Ponad 7000 publikacji medycznych!
Statystyki za 2021 rok:
odsłony: 8 805 378
Artykuły w Czytelni Medycznej o SARS-CoV-2/Covid-19

Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu
© Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2000, s. 17-22
Elżbieta Ferlas-Chłodny1, Igor Łoniewski2, Monika Białecka2, Stefania Juźwiak2
Porównawcze badanie kliniczne, metodą podwójnie ślepej próby, leku pochodzenia roślinnego REUMAHERB* u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów
Comparative double blind controlled study of the herbal remedy – Reumaherb in patients with osteoarthrosis
1 Oddział Reumatologii i Rehabilitacji Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie
2 Katedra Farmakologii i Toksykologii PAM
Summary
The study was carried out in 35 patients (31 female and 4 male) aged 41-80 years with osteoarthrosis of the hip and knee). Patients were randomized into two groups (17 and 18 people) treated with diclophenac and Reumaherb – (herbal remedy composed of Filipendula ulmaria, Echinacea and Devil calve). Clinical efficacy as well as tolerance was investigated. It was shown that the efficacy was similar in both groups. No side effects were observed.



Choroba zwyrodnieniowa jest jednym z najczęstszych schorzeń układu ruchu. Dotyczy głównie osób w średnim i podeszłym wieku i prowadzi do znacznego ograniczenia sprawności ruchowej. Podstawową grupą leków stosowanych w chorobach układu kostno-stawowego są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) (5). Skuteczność działania przeciwbólowego i przeciwzapalnego nie zawsze idzie w parze z dobrą tolerancją tych leków. Wśród działań niepożądanych obserwuje się najczęściej objawy dyspeptyczne, wrzód trawienny żołądka i /lub dwunastnicy oraz zaburzenia reologiczne krwi. Długotrwała farmakoterapia oraz zaawansowany wiek pacjentów zwiększają ryzyko powikłań i skłaniają do poszukiwania alternatywnych metod leczenia.
Fitoterapia jest nauką zajmującą się zastosowaniem środków leczniczych pochodzenia roślinnego. Preparaty roślinne (głóg) stosowane są z dobrym skutkiem w zapobieganiu i leczeniu chorób układu krążenia, ośrodkowego układu nerwowego (miłorząb japoński) czy wreszcie chorób reumatycznych (jeżówka purpurowa, diabelski pazur, wiązówka).
Leki uzyskiwane z korzenia jeżówki purpurowej (Echinacea purpurea) stosowane są w USA od ponad 100 lat. Pobudzają one układ immunologiczny. Obserwuje się większą aktywność fagocytarną granulocytów i makrofagów, stymulację limfocytów B, pobudzanie makrofagów do wytwarzania interleukiny I, czynnika martwicy nowotworów alfa (TNF alfa) oraz interferonów (alfa i beta) (2, 8, 12, 14). Związki czynne zawarte w jeżówce (echinacein, olejki eteryczne, betaina, glikoproteiny) działają również przeciwwirusowo, przeciwpierwotniakowo i przeciwgrzybiczo (Candida albicans) (6, 15). Przeciwzapalne właściwości Echinacea purpurea wynikają ze zdolności hamowania aktywności enzymatycznej cyklooksygenazy, lipooksygenazy a także hialuronidazy (bakteryjnej i naczyniowej) (1). Jeżówka purpurowa znalazła zastosowanie w terapii wielu chorób przebiegających ze zmniejszeniem odporności oraz w przewlekłych procesach zapalnych.
