© Borgis - Nowa Pediatria 4/2000, s. 22-23
Krystyna Mowszet, Barbara Iwańczak, Krzysztof Matusiewicz, Aleksander Blitek
Refluks żołądkowo-przełykowy w alergii pokarmowej u dzieci
Gastroesophageal reflux in children with food allergy
z II Kliniki Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia Akademii Medycznej we Wrocławiu
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Franciszek Iwańczak
Streszczenie
In the paper the current view on the relationship of gastroesophageal reflux and food allergy in children is presented. Gastroesophageal reflux is observed in 30 do 50% of small children with foold allergy. In children with diagnosed gastroesophageal reflux the diagnosis or exclusion of food allergy has essential consequence for therapy. The pattern of 24-hours pH-metry in secondary reflux in food allregy is characteristic and differs significantrly from that in primary reflux.
Refluks żołądkowo-przełykowy (r.ż.p.), (gastroesophageal reflux – GER) definiowany jest jako mimowolne zarzucanie zawartości żołądka do przełyku. Zjawisko to obserwuje się u ludzi zdrowych; refluks występuje sporadycznie po posiłkach, nie występuje podczas snu, a objętość zarzucanej treści jest niewielka. Refluks fizjologiczny szczególnie często obserwuje się u noworodków i młodych niemowląt ze względu na niedojrzałość anatomiczną i czynnościową mechanizmów zabezpieczających przed cofaniem się kwaśnej treści żołądka do przełyku. Ten rodzaj r.ż.p. ustępuje samoistnie i nie powoduje żadnych następstw chorobowych (7, 10, 11).
W stanach patologii częstość incydentów zarzucania treści żołądkowej do przełyku wzrasta i pojawiają się objawy kliniczne z innych narządów. Sytuacja ta nazywana jest chorobą refluksową przełyku (gastroesophageal reflux disease, GERD). Patogeneza powstawania patologicznego r.ż.p. nie została dotąd w pełni wyjaśniona. Przyjmuje się, że u jego podstaw leży przede wszystkim nieprawidłowe działanie dolnego zwieracza przełyku, zaburzenia perystaltyki przełyku oraz zaburzenia opróżniania żołądka. Podstawowe mechanizmy antyrefluksowe to prawidłowe napięcie dolnego zwieracza przełyku (strefa wysokiego ciśnienia), odpowiednia długość brzusznego odcinka przełyku oraz wielkość kąta Hisa (7, 10, 17).
Do najczęstszych objawów r.ż.p. u małych dzieci należą ulewania i wymioty. Ponadto u niemowląt i dzieci rozdrażnienie, niepokój, zaburzenia snu, niechęć do jedzenia, utrata masy ciała oraz niedokrwistość. U dzieci z refluksem mogą występować nawracające zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, astma oskrzelowa, napady bezdechów (4, 12). W ostatnich latach coraz więcej badaczy wiąże z r.ż.p. takie objawy i zaburzenia jak przewlekłe zapalenie ucha środkowego, ubytki szkliwa zębowego, nieprzyjemny zapach z ust, uczucie ucisku w gardle („globus”) oraz choroby krtani (7, 16).
Refluks patologiczny w zależności od przyczyny może być pierwotny – będący następstwem niewydolności zwieracza dolnego przełyku lub wtórny. Wtórny refluks powstaje w następstwie schorzeń zarówno przewodu pokarmowego jak i ogólnoustrojowych (zaburzenia metaboliczne, choroby neurologiczne, alergia pokarmowa, niektóre leki, m.in. metyloksantyny, dopamina, blokery kanału wapniowego, antagoniści receptorów beta adrenergicznych) (7, 10, 11, 13). W literaturze jest wiele doniesień o częstym współwystępowaniu alergii pokarmowej i r.ż.p., co sugeruje, że alergia pokarmowa jest jedną z częstszych przyczyn wtórnego r.ż.p.; wg różnych źródeł w 30 do 40% przypadków (1, 2, 5, 8, 13, 14). Badano zarówno występowanie r.ż.p. u dzieci z alergią pokarmową jak i częstość alergii u dzieci z rozpoznaniem r.ż.p. (tab. 1). Iacono i wsp. (5) przebadali 204 przypadki refluksu u małych dzieci (średnia wieku 6,3 miesiąca), u których zdiagnozowano r.ż.p. żołądkowo-przełykowy za pomocą 24-godzinnej pH-metrii i badania histopatologicznego błony śluzowej przełyku. Okazało się, że alergia na białka mleka krowiego, rozpoznana za pomocą testów prowokacji w podwójnie ślepej próbie kontrolowanej placebo występuje u 41,8% badanych dzieci z r.ż.p. W badaniach Staino i wsp. (14) wśród dzieci z uporczywymi wymiotami alergia pokarmowa na mleko krowie występowała w 32%.
