© Borgis - Postępy Fitoterapii 4/2007, s. 202-206
*Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia
Wykorzystanie propolisu i miodu w zakażeniach
USE OF PROPOLIS AND HONEY FOR TREATMENT OF INFECTIONS
Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu
Dyrektor Instytutu: dr hab. n. med. Przemysław M. Mrozikiewicz
Summary
Propolis and honey belong to the most efficacious bee products used for the treatment of internal and external infections. Propolis and honey are successfully applicated as the alternative remedies in therapy of skin diseases, after surgery intervention and after otorhinolaryngological, stomatological, ophtalmological, proctological operations also in gynecology and obstetrics. Positive results have been noted after oral application of propolis and honey in therapy of diseases of respiratory system and gastrointestinal system. The presented data show, that use of propolis and honey in treatment of infections is well-founded in medical practice.
Produkty pszczele, jak i powstała na ich gruncie dyscyplina medyczna, zwana apiterapią, są przedmiotem niesłabnącego zainteresowania lekarzy i ośrodków naukowych na całym świecie. Wśród współczesnych, naturalnych metod leczenia, apiterapia zajmuje ważną pozycję. Umiejętne wykorzystanie produktów pszczelich pozwala bowiem na wyleczenie wielu schorzeń, zwłaszcza w przypadku nieskuteczności terapii lekami syntetycznymi, m.in. antybiotykami i sterydami. Propolis i miód zaliczane są do najcenniejszych produktów pszczelich przeznaczonych do leczenia zakażeń, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych (1).
Propolis
Propolis stosowany jest zarówno w warunkach domowych, jak i w terapii szpitalnej. Terapia propolisem pozwala na uzyskanie pozytywnych wyników w wielu chorobach skóry, błon śluzowych i narządów wewnętrznych, trudnych do wyleczenia za pomocą dostępnych środków farmakologicznych.
Za pomocą propolisu leczy się ropne choroby skóry, w tym zakażenia wywołane przez gronkowce, między innymi czyraki i ich postać gromadną, przewlekłe zapalenia mieszków włosowych, zapalenie gruczołów potowych, ropnie pach, a także zakażenia paciorkowcowe i mieszane, to jest piodermie przewlekłe wrzodziejące, wyprzenia i zajady. Badania kliniczne wskazują na 76% skuteczność propolisu w leczeniu tego typu schorzeń (2) (ryc. 1).
Ryc. 1. Leczenie ropnych chorób skóry propolisem (2).
Pozytywne wyniki lecznicze uzyskuje się w przypadku grzybic skóry różnego pochodzenia, wywołanych zarówno przez dermatofity (grzybice skóry owłosionej i gładkiej), jak i grzyby drożdżoidalne (okolice międzypalcowe rąk i stóp, fałdy skórne, okolice pachwinowe).
Terapia propolisowa prowadzi do uzyskania pomyślnych wyników w gruźlicy skóry, rumieniach wysiękowych oraz chorobach wirusowych (opryszczki wargowe, półpasiec). W przypadku łuszczycy u ponad 75% chorych, którym podawano propolis, stwierdzono znaczną poprawę, a często całkowite ustąpienie zmian chorobowych.
Propolis okazał się skuteczny w przypadku ran oparzeniowych (3) (ryc. 2) oraz uszkodzeń popromiennych (rumień, przebarwienia i owrzodzenia skóry) zakażonych drobnoustrojami.
Ryc. 2. Leczenie ran oparzeniowych propolisem (3).
Propolis stał się pomocnym środkiem w wielu schorzeniach chirurgicznych powikłanych zakażeniami bakteryjnymi i grzybiczymi, takich jak zmiażdżenia palców rąk, dłoni, przedramion, podudzi, zapalenia kości i szpiku kostnego, amputacje i przeszczepy oraz rany po zabiegach chirurgicznych okolicy odbytu. Z badań klinicystów wynika, że propolis był skuteczny w leczeniu prawie 100% powikłanych ran pooperacyjnych.
Kolejną grupę schorzeń leczonych z powodzeniem za pomocą tego produktu pszczelego stanowią schorzenia otorynolaryngologiczne. Propolis stosuje się w zapaleniu oraz grzybicy przewodu słuchowego, zapaleniu ucha środkowego oraz zapaleniu ucha wewnętrznego. Dobre efekty uzyskuje się w schorzeniach jamy nosowej i zatok, między innymi w ostrym i przewlekłym zapaleniu błony śluzowej nosa, ostrym i przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych oraz zapaleniu zatok szczękowych.
Schorzenia gardła i krtani są także podatne na leczenie propolisem, zwłaszcza ostre nieżytowe zapalenie gardła i krtani, przewlekłe zapalenie gardła oraz zapalenie ropne krtani. W przypadku nieżytowego zapalenia gardła u około 75% pacjentów, a w przypadku zapalenia gardła i krtani u około 79% pacjentów stwierdzono wyleczenie lub wyraźną poprawę.
Za pomocą propolisu leczy się liczne schorzenia jamy ustnej, w tym ostre i przewlekłe opryszczkowe zapalenie jamy ustnej (afty), grzybicze zapalenie jamy ustnej (pleśniawki), powierzchniowe zapalenie języka i rogowacenie białe błony śluzowej policzka.