Diabelski pazur (Harpagophytum procumbens) jest rośliną pochodząca z Afryki tropikalnej. Wyciąg z korzenia diabelskiego pazura jest często stosowany w medycynie alternatywnej ze względu na działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz regulujące czynność przewodu pokarmowego(7). Związki czynne zawarte w Harpagophytum procumbens (polisacharydy, glikozydy, flawonoidy) oddziaływują na układ krążenia. W badaniach przeprowadzonych na szczurach (z użyciem aparatu Langendorffa) wykazano działanie antyarytmiczne wyciągu z korzenia diabelskiego pazura (4). Obserwowano również działanie hipotensyjne zależne od stosowanej dawki preparatu.
Wiązówka (Filipendula ulmaria) (ze względu na swoje wielokierunkwe działanie) znajduje zastosowanie w leczeniu chorób układu krążenia, układu moczowego, w zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego oraz chorób układu kostno-stawowego. W grupie związków czynnych zawartych w wyciągu z wiązówki znajdują się między innymi glikozydy salicylowe, flawonoidy, pyłki kwiatowe, kwas askorbinowy i sole mineralne. Filipendula ulmaria działa przeciwreumatycznie, przeciwzapalnie, przeciwmiażdżycowo i hipotensyjne (3).
Lista wskazań do stosowania preparatów pochodzenia roślinnego ciągle rozszerza się. Przetwory jeżówki purpurowej wykazujące właściwości immunomodulacyjne a także preparaty diabelskiego pazura i wiązówki o wyraźnym działaniu przeciwreumatycznym, przeciwzapalnym i przeciwbólowym znalazły ostatnio zastosowanie w leczeniu chorób układu kostno-stawowego.
Materiał i metodyka
Badanie przeprowadzono u 54 pacjentów (46 kobiet, 8 mężczyzn) z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego lub kolanowego hospitalizowanych na Oddziale Reumatologii i Rehabilitacji Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie (tab. 1, 2, 3). Badania były przeprowadzone po uzyskaniu zgody Komisji Bioetycznej działającej w Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
Tabela 1. Liczba chorych uczestniczących w badaniu.
Liczba chorychGrupa AGrupa BRazem
Włączeni do badania272754
Randomizowani171835
Ukończyli badanie171835
Włączeni do analizy statystycznej171835
Tabela 2. Dane demograficzne.
Dane demograficzneGrupa AGrupa B
Płeć:Mężczyźni l (%)3 (16)1 (5)
Kobiety l (%)14 (84)17 (95)
Wiek (lata)od - do41 - 7647 - 80
śr ? SD59,06 ? 9,4865,61 ? 6,81
Masa ciała (kg)od - do63 - 10058 - 94
śr ? SD75,64 ? 10,1174,17?9,16
Wzrost (cm)od - do150 - 174149 - 170
śr ? SD162 ? 6,23158,22 ? 5,56
l – liczba pacjentów,
(%) – w nawiasie ilość pacjentów wyrażona w procentach.
Tabela 3. Charakterystyka kliniczna.
Dane kliniczneGrupa AGrupa B
Obserwowany staw l (%)Kolanowy8 (47)5 (28)
Biodrowy9 (53)13 (62)
Wiek w czasie zachorowania (lata)od - do34 - 6745 - 70
śr ? SD53,44 ?10,2159,94 ? 7,08
Czas trwania choroby (lata)od - do1 - 201 - 12
śr ? SD5,62 ? 4,855,67 ? 3,54
Funkcja wg Steinbrockera l (%)stopień II13 (76)9 (50)
stopień III4 (24)9 (50)
RTG wg Kellgrena l (%)stopień II10 (59)10 (56)
stopień III7 (41)8 (44)
l – liczba pacjentów,
(%) – w nawiasie ilość pacjentów wyrażona w procentach.