Tabela 1. Współistnienie alergii pokarmowej i refluksu żołądkowo-przełykowego.
| Autor | Do badań zakwalifikowano dzieci na podstawie zdiagnozowanej | Odsetek przypadków współistnienia alergii pokarmowej i refluksu żołądkowo-przełykowego |
| Kamer et al. (12) | alergii pokarmowej | 46,5% |
| Iacono et al. (10) | r.ż.p. | 41,8% |
| Staino i wsp. (11) | r.ż.p. | 32% |
| Cafarelli i wsp. (13) | alergii pokarmowej | 38% |
| Semeniuk i wsp. (8) | alergii pokarmowej | 30-40% |
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Caffarelli C. et al.: Gastrointestinal symptoms in atopic eczema. Arch. Dis. Child., 1998, 78:230-234. 2. Cavataio F. et al.: Milk-induced reflux in infants less than one year of age. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2000, 30 Suppl., S36-44. 3. Cavataio F. et al.: Clinical and pHmetric characteristic of gastroesophageal reflux associated with cow´s milk allergy. Arch. Dis. Child., 1996, 75:51-56. 4. (9) Harding S.M.: Gastroesophageal reflux and asthma: insight into the association. J. Allergy Clin. Immunol., 1999 Aug., 104:2 Pt 1, 251-9. 5. Iacono G. et al.: Gastroesophageal reflux and cow´s milk allergy in infants: A prospective study. J. Allergy Clin. Immunol., 1996, 97:822-7. 6. Iacono G. et al.: Gastroesophageal reflux and cow´s milk allergy in infants: A prospective study. J. Allergy Clin. Immunol., 1996, 97:822-7. 7. Iwańczak B.: Korelacje kliniczno-morfologiczne choroby refluksowej przełyku u dzieci. Praca habilitacyjna, Wrocław 1999. 8. Kaczmarski M.: Wybrane problemy kliniczne związane z zaburzeniami motoryki górnego odcinka przewodu pokarmowego. Konferencja Naukowo-Szkoleniowa „Postępy Pediatrii”. Wydanie specjalne. Agora s.c. Białystok 1995, 39-41. 9. Kamer B. et al.: Gastroesophageal refluks in infants with food allergy. Med. Sci. Monit., 2000, 6, 348-352. 10. Karczewska K. i wsp.: Obraz kliniczny odpływów żołądkowo-przełykowych u niemowląt. Przegl. Pediatr., 1996, 26:271-279. 11. Krzon M., Brodzicki J.: Aspekty kliniczne refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci. Gastroenterol. Pol., 1998, 5:461-485. 12. Marcon M.A.: Advances in the diagnosis and treatment of gastroensophageal reflux disease. Curr. Opin. Pediatr., 1997, 9:490-493. 13. Semeniuk J. i wsp.: Alergia pokarmowa – czynnik przyczynowy wstecznego odpływu żołądkowo-przełykowego u dzieci. Terapia, 1998, 5:16-19. 14. Staiano A. et al.: Differentiation of cows´ milk intolerance and gastro-oesophageal reflux. Arch. Dis. Child., 1995, 73:439-442. 15. Walsh S.V. et al.: 1999, Am. J. Surg. Pathol., 23:390-6. 16. Yellon R.F. et al.: Esophageal biopsy for the diagnosis of gastroesophageal reflux-associated otolaryngologic problems in children. Am. J. Med., 2000 Mar., 108 Suppl. 4a, 131S-138S. 17. Zeiter D.K., Hyams J.S.: Gastroesophageal reflux: pathogenesis, diagnosis and treatment. Allergy Asthma Proc., 1999, 20:45-49.