Propolis jest cennym środkiem stosowanym w stomatologii przy opracowywaniu ubytków próchniczych, w nadwrażliwości tkanek zęba, chorobach miazgi zębowej i kanałów korzeniowych, ostrym i przewlekłym zapaleniu ozębnej, wrzodziejącym zapaleniu dziąseł oraz parodontozie.
Dobre efekty osiągnięto także stosując propolis w leczeniu chorób oczu, a zwłaszcza w zapaleniach i wrzodach rogówki. Obserwacje kliniczne dowodzą, że wyleczenie tego schorzenia kończącego się zazwyczaj zmętnieniem rogówki, uzyskuje się u ponad 70% pacjentów.
Badania przeprowadzone w kraju świadczą o prawie 98% odsetku wyników pozytywnych w leczeniu propolisem ran po operacjach położniczych. W rzęsistkowym zapaleniu pochwy uzyskano wyleczenie wszystkich badanych przypadków. Propolis stosowano poza tym z dobrym skutkiem w bakteryjnym i grzybiczym zapaleniu pochwy oraz stanach zapalnych i nadżerkach szyjki macicy (4) (ryc. 3).
Ryc. 3. Leczenie za pomocą propolisu zapaleń pochwy i nadżerek szyjki macicy (4).
W wielu przypadkach schorzeń wewnętrznych zastosowanie propolisu pozwala na wyleczenie, bądź wyraźną poprawę stanu zdrowia chorych. Dobre efekty uzyskano na przykład w stanach zapalnych żołądka i jelit, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, przewlekłym stanie zapalnym żołądka, nieswoistym wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego i przewlekłym zapaleniu okrężnicy.
Podatne na leczenie propolisem są schorzenia układu oddechowego, takie jak stany zapalne oskrzeli i przewlekłe nieswoiste zapalenie płuc. Dla przykładu po 3-miesięcznym leczeniu propolisem w przewlekłym zapaleniu oskrzeli uzyskano znaczną poprawę zdrowia u 93% chorych. Skuteczne okazały się także inhalacje z propolisu. Pozwalają one na wyleczenie około 75% chorych z zapaleniem gardła wywołanym przez gronkowce złociste i na około 77% wyleczeń zapalenia krtani. Dobre efekty otrzymano także w leczeniu propolisem choroby przeziębieniowej (5) (ryc. 4).
Ryc. 4. Leczenie propolisem choroby przeziębieniowej wywołanej przez Rhinovirus (5).
Badania kliniczne wykazały, że propolis stosowany wspomagająco pozwala na uzyskanie znacznej poprawy stanu zdrowia we wszystkich przypadkach wirusowego zapalenia wątroby, przewlekłych zakażeń pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych i dróg moczowych oraz chorób pasożytniczych (lambliozy).
Miód pszczeli
W świetle wielu publikacji zachodnich miód okazał się skutecznym środkiem w zakażeniach chirurgicznych. U chorych z zakażonymi ranami pooperacyjnymi, przewlekłymi owrzodzeniami i ropniami miód dawał lepsze efekty lecznicze w porównaniu z klasyczną antybiotykoterapią. Ponadto stosowanie miodu na oddziałach chirurgicznych skutecznie zabezpieczało przed zakażeniami ran szczepami szpitalnymi oraz pozwalało na wykonanie przeszczepów skóry i amputacji kończyn bez powikłań.
Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp.
Mam kod dostępu
- Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod.
- Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim.
- Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji.
Opcja #1
24 zł
Wybieram
- dostęp do tego artykułu
- dostęp na 7 dni
uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony
Opcja #2
59 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 30 dni
- najpopularniejsza opcja
Opcja #3
119 zł
Wybieram
- dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów
- dostęp na 90 dni
- oszczędzasz 28 zł
Piśmiennictwo
1. Kędzia B., Hołderna-Kędzia E.: Leczenie produktami pszczelimi. PWRiL, Warszawa 1994. 2. Chorążak T., i wsp.: Wstępna ocena przydatności klinicznej preparatów kitu pszczelego (propolisu). Przegl. Lek. 1971, 28, 828. 3. Puchała J.: Scaldex – nowa alternatywa w leczeniu oparzeń niepełnej grubości skóry i innych ran u dzieci. Ordynat. Lek. 2002, Nr 9, 45-50. 4. Zawadzki J., Suchy H., Scheller S.: Próby leczenia propolisem stanów zapalnych pochwy i szyjki macicy. Przegl. Lek. 1973, 30, 620. 5. Szmeja Z., et al.: Wartość lecznicza flawonoidów w zakażeniach wywołanych przez Rhinoviruses. Otolaryng. Pol. 1989, 43, 180. 6. Subrahmanyam M.: Topical application of honey in treatment of burns. Br J. Surg. 1991, 78, 497. 7. Güneş Ü.Y., Eşer I.: Effectivenes of a honey dressing for healing pressure ulcers. J. Wound Ostomy Contin. Nurs. 2007, 34, 184. 8. Moolenaar M., Poorter R.L., Van der Toorn P.P.G. et al.: The effect of honey compared to conventional treatment on healing of radiotherapy-induced skin toxicity in breast cancer patients. Acta Oncol 2006, 45, 623. 9. Haffejee I.E., Moosa A.: Honey in the treatment of infantile gastroenteritis. Br. Med. J. 1985, 290, 1866.
