. Patterson CC, Dahlquist G, Harjutsalo V et al.: Early mortality in EURODIAB population-based cohorts of type 1 diabetes diagnosed in childhood since 1989. Diabetologia 2007; 50: 2439-2442.
33. Jacobson AM, Musen G, Ryan CM et al.; Diabetes Control and Complications Trial/Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications Study Research Group: Long-term effect of diabetes and its treatment on cognitive function. N Engl J Med 2007; 356: 1842-1852.
34. Skrivarhaug T, Bangstad HJ, Stene LC et al.: Long-term mortality in a nationwide cohort of childhood-onset type 1 diabetic patients in Norway. Diabetologia 2006; 49: 298-305.
otrzymano: 2017-01-04
zaakceptowano do druku: 2017-01-25

Adres do korespondencji:
*Lidia Kania
Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA w Warszawie
Wołoska 137, 02-507 Warszawa
tel. +48 (22) 508-14-05
kanialidia@wp.pl

Postępy Nauk Medycznych 2/2017
Strona internetowa czasopisma Postępy Nauk Medycznych