Do badań nie kwalifikowano pacjentów, którzy wykazywali przynajmniej jedno z następujących kryteriów wykluczenia: I i IV okres radiologiczny wg. Kellgrena, 1 i 4 stopień wydolności funkcjonalnej wg. Steinbrockera, choroby reumatoidalne, brak poprawy po stosowaniu diklofenaku, nadwrażliwość na salicylany lub diklofenak, przyjmowanie steroidów w ciągu ostatnich 28 dni, niewydolność nerek (stężenie kreatyniny 2-krotnie wyższe w porównaniu z normą). W grupie tej znalazły się również kobiety w ciąży lub okresie laktacji oraz w wieku rozrodczym nie stosujące pewnych środków antykoncepcyjnych. Poza tym brano pod uwagę aktywną chorobę wrzodową lub przebyte krwawienie z przewodu pokarmowego w ciągu ostatnich 5 lat, przyjmowanie innych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, ciężkie choroby współistniejące, cukrzycę, choroby układu krążenia, choroby przewodu pokarmowego, choroby psychiczne, alergię, nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych, możliwość interakcji z innymi lekami.
W czasie pierwszej wizyty u pacjentów dokonywano wyboru stawu, który podlegał dalszej obserwacji oraz przeprowadzano badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego.
U 9 pacjentów (8 kobiet, 1 mężczyzna) stwierdzono ponad 25 nadżerek w żołądku, co spowodowało niezakwalifikowanie tych chorych do dalszych badań. Chorobę wrzodową stwierdzono u 10 pacjentów (7 kobiet i 3 mężczyzn), których również wykluczono z dalszych badań.
Chorym zakwalifikowanym do badania nie wolno było przyjmować przez 3 tygodnie żadnych leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Po tym okresie pacjentów poddano następnemu badaniu podmiotowemu i przedmiotowemu oraz wykonano badania laboratoryjne. Następnie metodą randomizacji podzielono ich na 2 grupy – A i B. Pacjenci oraz badający ich lekarz nie wiedzieli jaki otrzymują lek, zostali natomiast poinformowani, że jest to lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.
Grupa A – otrzymywała diklofenak sodu (Majamil, Polpharma) w dawce 3 x 50 mg dziennie.
Grupa B – otrzymywała preparat REUMAHERB (Herbapol Poznań) – (skład: 1 tabletka powlekana zawiera 100 mg mieszaniny standaryzowanych wyciągów z korzenia diabelskiego pazura, ziela jeżówki i kwiatów wiązówki zawierającej: 0,4 mg harpagozydu, 1,0 mg polifenolozwiązków i 0,35 mg flawonoidów) 3 x 2 tabletki dziennie.
Działanie leków oceniano po trzech tygodniach ich stosowania.
W czasie badania pacjenci byli leczeni metodami fizykoterapeutycznymi w zależności od potrzeb – wskazań i przeciwwskazań.
W każdym przypadku postępowano zgodnie z przyjętym schematem:
I. Okres „wypłukania” – 3 tygodnie:
1. Wybór stawu obserwowanego,
2. Endoskopia wstępna.
II. Randomizacja (1 tydzień):
1. Badanie kliniczne pacjenta:
a) Ocena wydolności funkcjonalnej wg Steinbrockera (stopień 1-4 oraz ocena czy ból jest umiejscowiony czy rozlany),
b) Ocena bólu wg wizualnej skali analogowej (w skali 0-10 cm),
c) Ocena bólu*
– w czasie chodzenia po równej powierzchni,
– w czasie schodzenia ze schodów,
– w spoczynku,
– przy ruchach biernych,
– przy ruchach czynnych,
d) Czas trwania sztywności obserwowanego stawu (min.),
e) Stopień nasilenia sztywności obserwowanego stawu*,
f) Obrzęk obserwowanego stawu*,
g) ocena stopnia upośledzenia codziennych czynności*.
2. Badania laboratoryjne
* wg skali: nie ma, nasilenie niewielkie, umiarkowane, duże.

III. Zakończenie badań:
1. Badania jak w punkcie II,
2. Endoskopia,
3. Ocena objawów działania niepożądanego.
Schemat badania
Wizytapierwszadruga (randomizacja)trzecia
Tydzień0trzeciszósty
Grupa A
lek
Grupa B
0

0
diklofenak

REUMAHERB
diklofenak

REUMAHERB
Morfologia krwi xx
Rozmaz xx
Ob. xx
Aktywność ast xx
Aktywność alt xx
Stężenie bilirubiny xx
Aktywność alp xx
Stężenie mocznika xx
Stężenie kreatyniny xx
Badanie ogólne moczu xx
Ocena czynności stawów xx
Ocena działania niepożądanego leku xx
Endoskopiax x
Analizę statystyczną danych jakościowych przeprowadzono testem Chi2 lub testem dokładnym Fishera. Dane ilościowe były analizowane statystycznie przy pomocy testu t-Studenta.
Wyniki
Wyniki są przedstawione w tabelach 4-6.
Skuteczność leczenia w obu grupach chorych oceniano jak wspomniano poprzednio na podstawie różnic w nasileniu bólu przy chodzeniu po równej powierzchni, bólu przy schodzeniu ze schodów, bólu w spoczynku, bólu występującego przy ruchach biernych i czynnych, czasu trwania sztywności po spoczynku, stopnia nasilenia sztywności oraz obrzęku obserwowanego stawu przed i po leczeniu. Analizowano również zmiany analogowej skali bólu, stopień ograniczenia wydolności funkcjonalnej oraz stopień upośledzenia czynności codziennych.
W obu grupach chorych stwierdzono porównywalną, statystycznie znamienną skuteczność badanych leków w zakresie zmniejszania bólu przy chodzeniu po równym, schodzeniu ze schodów oraz bólu występującego przy ruchach biernych i czynnych. W grupie osób leczonych preparatem HJW obserwowano także znamienne zmniejszenie nasilenia bólu występującego w spoczynku. Ból oceniany na podstawie wizualnej skali analogowej zmniejszył się znacznie w obu grupach.
Czas trwania sztywności obserwowanego stawu po spoczynku oraz stopień nasilenia sztywności a także obrzęk obserwowanego stawu nie ulegały zmianie.
Stopień upośledzenia codziennych czynności oraz ograniczenia wydolności funkcjonalnej zmniejszył się znamiennie.
Tolerancja leczenia była oceniana na podstawie badań endoskopowych, wyników badań laboratoryjnych oraz częstości występowania objawów działania niepożądanego.
Badanie endoskopowe w obydwu grupach nie wykazało związku pomiędzy stosowaniem leków a występowaniem nadżerek bądź wrzodów żołądka lub dwunastnicy. Badania laboratoryjne dotyczące oceny obrazu krwi, jak i stanu czynnościowego wątroby i nerek nie wykazały istotnych zmian po leczeniu, w porównaniu ze stanem wyjściowym.

Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
  • Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
  • Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
  • Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.

Opcja #1

24

Wybieram
  • dostęp do tego artykułu
  • dostęp na 7 dni

uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony

Opcja #2

59

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 30 dni
  • najpopularniejsza opcja

Opcja #3

119

Wybieram
  • dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
  • dostęp na 90 dni
  • oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Bauer R. et al.: Z Phytoter. 1988, 9, 151. 2. Beuscher N. et al.: Z Phytoter 1995, 16, 157. 3. Buckton D.: Aust J Med Herbalism 1992, 4, 49. 4. Circosta C. et al.: Journal of Ethnopharmacology 1984, 11, 259. 5. Filipowicz-Sosnowska A. et al.: Reumatologia 1997, 35, 39. 6. Gaisbauer M. et al.: Arzneim. Forsch./drug Res. 1990, 40, 594. 7. Lanhers M.C. et al.:Planta Med. 1992, 58, 117. 8. Melchart D. et al.: Phytomed 1994, 1, 245. 9. Muller B et al.: Planta Med., 1994, 60, 37. 10. Reuss D: Z.Allgemeinmed., 1981, 57, 1976. 11. Schimmel K.H., Werner G.T.: Ther. d. Gegenw, 1981, 120, 1065. 12. Stuhlfauth I.: Pharmedicum 1994, 2, 16. 13. Vanhaelen M.: J. Pharm. Belg., 1986, 41, 3, 172. 14. Wacker A. et al.: Planta medica 1978, 33, 2. 15. Wagner H. et al.: Z Phytoter 1996, 17, 79.
Postępy Fitoterapii 1/2000
Strona internetowa czasopisma Postępy Fitoterapii